کمردرد در بارداری: از علل تا درمان و پیشگیری

مادران در دوران بارداری تغییرات جسمی و روانی زیادی را تجربه می‌کنند. این تغییرات می‌توانند بسیار هیجان‌انگیز و امیدبخش باشند، اما گاهی اوقات باعث نگرانی و اضطراب در مادران می‌شوند. یکی از علامت‌های متداول در دوران بارداری کمردرد است. کمردرد بسیاری از مادران باردار را درگیر می‌سازد. اکثر مادران باردار در نیمه دوم بارداری خود کمردرد را تجربه می‌کنند. کمردرد بارداری ممکن است خفیف یا شدید باشد، پس از انجام برخی فعالیت‌ها ایجاد شود یا حتی به یک درد مزمن تبدیل شود.

در این مقاله قصد داریم ببینیم که چرا در بارداری دچار کمردرد می‌شویم، چه راه‌هایی برای کاهش کمردرد بارداری وجود دارد و چه کمردردهایی می‌توانند هشداردهنده باشند و مادران باردار چه زمانی باید نگران کمردرد خود باشند.

منظور از کمردرد در بارداری چیست؟

در دوران بارداری، تغییرات آناتومی و حالت بدن باعث می‌شود فشار بیشتری به اسکلت بدن وارد شود. این فشار در قسمت پایینی کمر بسیار زیاد است. به همین دلیل زنان باردار معمولاً بین ماه پنجم تا هفتم، شروع کمردرد را تجربه می‌کنند. این درد برای برخی از خانم‌های باردار، از هفته چهارم تا شانزدهم نیز ممکن است آغاز شود.

کمردرد بارداری بسیار شبیه کمردردی است که خانم‌های غیرباردار تجربه می‌کنند و به صورت درد در قسمت پایینی کمر و اطراف آن است. این درد عموماً در قسمت پایینی و وسط کمر احساس می‌شود و ممکن است باعث درد پا در بارداری نیز شود. کمردرد بارداری می‌تواند حالت مزمن داشته باشد و با فعالیت بدتر شود. در برخی موارد این درد از خواب راحت و یا انجام فعالیت‌های روزمره جلوگیری می‌کند.

در سال ۲۰۱۷ در پژوهشی که روی ۹۷ خانم باردار انجام شد، برخی کمردرد خود را به صورت احساس سوزش توصیف کردند. در یک مطالعه بزرگ‌تر که شامل ۱۵۱۰ خانم باردار بود، شرکت‌کنندگان کمردرد خود را به شکل زیر توصیف کردند:

• درد انتشاری
• درد تیز
• درد مزمن
• درد موقتی

برخی از خانم‌ها گزارش دادند که دراز کشیدن، فعالیت فیزیکی، ایستادن، بلند کردن اجسام سنگین یا خم شدن، کمردردشان را بدتر می‌کند. اکثر شرکت‌کنندگان اعلام کردند که دردشان در شب‌ها بیشتر و در صبح‌ها از همیشه کمتر است. 

در بارداری کدام قسمت کمردرد می‌گیرد؟

خانم‌های باردار معمولاً درد را در قسمت پایینی کمر تجربه می‌کنند. این درد ممکن است به باسن، ران و پاها سرایت کرده و علائمی شبیه به درد سیاتیک ایجاد کند.

کمردرد در بارداری چقدر شایع است؟

کمردرد بارداری معمولاً در سه‌ماهه دوم، در حدود هفته بیست و دوم بارداری شروع می‌شود. در سه ماه نخست بارداری معمولاً نیمی از مادران کمردرد را تجربه می‌کنند. هر چه به ماه‌های پایانی نزدیک‌تر شویم، شیوع کمردرد بیشتر می‌شود. به‌طوری‌که در سه‌ماهه دوم، این آمار تا ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده و در سه‌ماهه سوم، به ۷۰ تا ۸۰ درصد می‌رسد.

