مننژیت در کودکان و نوزادان از جمله بیماری‌های خطرناکی است که عدم درمان به‌موقع آن می‌تواند آینده کودک را تحت‌تاثیر قرار دهد. خوشبختانه با رعایت نکات پیشگیری، تشخیص به‌موقع علائم بیماری و کمک‌گرفتن از پزشک برای درمان می‌توان تا حد زیادی از بروز مشکلاتی که در آینده برای کودک ایجاد می‌شود جلوگیری کرد. در این مقاله به بررسی مننژیت در کودکان و نوزادان، علائم و روش‌های تشخیص و نحوه درمان آن می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- مننژیت کودکان چیست؟
- انواع مننژیت در کودکان
- علل و عوامل مننژیت در کودکان
- علائم مننژیت در کودکان
- مننژیت چگونه به کودکان منتقل می‌شود؟
- چگونه میزان حاد بودن وضعیت کودکم را تخمین بزنم؟
- تشخیص مننژیت در کودکان چگونه است؟
- درمان مننژیت در کودکان
- پیشگیری از مننژیت در کودکان
- عوارض مننژیت در کودکان
- چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
- کلام آخر دکترساینا
- سوالات متداول
مننژیت کودکان چیست؟
مغز و نخاع انسان توسط بافت‌های لایه‌لایه‌ای محافظت می‌شود. به این بافت‌ها که در زیر جمجمه قرار دارند در علم پزشکی «مننژ» گفته می‌شود. «مننژیت» به التهاب و عفونت این بافت‌ها گفته می‌شود. مننژیت در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد؛ اما بیشترین میزان شیوع آن در نوزادان و کودکان است.
مننژیت در نوزادان
نوزادانی که تازه متولد می‌شوند بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند. مهم‌ترین دلیل این موضوع آن است که سیستم ایمنی در آنها هنوز به‌خوبی شکل نگرفته است و نمی‌تواند از ورود عفونت به مغز جلوگیری کند.
انواع مننژیت در کودکان
انواع مننژیت عبارت‌اند از:
۱. مننژیت باکتریایی کودکان
مننژیت باکتریایی به دلیل ورود یک باکتری به مغز از طریق جریان خون است. از جمله مهم‌ترین باکتری‌های عامل این مننژیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرپتوکوک پنومونیه (پنوموکوک)
- نایسریا مننژیتیدیس (مننگوکوک)
- لیستریا مونوسیتوژنز (در بزرگسالان، خانم‌های باردار و افراد دارای مشکلات سیستم ایمنی)
- هموفیلوس آنفلوانزا نوع B (Hib)
مننژیت باکتریایی خطرناک‌ترین نوع مننژیت کودکان است و نیاز به درمان اورژانسی دارد. در غیراینصورت باعث آسیب مغزی می‌شود.
به گفته وبسایت Hopkins Medicine:
مننژیت باکتریایی حاد نیاز به بستری فوری در بیمارستان و درمان با آنتی‌بیوتیک دارد. درمان علائم ثانویه مننژیت مثل ورم مغز، شوک و تشنج نیازمند داروهای دیگر و سرم‌درمانی است. آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان مننژیت ویروسی موثر نیستند و علائم این نوع مننژیت و طی مدت کوتاهی از بین می‌روند.
۲. مننژیت ویروسی کودکان
مننژیت ویروسی شایع‌تر و معمولاً کم‌خطرتر از مننژیت باکتریایی است. ویروس‌های مختلفی می‌توانند باعث ابتلای کودک به این بیماری شوند.
۳. مننژیت قارچی
مننژیت قارچی کودکان شیوع خیلی پایین‌تری نسبت به مننژیت‌های باکتریایی و ویروسی دارد. این بیماری بیشتر در افراد مبتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی (مثل ایدز) اتفاق می‌افتد.
