ونلافاکسین یک داروی ضدافسردگی و اضطراب است که در ایران با نام‌های تجاری مختلفی مثل ونلابایوکس و وکسور در دسترس است. این دارو به واسطه عوارض جانبی کمتر، نسبت به داروهای قدیمی‌تر درمان افسردگی محبوبیت بیشتری دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با کاربردهای این دارو، نحوه مصرف، نکات مهم حین مصرف و عوارض جانبی آن آشنا کنیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- ونلافاکسین چیست؟
- ونلافاکسین چطور عمل می‌کند؟
- کاربرد ونلافاکسین
- پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟
- نحوه مصرف ونلافاکسین
- نکات حین مصرف
- عوارض جانبی ونلافاکسین
- علائم و عوارض ناشی از اوردوز
- هشدارهای ونلافاکسین
- موارد منع مصرف ونلافاکسین
- هنگام مصرف ونلافاکسین به چه مواردی دقت کنم؟
- آیا می‌توان ونلافاکسین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
- نحوه نگهداری ونلافاکسین
- نکاتی درباره خرید ونلافاکسین
- هنگام مصرف ونلافاکسین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
- کلام آخر دکتر ساینا
- سوالات متداول
ونلافاکسین چیست؟
ونلافاکسین (Venlafaxine) یک داروی ضدافسردگی و اضطراب است که به دسته‌ای از داروها به نام مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) تعلق دارد. کاهش میزان سروتونین و نوراپی‌نفرین در مغز باعث بروز علائم اضطراب و افسردگی می‌شود. این دارو با افزایش میزان سروتونین و نوراپی نفرین در مغز، به حفظ تعادل ذهنی مغز کمک می‌کند. ونلافاکسین می‌تواند خلق‌و‌خو و سطح انرژی شما را بهبود ببخشد و به بازگرداندن علاقه شما به زندگی روزمره کمک کند.
جدول اطلاعات دارویی ونلافاکسین
| نام علمی | Venlafaxine ونلافاکسین |
| نام‌های تجاری | پنتاکسور، نلابایوکس، وکسور، ونابید، آلوینتا و دپراکسین |
| شرکت سازنده | شرکت داروسازی سامی ساز، شرکت داروسازی داروپخش، داروسازی فارابی، داروسازی تهران شیمی، سبحان دارو، کیمیا دارو، داروسازی پورسینا، داروسازی عبیدی، داروسازی تدبیر کالای جم، داروسازی اکتوور کو |
| اشکال | به صورت کپسول در دوزهای ۳۷.۵، ۷۵ و ۱۵۰ میلیگرم |
| کاربرد | ونلافاکسین برای درمان اختلال افسردگی اساسی، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال هراس یا پانیک استفاده می‌شود. |
| نحوه مصرف | روزانه یک الی دو عدد از کپسول ونلافاکسین، طبق دستور پزشک همراه با غذا میل شود. |
| حداکثر دوز مجاز | ۲۲۵ میلیگرم |
| عوارض جانبی | سرگیجه، سردرد، تعریق شبانه، مشکلات گوارشی، مشکل جنسی و عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی، احساس ضعف و خستگی، مشکلات خواب، اثرات بینایی، تپش قلب، افزایش فشار خون، گرگرفتگی |
| موارد منع مصرف |
- مصرف داروهای مهارکننده MAO مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریقی متیلن بلو، فنلزین و ترانیل سیپرومین در ۱۴ روز گذشته - مصرف داروهای محرک، مخدر یا سایر داروهای ضدافسردگی - داشتن آلرژی به ونلافاکسین یا سایر داروها - داشتن سابقه ابتلا به اختلالات روانی و پارکینسون - عفونت‌های جدی - اختلال دوقطبی، بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت، تیروئید، تشنج یا بیماری‌های کبدی و کلیوی |
| هشدارهای مهم |
- ابتلا به بیماری گلوکوم - مصرف همراه با مهارکنندههای MAO مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین و ترانیل سیپرومین - بروز احتمالی افکار خودکشی - بروز تغییرات خلقی و رفتاری - تشدید علائم افسردگی یا اضطراب، حملات پانیک، مشکلات خواب و رفتار‌های تکانشی |
| بارداری و شیردهی | مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود. |
ونلافاکسین چطور عمل می‌کند؟
ونلافاکسین باعث افزایش سطح سروتونین، نوراپی‌نفرین و دوپامین در مغز می‌شود؛ دسته‌ای از مواد شیمیایی به نام نوروترانسمیتر که در انتقال پیام‌های عصبی در مغز نقش مهمی دارند. ونلافاکسین این کار را با روش‌های مختلفی مثل مهار بازجذب این نوروترانسمیترها انجام می‌دهد. در نتیجه، میزان نوروترانسمیترها در مغز افزایش می‌یابند و پایانه‌های عصبی بیشتر تحریک می‌شوند.
