رانیتیدین دارویی از دسته داروهای مهار کننده هیستامین-۲ است. این دارو اسید معده را کاهش داده و در درمان زخم معده و پیشگیری از عود این زخم‌ها پس از بهبودی کاربرد دارد. رانیتیدین در آوریل ۲۰۲۰ (فروردین ۱۳۹۹) از بازار دارویی ایران و جهان حذف شد و در حال حاضر از جایگزین‌های آن برای پیشگیری و درمان بالابودن اسید معده استفاده می‌شود (منبع: FDA).
در این مقاله همراه ما باشید تا با قرص رانیتیدین، کاربردها، عوارض، نحوه مصرف و چگونگی عملکرد آن آشنا شوید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- رانیتیدین چیست؟
- رانیتیدین چطور عمل می‌کند؟
- کاربرد رانیتیدین
- پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟
- نحوه مصرف رانیتیدین
- نکات حین مصرف
- عوارض جانبی رانیتیدین
- علائم و عوارض ناشی از اوردوز
- هشدارهای رانیتیدین
- موارد منع مصرف رانیتیدین
- هنگام مصرف رانیتیدین به چه مواردی دقت کنم؟
- آیا می‌توان رانیتیدین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
- نحوه نگهداری رانیتیدین
- نکاتی درباره خرید رانیتیدین
- هنگام مصرف رانیتیدین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
- کلام آخر دکترساینا
- سوالات متداول
رانیتیدین چیست؟
«رانیتیدین» (Ranitidine) یک داروی کاهنده اسید معده از دسته داروهای مهار کننده هیستامین-۲ است. رانیتیدین در حال حاضر از بازار دارویی ایران و جهان حذف شده، اما پیش از این برای درمان زخم‌های معده و روده و پیشگیری از ایجاد آن‌ها استفاده می‌شد. همچنین، برای درمان شرایطی که اسید بیش از حد در معده تولید می‌شود (مانند سندرم زولینگر – الیسون) و درمان رفلاکس معده به مری نیز کاربرد داشت.
جدول اطلاعات دارویی رانیتیدین
| نام علمی | رانیتیدین (ranitidine) |
| نام‌های تجاری | رانیفلکس، رانیسید، ژلوتید (کپسول نرم)، رانیجکتین (آمپول)، آری- تک، رانیتیکس، رانیتک، رانوور |
| شرکت سازنده | شهر دارو، تولید دارو، خوارزمی، روز دارو، البرز دارو، سها، امین، دانا، راموفارمین، حکیم، الحاوی، سینا دارو، کیمیدارو، پور سینا، رها، آریا، داروپخش، اکسیر، جالینوس، ORBIS (بریتانیا)، تهران دارو، ثنامد، شفا، عبیدی، عماد درمان پارس، اکتوورکو |
| اشکال | قرص، کپسول نرم، شربت، آمپول |
| کاربرد | در حال حاضر از بازار دارویی حذف شده است. پیش از این برای درمان موارد زیر به کار می‌رفت: درمان زخم‌های معده و روده، پیشگیری از عود زخم‌های معده و روده، درمان التهاب مری (ازوفاژیت اروزیو)، درمان سندرم زولینگر – الیسون، درمان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)، کاهش علائم ناشی از بالابودن اسید معده مانند سرفه مداوم، درد معده، سوزش سر دل و مشکل در بلع |
| نحوه مصرف |
- معمولاً یک الی دو بار در روز. - ممکن است برای برخی موارد، تا ۴ بار در روز نیز تجویز شود. - اگر از این دارو یک بار در روز استفاده می‌کنید، بهتر است آن را بعد از شام یا قبل از خواب مصرف کنید. |