به گزارش کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG):

کمردرد یکی از متداول‌ترین مشکلات در بارداری است، به‌­خصوص در ماه‌های پایانی. معمولاً درد بعد از به دنیا آمدن نوزاد برطرف می‌شود. اما برای بسیاری از مادران، کمردرد تا چند ماه پس از زایمان ادامه پیدا می‌کند.

علت کمردرد در بارداری

در دوران بارداری چندین عامل می‌توانند به ایجاد و بدتر شدن کمردرد کمک کنند. علت‌های شایع کمردرد در بارداری عبارت‌اند از:

۱. افزایش سطح هورمون‌ها

در دوران بارداری، بدن هورمونی به نام ریلکسین ترشح می‌کند. کار این هورمون آماده‌سازی بدن برای زایمان است. ریلکسین برای این کار، به رباط‌های ناحیه لگن اجازه منبسط شدن داده و باعث می‌شود مفاصل شُل شوند. همین هورمون می‌تواند باعث شل شدن رباط‌های نگهدارنده ستون فقرات نیز شود که نتیجه‌ی آن درد و سستی کمر است. 

۲. استرس

استرس هیجانی می‌تواند باعث تنش ماهیچه‌های کمر شود. این تنش معمولاً به صورت درد یا اسپاسم کمر تجربه می‌شود. ممکن است مادران باردار متوجه شوند که کمردرد آن‌ها در دوره‌های پر تنش بارداری بدتر می‌شود.

۳. تغییر مرکز ثقل

بارداری مرکز ثقل بدن را تغییر می‌دهد. در طول بارداری، وضعیت بدن و حالت راه رفتن تغییر می‌کند. این تغییرات تدریجی هستند و ممکن است مادران متوجه آن نشوند اما درد و فشار به کمر را به همراه دارند.

۴. افزایش وزن

در یک بارداری سالم، وزن خانم‌ها معمولاً چیزی بین ۱۱ تا ۱۵ کیلوگرم افزایش می‌یابد. ستون فقرات باید این وزن را تحمل کند و همین فشار می‌تواند باعث کمردرد شود. وزن جنین درحال رشد و رحم نیز روی رگ‌های خونی و عصب‌های لگن و کمر فشار وارد می‌کند.

۵. پوزیشن نامناسب

وضعیت نامناسب بدن، ایستادن زیاد و خم شدن ممکن است باعث ایجاد یا بدترشدن کمردرد شود.

۶. جدایی عضلات

با بزرگ‌تر شدن رحم در دوران بارداری، به عضلات شکم فشار وارد می‌شود. عضلات شکم دو صفحه عضلانی موازی هستند که از قفسه سینه تا استخوان شرمگاهی کشیده می‌شوند. این دو صفحه در وسط شکم به هم وصل می‌شوند و ممکن است در اثر فشار ناشی از بزرگ شدن رحم از هم جدا شوند. این جدایی می‌تواند باعث بدتر شدن کمردرد شود.