کاربرد ونلافاکسین
کاربردهای ونلافاکسین به شرح زیر است:
- ونلافاکسین می‌تواند به بهبود خلق‌و‌خو، افزایش سطح انرژی و بازگرداندن علاقه فرد به زندگی روزمره خود کمک کند.
- ونلافاکسین، در درجه اول برای درمان افسردگی، به ویژه افسردگی اساسی کاربرد دارد.
- از ونلافاکسین برای درمان اختلالاتی چون اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال هراس یا پانیک استفاده می‌شود.
- ونلافاکسین برای درمان نوروپاتی دیابتی، پیشگیری از میگرن و همچنین از طریق تأثیر بر روی گیرنده مواد افیونی، بر روی درد نیز موثر است.
- ونلافاکسین می‌تواند علائم ناشی از گرگرفتگی در زنان یائسه و مردانی که تحت درمان هورمونی برای درمان سرطان پروستات هستند هم، کاهش دهد.
- ونلافاکسین به دلیل اثر بر روی هر دو سیستم سروتونرژیک و آدرنرژیک، به عنوان درمانی برای کاهش دوره‌های کاتاپلکسی (نوعی ضعف عضلانی و کاهش ناگهانی اختیار عضلانی ارادی) و نارکولپسی یا حمله خواب (اختلال موثر بر کنترل خواب و بیداری) استفاده می‌شود.
- برخی از مطالعات، اثربخشی ونلافاکسین را در درمان اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD) نیز کشف کرده‌اند.
- کارآزمایی‌های بالینی نیز، به اثربخشی احتمالی این دارو در افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و درمان اختلال وسواس-اجباری (OCD) پی برده‌اند.
ونلافاکسین، از داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) است که با افزایش سطح سروتونین و نوراپی نفرین در مغز، به حفظ تعادل ذهنی مغز کمک کرده و برای درمان افسردگی و اختلالات اضطرابی کاربرد دارد.
پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟
لازم است پیش از مصرف ونلافاکسین، مواردی را با پزشک خود در میان بگذارید. برخی از این موارد عبارتند از:
- مصرف داروهای دیگری همراه با ونلافاکسین که می‌توانند خطر ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش دهند.
- ابتلا به بیماری‌هایی مانند انواع خاصی از گلوکوم (آب سیاه)، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، تشنج، سطوح پایین سدیم در خون (هیپوناترمی)، سابقه خونریزی یا مصرف داروهایی که خطر خونریزی را افزایش می‌دهند مانند وارفارین، کلسترول بالا، بیماری‌های کلیوی و کبدی، تیروئید، دیابت، بیماری‌های ریوی، مشکلات جنسی، سابقه شیدایی یا اختلال دوقطبی در خود یا افراد خانواده و سابقه خودکشی دارند.
- در صورت بارداری و شیردهی و یا تمایل به بارداری در آینده نزدیک دارید.