۴. مننژیت انگلی
مننژیت انگلی نیز مثل مننژیت قارچی زیاد شایع نیست. بیشتر افرادی که به بیماری‌های زمینه‌ای مربوط به سیستم ایمنی مبتلا هستند مننژیت انگلی می‌گیرند.
۵. مننژیت آمیبی
مننژیت آمیبی نوعی عفونت مننژیت انگلی غیرمسری، خیلی نادر اما کشنده است. این نوع مننژیت کودکان توسط یک موجود میکروسکوپی ذره‌بینی (آمیب) ایجاد می‌شود که در خاک یا آب‌های گرم و تازه زندگی می‌کند. این بیماری معمولاً از طریق شناکردن در آب‌هایی که این آمیب زندگی می‌کند منتقل می‌شود.
۶. مننژیت غیرعفونی (سلی)
مننژیت غیرعفونی (سلی) مسری نیست. این عفونت به دلیل ابتلا به بیماری‌هایی مثل لوپوس و سرطان، آسیب‌دیدگی سر، جراحی مغز یا مصرف برخی داروها ایجاد می‌شود.
۷. مننژیت مزمن
علائم مننژیت مزمن شبیه سایر انواع مننژیت است؛ اما به‌تدریج و طی چند هفته ظاهر می‌شوند. عامل این نوع مننژیت، باکتری‌ها و قارچ‌هایی هستند که در ابتلا به بیماری سل هم نقش دارند.
مننژیت به دلیل التهاب و عفونت بافت‌های دربرگیرنده مغز ایجاد می‌شود. عامل بروز این التهاب ممکن است باکتری، ویروس، قارچ، انگل یا مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای باشد.
علل و عوامل مننژیت در کودکان
علت ایجاد مننژيت در کودکان با نوزادان متفاوت است.
مننژیت در نوزادان تازه متولد
مننژیت نوزادان به دلیل عفونت خونی (سپسیس) ایجاد می‌شود. نتیجه پژوهشی که در سال ۲۰۱۴ انجام شده است، نشان می‌دهد که این عفونت معمولاً از طریق باکتری‌هایی که در کانال زایمان بر سر راه نوزاد قرار می‌گیرند ایجاد می‌شود. (منبع: Pubmed) از جمله این باکتری‌ها می‌توان به استروپتوکوک B، اشرشیا کولی و لیستریا مونوسیتوژنز اشاره کرد.
گذشته از این قرارگرفتن در برابر آلودگی‌های بیمارستانی نیز می‌تواند باعث ابتلا به مننژیت در نوزادان شود. آلودگی‌هایی که از طریق ابزارهای پزشکی (مثل لوله‌های تغذیه، ونتیلاتور و غیره) و دست‌های نشسته پرسنل منتقل می‌شوند یا مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک در بدو تولد می‌تواند باعث این مشکل شود.
مننژیت در کودکان
مننژیت در کودکان بیشتر به دلیل تماس با ترشحات آلوده دستگاه تنفسی فرد آلوده (مثل آب دهان یا بینی) ایجاد می‌شود. اگر این ترشحات حاوی باکتری‌های عامل مننژیت باشند می‌توانند کودک را مبتلا کنند.
همچنین ابتلا به بیماری خودایمنی لوپوس، آسیب مغزی، جراحی مغز و مصرف برخی داروها در ابتلای کودکان به مننژیت غیرعفونی نقش دارد.
علائم مننژیت در کودکان
علائم مننژیت ممکن است ناگهانی و طی چند ساعت یا به‌تدریج و طی چند روز ظاهر شوند:
علائم اولیه مننژیت کودکان
- گیجی
- تب
- سردشدن دست و پا
- سردرد
- بی‌حسی صورت
- حساسیت به نور
- سفت‌شدن گردن
- مشکل گوارشی یا استفراغ
- کاهش تمرکز
- خواب‌آلودگی یا مشکل در بیدارشدن
- کاهش اشتها به غذا و آب
- بثورات پوستی
علائم متاخر مننژیت کودکان
حدود یک سوم نوزادان و یک پنجم کودکان مبتلا به مننژیت باکتریایی دچار تشنج می‌شوند. در موارد نادر باکتری‌ها به اعصابی که مسئول کنترل حرکات چشم و صورت هستند، آسیب می‌زنند. در این شرایط ممکن است یک چشم به سمت داخل یا بیرون منحرف شود یا ظاهر صورت نامتقارن شود.