| حداکثر دوز مجاز | روزانه در بزرگسالان ۶ گرم و در کودکان ۳۰۰ میلی‌گرم |
| عوارض جانبی |
عوارض شایع: سردرد، درد شکم، بی‌قراری، ریزش مو، گیجی، یبوست، اسهال، سرگیجه، واکنش حساسیت شدید، حالت تهوع، استفراغ، کم خونی، التهاب نکروزکننده روده کوچک و روده بزرگ در جنین یا نوزاد عوارض با شیوع کمتر: پانکراتیت، کاهش پلاکت، کاهش تمام سلول‌های خونی، کاهش گلبول‌های سفید، کم‌خونی همولیتیک ایمنی اکتسابی، درد مفاصل، درد عضلانی عوارض خطرناک: علائم واکنش آلرژیک مانند بثورات، خارش، تورم صورت، زبان و گلو، گیجی شدید، مشکلات تنفسی، تاری دید، تغییر در احساسات یا خلق‌وخو (بی‌قراری، پریشانی، افسردگی، توهم)، خونریزی یا کبودی سریع، بزرگ‌شدن سینه‌ها، خستگی مفرط، تند یا کند یا نامنظم‌شدن ضربان قلب، علائم عفونت، درد شدید شکم یا معده، تیره شدن ادرار، زردی پوست یا چشم‌ها |
| موارد منع مصرف | سابقه واکنش آلرژیک به رانیتیدین یا هر یک از داروهای گروه آنتاگونیست گیرنده H2، سابقه پورفیری حاد، مصرف بدون نسخه در موارد درد و دشواری بلع، خون در مدفوع یا استفراغ، مصرف همزمان با سایر داروهای کاهنده اسید معده، بیماری کلیه |
| هشدارهای مهم |
- رانیتیدین از بازار دارویی ایران و جهان حذف شده است. برای استفاده از جایگزین‌های آن با پزشک خود مشورت کنید. - استفاده از رانیتیدین ممکن است خطر ابتلا به پنومونی (ذات‌الریه یا عفونت ریه) را افزایش دهد. - اگر به رانیتیدین حساسیت دارید از این دارو استفاده نکنید. - در صورت ابتلا به بیماری کلیوی، بیماری کبدی یا پورفیری، از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا مصرف این دارو برای شما بی‌خطر است یا خیر. |
| بارداری و شیردهی | با نظر پزشک |
| تداخلات دارویی | آتازاناویر، داساتینیب، دلاویردین، ارلوتینیب، ایتراکونازول، ایواکافتور، کتوکونازول، مزالامین، پازوپانیب، پوناتینیب، ریزدرونات، آلندرونات، گیاه خار مقدس، سفتی‌بوتن، سیانوکوبالامین، گیاه پنجه شیطان، اتوتیون، اتراویرین، فس فنی‌توئین، هیدروکلروتیازید، میدودرین،میگلیتول، فنی توئین، فیتواستروژن‌ها، پروپانتلین، سولفامتوکسالون، تریامترن، تریازولام، وراپامیل |
| وضعیت نیاز به نسخه | با توجه به حذف این دارو از بازار دارویی، مصرف آن برای عموم و بدون نسخه توصیه نمی‌شود. |
رانیتیدین چطور عمل می‌کند؟
هیستامین یکی از محرک‌های اولیه برای ترشح اسید معده از سلول‌های جداری معده است.
رانیتیدین، مهارکننده پروتئین گیرنده هیستامینی ـ ۲، به نام (H2) است. یعنی برای اتصال به پروتئین گیرنده‌های H2 سلول‌های جداری معده با هیستامین رقابت می‌کند. وقتی رانیتیدین به پروتئین گیرنده H2 متصل شد، مانع اتصال هیستامین شده و به این ترتیب ترشح اسید معده را مهار می‌کند. این مهار، هم حجم و هم غلظت اسید معده را کاهش می‌دهد.
رانیتیدین بیشتر ترشح اسید پایه و شبانه را کاهش می‌دهد و تأثیر آن بر کاهش اسیدی که با تحریک غذا ترشح شده، نسبتاً کمتر است.