- در صورت داشتن حساسیت و آلرژی خاص، چرا که این دارو ممکن است حاوی مواد غیر‌فعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.
- در صورتی که برای درمان افسردگی، اختلالات روانی، بیماری پارکینسون، سردردهای میگرنی، عفونت‌های جدی یا پیشگیری از تهوع و استفراغ، از داروهای محرک، داروهای مخدر و یا هرگونه محصولات گیاهی و دارویی دیگری استفاده می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
حتماً پیش از مصرف ونلافاکسین با پزشک خود صادق بوده، و توضیحات کامل و همراه با جزئیاتی از شرایط پزشکی و سلامتی خود و داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک خود ارائه بدهید.
نحوه مصرف ونلافاکسین
- ونلافاکسین را حتماً فقط طبق دستور پزشک معالج خود مصرف کنید.
- پیش از آغاز به مصرف، تمام دستورالعمل‌های درج شده بر روی نسخه خود و راهنمای دارو یا بروشور‌های حاوی دستورالعمل دارو را به طور کامل مطالعه کنید.
- دارو را هر روز در ساعت معینی از روز همراه با غذا و یک لیوان آب مصرف کنید.
- به هیچ وجه ونلافاکسین را بیش از میزان دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف نکنید.
- کپسول یا قرص ونلافاکسین را به طور کامل ببلعید و از خرد کردن، جویدن، شکستن یا باز کردن آن خودداری کنید.
- علائم بیماری شما ممکن است تا چند هفته اول بهبود نیابد. بنابراین، صبور باشید و به هیچ وجه بدون اطلاع پزشک، مصرف ونلافاکسین را به طور ناگهانی قطع نکنید. چرا که قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به بروز علائم ناخوشایندی مانند: بی‌قراری، گیجی، احساس سوزن سوزن شدن بدن و یا احساس شوک در شما شود.
دوز مصرف
دوز مصرف ونلافاکسین با توجه به فاکتور‌های مختلفی مانند سن، هدف درمان، طول درمان و شرایط سلامتی و پزشکی، برای بیماران مختلف متفاوت است.
دوز مصرف برای افراد زیر ۱۸ سال باید توسط پزشک تنظیم شود؛ اما دوز معمول مصرف برای بزرگسالان را می‌توانید در جدول زیر ببینید:
دوز مصرف ونلافاکسین برای بزرگسالان
| اختلال | دوز معمول |
| افسردگی |
- دوز اولیه: ۳۷.۵ میلیگرم خوراکی دو بار در روز یا ۲۵ میلیگرم خوراکی ۳ بار در روز - دوز نگهدارنده: ۷۵ الی ۱۵۰ میلیگرم خوراکی روزانه طی چند دوز |
| اختلال اضطراب فراگیر | - دوز اولیه: ۷۵ میلیگرم خوراکی یک بار در روز |
| اختلال اضطراب اجتماعی | - ۷۵ میلیگرم در روز |
| اختلال هراس |
- دوز اولیه: ۳۷.۵ میلیگرم خوراکی یک بار در روز به مدت ۷ روز، سپس ۷۵ میلیگرم خوراکی یک بار در روز - دوز نگهدارنده: ۷۵ الی ۲۲۵ میلیگرم خوراکی یک بار در روز |
دوز مصرفی ونلافاکسین برای هر فرد، توسط پزشک معالج او تعیین می‌شود و اطلاعات گفته شده، تنها شامل دوزهای متوسط و کلی این دارو است. بنابراین، اگر دوز مصرفی تعیین شده شما توسط پزشک متفاوت است، به هیچ وجه آن را تغییر ندهید.
