نزدیک بینی چشم چیست و چه درمان‌هایی دارد؟

نزدیک بینی یا میوپیا یکی از مشکلات شایع چشمی است. افرادی که دچار نزدیک بینی هستند اشیاء دور را به صورت مبهم و تار می‌بینند. این عارضه گاهی ممکن است با افزایش سن شدید‌تر شود. در ادامه با علل، انواع، علائم و روش‌های درمان نزدیک بینی بیشتر آشنا خواهید شد.

نزدیک بینی چشم چیست؟

نزدیک بینی چشمی به علت ساختار نامناسب کره‌ی چشم رخ می‌دهد. این ساختار نامناسب باعث می‌شود که اشعه‌ی نور به درستی منعکس نشود و تصویر اشیاء به جای آنکه روی شبکیه ایجاد شود کمی جلوتر از آن تشکیل می‌شود.

نزدیک بینی گاهی به‌صورت آهسته و گاهی به‌سرعت پیشرفت می‌کند و ممکن است در دوران کودکی و نوجوانی وخیم‌تر شود. نزدیک بینی در معاینه‌ی چشم به‌راحتی تشخیص داده می‌شود و با عینک یا لنز تماسی قابل اصلاح است.

علت نزدیک بینی چشم

علت نزدیک بینی به‌درستی مشخص نیست؛ اما ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز آن نقش دارند. برای مثال اگر شما نزدیک بین باشید به‌احتمال زیاد پدر، مادر یا هردوی آن‌ها به نزدیک بینی مبتلا هستند. نزدیکی بینی ممکن است از طریق ژن‌ها به ارث برسد و سبک زندگی فرد باعث پیشرفت آن شود.

یکی از عوامل محیطی که در بروز نزدیک بینی نقش دارد، مطالعه یا کار کردن با کامپیوتر، لپ‌تاپ یا گوشی موبایل است.

همچنین نزدیکی بینی معمولاً در کودکی ظاهر می‌شود و با افزایش سن ممکن است بدتر شود.

علائم نزدیک بینی چشم

اگر دچار نزدیک بینی باشید احتمالاً این علائم نزدیک بینی را تجربه کرده اید.

• اجسام دور تار و مبهم به نظر می‌رسند
• اشیاء نزدیک واضح دیده می‌شوند
• سردرد
• خستگی چشم در زمان رانندگی یا بازی کردن
• پلک زدن زیاد

درصورت مشاهده هریک از مشکلات بالا با پزشک متخصص مشورت کنید.

انواع نزدیک بینی

میزان نزدیک بینی چشم و تعیین نمره چشم با عددی به نام دیوپتر یا همان نمرة چشم اندازه گیری می‌شود. نمرة چشم قدرت تمرکز عدسی چشم را نشان می‌دهد. نمره چشم می‌تواند منفی یا مثبت باشد. نمره چشم منفی نشان‌دهندة نزدیک‌بینی است.

افراد نزدیک بین تنها زمانی تصویر اشیاء را واضح می‌بینند که جسم به چشم آن‌ها نزدیک باشد. به همین دلیل برای اصلاح نزدیک‌بینی از عینک با عدسی‌های واگرا یا مقعر استفاده می‌شود. هر چقدر نمره چشم بزرگ‌تر باشد نزدیک بینی بیشتر است.

• نزدیک بینی خفیف: در نزدیک بینی خفیف فرد به عینک یا لنزتماسی وابسته است؛ عدسی عینک نازک و سبک است. نمره چشم در نزدیک بینی خفیف تا ۳.۰۰- دیوپتر است.
• نزدیک بینی متوسط: نمره چشم در نزدیک بینی متوسط بین ۳.۰۰- تا ۶.۰۰- است. این مشکل نیز با لنز تماسی یا عینک طبی برطرف می‌شود.
• نزدیک بینی شدید: نمره چشم در این نوع نزدیک بینی بالای ۶.۰۰- است و افراد  بدون عینک یا لنز تماسی از نظر قانونی نابینا در نظر گرفته می‌شوند.

عوارض نزدیک بینی

نزدیک بینی معمولاً باعث سایر مشکلات چشمی نمی‌شود؛ اما گاهی ممکن است نزدیک بینی با افزایش سن شدید‌تر شود. نزدیک بینی شدید احتمال ابتلا به سایر مشکلات چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم و جداشدگی شبکیه را افزایش می‌دهد.

درصورتی‌که نزدیک بینی باعث از دست دادن بینایی شود به آن نزدیک بینی پاتولوژیک گفته می‌شود؛ یعنی نزدیک بینی به‌قدری پیشرفت کرده که باعث جدا شدن شبکیه شده است.

