بیماریهای مقاربتی درمان‌نشده، می‌توانند منجر به بیماری التهابی لگن یا PID شوند. از هر ۸ نفری که سابقه ابتلا به PID را دارند،۱ نفر در آینده برای بارداری دچار مشکل خواهد شد. بنابراین پیشگیری و درمان به موقع این بیماری از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله شما را با علل و علائم بیماری التهابی لگن و روش‌های پیشگیری و درمان آن آشنا می‌کنیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
بیماری التهابی لگن (PID) چیست؟
بیماری التهابی لگن یا PID یک عفونت جدی است که رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را درگیر می‌کند. این بیماری می‌تواند همه افرادی را که دارای اندام تولید‌مثلی زنانه هستند درگیر کند. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که باکتری از واژن شما به اندام‌های تولید‌مثلی بالاتر گسترش می‌یابد.
بیماری التهابی لگن چقدر شایع است؟
این بیماری بسیار شایع است. سالانه حدود ۱ میلیون نفر در دنیا به بیماری التهابی لگن مبتلا و بیش از ۱۰۰ هزار نفر از این افراد در اثر این بیماری نازا می‌شوند. احتمال ابتلا به بیماری التهابی لگن در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال بیشتر است (منبع: Cleveland Clinic).
آیا PID مسری است؟
بله. بیماری التهابی لگن اغلب از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود.
علت بیماری التهابی لگن
باکتری‌های بسیاری باعث ایجاد بیماری التهابی لگن می‌شوند؛ اما ۹۰ درصد موارد این بیماری توسط دو باکتری مقاربتی به نام کلامیدیا (عامل کلامیدیازیس) و نایسریا گنوره‌آ (عامل سوزاک) ایجاد می‌شود.
سایر موارد بیماری التهابی لگن زمانی رخ می‌دهند که باکتری‌های نرمال واژن از طریق دهانه رحم بالا می‌روند و وارد رحم و تخمدان‌ها می‌شوند. این اتفاق معمولاً پس از یکی از موارد زیر رخ می‌دهد:
عوامل خطر بیماری التهابی لگن
هرچند بیماری التهابی لگن می‌تواند در همه کسانی که دستگاه تولید مثل زنانه دارند دیده شود، اما شانس بروز آن در بعضی افراد بیشتر است:
- سن کمتر از ۲۵ سال و فعال بودن از نظر جنسی
- داشتن چند شریک جنسی
- رابطه جنسی با کسی که چند شریک جنسی دارد
- داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
- انجام منظم دوش واژینال (چون تعادل میکروب‌های مفید و مضر واژن را به هم می‌زند.)
- داشتن سابقه ابتلا به بیماری التهابی لگن یا سایر بیماریهای مقاربتی
- کارگذاری IUD (سه هفته اول بعد از کارگذاری)
چگونه می‌توان خطر ابتلا به PID را کاهش داد؟
با انجام منظم تست بیماریهای مقاربتی (کلامیدیا و گنوره‌آ) می‌توانید خطر ابتلای خود به این بیماری را کاهش دهید.
علائم بیماری التهابی لگن
علائم این بیماری ممکن است خفیف باشند یا به طور ناگهانی آغاز شوند. این علائم عبارت‌اند از:
- احساس درد و ناراحتی در قسمت پایین شکم (شایع‌ترین علامت)
- داشتن ترشحات غیرطبیعی از واژن؛ معمولا ترشحات سبز یا ترشحات زرد و بدبو
- تب یا لرز
- حالت تهوع و استفراغ
- درد در هنگام رابطه جنسی (در ناحیه لگن)
- داشتن احساس سوزش در هنگام دفع ادرار
- پریودهای نامنظم
- خونریزی بین پریودها و بعد از رابطه جنسی
- پریود دردناک و سنگین
درد PID کجا احساس می‌شود؟
درد بیماری التهابی لگن اغلب در قسمت پایین شکم و لگن احساس می‌شود. علاوه‌براین ممکن است در حین رابطه جنسی در ناحیه لگن احساس درد داشته باشید.
PID عموماً به دنبال عدم درمان بیماریهای مقاربتی رخ می‌دهد و ازاین‌رو یک بیماری مقاربتی در نظر گرفته می‌شود. شایع‌ترین علامت آن درد قسمت پایین شکم است.
چه مدت طول می‌کشد تا علائم PID ظاهر شود؟
اگر عامل ایجاد بیماری التهابی لگن کلامیدیا یا گنوره‌آ باشد، از زمان ورود باکتری به بدن تا شروع علائم ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد.
اما اگر عامل ایجاد آن چیزی غیرازاین باشد، ممکن است چند ماه زمان ببرد تا علائم بروز کند.
چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
درصورتی‌که هر یک از علائم بیماری التهابی لگن را در خود مشاهده کرده‌اید، از پزشک کمک بگیرید.
در صورت مشاهده موارد زیر هرچه سریع‌تر با پزشک مشورت کنید:
- درد شدید پایین شکم
- ترشحات واژینال با رنگ یا بوی غیرمعمول
- استفراغ شدید
- تب بالا
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و زایمان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص زنان ارتباط آنلاین با متخصص زنانتشخیص بیماری التهابی لگن
توجه داشته باشید که هرچه زودتر برای درمان بیماری التهابی لگن اقدام کنید، نتیجه بهتری خواهید گرفت. تست اختصاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد؛ اما پزشک شما از طریق روش‌های زیر می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد:
- دریافت شرح حال درباره شرایط و علائم جسمی و روابط جنسی شما
- معاینه لگن برای بررسی اندام تولید مثلی و ترشحات واژن
- کشت ترشحات واژن برای شناسایی باکتری عامل بیماری
روش اصلی تشخیص بیماری PID، معاینه فیزیکی و انجام تست کشت ترشحات واژینال است.