علل جدی‌تر کمردرد بارداری

• مشکلات دیسک کمر: فشار و تنشی که به قسمت پایینی ستون فقرات و ماهیچه‌ها وارد می‌شود، در موارد نادر ممکن است باعث بیرون‌زدگی دیسک کمر شود. دیسک کمر بیرون زده می‌تواند روی عصب‌های اطراف خود فشار وارد کرده و علائم سیاتیک را ایجاد کند، یعنی دردی که از کمر به سمت ران، پا و حتی کف پا انتشار می‌یابد.
• زایمان زودرس: کمردرد در بارداری می‌تواند نشانه درد زایمان باشد؛ هم زایمان به‌موقع و هم زایمان زودرس. این درد معمولاً با انقباض‌های رحمی که رفته رفته شدیدتر می‌شوند همراه است.
• عفونت کلیه و مجاری ادراری: عفونت‌های مجاری ادراری و کلیه می‌توانند باعث درد در قسمت پایینی کمر شوند. این درد معمولاً خفیف و مزمن بوده و با تب یا لرز همراه است. این عفونت‌ها ریسک زایمان زودرس را در برخی زنان به همراه دارند.
• سقط جنین: سقط خودبه‌خودی جنین می‌تواند یکی از علت‌های جدی کمردرد در بارداری باشد. سایر علائم سقط جنین عبارت‌اند از لکه بینی یا خونریزی واژینال، خارج شدن مایع یا بافت از واژن و درد یا انقباض در شکم یا کمر.
• پارگی جفت: پارگی جفت یکی از عوارض نادری است که ممکن است در بارداری رخ دهد. پارگی جفت زمانی است که جفت قبل از زایمان از دیواره داخلی رحم جدا شود. این عارضه می‌تواند رساندن اکسیژن و مواد غذایی را به جنین را کاهش داده یا متوقف کند. خونریزی واژینال، شکم‌درد، کمردرد، سفتی رحم و انقباضات رحمی از جمله علائم پارگی جفت هستند.
• جفت خلفی: جفت بافتی است که مواد مغذی را برای جنین فراهم می‌کند. اگر جفت در قسمت پشتی دیواره رحم قرار بگیرد (جفت خلفی)، می‌تواند باعث کمردرد شود. بعضی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که قرارگیری جفت در این وضعیت می‌تواند باعث زایمان زودرس و پیامدهای منفی بارداری شود.
• بارداری خارج رحمی: درد شدید قسمت پایینی کمر و کشاله ران زمانی رخ می‌دهد که لوله‌های رحمی (فالوپ) به علت بارداری خارج رحمی پاره ‌شوند.

علائم همراه با کمردرد بارداری

تغییرات شدید بدنی در دوران بارداری، علامت‌های زیادی را به همراه دارد. حالت تهوع، خستگی و بی‌حالی، تکرر ادرار بارداری و… فقط چند مورد از این علائم هستند. کمردرد ممکن است در هر مرحله‌ای از بارداری تجربه شود. علائمی که ممکن است همراه با کمردرد بارداری تجربه کنید عبارت‌اند از:

• یک درد خفیف یا تیز با حالت سوزش در قسمت پایینی کمر
• درد یک طرفه (راست یا چپ) در پایین یا وسط کمر
• درد لگن
• درد ران
• درد شکم
• دردی که تا ران و پا یا حتی کف پا منتشر شود.
• افتادن پا (به این معنی که هنگام راه رفتن نمی‌توان قسمت جلویی پا را بلند کرد.)
• علامت‌های سیاتیک

علائم خطرناک همراه با کمردرد بارداری

بعضی از علامت‌های همراه با کمردرد هشداردهنده هستند. با وجودی که معمولاً کمردرد در بارداری طبیعی و بی‌خطر است، اما برخی مشکلات جدی و خطرناک بارداری نیز می‌توانند ایجادکننده کمردرد باشند؛ همچون:

• کمردرد همراه با شکم‌درد شدید و انقباض‌های منظم عضلات شکم که هر چه زمان می‌گذرد بدتر می‌شوند (درد زایمان)
• دردی که ناگهان شدید می‌شود یا شدت آن در حال افزایش است
• احساس مورمورشدن یا بی‌حسی در پاها، کمر یا اندام تناسلی
• درد شدیدی که بیش از دو هفته ادامه پیدا می‌کند
• سوزش یا درد هنگام ادرار کردن
• خونریزی واژینال
• تب

این علامت‌ها می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی همچون زایمان زودرس یا عفونت ادراری باشند. کمردرد شدید نیز ممکن است به علت مشکلات ستون فقرات ناشی از بارداری ایجاد شده باشد که بسیار نادر است. 

در صورتی که این علائم را تجربه می‌کنید به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص کمردرد بارداری

تشخیص کمردرد در بارداری بر اساس بررسی سابقه پزشکی بیمار، معاینه و در صورت نیاز MRI برای ردکردن بیرون‌زدگی دیسک انجام می‌شود. برای مادران باردار از تصویربرداری با اشعه ایکس و سی‌تی‌اسکن استفاده نمی‌شود.