کاربرد رانیتیدین
رانیتیدین به دلیل احتمال بروز سرطان از بازار دارویی ایران و جهان حذف شده است. اما پیش از این برای درمان موارد زیر به کار می‌رفت:
- درمان زخم معده و روده
- پیشگیری از عود زخم‌های معده و روده
- درمان التهاب مری (ازوفاژیت اروزیو)
- درمان سندرم زولینگر – الیسون
- درمان بیماری رفلاکس معده
- کاهش علائم ناشی از بالابودن اسید معده (مانند سرفه مداوم، درد معده، سوزش سر دل و مشکل در بلع)
سوزش سر دل ممکن است علائم اولیه حمله قلبی را داشته باشد. اگر دردی در قفسه سینه دارید که به شانه یا فک تیر می‌کشد و احساس اضطراب یا سبکی سر می‌کنید، با اورژانس تماس بگیرید.
پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟
درصورتیکه هر یک از شرایط زیر را دارید، باید پزشک را در جریان بگذارید:
- بیماری کلیه
- بیماری کبدی
- پورفیری
- سابقه واکنش آلرژیک به رانیتیدین، سایر داروها، غذاها، رنگ‌ها یا مواد شیمیایی
- بارداری یا تصمیم به اقدام برای بارداری
- شیردهی
نحوه مصرف رانیتیدین
رانیتیدین را دقیقاً طبق دستورالعمل یا نسخه پزشک مصرف کنید. شکل خوراکی رانیتیدین با یا بدون غذا (هرطور که پزشکتان دستور داده) و معمولاً یک الی دو بار در روز مصرف می‌شود. ممکن است برای برخی موارد، تا ۴ بار در روز نیز تجویز شود. اگر از این دارو یک بار در روز استفاده می‌کنید، بهتر است آن را بعد از شام یا قبل از خواب مصرف کنید.
در اندازه‌گیری دوز فرم مایع دارو (شربت) دقت کنید. از سرنگ یا قاشق‌های مخصوص اندازه‌گیری دارو (نه قاشق آشپزخانه) استفاده کنید. دارو را در فواصل منظم مصرف کنید و بیش از دوز تجویز شده استفاده نکنید.
برای استفاده دارو برای کودکان، حتماً با متخصص کودکان مشورت کنید. دوز و طول درمان، بسته به شرایط شما و پاسخ شما به درمان متفاوت خواهد بود. دوز دارو در کودکان به وزن آن‌ها نیز بستگی دارد. بنابراین باید به دقت به دستورالعمل پزشکتان عمل کنید.
بهبود زخم معده ممکن است تا ۸ هفته طول بکشد. استفاده از دارو را ادامه داده و اگر تا ۶ هفته تغییری در علائم شما ایجاد نشد، با پزشک تماس بگیرید.
دوز مصرف
دوز درمانی بزرگسالان در درمان بیماری ریفلاکس معده به مری:
- ۱۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به‌صورت خوراکی
- یا ۵۰ میلی‌گرم هر ۸-۶ ساعت به‌صورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی
دوز درمانی بزرگسالان در درمان زخم معده خوش‌خیم:
- ۱۵۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت به‌صورت خوراکی
- یا ۵۰ میلی‌گرم هر ۸-۶ ساعت به‌صورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی، تزریق متناوب یا انفوزیون
- یا ۲۵/۶ میلی‌گرم در ساعت به‌صورت تزریق مداوم داخل وریدی
دوز نگهدارنده بزرگسالان پس از درمان زخم معده خوش‌خیم:
- ۱۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به‌صورت خوراکی
دوز درمانی بزرگسالان در ترشح بیش‌ازحد اسید:
- ۱۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به‌صورت خوراکی، حداکثر تا ۶ گرم در روز
- یا ۵۰ میلی‌گرم هر ۸-۶ ساعت به‌صورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی، تزریق متناوب یا انفوزیون (حداکثر ۴۰۰ میلی‌گرم در روز)
- یا ۲۵/۶ میلی‌گرم در ساعت به‌صورت انفوزیون مداوم داخل وریدی
دوز درمانی بزرگسالان در التهاب مری (ازوفاژیت اروزیو):
- ۱۵۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت به‌صورت خوراکی
- یا ۵۰ میلی‌گرم هر ۸-۶ ساعت به‌صورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی، تزریق متناوب یا انفوزیون
- یا ۲۵/۶ میلی‌گرم در ساعت به‌صورت انفوزیون مداوم داخل وریدی
دوز بزرگسالان در پیشگیری از ایجاد زخم ناشی از استرس (تأییدنشده):
- ۱۵۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت به‌صورت خوراکی یا از طریق سوند معده
- یا ۵۰ میلی‌گرم هر ۸-۶ ساعت به‌صورت تزریق عضلانی یا داخل وریدی، تزریق متناوب یا انفوزیون (حداکثر ۴۰۰ میلی‌گرم در روز)
- یا ۲۵/۶ میلی‌گرم در ساعت به‌صورت انفوزیون مداوم داخل وریدی
- حداکثر دوز مجاز مصرف
حداکثر دوز مجاز مصرف روزانه در بزرگسالان ۶ گرم و در کودکان ۳۰۰ میلی‌گرم است.