حداکثر دوز مجاز مصرف
حداکثر دوز برای درمان افسردگی در بزرگسالان:
- بیماران افسرده سرپایی: ۲۲۵ میلیگرم در روز
- بیماران با افسردگی شدید: ۳۷۵ میلیگرم در روز
حداکثر دوز برای درمان اضطراب فراگیر در بزرگسالان:
- ۲۲۵ میلیگرم در روز
حداکثر دوز برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی در بزرگسالان:
- ۷۵ میلیگرم در روز
حداکثر دوز برای درمان اختلال پانیک در بزرگسالان:
- 225 میلیگرم در روز
طول دوره مصرف
دوره مصرف ونلافاکسین بستگی به نوع اختلال و شدت علائم شما می‌تواند تا ۶ یا ۱۸ ماه یا حتی بیشتر باشد. پزشک با توجه به وضعیت شما، دوره درمان را مشخص می‌کند.
نکات حین مصرف
- با توجه به این که مصرف ونلافاکسین ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد، به محض بروز هرگونه علائم، به ویژه علائم جدی‌تری مانند افکار خودکشی، حتماً آنها را به پزشک خود اطلاع دهید.
- به هیچ وجه ونلافاکسین را بیش از دوز توصیه شده توسط پزشک مصرف نکنید، در صورت انجام این کار، فوراً آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
- قطع ناگهانی ونلافاکسین می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. بنابراین، مصرف ونلافاکسین را به بدون اطلاع به پزشک قطع، و یا دوز مصرفی آن را تغییر ندهید.
- اگر در ۱۴ روز گذشته از داروهای ضد افسردگی مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAOI) مانند موکلوبماید، فنلزین، ایزوکاربوکسازید یا ترانیل سیپرومین استفاده کرده‌اید، از مصرف ونلافاکسین اجتناب کنید.
- ونلافاکسین اعتیادآور نیست، اما قطع ناگهانی آن می‌تواند باعث مشکلاتی مانند احساس سرگیجه یا لرزش، مشکلات خواب، احساس تحریک‌پذیری یا اضطراب و سردرد شود.
- ممکن است در چند روز اول پس از مصرف ونلافاکسین، احساس خواب‌آلودگی یا بی‌قراری داشته باشید و نتوانید به درستی تمرکز کنید. بنابراین، تا زمانی که تاثیر مصرف این دارو با شما همراه است، از انجام کار‌هایی مانند رانندگی کردن و کار با ماشین‌آلاتی که نیاز به تمرکز بالا دارند، بپرهیزید.
- برخی از مصرف‌کنندگان جوان ونلافاکسین، ممکن است در اولین روز‌های شروع مصرف این دارو برای درمان افسردگی، افکار خودکشی داشته باشند. بنابراین، نسبت به تغییرات خلقی یا علائم خود هوشیار باشید و خانواده و پزشک خود را در جریان تغییرات ناگهانی خلق‌و‌خوی خود قرار دهید.
پیش از ایجاد هرگونه در تغییر در برنامه مصرفی ونلافاکسین خود، حتماً آن را با پزشک خود در میان بگذارید، چرا که برای مثال، قطع مصرف ناگهانی یا افزایش و کاهش دوز مصرف، با برخی عوارض جانبی جدی همراه است.
اگر یک دوز را فراموش کردم چه کار کنم؟
در صورتی که مصرف یک دوز از ونلافاکسین را فراموش کردید، اگر بعداً در طول روز به یاد آوردید، در اسرع وقت دارو را مصرف کنید. اما اگر بیش از شش ساعت از زمان مصرف گذشته و تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده باشد، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و در ساعات مقرر، دوز بعدی را مصرف کنید. به خاطر داشته باشید، به هیچ وجه دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.