آیا PID قابل درمان است؟
بله؛ برای درمان PID پزشک معمولاً برای شما آنتی بیوتیک خوراکی تجویز می‌کند. دوره درمان این بیماری معمولاً ۱۴ روز است. توجه داشته باشید که حتی در صورت از بین رفتن علائم، باید دوره درمان خود را کامل کنید؛ چراکه معمولاً علائم، زودتر از برطرف شدن عفونت از بین می‌روند.
در برخی موارد ممکن است پزشک برای درمان این بیماری، از آنتی بیوتیک تزریقی استفاده کند. این موارد عبارت‌اند از:
- دوره درمان با آنتی‌بیوتیک خوراکی را کامل کرده‌اید؛ اما هنوز علائم‌تان برطرف نشده است.
- باردار هستید.
- عفونت و علائم شدید دارید.
- ترشحات تجمع‌یافته در تخمدان یا لوله‌های فالوپ دارید.
تا یک هفته بعد از اتمام دوره درمان این بیماری، از داشتن رابطه جنسی خودداری کنید.
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت لگن
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) داکسی سایکلین و مترونیدازول را برای درمان بیماری التهابی لگن توصیه می‌کند. بااین‌حال، پزشک با در نظر گرفتن عوامل مختلف دوز و ترکیب آنتی‌بیوتیک‌ها را برای شما مشخص می‌کند.
آیا برای بیماری التهابی لگن نیاز به جراحی دارم؟
در موارد نادری ممکن است پزشک برای درمان این بیماری از جراحی استفاده کند؛ مثلاً در مواردی که:
- آبسه در بدن شما ترکیده است.
- خطر ترکیدن آبسه وجود دارد.
- به درمان دارویی پاسخ نداده‌اید.
- پزشک به بیماری دیگری مشکوک است.
مراقبت‌ها و نکات در طول دوره درمان PID
از زمانی که PID شما تشخیص داده می‌شود تا پایان دوره درمان، خوب است یک سری نکات را رعایت کنید:
- از انجام دوش واژینال خودداری کنید؛ چراکه این کار باکتری‌ها را از واژن به سمت رحم و تخمدان‌ها می‌‌فرستد و عفونت را تشدید می‌کند.
- داروهایتان را مطابق دستور پزشک مصرف کنید.
- تا یک هفته پس از اتمام درمان خود و شریک جنسی‌تان، از داشتن رابطه جنسی بپرهیزید.
- ازاین‌پس در هنگام رابطه جنسی، حتماً از کاندوم و یا کاندوم دهانی استفاده کنید.
آیا باید به شریک زندگی خود بگویم؟
بله حتماً. اگر در ۶ ماه گذشته با کسی رابطه جنسی داشته‌اید، او نیز باید برای این بیماری تست دهد و تحت درمان قرار گیرد. درصورتی‌که شما و شریک جنسی‌تان هم‌زمان درمان نشوید، احتمال بازگشت بیماری وجود دارد.
عوارض بیماری التهابی لگن
- نازایی: از هر ۱۰ نفر مبتلا به بیماری التهابی لگن، ۱ نفر دچار نازایی می‌شود. علت این امر آسیب به لوله‌های فالوپ است.
- بارداری خارج از رحم: آسیب بیماری PID به لوله‌های فالوپ ممکن است مانع از ورود زیگوت به رحم شود.
- درد مزمن لگن
اگر PID درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر بیماری التهابی لگن درمان نشود، موجب ایجاد آسیب دائمی به سیستم تولید مثل می‌شود. این آسیب ممکن است به صورت زخم یا آبسه باشد.
PID و ناباروری
اگرچه PID با آسیب به لوله‌های فالوپ شانس باروری را کاهش می‌دهد، اما هنوز هم احتمال دارد بتوانید بچه‌دار شوید. اگر فقط یکی از لوله‌های شما آسیب دیده باشد هنوز شانس باروری دارید. همچنین می‌توانید از روش‌های کمک‌باروری مثل لقاح آزمایشگاهی (IVF) برای بارداری کمک بگیرید.
پیشگیری از بیماری التهابی لگن
با داشتن یک زندگی جنسی سالم و رعایت نکات زیر می‌توانید تا حد زیادی از این بیماری پیشگیری کنید:
- نداشتن چند شریک جنسی
- استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی
- انجام منظم چکاپ‌های مربوط به بیماریهای مقاربتی
- اقدام برای درمان در صورت مشاهده هر یک از علائم بیماری PID یا سایر بیماریهای مقاربتی
کلام آخر دکترساینا
بیماری التهابی لگن یا PID نوعی بیماری عفونی است که رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را درگیر می‌کند. عامل اصلی این بیماری معمولاً باکتری‌های عامل بیماریهای مقاربتی هستند. درمان به موقع PID با آنتی‌بیوتیک از بروز عوارض این بیماری مانند نازایی جلوگیری می‌کند. توجه داشته باشید که شریک جنسی شما نیز باید هم‌زمان با شما، برای این بیماری تست بدهد و تحت درمان قرار بگیرد.
| نام بیماری | بیماری التهابی لگن یا PID |
| تخصص مربوطه |
|
| علائم |
|
| عوارض |
|
| علت | باکتری (عمدتا کلایمیدیا و گنوره‌آ) |
| موارد ریسک بالای ابتلا |
|
| روش‌های تشخیص |
|
| روش‌های درمان |
|
| داروها |
|
| میزان شیوع | ۴.۴ درصد |