طول دوره مصرف
طول دوره مصرف رانیتیدین بدون نسخه تا ۲ هفته و با نسخه پزشک بسته به بیماری شما متفاوت است.
نکات حین مصرف
درباره مصرف رانیتیدین توجه به موارد زیر ضروری است:
- اگر پیش از این رانیتیدین را با دستور پزشک مصرف می‌کردید، قبل از قطع مصرف آن درباره داروی جایگزین با پزشک مشورت کنید.
- اگر رانیتیدین را بدون نسخه مصرف می‌کردید، مصرف را متوقف کرده و درباره سایر داروهای کاهنده اسید معده با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
چه مواردی اثر رانیتیدین را کم می‌کنند؟
مصرف برخی داروها مثل موارد زیر اثر رانیتیدین را کم می‌کند:
- آتازاناویر
- داساتینیب
- کتوکونازول
- پازوپانیب
- اسپارسنتان
اگر یک دوز را فراموش کردم چه کار کنم؟
اگر یک دوز را فراموش کردید، دراسرع‌وقت آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، فقط همان دوز را مصرف کنید و از مصرف دو دوز همزمان یا اضافی خودداری کنید.
عوارض جانبی رانیتیدین
در ادامه با انواع عوارض جانبی رانیتیدین آشنا شوید:
عوارض رایج رانیتیدین
عوارض جانبی رانیتیدین عبارتند از:
- سردرد
- درد شکم
- بی‌قراری
- ریزش مو
- گیجی
- یبوست
- اسهال
- سرگیجه
- واکنش حساسیت شدید
- حالت تهوع
- استفراغ
- کم خونی
- التهاب نکروزکننده روده کوچک و روده بزرگ در جنین یا نوزاد
عوارض با شیوع کمتر
عوارض جانبی نادر رانیتیدین عبارتند از:
- پانکراتیت
- کاهش پلاکت
- کاهش تمام سلول‌های خونی
- کاهش گلبول‌های سفید
- کم‌خونی همولیتیک ایمنی اکتسابی
- درد مفاصل
- درد عضلانی
عوارض خطرناک رانیتیدین
درصورتیکه هر کدام از عوارض جدی و خطرناک را داشتید، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- علائم واکنش آلرژیک (مانند بثورات، خارش، تورم صورت، زبان و گلو، گیجی شدید و مشکلات تنفسی)
- تاری دید
- تغییر در احساسات یا خلق‌وخو (بی‌قراری، پریشانی، افسردگی، توهم)
- خونریزی یا کبودی سریع
- بزرگ‌شدن سینه‌ها
- خستگی مفرط
- تند، کند یا نامنظم‌شدن ضربان قلب
- علائم عفونت
- درد شدید شکم یا معده
- تیره شدن ادرار
- زردی پوست یا چشم‌ها
رانیتیدین و سرطان
طبق مطالعات انجام شده، ارتباطی بین رانیتیدین با ریسک بروز سرطان مشاهده شده است. این مسئله به دلیل وجود ناخالصی نیتروزآمین از نوع NMDA در فرآورده‌های رانیتیدین است. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داده‌اند، حتی درصورتیکه این ناخالصی در زمان تولید در فرآورده در حد صفر یا مجاز باشد، ممکن است با گذشت زمان تولید شده یا به بیش از حد مجاز برسد. نگهداری در دمای بالاتر از دمای اتاق یا مدت نگهداری طولانی، می‌تواند این میزان را افزایش دهد.