عوارض جانبی ونلافاکسین
مصرف ونلافاکسین نیز مانند اغلب داروها، ممکن است با برخی عوارض جانبی بعضاً آزار‌دهنده همراه باشد. همه افراد مصرف‌کننده، عوارض جانبی ونلافاکسین را تجربه نمی‌کنند. اما در صورت بروز عوارض جانبی، برخی از آنها باید طی چند روز یا چند هفته از بین رفته و یا بهتر شوند. در غیر این صورت، پزشک در مورد قطع یا کاهش دوز مصرف، تصمیم‌گیری خواهد کرد. برخی از عوارض جانبی ونلافاکسین عبارتند از:
- سردرد
- حالت تهوع
- سرگیجه
- تشنج
- افت فشار
- بی‌اشتهایی
- خواب‌آلودگی
- خشکی دهان
- مشکلات جنسی
- کاهش وزن
- درد‌های شکمی
- تاری دید
- اضطراب
- رفتار پرخاشگرانه
- افکار خود آزاری یا خودکشی
عوارض رایج ونلافاکسین
برخی از عوارض جانبی بسیار رایج مصرف ونلافاکسین که بیش از یک نفر از هر ده نفر مصرف‌کننده را تحت تاثیر قرار می‌دهد عبارتند از:
- سرگیجه
- سردرد
- تعریق شبانه
- مشکلات گوارشی
- مشکل جنسی و عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی
- احساس ضعف و خستگی
- مشکلات خواب
- اثرات بینایی
- تپش قلب
- افزایش فشار خون
- گرگرفتگی
عوارض با شیوع کمتر
برخی عوارض با شیوع کمتر مصرف ونلافاکسین عبارتند از:
- تاری دید
- درد قفسه سینه
- تاخیر یا ناتوانی در ارگاسم
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- تغییرات خلقی یا رفتاری
- وزوز گوش
- افکار خودکشی
- تب شدید
- تحریک‌پذیری
- بثورات پوستی
- از حال رفتن
- تغییرات در قاعدگی
- مشکلات ادراری
- تشنج
- سفتی شدید عضلات
- مشکل در تنفس
عوارض خطرناک ونلافاکسین
خطرناک‌ترین عارضه‌ای که ممکن است با مصرف ونلافاکسین فرد با آن مواجه شود، بروز افکار خودکشی است. این عارضه اگرچه کمتر شایع است، اما در برخی مصرف‌کنندگان، به ویژه مصرف‌کنندگان زیر ۲۵ سال ممکن است رخ دهد. در صورت داشتن افکار خودکشی، حتماً آن را به اعضای خانواده و پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز عوارض زیر، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید؛ چراکه این علائم می‌تواند ناشی از مشکل جدی ریوی باشد:
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
- سرفه خشک
- تب شدید
- احساس خستگی و ضعف
- بثورات پوستی
- مشکل تنفسی
سردرد، حالت تهوع، بی‌خوابی، سرگیجه، خواب‌آلودگی، مشکلات جنسی، یبوست، کاهش وزن و مشکلات گوارشی، از عوارض جانبی رایج ونلافاکسین هستند.
علائم و عوارض ناشی از اوردوز
مانند هر داروی دیگری، مصرف بیش از تجویز پزشک ونلافاکسین نیز با خطر اوردوز همراه است. در اشتباهات کوچک در میزان دوز مصرفی ونلافاکسین، علائمی مانند: تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، خواب‌آلودگی، لرزش خفیف، اضطراب و تغییر در فشار خون بروز پیدا می‌کنند. مصرف بیش از حد زیاد ونلافاکسین که اغلب اوقات عمدی و به قصد خودکشی انجام می‌شود نیز، ممکن است باعث ایجاد تغییراتی در وضعیت روانی، سندرم سمیت سروتونین، هذیان، تشنج و حتی کما شود.
هشدارهای ونلافاکسین
- در صورتی که مبتلا به بیماری گلوکوم هستید، مصرف ونلافاکسین برای شما بسیار خطرناک است.
- ونلافاکسین را تا ۷ روز قبل یا ۱۴ روز پس از استفاده از مهارکنندههای MAO مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین و ترانیل سیپرومین مصرف نکنید.
