روشهای درمان افتادگی پلک پایین کدامند؟
افتادگی پلک پایین یک عارضهی چشمی است که گاهی با پف چشم اشتباه گرفته میشود؛ دلیل اصلی این اشتباه، شباهت زیاد این دو اختلال با یکدیگر است. حال این پرسش در ذهن به وجود میآید که علت افتادگی پلک پایین چیست و برای درمان آن چه باید کرد؟ همراه ما باشید تا اگر روزگاری پلک پایین چشم شما دچار افتادگی شد، با ذهنی پر از اطلاعات مفید به درمان آن بپردازید.
فهرست آنچه میخوانید:
افتادگی پلک چیست؟
افتادگی پلک میتواند در طول زندگی هر فردی رخ دهد و ممکن است بسته به شرایط، موقتی و یا دائمی باشد. اصلیترین دلیل افتادگی پلک بالا رفتن سن است. با بالا رفتن سن، ماهیچههایی که مسئول بالا نگه داشتن پلک هستند دچار ضعف میشوند. به دنبال این اتفاق افتادگی پلک رخ میدهد.
افتادگی پلک بهطورکلی به دو دسته تقسیم میشود:
افتادگی پلک فوقانی
در اصطلاح پزشکی به افتادگی پلک فوقانی «پتوز» گفته میشود. این اختلال میتواند خفیف و شدید باشد. در حالت پیشرفته، حتی ممکن است پلک بالا، تمام سطح چشم را بپوشاند و در دید فرد اختلال کامل ایجاد کند.[۱]
افتادگی پلک پایینی
افتادگی پلک پایین چشم، همانطور که از نام آن پیداست به حالتی گفته میشود که پلک از جای طبیعی خود خارج شده و پایینتر قرار میگیرد. ابن عارضه ممکن است در هردو چشم یا تنها در یکی از آنها به وجود آید؛ این موضوع بستگی به علت افتادگی پلک دارد.
افتادگی پلک پایین ممکن است به حدی شدید باشد که پلک از چشم فااصله بگیرد و به سمت بیرون قوس بردارد. در این وضعیت که به آن اکتروپیون گفته میشود لبهی داخلی چشم به سمت خارج برمیگردد و چشم را در معرض انواع عفونت قرار میدهد. اکتروپیون یکی از جدیترین عارضههای افتادگی پلک پایین است.
به دنبال افتادگی پلک پایین، زیر چشم حالتی برجسته و کیسهمانند پیدا میکند و ممکن است چهره خسته بهنظر برسد.
علت افتادگی پلک پایین چیست؟
بهطور کلی، شایعترین علت افتادگی پلک افزایش سن است. پوست اطراف چشم نازکترین پوست در بدن انسان است که به دلیل افزایش سن و کاهش تولید کلاژن و الاستین در بدن، خاصیت ارتجاعی، شادابی و رنگ خود را از دست میدهد.
دیگر دلایل شایع افتادگی پوست عبارتاند از:
- ضعیف شدن ماهیچههای نگهدارنده پلک
- آسیب به اعصابی که مسئول حفظ حالت پلک هستند
- شلشدگی پوست زیر و اطراف چشم
- مشکلات مادرزادی
- افتادگی بر اثر آسیب یا جراحت
افتادگی پلک در اثر بیماری
ممکن است افتادگی پلک بر اثر برخی بیماریها ایجاد شود:
- وجود تومور پشت چشم
- دیابت
- سندرم هورنر
- میاستنی گراویس (نوعی بیماری خودایمنی که ارتباط بین اعصاب و ماهیچه را مختل میکند)
- سکته
- وجود گلمژه یا دیگر بیماریهای چشمی که باعث تورم پلکها میشوند.
راههای درمان افتادگی پلک پایین چیست؟
در بسیاری از موارد و بسته به شدت و نوع علائم فرد، مؤثرترین درمان برای برطرف کردن افتادگی پلک پایین عملهای جراحی است.
بهطور کلی جراحی افتادگی پلک با نام بلفاروپلاستی شناخته میشود. در حین عمل بلفاروپلاستی ممکن است پوست، چربی یا بافت ماهیچه برداشته شوند. دکتر ساینا در مقالهی بلفاروپلاستی به فواید و عوارض احتمالی این عمل پرداخته است.
جراحی با برش در خط مژه
در این روش، جراح برشی بسیار کوچک در قسمت داخلی پلک پایین ایجاد کرده و از این طریق چربی اضافه را خارج میکند. سپس پزشک محل زخم را با نخ بسیار ظریف و جذبشونده بخیه میکند.
پس از انجام این جراحی نیازی به بستری شدن نیست. بلفاروپلاستی یکی از تکنیکهای پرکاربرد در حوزهی درمان این بیماری است.
جراحی کانتوپکسی و کانتوپلاستی
این دو جراحی که با بالا بردن گوشهی چشم و لیفت ابروها صورت میگیرند، شل بودن و افتادگی پلک پایین را درمان میکنند. جراحی کانتوپلاستی نسبت به کانتوپکسی تهاجمیتر است.
در عمل کانتوپلاستی پزشک با کوتاه کردن تاندونی که در خارجیترین قسمت چشم قرار گرفته است (lateral canthus) افتادگی پلک را برطرف میکند.
در عمل کانتوپکسی نیز پزشک تاندون خارجی چشم را کوتاه میکند، ولی شیوهی انجام عمل متفاوت بوده و سادهتر است.
برطرف کردن افتادگی پلک از طریق تزریق فیلر و چربی
تزریق فیلر و چربی روشی موقتی ولی مؤثر برای برطرف کردن افتادگی پلک است و به دلیل اینکه نسبت به دیگر روشها خطرات و عوارض جانبی کمتری دارد مورد استقبال بسیاری از افراد قرار گرفته است.
البته تزریق فیلرها از طرف سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید نشده است؛ ولی بسیای از جراحان پلاستیک و زیبایی از این طریق افتادگی پلک را برطرف میکنند. فیلرهای مورد استفاده معمولاً حاوی هیالورونیک اسید هستند و به پوست زیر چشم حالتی شاداب و یکدست میدهند.
فیلرها و چربی بهمرور جذب میشوند؛ به همین دلیل این روش درمانی باید هرچند وقت یکبار تکرار شود.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانهی دکتر ساینا میتوانید در هر زمان و هر کجا از بهترین پزشکان و روانشناسان مشاوره آنلاین پزشکی متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
راههای پیشگیری از افتادگی پلک چیست؟
متأسفانه هیچ راهی برای جلوگیری از افتادگی پلک وجود ندارد. شما فقط با آگاهی از علائم و معاینه و چکاپهای منظم، میتوانید با این اختلال مبارزه کنید. اگر احساس میکنید که شما یا کودکتان دچار افتادگی پلک پایین شدهاید، باید سریعاً با یک پزشک متخصص مشاوره کنید و در صورت لزوم درمان را آغاز نمایید.
کلام آخر دکتر ساینا
افتادگی پلک پایین در اکثر افراد مشکل جدی ایجاد نمیکند؛ ولی در برخی افراد میتواند به یک عارضهی خطرناک تبدیل شود. بهتر است درصورتی که به افتادگی پلک دچار هستید با یک پزشک متخصص مشورت کنید و چنانچه تمایل به درمان افتادگی پلک پایین با عمل جراحی دارید، اطمینان حاصل کنید که برای این کار سراغ پزشک متخصص جراحی زیبایی بروید.
[۱] Shahzad B, Siccardi MA. Ptosis. [Updated 2021 Aug 11]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK546705/