۳ درصد از موارد نابینایی در جهان مربوط به نزدیک بینی است.^[۱]

تشخیص نزدیک بینی

نزدیک بینی معمولاً در کودکی آغاز داده می‌شود؛ اما ممکن است در بزرگسالی به دلیل دیابت یا شرایط محیطی مانند کتاب خواندن زیاد یا استفاده از گوشی موبایل پیشرفت کند.

نزدیک بینی در معاینه‌ی چشم توسط اپتومتریست یا چشم پزشک تشخیص داده می‌شود. برای بررسی قدرت تمرکز چشم از تابلوهای مخصوص که با حرف E انگلیسی با اندازه‌های مختلف طراحی شده است استفاده می‌شود.

همچنین ممکن است از ابزاری به نام فوروپتر استفاده شود. این ابزار که از لنزهای مختلف تشکیل شده است روی چشم قرار می‌گیرد و به آن نور تابانیده می‌شود تا قدرت تمرکز چشم مشخص شود. چشم پزشک یا اپتومتریست با این روش متوجه مشکلات بینایی چشم می‌شود و  شماره‌ی عینکِ لازم را برای اصلاح بینایی تعیین می‌کند.

درمان نزدیک بینی

عینک و استفاده از لنز تماسی روش‌های رایج درمان نزدیک بینی در کودکان و بزرگسالان هستند. همچنین جراحی عیوب انکساری یکی دیگر از روش‌های درمان نزدیک بینی است که اغلب در بزرگسالان انجام می‌شود.

عینک

استفاده از عینک، رایج‌ترین روش درمان نزدیک بینی است. بسته به شدت نزدیکی بینی، ممکن است نیاز به استفاده‌ی مداوم از عینک باشد فقط در زمان مشاهده‌ی اشیاء در فاصله‌های دور استفاده شود. کودکان ممکن است تنها در زمان بازی، تماشای تلویزیون یا نگاه کردن به تخته‌ی کلاس نیاز به عینک داشته باشند.

برای اصلاح نزدیک بینی معمولاً از عینک با لنز تک‌کانونی استفاده می‌شود؛ اما در افراد بالای ۴۰ سال ممکن است نیاز به عینک دو کانونی باشد.

لنز تماسی

 برخی افراد استفاده از لنز تماسی را برای نزدیک بینی مؤثرتر می‌دانند. نکته‌ی قابل توجه در مورد لنزهای تماسی، مراقبت و تمیز کردن آنهاست.

CRT (ارتوکراتولوژی)

 در این روش از طریق تغییر شکل موقت قرنیه، نزدیک بینی را اصلاح می‌کنند. با تغییر شکل قرنیه نور بهتری به شبکیه تابیده می‌شود و تصاویر واضح‌تر می‌شوند.

جراحی

پزشکان برای درمان نزدیک بینی به کمک جراحی با توجه به شرایط بیمار یکی از سه روش زیر را استفاده می‌کنند.

• لیزیک: در عمل لیزیک از لیزر برای رفع نزدیک بینی استفاده می‌شود. در این عمل نیز با نور لیزر شکل قرنیه را تغییر می‌دهند تا نور بهتر وارد شبکیه شود.
• لازک: عمل لازک در افرادی که ضخامت قرنیه کمی دارند انجام می‌شود. در واقع در این عمل لایه‌ی سطحی قرنیه برداشته می‌شود و به لایه میانی دست نمی‌زنند.
• PRK: یک نوع عمل جراحی برای رفع نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. در این روش نیز جراح از لیزر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌کند. این عمل در افرادی که قرنیه نازکی دارند یا سطح قرنیه خشن و ناهموار است گزینه مناسبی است. در این عمل تنها سطح اپی‌تلیوم قرنیه برداشته می‌شود.

تقویت عضلات چشم

اگر نزدیک بینی مربوط به اسپاسم عضلات چشم باشد با استفاده از تمرین و ورزش چشم میتوان عضلات را تقویت کرد و بینایی را بهبود بخشید.

کلام آخر دکتر ساینا

در صورتی که نزدیک‎ بینی شدید باشد، زمینه برای بروز ناراحتی‎های جدی چشم مانند آب مروارید، جداشدگی شبکیه و آب سیاه چشم فراهم خواهد شد. به همین دلیل باید تحت کنترل درآید. برای درمان نزدیک بینی از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که هرکدام مزایای خود را دارد. برای انتخاب درمان مناسب بهتر است حتماً با متخص چشم پزشک مشورت کنید.

سوالات متداول