در حدود ۳۳ الی ۵۰ درصد از نوزادان مبتلا به مننژیت، افزایش فشار ناشی از مایع مغز باعث ایجاد برآمدگی‌های نرم یا سفت در قسمت بالای سر می‌شود.
به‌ندرت ممکن است باکتری‌ها باعث ایجاد آبسه‌های چرکی در داخل مغز نوزاد مبتلا به مننژیت شوند. رشد آبسه‌ها فشار روی مغز را زیاد می‌کند و باعث استفراغ، بزرگ‌شدن سر و برآمدگی ملاج سر می‌شود.
در برخی کودکان مننژیت باعث بروز علائمی مثل نامتقارن شدن صورت، انحراف چشم، آبسه مغز و تشنج می‌شود. با مراجعه به‌موقع به پزشک می‌توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد.
علائم مننژیت در نوزادان
علاوه بر علائمی که بالاتر گفته شد، علائم زیر نیز در نوزادان دیده می‌شود:
- گریه بی‌وقفه که با در آغوش گرفتن بلندتر می‌شود
- خواب‌آلودگی و کاهش هوشیاری نوزاد
- کاهش فعالیت
- به‌وجودآمدن برآمدگی نرم در بالای سر
- امتناع از غذاخوردن
- بی‌قراری و بالارفتن میزان تحریک‌پذیری
بثورات پوستی در مننژیت
بثورات پوستی ناشی از مننژیت در کودکان ابتدا کوچک و به‌صورت دانه‌های ریز قرمز هستند. این دانه‌ها به‌سرعت در بدن پخش و تبدیل به دمل‌های قرمز یا بنفش می‌شوند. بثورات مننژیت در افرادی که پوست تیره‌رنگ دارند به‌سختی دیده می‌شود. در این شرایط بهتر است مناطقی از پوست را که رنگ روشن‌تری دارند (مثل کف دست و پا، سقف دهان، شکم، سفیدی چشم‌ها یا داخل پلک‌ها) مشاهده کنید.
مننژیت چگونه به کودکان منتقل می‌شود؟
در اکثر موارد مننژیت به دنبال یک عفونت باکتریایی یا ویروسی در جای دیگری از بدن (مثل سینوس‌ها، گوش‌ها یا گلو) ایجاد می‌شود. عفونت می‌تواند وارد جریان خون شود و از این طریق خود را به مغز برساند و مننژیت ایجاد کند.
این باکتری‌ها می‌توانند از طریق تماس با ترشحات ناشی از سرفه، عطسه یا بوسه فرد مبتلا به مننژیت هم به کودک منتقل شوند.
چه کودکانی در معرض خطر بالاتر مننژیت هستند؟
- کودکانی که به مدت طولانی در در فضاهای سربسته شلوغ (مثل پناهگاه، اردوگاه و خوابگاه) زندگی می‌کنند.
- کودکان مبتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی (مثل ایدز)
- کودکانی که در معرض دود سیگار قرار دارند.
- کودکان ساکن در مناطق خاصی از جنوب صحرا در قاره آفریقا یا کودکانی که به این مناطق سفر کردهاند. (ناحیه جغرافیایی مشهور به کمربند مننژیت)
- کودکانی که واکسن تزریق نکرده‌اند.
- کودکانی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند.
- کودکانی که طحال خود را ازدست‌داده‌اند یا نارسایی مادرزادی دارند.