درمان کمردرد در بارداری

خوشبختانه در صورتی که قبل از بارداری سابقه کمردرد مزمن نداشته باشید، بعد از زایمان کمردرد شما به‌مرور بهتر می‌شود. در طول دوران بارداری هم می‌توانید از روش‌های مختلف برای کاهش درد کمرتان استفاده کنید. در ادامه چند تا از روش‌های کاهش کمردرد در بارداری را با هم مرور می‌کنیم:

۱. ایست مناسب داشته باشید

داشتن وضعیت بدنی نامناسب و قوز کردن به ستون فقرات شما فشار وارد می‌کند؛ بنابراین بسیار مهم است که هنگام نشستن، فعالیت کردن و حتی خوابیدن، مراقب حالت بدنتان باشید. برای مثال خوابیدن به پهلو درحالی‌که یک بالش بین زانوهایتان قرار داده‌اید، فشار را از روی کمرتان برمی‌دارد. هنگامی که پشت میز نشسته‌اید، یک حوله را لوله کنید و پشت کمرتان قرار دهید؛ صاف بنشینید، و پاهای خود را روی چند تا کتاب یا یک زیرپایی، بگذارید. هنگام ایستادن، شانه‌هایتان را به سمت عقب جمع کنید (سینه را سپر کنید) و استخوان لگنتان را به سمت جلو متمایل کنید. استفاده از شکم‌بند بارداری هم می‌تواند به شما کمک کند.

۲. کفش مناسب بپوشید

از کفش‌هایی استفاده کنید که پاشنه کوتاه دارند (تخت نیستند) و کفی آن‌ها طبی است. از کفش‌های پاشنه بلند دوری کنید؛ چون این کفش‌ها باعث می‌شوند بدن شما برای حفظ تعادل، به سمت جلو متمایل شود. در این حالت احتمال این که زمین بخورید بیشتر می‌شود.

۳. اجسام را به شیوه درست بلند کنید

وقتی می‌خواهید اجسام کوچک را بلند کنید، با حالت اسکات (چمباتمه) بنشینید و وزن جسم را روی پاهایتان بیندازید. از کمر خم نشوید و به کمرتان فشار نیاورید. همچنین مهم است که محدودیت‌های خود را بشناسید و اگر نیاز بود، از کسی کمک بگیرید. از بلند کردن اجسام سنگین نیز خودداری کنید.

۴. به پهلو بخوابید

به پهلو بخوابید نه به پشت. یک یا دو زانو را خم کنید و بین آن‌ها بالش معمولی یا بالش بارداری بگذارید. زیر شکم و پشت کمرتان نیز بالش بگذارید.

۵. کمپرس گرم، سرد یا ماساژ را امتحان کنید

با وجودی که شواهد برای تأیید اثربخشی این روش محدود است، اما ماساژ یا استفاده از کمپرس گرم یا سرد ممکن است به بهبود کمردرد شما کمک کند.

۶. روزانه فعالیت فیزیکی داشته باشید

فعالیت جسمانی منظم می‌تواند به قوی نگه داشتن کمر شما و کاهش کمردرد بارداری کمک کند. با تأیید پزشک، فعالیت‌های سبک مثل راه رفتن یا ورزش‌های آبی را امتحان کنید. فیزیوتراپیست نیز می‌تواند حرکات کششی و ورزش‌های مفید را به شما آموزش دهد.

۷. تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات شکم و کمر انجام دهید

تقویت کردن عضلات شکم، به برداشته شدن فشار از روی کمر کمک می‌کند. برای تقویت عضلات شکم می‌توانید حرکت تیلت لگن را انجام دهید یا روی توپ بدنسازی بنشینید و به سمت جلو و عقب حرکت کنید. حرکت تیلت لگن و چند تمرین ورزشی مفید برای بهبود کمردرد بارداری را در ادامه آموزش داده‌ایم.