- برخی از مصرف‌کنندگان جوان ونلافاکسین، ممکن است در اولین روز‌های مصرف این دارو، افکار خودکشی داشته باشند. بنابراین نسبت به تغییرات خلقی یا علائم خود هوشیار باشید و آنها را به پزشک خود اطلاع دهید.
- هرگونه تغییرات خلقی و رفتاری، تشدید افسردگی یا اضطراب، حملات پانیک، مشکل خواب، رفتار‌های تکانشی، تحریک‌پذیری، بی‌قراری، رفتار پرخاشگرانه، بیش‌فعالی ذهنی یا فیزیکی را با پزشک خود در میان بگذارید.
- به هیچ وجه بدون مشورت با پزشک، خودسرانه مصرف ونلافاکسین را قطع نکنید.
- افراد زیر ۱۸ سال بدون نظر پزشک نباید مصرف ونلافاکسین را شروع کنند.
- طبق گفته FDA، کودکان مجاز به مصرف ونلافاکسین نیستند.
تداخلات دارویی
مصرف ونلافاکسین با برخی داروها، ممکن است تداخل دارویی داشته و خطرناک باشد. به همین دلیل، هنگامی که در حال مصرف ونلافاکسین هستید، بسیار مهم است که پزشک شما از دیگر داروهای مصرفی شما اطلاع داشته باشد. مصرف ونلافاکسین با داروهای زیر جایز نیست:
- بپریدیل
- سیزاپراید
- فورازولیدون
- ایپرونیازید
- ایزوکاربوکسازید
- کتوکونازول
- لینزولید
- مزوریدازین
- متوکلوپرامید
- موکلوبماید
- نیالامید
- پارژیلین
- فنلزین
- پیموزاید
- پروکاربازین
- راساژیلین
- ساکویناویر
- سلژیلین
- اسپارفلوکساسین
- ترفنادین
- تیوریدازین
- تولوکساتون
- ترانیل سیپرومین
- تری فلوپرازین
- زیپراسیدون
- آمفتامین
تداخلات غذایی
داروی ونلافاکسین، هیچ تداخلی با هیچ ماده غذایی خاصی ندارد. تنها لازم است تا حد امکان، مصرف مواد حاوی کافئین، غذا‌های چرب و شور و همچنین الکل را به حداقل برسانید.
مصرف همراه با الکل
مصرف الکل همراه با ونلافاکسین، می‌تواند برخی از عوارض جانبی آن مانند سرگیجه، خواب‌آلودگی و مشکل در تمرکز را افزایش دهد. همچنین، در برخی افراد نیز ممکن است با اختلال در تفکر و قضاوت همراه باشد. در صورتی که تحت درمان با داروی ونلافاکسین هستید، باید تا حد امکان از مصرف الکل خودداری کرده و یا مصرف آن را محدود کنید.
محدودیت سن
داروی ونلافاکسین، تنها برای افراد ۱۸ سال و بالاتر تجویز می‌شود و نباید در افراد زیر ۱۸ سال و کودکان استفاده شود. البته در برخی موارد، پزشک ممکن است این دارو را برای افراد زیر ۱۸ سال نیز با دوز بسیار پایین، تجویز کند.
بارداری و شیردهی
ونلافاکسین، در دوران بارداری و شیردهی منع مصرف دارد و مصرف این دارو در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب جدی برساند. در صورت مصرف ونلافاکسین در دوران شیردهی، این دارو می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شده و با عوارض جانبی همراه باشد. بنابراین، ونلافاکسین تنها باید در صورت تشخیص و تجویز پزشک مصرف شود، چرا که در غیر این صورت، ممکن است با عوارضی همچون سقط جنین و یا زایمان زودرس همراه باشد.
موارد منع مصرف ونلافاکسین
موارد منع مصرف ونلافاکسین شامل موارد زیر می‌شود:
- اگر در ۱۴ روز گذشته از داروهای مهارکننده MAO مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریقی متیلن بلو، فنلزین و ترانیل سیپرومین استفاده کرده‌اید، باید از مصرف ونلافاکسین خودداری کنید.