علائم و عوارض ناشی از اوردوز
علائم اوردوز ممکن است دشواری در راه رفتن، غش کردن یا گیجی شدید باشد. در‌صورت اوردوز رانیتیدین و داشتن علائم تنفسی مانند تنگی نفس، با اورژانس تماس بگیرید.
هشدارهای رانیتیدین
- استفاده از رانیتیدین ممکن است خطر ابتلا به پنومونی (ذات‌الریه یا عفونت ریه) را افزایش دهد. علائم ذات‌الریه شامل درد قفسه سینه، تب، احساس تنگی نفس و سرفه با خلط سبز یا زرد است. درباره این خطر با پزشک خود صحبت کنید.
- اگر به رانیتیدین حساسیت دارید از این دارو استفاده نکنید.
- در صورت ابتلا به بیماری کلیوی، بیماری کبدی یا پورفیری، از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا مصرف این دارو برای شما بی‌خطر است یا خیر.
تداخلات دارویی
اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده، از تداخلات آن آگاه است و شما را از این جهت تحت‌نظر می‌گیرد. قبل از مشورت با پزشک، هیچ دارویی را شروع یا متوقف نکنید و دوز داروها را تغییر ندهید.
هیچ تداخل شدیدی با رانیتیدین وجود ندارد. تداخلات جدی عبارتند از:
- آتازاناویر
- داساتینیب
- دلاویردین
- ارلوتینیب
- ایتراکونازول
- ایواکافتور
- کتوکونازول
- مزالامین
- پازوپانیب
- پوناتینیب
- ریزدرونات
رانیتیدین با حداقل ۵۱ داروی مختلف تداخل متوسط دارد.
تداخلات خفیف رانیتیدین عبارتند از:
- آلندرونات
- گیاه خار مقدس
- سفتی‌بوتن
- سیانوکوبالامین
- گیاه پنجه شیطان
- اتوتیون
- اتراویرین
- فس فنی‌توئین
- هیدروکلروتیازید
- میدودرین
- میگلیتول
- فنی توئین
- فیتواستروژن‌ها
- پروپانتلین
- سولفامتوکسالون
- تریامترن
- تریازولام
- وراپامیل
این لیست شامل تمام تداخلات دارویی نیست. قبل از استفاده از این دارو، در مورد داروهای دیگری که مصرف می‌کنید با پزشک یا داروساز صحبت کنید. لیستی از داروهایی که مصرف می‌کنید همراه خود داشته باشید و آن را به پزشک یا داروساز نشان دهید.
تداخلات غذایی
برای رانیتیدین تداخل غذایی ذکر نشده است. جذب آن نیز با یا بدون غذا تفاوتی ندارد.
مصرف همراه با الکل
در صورت مصرف الکل همزمان با مصرف این دارو، تحریک معده افزایش یافته و ممکن است زخم یا علائم گوارشی شما دیرتر بهبود یابد.
محدودیت سن
در حال حاضر این دارو از بازار دارویی حذف شده است. پیش از این، محدودیت سنی نداشته و برای کودکان و بزرگسالان مصرف می‌شد.
گروه‌های خاص یا پرخطر
- در افراد مبتلا به نارسایی کلیوی با دوز ۵۰ میلی‌گرم تزریق عضلانی یا داخل وریدی هر ۲۴-۱۸ ساعت، یا ۱۵۰ میلی‌گرم به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود.
- در افراد مبتلا به نارسایی کبدی نیازی به تغییر دوز ندارد.
- در افراد مبتلا به پورفیری مصرف آن ممنوع است.
بارداری و شیردهی
- رانیتیدین برای مصرف در بارداری در گروه B قرار دارد و بسته به نظر پزشک، ممکن است استفاده از آن در بارداری قابل‌قبول باشد.
- ازآنجایی‌که رانیتیدین در شیر مادر ترشح می‌شود، مصرف آن در شیردهی توصیه نمی‌شود.