- کودکان زیر ۱ سال
چگونه میزان حاد بودن وضعیت کودکم را تخمین بزنم؟
برای تشخیص میزان شدت بیماری، یک لیوان شیشه‌ای روشن را روی بثورات پوستی ناشی از مننژیت بخوابانید و فشار بدهید. اگر بثورات محو نشوند نشان‌دهنده عفونت خونی (سپسیس) و وخامت حال کودک است. در این شراط باید با اورژانس تماس بگیرید.
این علامت ممکن است همیشه ظاهر نشود. به یاد داشته باشید کودکان و نوزادان نسبت به بزرگسالان سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند. به همین دلیل به‌محض مشاهده هرکدام از علائم بیماری بهتر است از پزشک کمک بگیرید.
تشخیص مننژیت در کودکان چگونه است؟
- شرح‌حال: در مرحله اول پزشک از سرپرست کودک درباره سابقه ابتلای او به بیماری‌ها، علائم، داروهای او، سفرهای اخیر، محل زندگی و شرایط سلامتی اطرافیان نزدیکش سوالاتی را می‌پرسد.
- معاینه: معاینه حلق، گوش و بینی جزء اولین مراحل تشخیص مننژیت در کودکان است. در این مرحله ممکن است نمونه‌ای از ترشحات حلق یا بینی گرفته شده و برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال شود. همچنین پوست بدن کودک از نظر وجود بثورات و سفتی گردن او نیز بررسی می‌شود.
- نمونه‌گیری یا آسپیراسیون مایع مغزی-نخاعی (پونکسیون لومبار): اگر پزشک به ابتلای کودک به مننژیت شک داشته باشد به کمک سرنگ، نمونه‌ای از مایع نخاعی پشت کمر او می‌گیرد. نمونه مایع نخاعی به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و در آنجا باکتری‌های موجود در آن کشت می‌شوند. نتیجه بررسی نوع باکتری‌های کشت‌شده در آزمایشگاه به پزشک کمک می‌کند تا علت بیماری کودک را پیدا کند.
- آزمایش خون برای مننژیت: اگر کودک علائم افزایش فشار مغز، آسیب مغزی یا اختلال خونی را داشته باشد نمونه‌گیری از مایع نخاعی دشوار است. در این شرایط پزشک از آزمایش خون برای تشخیص باکتری‌ها کمک می‌گیرد. همچنین آزمایش‌های دیگری مثل کشت ادرار ممکن است انجام شوند.
- سی تی اسکن یا ام‌آرآی: از این روش‌های تصویربرداری برای تشخیص میزان فشاری که به مغز وارد می‌شود و آبسه‌های احتمالی آن استفاده می‌شود.
درمان مننژیت در کودکان
درمان مننژیت در کودکان و نوزادان باید به‌محض ظاهرشدن علائم و خیلی سریع شروع شود. هرکدام از انواع مننژیت داروی خاص خود را دارند. در کنار این داروها پزشکان از تشویق کودک به نوشیدن آب و مایعات، سرم‌درمانی، داروهای مسکن و ضدالتهاب، ماسک اکسیژن (در صورت نیاز) و تب‌برها نیز کمک می‌گیرند.
- مننژیت ویروسی کودکان: مننژیت ویروسی خطر کمتری دارد و معمولاً بعد از ۷ الی ۱۰ روز بهبود می‌یابد. درمان مننژیت ویروسی در اکثر موارد نیاز به بستری‌شدن ندارد. تنها مورد استثنا ابتلای نوزاد به مننژیت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس است. در این شرایط نوزاد باید در بیمارستان بستری شود و داروی ضدویروس وریدی دریافت کند.
- مننژیت باکتریایی کودکان: درمان این نوع مننژیت نیازمند بستری‌شدن کودک در بیمارستان و تزریق وریدی آنتی‌بیوتیک به مدت ۲ الی ۳ هفته است.
- مننژیت قارچی کودکان: برای درمان این نوع نادر مننژیت، کودک باید در بیمارستان بررسی شود و داروهای ضدقارچ دریافت کند.