- در صورتی که از داروهای محرک، داروهای مخدر و یا سایر داروهای ضدافسردگی استفاده می‌کنید، پیش از مصرف ونلافاکسین، به پزشک خود اطلاع دهید. چرا که تداخل این داروها با ونلافاکسین، می‌تواند باعث یک بیماری جدی به نام سندرم سروتونین شود.
- برای جلوگیری از تداخل دارویی و بروز عوارض جانبی ونلافاکسین، در صورت ابتلا به عفونت‌های جدی، اختلال دوقطبی، بیماری قلبی، فشار خون بالا، دیابت، تیروئید، تشنج یا بیماری‌های کبدی و کلیوی، پزشک را در جریان بیماری و داروهای مصرفی خود قرار دهید.
هنگام مصرف ونلافاکسین به چه مواردی دقت کنم؟
- پیش از اقدام به مصرف ونلافاکسین و به هنگام مصرف آن، باید فشار خون بیمار بررسی شود.
- نظارت دقیق بر تغییرات خلقی و رفتاری، از جمله بروز افکار خودکشی، تشدید افسردگی و اضطراب، شیدایی یا تغییرات رفتاری غیر عادی به هنگام مصرف این دارو ضروری است.
- هنگام مصرف ونلافاکسین، به دوز تجویز شده توسط پزشک توجه کنید و کمتر یا بیشتر از آن مصرف نکنید.
- مصرف ونلافاکسین را پس از گذشت حداقل دو هفته از قطع داروهای MAOI شروع کنید.
- ونلافاکسین را در ساعات مشخصی از روز مصرف کنید.
- برای اثربخشی بیشتر دارو، بهتر است ونلافاکسین را همراه با غذا مصرف کنید.
- در صورتی که در طول دوره مصرف ونلافاکسین، دچار علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع، خستگی و یا ضعف غیرمعمول شدید، حتما این علائم را با پزشک خود در میان بگذارید.
- مصرف ونلافاکسین را به یکباره قطع و یا دوز مصرفی آن را تغییر ندهید.
آیا می‌توان ونلافاکسین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
در شرایطی که بیمار به ونلافاکسین پاسخ مثبتی نمی‌دهد و علائم بهبودی در مبتلایان به افسردگی و اضطراب دیده نمی‌شود، می‌توان آن را با سایر داروها جایگزین کرد. از جمله موثرترین داروهایی که می‌توان آنها را جایگزین ونلافاکسین کرد می‌توان به دسونلافاکسین، دولوکستین و لوومیلناسپیران اشاره کرد.
نحوه نگهداری ونلافاکسین
داروی ونلافاکسین را در ظرف اصلی آن و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. بهترین دمای نگهداری این دارو بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد، و به دور از نور و رطوبت است.
نکاتی درباره خرید ونلافاکسین
- خرید داروی ونلافاکسین تنها با نسخه پزشک امکان‌پذیر است و در صورت عدم وجود نسخه پزشکی، نمی‌توانید آن را از داروخانه تهیه کنید.
- ونلافاکسین ممکن است با نام‌های تجاری متفاوتی در بازار به فروش برسد. نام‌های تجاری مختلف این دارو از لحاظ ترکیبات تفاوتی با یکدیگر نداشته و همه آنها اثرگذاری درمانی یکسانی دارند.
- در صورت نیاز به خرید مجدد این دارو، حتماً به هنگام خرید به دور تجویز شده توسط پزشک دقت کرده، و دوز بیشتر و یا کم‌تری را خریداری نکنید.
اشکال دارویی موجود در بازار
داروی ونلافاکسین، در اشکال دارویی مختلف و به صورت کپسول در بازار به فروش می‌رسد.
دوزهای موجود
ونلافاکسین در سه دوز مختلف ۳۷.۵، ۷۵ و ۱۵۰ میلیگرم در بازار موجود است که با توجه به تشخیص پزشک، برای بیمارانی با اختلالات مختلف با دوز خاصی تجویز می‌شود.