۸. طب سنتی و درمان‌های جایگزین را امتحان کنید

با تأیید پزشک متخصص می‌توانید از درمان‌های جایگزین و طب سنتی برای بهبود علائم و کاهش درد استفاده کنید. دو مورد از درمان‌های جایگزین برای کمردرد بارداری، طب سوزنی و کایروپراکتیک هستند.

• طب سوزنی: بعضی مطالعات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند به کاهش کمردرد در بارداری کمک کند.
• کایروپراکتیک: درمان کایروپراکتیک هم می‌تواند کمردرد برخی از خانم‌های باردار را کاهش دهد. با­وجود­این برای تأیید این روش‌ها باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود.

۹. در صورت نیاز با پزشک مشورت کنید

اگر استرس زیادی را تجربه می‌کنید، ممکن است کمردرد شما ناشی از فشار روانی باشد. در این صورت بهتر است با پزشک در این باره صحبت کنید. همچنین اگر شدت کمردرد شما زیاد است و باعث نگرانی‌تان شده، برای اطمینان خاطر به پزشک مراجعه کنید.

تمرینات ورزشی برای کمردرد در بارداری

ورزش روزانه در دوران بارداری نه تنها می‌تواند به بهبود کمردرد کمک کند؛ بلکه برای بهبود خواب، گردش خون، حالت بدنی، خلق‌وخو و حفظ وزن سلامت نیز مفید است.

کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) توصیه می‌کند که زنان باردار در حالت ایده‌آل حداقل در هفته ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط داشته باشند. منظور از فعالیت هوازی فعالیتی است که در آن ماهیچه‌های بزرگ بدن (مثل دست و پا) در حالت ریتمیک تحرک داشته باشند. منظور از شدت متوسط فعالیتی است که شدت آن برای بالا بردن ضربان قلب و تعریق کافی باشد؛ اما در حین انجام آن بتوانید به صورت نرمال حرف بزنید ولی نتوانید آواز بخوانید. پیاده‌روی سریع و باغبانی مثال‌هایی از فعالیت هوازی با شدت متوسط هستند. شما می‌توانید این ۱۵۰ دقیقه را به ۵ بار ورزش ۳۰ دقیقه‌ای در طول هفته یا ورزش‌های ۱۰ دقیقه‌ای در روزهای مختلف هفته تقسیم کنید.

۱. حرکت کگل

این حرکت ورزشی معمولاً برای آماده‌سازی عضلات کف لگن برای زایمان و دوران پس از زایمان پیشنهاد می‌شود. بااین‌حال این حرکت برای خانم‌هایی که عضلات کف لگن آن‌ها خیلی سفت است توصیه نمی‌شود. اگر مشکل روده یا مثانه دارید، حتماً با فیزیوتراپیست مشورت کنید.

حرکت کگل را در هر حالتی می‌توانید انجام دهید:

1. برای شروع، عضلات کف لگن خود را منقبض کنید و ۳ تا ۵ ثانیه نگه دارید. این کار را با کشیدن عضله به داخل و بالا انجام دهید انگار که می‌خواهید از خروج ادرار یا گاز جلوگیری کنید.
2. عضله را برای ۳ تا ۵ ثانیه رها کنید.
3. این کار را ۱۰ بار تکرار کنید.
4. بهتر است تنفستان را با حرکات هماهنگ کنید، عضلات کف لگن را با بازدم منقبض (سفت) و با دم منبسط (شل) کنید. کگل را می‌توانید به حرکات ورزشی که در ادامه آورده‌ایم اضافه کنید.

۲. تیلت لگن

در سه‌ماهه اول بارداری، این ورزش را می‌توانید درحالی‌که به پشت دراز کشیده‌اید انجام دهید. در سه‌ماهه دوم و سوم، این ورزش را در حالت نشسته یا ایستاده انجام دهید.