موارد منع مصرف رانیتیدین
در حال حاضر با توجه به حذف رانیتیدین از بازار دارویی، از جایگزین‌های آن استفاده می‌شود. به‌طورکلی مواردی که مصرف رانیتیدین ممنوعیت دارد عبارتند از:
- سابقه واکنش آلرژیک به رانیتیدین یا هر یک از داروهای گروه مهارکننده هیستامین ـ۲
- سابقه پورفیری حاد
- مصرف بدون نسخه در موارد درد و دشواری بلع، خون در مدفوع یا استفراغ
- مصرف همزمان با سایر داروهای کاهنده اسید معده
- بیماری کلیه
هنگام مصرف رانیتیدین به چه مواردی دقت کنم؟
هنگام مصرف رانیتیدین، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- اگر دردتان رو به بهبود نرفت یا بدتر شد، با پزشک مشورت کنید. شاید نیاز باشد برای بهبود علائم، دارو را چند روز مصرف کنید. حتی اگر احساس بهبودی می‌کنید، دوره درمانی که برایتان تجویز شده را کامل کنید.
- از کشیدن سیگار و نوشیدن الکل خودداری کنید؛ چون باعث افزایش تحریک معده شما شده و زمان بهبود زخمتان را بیشتر می‌کند.
- اگر مدفوع سیاه و قیری یا استفراغ خونی و قهوه‌ای رنگ پیدا کردید، حتماً به پزشک اطلاع دهید. ممکن است زخمی داشته باشید که در حال خونریزی باشد.
- رانیتیدین ممکن است باعث کاهش ویتامین ب-۱۲ شود. در طول مصرف این دارو مطمئن شوید که ویتامین ب-۱۲ کافی دریافت می‌کنید. در مورد غذاهایی که می‌خورید و ویتامین‌هایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود صحبت کنید.
آیا می‌توان رانیتیدین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
با توجه به حذف رانیتیدین از بازار دارویی و ممنوعیت مصرف آن برای عموم، FDA چند داروی دیگر را به عنوان جایگزین برای آن معرفی کرده که شامل سایر داروهای گروه مهارکننده هیستامین ـ۲ و داروهای گروه مهارکننده پمپ پروتونی (PPIs) است:
- اس‌امپرازول
- فاموتیدین
- لانزوپرازول
- امپرازول
- سایمتیدین
با این حال، برای جایگزین کردن داروی خود، حتماً باید با پزشک مشورت کنید تا بهترین گزینه را با توجه به شرایط شما پیشنهاد دهد.
نحوه نگهداری رانیتیدین
رانیتیدین را در دمای اتاق (۳۰-۱۵ درجه سانتی‌گراد)، دور از نور و در ظرف دربسته نگهداری کنید. تمام داروهای مصرف نشده را پس از تاریخ انقضا دور بریزید. دارو را دور از دسترس کودکان نگه‌دارید.
نکاتی درباره خرید رانیتیدین
هنگام خرید رانیتیدین به اشکال مختلف و دوز مورد نیازتان توجه کنید و در مورد بیماری‌هایی که دارید یا داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
اشکال دارویی موجود
رانیتیدین به شکل قرص، کپسول نرم، شربت و آمپول تولید شده است.