- مننژیت سلی (TB): درمان مننژیت سلی (مننژیت‌های غیرعفونی) با برطرف‌کردن مشکل زمینه‌ای (بیماری یا آسیب مغزی) انجام می‌شود.
آیا درمان کامل مننژیت در نوزادان امکان‌پذیر است؟
نرخ مرگ‌ومیر ناشی از مننژیت باکتریایی (خطرناک‌ترین نوع مننژیت) چیزی حدود ۱۰ درصد است؛ بنابراین اگرچه این بیماری، خطرناک است؛ اما هرچه مراجعه به پزشک برای شروع درمان سریع‌تر اتفاق بیفتد درمان کامل آن هم راحت‌تر است و خطر بروز عوارض بلندمدت آن هم کمتر می‌شود.
بااین‌حال بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از نوزادان و کودکانی که از مننژیت جان سالم به در می‌برند، در آینده به اختلال‌های مغز و اعصاب مثل مشکل شنوایی، اختلال یادگیری و تشنج مبتلا می‌شوند. (منبع: msdmanuals)
چه مدت طول می‌کشد تا کودک از مننژیت بهبود یابد؟
مننژیت ویروسی معمولاً بعد از یک هفته خودبه‌خود خوب می‌شود. علائم مننژیت‌های باکتریایی یا قارچی ممکن است بین چند روز تا یک هفته (و بیشتر) باقی بمانند. بهبودی کامل و از بین رفتن همه علائم ناشی از مننژیت، ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد. همچنین برخی کودکان بعد از ابتلا به مننژیت دچار عوارض دائمی می‌شوند که تا آخر عمر با آنها همراه هستند.
آیا درمان مننژیت کودکان در خانه امکان‌پذیر است؟
درمان مننژیت ویروسی معمولاً در خانه و به کمک استراحت، نوشیدن مایعات و خوردن داروهای مسکن امکان‌پذیر است؛ اما این بدان معنا نیست که دیگر نیازی به مراجعه به پزشک ندارید. حتی اگر پزشک تشخیص داد مننژیت کودکتان در خانه امکان‌پذیر است باید برای بررسی موفق‌بودن درمان دوباره به پزشک مراجعه کنید.
درمان مننژیت ویروسی اکثر مواقع (به جز موارد استثنا) در خانه انجام می‌شود. برای درمان سایر انواع مننژیت (به‌خصوص مننژیت باکتریایی) کودک باید حتماً در بیمارستان بررسی شود.
پیشگیری از مننژیت در کودکان
برای پیشگیری از ابتلای کودک به مننژیت رعایت نکات زیر را فراموش نکنید:
۱. واکسیناسیون
خوشبختانه تزریق واکسن‌های پنج‌گانه باعث شده است، ابتلا به نوعی از مننژیت که به دلیل باکتری «هموفیلوس آنفلوانزا نوع B» ایجاد می‌شود در ایران به‌ندرت اتفاق بیفتد. همچنین تزریق واکسن MMR نیز می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به نوع خاصی از مننژیت ویروسی موثر باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود برنامه واکسیناسیون نوزاد را از بدو تولد جدی بگیرید.
در حال حاضر واکسیناسیون سراسری برای پیشگیری از ابتلا به مننژیت ناشی از باکتری پنوموکوک و مننگوکوک انجام نشده است؛ اما می‌توانید به‌صورت آزاد واکسن‌های مخصوص این بیماری‌ها را (واکسن پرونار و مننگوکوک) تهیه کرده و تزریق کنید.
۲. مصرف آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری (موارد خاص)
پزشکان در برخی موارد خاص که کودک در تماس مستقیم با فرد آلوده بوده است و ریسک ابتلای بالایی دارد، از آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از ابتلا به مننژیت استفاده می‌کنند.