تیلت لگن در حالت خوابیده (ویژه سه‌ماهه نخست بارداری)

1. به پشت دراز بکشید و درحالی‌که کف پاها روی زمین است، هر دو زانوی خود را خم کنید.
2. با بازدم، عضلات شکم را منقبض (سفت) کرده و لگن را به سمت بالا بچرخانید.
3. برای ۳ تا ۵ ثانیه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید.
4. این حرکت را ده بار تکرار کنید.

تیلت لگن در حالت نشسته (ویژه سه‌ماهه دوم و سوم بارداری)

1. روی صندلی بنشینید و کف دو پا را روی زمین بگذارید، به‌طوری‌که وزن شما روی دو پا با هم برابر باشد.
2. همان مراحل تیلت لگن خوابیده را اجرا کنید.

تیلت لگن در حالت ایستاده (ویژه سه‌ماهه دوم و سوم بارداری)

1. بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. وزن شما باید به صورت مساوی روی هر دو پا پخش شود.
2. همان مراحل تیلت لگن خوابیده را اجرا کنید.

۳. حرکت گربه چهار دست و پا

1. در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید.
2. به آرامی همراه با بازدم عضلات شکم را منقبض کرده و ستون فقراتتان را به سمت سقف خم کنید. هم‌زمان سر را به سمت سینه خم کنید.
3. این حالت را به مدت ۱۰ تا ۱۵ ثانیه نگه دارید و سپس به حالت اولیه برگردید.
4. این حرکت را ده بار تکرار کنید.

۴. حرکت پرنده سگ

1. در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید؛ عضلات شکم را درگیر کنید و ستون فقرات را صاف نگه دارید.
2. به آرامی دست راست و پای چپ خود را بلند کرده و دراز کنید؛ به‌طوری‌که با ستون فقرات هم راستا باشند.
3. این حالت را ۳ تا ۵ ثانیه نگه دارید سپس به حالت اولیه برگردید.
4. حالا همین کار را با دست چپ و پای راست انجام دهید.
5. این حرکت را ده بار تکرار کنید.

۵. حرکت اسکات

1. بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید.
2. زانوها را خم کرده و باسن را عقب بکشید انگار که می‌خواهید روی صندلی بنشینید. زانوها باید عقب‌تر از انگشتان پا باشند.
3. تنها تا جایی پایین بروید که احساس راحتی می‌کنید، سپس به حالت ایستاده برگردید.
4. این حرکت را ده بار تکرار کنید.

۶. حرکت قدم به بغل با کش

1. بایستید و یک کش ورزشی را دور ران‌ها (برای نسخه آسان‌تر) یا دور مچ پا (برای نسخه دشوارتر) بیندازید. پاها را کمی باز و زانوها را کمی خم کنید.
2. ده بار به سمت راست قدم بردارید.
3. سپس ده بار به سمت چپ قدم بردارید.

این حرکت را بدون کش هم می‌توانید انجام دهید.

۷. حرکت کیک بک با کش

1. بایستید و یک کش ورزشی دور ران‌ها (برای نسخه آسان‌تر) یا دور مچ پا (برای نسخه دشوارتر) بیندازید. پاها را کمی باز کنید.
2. پای راست را ده بار به آرامی به عقب بکشید (به حالت لگد زدن).
3. حالا ده بار همین کار را با پای چپ انجام دهید.

این حرکت را بدون کش هم می‌توانید انجام دهید.

۸. حرکت لگ رایز خوابیده به پهلو

1. به پهلوی سمت چپ بخوابید طوری که باسن و مچ پای شما در یک راستا قرار بگیرد. برای صاف نگه داشتن ستون فقرات می‌توانید یک بالش کوچک زیر کمرتان قرار دهید.
2. به آرامی و با کنترل پای راست را تا زاویه ۴۵ درجه بالا بیاورید (تا جایی که دردی احساس نکنید)، سپس پا را دوباره پایین بیاورید.
3. این حرکت را ده بار با پای راست تکرار کنید.
4. حالا به پهلوی سمت راست دراز بکشید و این حرکت را ده بار با پای چپ انجام دهید.