دوزهای موجود
دوزهای موجود در هر یک از اشکال دارویی شامل موارد زیر است:
دوزهای موجود رانیتیدین
| اشکال دارویی | دوزهای موجود |
| قرص |
- ۱۵۰ میلی‌گرم - ۳۰۰ میلی‌گرم |
| کپسول نرم | - ۱۵۰ میلی‌گرم |
| شربت | - ۷۵ میلی‌گرم، ۵ سی‌سی |
| آمپول | - ۵۰ میلی‌گرم، ۲ سی‌سی |
شرکت‌های تولیدکننده
شرکت‌های تولیدکننده رانیتیدین موجود در ایران عبارتند از:
- شهر دارو
- تولید دارو
- خوارزمی
- روز دارو
- البرز دارو
- سها
- امین
- دانا
- راموفارمین
- حکیم
- الحاوی
- سینا دارو
- کیمیدارو
- پور سینا
- رها
- آریا
- داروپخش
- اکسیر
- جالینوس
- ORBIS (بریتانیا)
- تهران دارو
- ثنامد
- شفا
- عبیدی
- عماد درمان پارس
- اکتوورکو
نام‌های تجاری موجود در ایران
علاوه بر نام «رانیتیدین»، این دارو با نام‌های تجاری دیگری نیز تولید و عرضه شده است:
- رانیفلکس
- رانیسید
- ژلوتید (کپسول نرم)
- رانیجکتین (آمپول)
- آری- تک
- رانیتیکس
- رانیتک
- رانوور
دلیل ممنوعیت رانیتیدین در ایران
با توجه به بررسی‌های انجام شده و اطلاعیه مراجعی مانند FDA آمریکا و TGA استرالیا درباره وجود نوعی ناخالصی به نام نیتروزآمین از نوع NMDA در فرآورده‌های دارویی رانیتیدین، تولید و توزیع این دارو تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شده و مصرف آن برای عموم مردم توصیه نمی‌شود. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داده که حتی درصورتیکه این ناخالصی در زمان تولید در فرآورده در حد صفر یا مجاز باشد، ممکن است با گذشت زمان تولید شده یا به بیش از حد مجاز برسد. نگهداری در دمای بالاتر از دمای اتاق یا مدت نگهداری طولانی، می‌تواند این میزان را افزایش دهد.
NMDA ماده‌ای است که سطح پایین آن ریسک بروز سرطان را افزایش نمی‌دهد، اما درصورتیکه به‌طور مداوم در معرض سطوح بالاتر آن قرار بگیرید، می‌تواند سرطان‌زا باشد.
هنگام مصرف رانیتیدین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
درصورتیکه هر یک از مشکلات زیر را داشتید، با پزشک مشورت کنید:
- دردتان روبه‌بهبود نرفت یا بدتر شد
- مدفوع سیاه و قیری یا استفراغ خونی و قهوه‌ای‌رنگ
- علائم آلرژیک مانند بثورات پوستی، کهیر و خارش، تورم صورت، لب‌ها و زبان، مشکلات تنفسی
- توهم
- تاری دید
- گیجی
- زردی چشم‌ها و پوست
- تیره‌شدن ادرار
- درد شدید شکم یا معده
- علائم عفونت مانند تب و لرز
برای مشاهده لیست بهترین متخصص گوارش و کبد کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص گوارش ارتباط آنلاین با متخصص گوارشهنگام مصرف رانیتیدین چه زمانی با اورژانس تماس بگیرم؟
درصورتیکه پس از مصرف رانیتیدین دچار علائم آلرژی و هرگونه مشکل تنفسی از جمله تنگی نفس شدید، با اورژانس تماس بگیرید.
کلام آخر دکترساینا
رانیتیدین یک داروی کاهنده اسید معده است که در گذشته از آن برای تسکین علائم ناشی از افزایش اسید معده مانند سوزش سر دل و درمان بیماری‌هایی مانند زخم معده و التهاب مری استفاده می‌شد. با توجه به بررسی‌های انجام شده و احتمال سرطان‌زا بودن برخی ترکیبات موجود در رانیتیدین، این دارو از بازار دارویی ایران و جهان حذف شده و در حال حاضر از جایگزین‌های آن استفاده می‌شود. برای استفاده از جایگزین‌های رانیتیدین و انتخاب گزینه درمانی مناسب، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
با توجه به بررسی‌های انجام شده و اطلاعیه مراجعی مانند FDA آمریکا و TGA استرالیا درباره وجود نوعی ناخالصی به نام نیتروزآمین از نوع NMDA در فرآورده‌های دارویی رانیتیدین، تولید و توزیع این دارو تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شده و مصرف آن برای عموم مردم توصیه نمی‌شود. NMDA ماده‌ای است که اگر به‌طور مداوم در معرض سطوح بالای آن قرار بگیرید، می‌تواند سرطان‌زا باشد.