شرکت‌های تولیدکننده
شرکت‌های داروسازی مختلفی در ایران داروی ونلافاکسین را تولید می‌کنند که از جمله آنها می‌توان به شرکت‌های زیر اشاره کرد:
- داروسازی سامی ساز
- داروسازی داروپخش
- داروسازی فارابی
- داروسازی تهران شیمی
- داروسازی سبحان دارو
- داروسازی پورسینا
- داروسازی باختر بیوشیمی
- داروسازی سها
- داروسازی عبیدی
- داروسازی تدبیر کالای جم
- داروسازی کیمیا دارو
- داروسازی حکیم
- داروسازی کوشان فارمد
- داروسازی اکتوورکو
نام‌های تجاری موجود در ایران
شرکت‌های داروسازی مختلفی در ایران با نام‌های تجاری مختلف، اقدام به تولید و عرضه داروی ونلافاکسین می‌کنند:
- پنتاکسور از شرکت داروسازی سها
- ونلابایوکس از شرکت داروسازی باختر شیمی
- وکسوِر از شرکت داروسازی تهران دارو
- ونابید
- آلوینتا
- ونولا
- دپراکسین
هنگام مصرف ونلافاکسین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
مصرف داروی ونلافاکسین، مانند سایر داروهای روانپزشکی با برخی عوارض جانبی همراه است و فرد در طول دوره مصرف، ممکن است علائم مختلفی را تجربه کند. در صورت تشدید عوارض داروی ونلافاکسین باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده و از او برای تغییر دوز دارو و یا جایگزین کردن آن با داروی دیگر کمک بخواهید. از جمله این شرایط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بی‌خوابی، سرگیجه، خواب‌آلودگی شدید
- ضعف عضلانی
- افت فشار خون
- واکنش‌های آلرژیک و حساسیت‌های پوستی
- مشکلات مربوط به غدد درون‌ریز مانند افزایش یا کاهش وزن
- مشکلات گوارشی
- تغییر در رفتار و خلق‌و‌خو مانند تشدید افسردگی یا اضطراب
کلام آخر دکتر ساینا
ونلافاکسین یکی از داروهایی است که با افزایش ترشح سروتونین و نوراپی نفرین در مغز، برای درمان و بهبود علائم افسردگی و اختلالاتی مانند اختلال اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله از دکتر ساینا، به بررسی و معرفی داروی ونلافاکسین از جوانب مختلف پرداخته و سعی کردیم، به تمامی سوالات شما پیرامون نحوه مصرف این دارو پاسخ دهیم.
سوالات متداول
مصرف مداوم این دارو در برخی افراد با افزایش اشتها و در برخی دیگر با کاهش اشتهای شدید همراه است. به طور معمول، ونلافاکسین می‌تواند باعث شود کمتر از حد معمول احساس گرسنگی کنید، بنابراین در بیشتر افراد، مصرف این دارو با کاهش وزن همراه است. البته در برخی نیز، مخالف این اتفاق می‌افتد. بنابراین اگر شما هم در طول دوره مصرف این دارو متوجه افزایش و یا کاهش وزن شدید، بهتر است در اولین فرصت آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
مانند بسیاری دیگر از داروهای روانپزشکی، مصرف ونلافاکسین نیز ممکن است در برخی از افراد منجر به ریزش مو شود. اما این عارضه بسیار نادر است.
دولوکستین و ونلافاکسین، هر دو از داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) هستند که برای درمان افسردگی و اضطراب و برخی دیگر از اختلالات روانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ونلافاکسین، برای درمان کوتاه مدت افسردگی اساسی نسبت به دولوکستین، اثربخشی بهتری داشته و اغلب برای بیمارانی که از سایر داروهای ضدافسردگی جواب نمی‌گیرند، تجویز می‌شود.