زایمان در آب یکی از روش‌های زایمان طبیعی است که در سال‌های اخیر طرفداران بسیاری پیدا کرده است. زایمان طبیعی در آب مزایایی دارد که می‌تواند تجربه‌ی زایمان را بهتر کند؛ اما از سویی این روش می‌تواند برای برخی افراد عوارضی را به دنبال داشته باشد. در این مقاله به بررسی زایمان در آب و معایب و مزایای آن می‌پردازیم و در انتها سوالات شما را پاسخ می‌دهیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
زایمان در آب
بسیاری از زنان به دلایل مختلف تمایل دارند زایمان در آب انجام دهند. بعضی از زنان فقط برای درد زایمان در آب می‌مانند و برخی زایمان را نیز در آب انجام می‌دهند.
چه زمانی وارد آب شویم؟یکی از باورهای رایج در مورد زایمان در آب این است که این نوع زایمان درد کمتری دارد. به نظر می‌رسد زایمان در آب تجربة بهتر و پرآرامشی برای اغلب مادران باشد؛ ولی این‌که آیا درد این نوع زایمان کمتر است یا خیر ثابت نشده است.
زایمان در آب چگونه انجام می‌شود؟
زایمان در آب یعنی تمام یا بخشی از مراحل زایمان طبیعی در استخری کوچک که با آب گرم و استریل پر شده است انجام می‌شود. یک پزشک متخصص زنان و زایمان در طی زایمان در کنار شماست و وضعیت مادر و جنین و روند کلی زایمان را زیر نظر دارد.
زایمان طبیعی طی چند مرحله اتفاق می‌افتد؛ مادر ابتدا انقباضات رحمی را تجربه می‌کند که با فاصله‌های زمانی زیاد و شدت کم هستند. فاصله‌ی انقباضات رفته‌رفته کمتر و شدت آن‌ها بیشتر می‌شود؛ دهانة رحم باز شده و زایمان آغاز می‌شود. در این مرحله نوزاد از رحم خارج شده و پس از طی کردن کانال زایمان از بدن مادر خارج می‌شود. مرحلة آخر زایمان مربوط به خروج جفت از بدن مادر است.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله مراحل زایمان طبیعی را مطالعه کنید.
توصیه پزشکان
پزشکان توصیه می‌کنند مرحلة اول، یعنی انقباضات رحم در آب باشد. آب باعث القای حس آرامش و امنیت شده و می‌تواند درد انقباضات را کاهش دهد. بعضی از زنان ترجیح می‌دهند مرحلة زایمان را نیز در آب تجربه کنند که هیچ ایرادی ندارد و می‌تواند تجربه‌ای مثبت و به‌یادماندنی باشد.
فواید زایمان در آب
- گرمای آب به شما کمک می‌کند آرامش و راحتی بیشتری داشته باشید.
- غوطه‌ور شدن در آب باعث می‌شود وزن کمتری داشته باشید و بتوانید حالت‌های مختلفی را برای زایمان امتحان کرده و آزادانه حرکت کنید.
- قرار گرفتن در آب می‌تواند فشارخون را کاهش داده و احساس اضطراب شما را کم کند. احساس آرامش باعث می‌شود بدن اندورفین بیشتری آزاد کند. این هورمون به کاهش درد زایمان کمک می‌کند.
- غوطه‌ور شدن در آب کمردرد و فشار ناشی از وزن جنین را بهبود می‌بخشد.
- قرار گرفتن در آب هنگام تجربة انقباضات پیش از زایمان و انجام زایمان در آب به اغلب زنان احساس امنیت می‌بخشد.
- آب گرم باعث می‌شود کانال زایمان و واژن راحت‌تر باز شده و خروج سر نوزاد آسان‌تر باشد که این مسئله احتمال بروز آسیب را کاهش می‌دهد.
عوارض و خطرات احتمالی زایمان در آب
زایمان در آب ممکن است خطرات احتمالی به همراه داشته باشد:
- عفونت نوزاد (که اغلب ناشی از باکتری لژیونلا است)
- دشواری در تنظیم دمای بدن کودک
- پاره شدن بند ناف قبل از خروج نوزاد از آب
- ممکن است نوزاد در آب نفس بکشد.
- احتمال بروز تشنج به دلیل دمای نامناسب یا تنفس نوزاد در آب
باید توجه داشته باشید که اکثر موارد گفته‌شده بسیار نادر هستند؛ بااین‌وجود بهتر است قبل از انتخاب این روش زایمان با پزشک خود به‌طور مفصل در مورد ویژگی‌ها و خطرات زایمان در آب مشورت کنید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و بارداری کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص بارداری ارتباط آنلاین با متخصص بارداریچه کسانی نباید زایمان در آب انجام دهند؟
زایمان در آب می‌تواند برای برخی زنان خطرناک باشد و توصیه نمی‌شود:
- وضعیت قرارگیری جنین برای زایمان مناسب نباشد (پا یا باسن جنین به سمت کانال زایمان قرار گرفته است.)