۳. رعایت بهداشت و فاصله اجتماعی
رعایت نکات بهداشتی زیر کمک می‌کند تا کودک را از بیماری‌های عفونی که می‌توانند مننژيت ایجاد کنند دور نگه دارید.
- اگر فردی از نزدیکانتان به مننژیت یا عفونت مسری مبتلا شده است، تا زمانی که کاملاً بهبود نیافته است از تماس مستقیم با او پرهیز کنید.
- والدین، کودکان و مربی‌های مهدکودک و سایر افرادی که در تماس مستقیم با کودک هستند باید به‌طور مرتب دست‌های خود را با آب و صابون بشویند.
- فاصله کودک را با افرادی که بیمار به نظر می‌رسند حفظ کنید. از به‌اشتراک‌گذاری ظرف غذا، بطری و لیوان آب و خوراکی کودک با فرد بیمار پرهیز کنید.
- برای شست‌وشوی بینی کودک از آب استریل یا جوشیده استفاده کنید.
- از شناکردن در آب‌هایی که احتمال می‌دهید آلوده باشند یا نوشیدن آنها پرهیز کنید.
- مواد غذایی را در درجه مناسب یخچال یا فریز نگهداری کنید.
- سطوح آشپزی را به‌خوبی پاک کنید.
- از مصرف غذاهای دریایی و گوشت نپخته یا نیم‌پز پرهیز کنید.
- از مصرف شیر و سایر محصولات لبنی غیرپاستوریزه پرهیز کنید.
عوارض مننژیت در کودکان
مننژیت باکتریایی می‌تواند منجر به «سپسیس» شود. سپسیس زمانی اتفاق می‌افتد که بدن واکنش شدیدی به یک عفونت نشان می‌دهد. در این شرایط بافت‌ها، رگ‌های خونی و اعضای مختلف بدن در معرض آسیب‌دیدگی قرار می‌گیرند.
در موارد ابتلا به سپسیس حاد، اعضای بدن از کار می‌افتند یا پزشکان مجبور می‌شوند برای جلوگیری از گسترش عفونت، بخشی از انگشت‌ها، دست یا پا را قطع کنند. ظهور بثورات پوستی قرمز و مسطح روی پوست ممکن است ناشی از سپسیس باشد.
مننژیت در کودکان و نوزادان در بلندمدت می‌تواند باعث ایجاد عوارض زیر شود:
- ازدست‌دادن شنوایی یا بینایی (کامل یا جزئی)
- تشنج مکرر
- مشکلات حافظه و تمرکز
- مشکلات حرکتی و تعادلی
- مشکلات رفتاری و یادگیری
- بیماری‌های مفاصل (مثل آرتروز)
- بیماری‌های کلیوی
چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
- اگر فکر می‌کنید خودتان به مننژیت مبتلا شده‌اید.
- اگر خودتان یا کودکتان با فردی که به مننژیت مبتلا است تماس نزدیک داشته‌اید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص کودکان و اطفال کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص کودک و نوجوان ارتباط آنلاین با متخصص کودک و نوجوانچه زمانی به اورژانس مراجعه کنیم؟
بیماری مننژیت نیاز به درمان اورژانسی دارد. درصورتی‌که کودکتان هرکدام از علائم مننژیت را دارد به اورژانس مراجعه کنید. برخی از این علائم عبارت‌اند از:
- تب بالا
- حساسیت به نور
- سفت‌شدن گردن
- خواب‌آلودگی شدید
- کاهش اشتها
- بثورات پوستی
- گریه بی‌وقفه
- کاهش فعالیت
- به‌وجودآمدن برآمدگی نرم در ملاج
- بی‌قراری
کلام آخر دکترساینا
مننژیت کودکان به دلیل التهاب بافت‌های مغزی ایجاد می‌شود. این التهاب ممکن است به دلیل انواع عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا قارچی رخ دهد. درمان مننژیت در کودکان با مراجعه به‌موقع به بیمارستان امکان‌پذیر است؛ بنابراین به‌محض مشاهده علائم بیماری در کودک باید به اورژانس مراجعه کنید.