۹. حرکت پل پهلو

1. به پهلو بخوابید و زانوها را در زاویه ۹۰ درجه خم کنید. مطمئن شوید که شانه‌ها، باسن و زانوی شما در یک راستا قرار دارد.
2. عضلات شکم را درگیر کنید و به آرامی باسن را از زمین بلند کنید.
3. برای ۳ تا ۵ ثانیه در این حالت بمانید سپس به آرامی باسن را روی زمین بگذارید.
4. این حرکت را ده بار برای هر طرف تکرار کنید.

پیشگیری از درد کمر در بارداری

با وجودی که کمردرد بارداری بسیار شایع است و اکثر خانم‌های باردار آن را در طول بارداری خود تجربه می‌کنند، چندین روش مؤثر برای پیشگیری از آن وجود دارد:

• در هنگام بلند شدن و نشستن مراقب باشید.
• قوز نکنید و حالت بدنی مناسب را حفظ کنید.
• از ورزش‌های مناسب بارداری برای تقویت عضلات کمر استفاده کنید.
• استراحت کنید.
• به مدت طولانی سر پا نایستید.
• از استرس دوری کنید.
• از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
• برای بلند کردن اجسام از کمر خم نشوید و در عوض زانوهایتان را خم کنید (به حالت اسکات).
• با تأیید پزشک، به طور منظم ورزش سبک کنید.
• حواستان به وزنتان باشد و سعی کنید در طول بارداری وزن سلامت خود را حفظ کنید.
• کفش مناسب بپوشید، کفش طبی با کمی پاشنه توصیه می‌شود.
• کشش نادرست به بدنتان ندهید.
• روی شکم نخوابید.
• یوگا و مدیتیشن کنید.

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

اکثر اوقات کمردرد بارداری طبیعی و بی‌خطر است؛ اما در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل جدی مثل زایمان زودرس یا عفونت مجاری ادراری باشد.

اگر علائم زیر را دارید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید
• دردی که بیشتر از دو هفته طول بکشد
• درد و گرفتگی شدید عضلات شکم که در بازه‌های زمانی یکسان رخ می‌دهد
• مشکل یا درد در هنگام ادرار کردن
• احساس مور مور شدن در اندام‌ها
• خونریزی از واژن
• ترشحات غیرعادی واژن
• تب

در صورتی که علاوه بر کمردرد، در یک یا دو پا، شکم یا ناحیه تناسلی دچار بی‌حسی شده‌اید، به اورژانس مراجعه کنید.

کلام آخر دکتر ساینا

کمردرد یکی از مشکلات بسیار شایع در بارداری است که اکثر مادران در طول بارداری به خصوص ماه‌های آخر، آن را تجربه می‌کنند. عوامل زیادی باعث کمردرد در این دوران می‌شوند از جمله:

• افزایش سطح هورمون‌ها
• تغییر در حالت بدن و مرکز ثقل بدن
• اضافه شدن وزن مادر
• جدا شدن ماهیچه‌های شکمی
• وارد شدن تنش و استرس به بدن

کمردرد بارداری معمولاً بعد از زایمان رفع می‌شود. با وجودی که اکثر کمردردها در دوران بارداری بی‌خطر هستند، اما در برخی موارد نادر کمردرد ممکن است ناشی از یک مشکل جدی باشد. اگر کمردرد شما شدید است، بیشتر از دو هفته طول کشیده یا با علامت‌هایی همچون تب، مشکل در ادرار کردن و خونریزی واژینال همراه است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر کمردرد یا هر علامت دیگری شما را نگران کرده است، بهتر است در این باره با پزشک صحبت کنید چرا که فشار روانی خودش یکی از علت‌های کمردرد و سایر مشکلات در طول بارداری است.

سؤالات متداول