- دوقلو یا سه‌قلو باردار هستید.
- زایمان زودرس (قبل از هفتة ۳۷) دارید.
- جنین قبل یا در حین انقباضات زایمان دفع مدفوع (مکونیوم) داشته است.
- به ویروس هرپس فعال دچار هستید.
- به پره‌اکلامپسی دارید.
- نوعی عفونت دارید.
- دمای بدن شما در زمان درد زایمان افزایش پیدا کرده است.
- دچار خونریزی هستید.
- نوزاد به کاردیوتوکوگرافی مستمر (CTG) نیاز دارد.
- بیش از ۲۴ ساعت از پاره شدن کیسة آب شما می‌گذرد.
- سابقة انجام سزارین دارید.
- احتمال بروز مشکلات زایمان در شما بالا است.
درصورتی‌که هرکدام از موارد گفته‌شده شامل حال شما می‌شود بهتر است زایمان در آب نداشته باشید. درصورتی‌که در مورد هرکدام از این موارد پرسش یا ابهامی دارید حتماً قبل از انتخاب روش زایمان با ماما یا پزشک زنان و زایمان مشورت کنید.
آمادگی های لازم برای زایمان طبیعی در آب
احتیاط‌های قبل از زایمان
پیش از آن‌که وارد استخر شوید از موارد بهداشتی اطمینان حاصل کنید:
- از حضور یک متخصص زنان و زایمان که تجربة زایمان در آب داشته باشد مطمئن شوید.
- مطمئن شوید استخر به‌خوبی ضدعفونی شده است و هیچ‌گونه آلودگی و عفونتی در استخر وجود ندارد.
- مطمئن شوید وضعیت شما و نوزادتان به‌طور مداوم و صحیح بررسی می‌شود.
- دمای آب را چک کنید.
- به مقدار کافی آب بنوشید تا در پروسة زایمان دچار بی‌آبی نشوید.
چه زمانی وارد آب شویم؟
بهتر است تا زمانی که انقباضات بسیار شدید نشده‌اند وارد آب نشوید. بعضی از متخصصان توصیه می‌کنند برای وارد شدن به آب تا زمانی‌که دهانة رحم به اندازة پنج سانتی‌متر باز شود صبر کنید.
در بعضی موارد ممکن است در مدتی که منتظر شدید شدن انقباضات هستید شدت انقباضات رحم کم شود؛ یا برعکس، پس از وارد شدن به آب انقباضات خفیف شوند. در چنین شرایطی تغییر دادن وضعیت می‌تواند روند زایمان را تحریک کند؛ اگر خارج از آب هستید وارد استخر شوید یا اگر در استخر هستید از آن خارج شده و کمی قدم بزنید.
بهترین حالت بدن برای زایمان
زمانی‌که وارد استخر می‌شوید حالت‌های مختلف را امتحان کنید. حضور در آب فشار را بر بدن کم کرده و به شما آزادی عمل می‌دهد. انواع مختلفِ نشسته، نیمه‌ایستاده، نیمه‌نشسته و … را امتحان کنید؛ حتی می‌توانید از پزشک خود برای پیدا کردن راحت‌ترین حالت کمک بگیرید.
کلام آخر دکترساینا
زایمان در آب مزایایی دارد که می‌تواند تجربه‌ی زایمان را بهبود بخشد؛ اما از سویی این روش به تمامی افراد باردار توصیه نمی‌شود. شما با مشورت با دکتر زنان می‌توانید اطمینان حاصل کنید که آیا این نوع زایمان برای شما مناسب است یا خیر. دکتر ساینا امکان مشاوره آنلاین با متخصص زنان و زایمان را برای شما فراهم کرده است.
سؤالات متداول
بلعیدن آب توسط نوزادان اتفاقی بسیار نادر است؛ زیرا نوزادان در بدن مادر نیز در مایعی به نام مایع آمنیوتیک غوطه‌ور هستند.
تغذیة جنین به‌طورکامل از طریق بند ناف انجام می‌شود؛ یعنی جنین برای کسب اکسیژن و دیگر مواد نیازی به تنفس ندارد. پس از زایمان نیز چون نوزاد هنوز از طریق بند ناف به بدن مادر وصل است نیازی به تنفس ندارد.
به‌طورکلی زایمان در آب برای نوزاد خطرناک نیست؛ ولی برای داشتن زایمانی بدون مشکل باید تمام موارد بهداشتی به‌خوبی رعایت شوند. تمیز و استریل بودن آب و استخر، ثابت و مناسب بودن وضعیت مادر و جنین و حضور یک پزشک زنان باتجربه از الزامات یک زایمان موفق در آب هستند.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.