سوالات متداول
اگر تب بالای ۵/۳۷ درجه باشد نشانه بیماری است. البته تب بهتنهایی نشانه ابتلا به مننژيت نیست و ممکن است ناشی از یک سرماخوردگی ساده باشد. بهتر است برای تشخیص علت تب به پزشک مراجعه کنید.
تماس نزدیک با فرد آلوده به عفونت، ابتلا به بیماری خودایمنی لوپوس، آسیب مغزی، جراحی مغز و مصرف برخی داروها باعث مننژیت در کودکان می‌شود.
تب بالا، بی‌قراری، امتناع از غذاخوردن، افت ناگهانی انرژی و کندی حرکات، گریه بلند و بی‌وقفه، برآمدگی نرم روی ملاج و خواب‌آلودگی غیرعادی از جمله علائم مننژیت در نوزاد است.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
| نام بیماری | مننژیت کودکان و نوزادان |
| تخصص مربوطه | عفونی |
| علائم در کودکان | · گیجی
· تب · سردشدن دست و پا · سردرد · بی‌حسی صورت · حساسیت به نور · سفت‌شدن گردن · مشکل گوارشی یا استفراغ · کاهش تمرکز · خواب‌آلودگی یا مشکل در بیدارشدن · کاهش اشتها به غذا و آب · بثورات پوستی |
| علائم در نوزادان | · گریه بی‌وقفه که با در آغوش‌گرفتن بلندتر می‌شود.
· خواب‌آلودگی و کاهش هوشیاری نوزاد · کاهش فعالیت · به‌وجودآمدن برآمدگی نرم در بالای سر · امتناع از غذاخوردن · بی‌قراری و بالارفتن میزان تحریک‌پذیری |
| علائم ثانویه | · تشنج
· آسیب‌دیدگی اعصابی که مسئول کنترل حرکات چشم و صورت هستند، · انحراف چشم به سمت داخل یا بیرون · نامتقارن شدن صورت · برآمدگی‌های نرم یا سفت در ملاج سر · آبسه‌های چرکی در داخل مغز |
| عوارض بلندمدت | · ازدست‌دادن شنوایی یا بینایی (کامل یا جزئی)
· تشنج مکرر · مشکلات حافظه و تمرکز · مشکلات حرکتی و تعادلی · مشکلات رفتاری و یادگیری · بیماری‌های مفاصل (مثل آرتروز) · بیماری‌های کلیوی |
| عوامل خطرساز | · زندگی مدت طولانی در فضاهای سربسته شلوغ (مثل پناهگاه، اردوگاه و خوابگاه)
· ابتلا به بیماری‌های سیستم ایمنی (مثل ایدز و لوپوس) · قرارگرفتن در معرض دود سیگار · سکونت در مناطق خاصی از جنوب صحرا در قاره آفریقا یا سفر به این مناطق (ناحیه جغرافیایی مشهور به کمربند مننژیت) · عدم توجه به برنامه واکسیناسیون کودک · مصرف داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی · نارسایی طحال · کودکان زیر ۱ سال |
| تشخیص | · شرح‌حال
· معاینه گوش، بینی و حلق · نمونه‌گیری از ترشحات پشت حلق و بینی · نمونه‌گیری از مایع نخاعی · آزمایش خون · سی تی اسکن و ام‌آرآی |
| روش‌های درمان | · بستری در بیمارستان
· داروهای آنتی‌بیوتیک، ضدویروس، ضدقارچ · سرم‌درمانی · مصرف مایعات فراوان · داروهای مسکن یا ضدالتهاب · داروهای تب‌بر |
| روش‌های پیشگیری | · واکسیناسیون
· مصرف آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری (در موارد خاص) · رعایت بهداشت فردی و فاصله اجتماعی |
| نرخ مرگ‌ومیر | ۱۰ درصد |