گرگرفتگی چیست و چه علائمی دارد؟

گرگرفتگی شایع‌ترین علامت یائسگی است؛ تاجایی‌که بیش از ۶۰ درصد از زنان یائسه، گرگرفتگی را تجربه می‌کنند. همچنین زنانی که به دلایل مختلف، تخمدان‌های خود را برداشته‌اند نیز ممکن است این علائم را تجربه کنند. بعضی از خانم‌ها به‌ندرت متوجه گرگرفتگی می‌شوند؛ اما ممکن است شدت گرگرفتگی در برخی خانم‌های دیگر به‌حدی باشد که بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر منفی بگذارد.

در ادامه به‌طور دقیق‌تر به شما خواهیم گفت که گرگرفتگی چیست و چه علائمی دارد. با ما همراه باشید.

گرگرفتگی چیست؟

گرگرفتگی یک احساس ناگهانی گرماست که منشاء درونی دارد و در نیمه‌ی بالایی بدن، خصوصاً در صورت و گردن با شدت بیشتری احساس می‌شود. گر گرفتگی باعث قرمز شدن صورت شده و می‌تواند منجر به تعریق هم شود. ممکن است به‌خاطر تعریق و تلاش بدن برای خنک شدن، پس از پایان یک دوره‌ی گرگرفتگی احساس سرما داشته باشید.

هرچند بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند سبب بروز گرگرفتگی شوند؛ امّا این عارضه به‌عنوان علائم یائسگی و زنانی که در مرحله‌ی پیش‌یائسگی هستند شایع‌تر است. گرگرفتگی یائسگی معمولاً با تعریق شبانه همراه است و گاهی اوقات به‌قدری شدید است که زندگی روزمره‌ی فرد را مختل می‌کند.

گرگرفتگی زمانی شروع می‌شود که رگ‌های خونی برای خنک شدن، در نزدیکی سطح پوست منبسط می‌شوند؛ این اتفاق با افزایش خون‌رسانی به پوست، باعث افزایش دمای پوست و گاهی تعریق آن می‌شود. برخی از خانم‌ها همراه با گرگرفتگی، افزایش تپش قلب یا لرز را نیز تجربه می‌کنند.

اگر گرگرفتگی خفیف باشد ممکن است نیازی به درمان نباشد؛ اما درصورتی‌که زندگی روزمره‌ی فرد را مختل کند و باعث احساس ناخوشایند شود نیاز به درماناست.

گرگرفتگی از علائم شایع و ناخوشایند دوران یائسگی است که احتمالاً ناشی از تغییرات هورمونی در این دوران است.

گرگرفتگی چه مدت طول می‌کشد؟

اغلب زنان در دوران یائسگی گرگرفتگی را تجربه می‌کنند؛ ولی تجربه‌ی افراد مختلف از گرگرفتگی می‌تواند متفاوت باشد.  از هر ۱۰ خانم، ۲ نفر هرگز دچار گرگرفتگی نمی‌شوند. برخی دیگر از زنان، تنها برای دوره‌ی زمانی کوتاهی دچار حملات گرگرفتگی می‌شوند. در مقابل، برخی ممکن است بیش از ۱۰ سال با این علائم درگیر باشند. اما به طور میانگین، اکثر خانم‌های یائسه به مدت حدود ۷ سال، گرگرفتگی یا تعریق شبانه را تجربه می‌کنند.

هر حمله‌ی گرگرفتگی به‌طور معمول می‌تواند بین سی ثانیه تا پنج دقیقه به طول بینجامد.

چه عواملی باعث گرگرفتگی می‌شود؟

دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث گرگرفتگی می‌شود. به نظر می‌رسد تغییرات هورمونی بدن زنان در دوران یائسگی و پیش‌یائسگی علت اصلی گرگرفتگی باشد. اینکه دقیقاً کدام تغییرات هورمونی به گرگرفتگی منجرمی‌شوند هنوز مشخص نیست؛ ولی محققان احتمال می‌دهند کاهش سطح استروژن، بخشی از مغز که مسئول تنظیم دمای بدن است را تحت تأثیر قرار دهد.

برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند منجر به گرگرفتگی شوند:

• مصرف غذاهای تند و پر ادویه
• مصرف کافئین و الکل
• استعمال سیگار
• پوشیدن لباس‌های ضخیم
• دمای بالای هوا
• احساس اضطراب یا استرس
• بعضی از داروها و درمان برخی بیماری‌ها نظیر سرطان
• بعضی از مشکلات مزمن مانند پرکاری تیروئید، دیابت و سل

چنانچه رعایت این موارد به شما کمک چندانی نمی‌کند و همچنان گرگرفتگی برای‌تان آزاردهنده است، با پزشک متخصص زنان در این رابطه مشورت کنید.

علت گرگرفتگی در بارداری چیست؟

علاوه بر یائسگی، بارداری نیز وضعیتی است که احتمال بروز گرگرفتگی را افزایش می‌دهد. گرگرفتگی در بارداری نسبتاً شایع است؛ تحقیقات نشان می‌دهند ۳۵ درصد زنان باردار و ۲۹ درصد از زنانی که زایمان کرده‌اند به گرگرفتگی دچار می‌شوند.^[i] معمولاً گرگرفتگی در سه ماهه‌ی اول و دوم بارداری شایع است.

گرگرفتگی از تغییرات هورمونی ناشی می‌شوند و درمان آن باید با نظر پزشک زنان انجام شود؛ اما رعایت برخی نکات می‌تواند به بهبود علائم شما کمک کند.

چگونه از گرگرفتگی جلوگیری کنیم؟

جلوگیری از گرگرفتگی در دوره‌ی یائسگی چندان ممکن و مؤثر نیست؛ امّا شما می‌توانید از مواردی که ممکن است باعث شدیدتر شدن علائم شود، دوری کنید. این موارد عبارت‌اند از:

• استرس
• کافئین
• الکل
• غذاهای ادویه‌دار
• لباس‌های تنگ
• حرارت و گرما
• دود سیگار
• مصرف نوشیدنی‌های گرم

راه درمان گرگرفتگی چیست؟

گفتیم که اصلی‌ترین دلیل گرگرفتگی یائسگی، نوسانات هورمونی و کاهش سطح استروژن در بدن زنان است. بهترین درمان‌ها برای این مشکل اغلب از طریق متعادل کردن سطح هورمون‌ها در بدن اثر می‌کنند:

• هورمون درمانی: در موارد شدید گر گرفتگی پزشکان از روش هورمون درمانی جایگزینی برای بهبود علائم فرد استفاده می‌کنند. این روش علاوه بر کاهش علائم ناخوشایند گرگرفتگی به دیگر عوارض یائسگی مانند خشکی واژن و نوسانات خلقی نیز اثر می‌گذارد.

• استفاده از داروهای ضدافسردگی: برخی از داروها از جمله داروهای ضدافسردگی در کم کردن علائم و شدت گرگرفتگی اثربخش هستند.

راهکارهای خانگی

بعضی از تغییرات در عادت‌ها و سبک زندگی اثر مثبتی بر گر گرفتگی و دیگر علائم یائسگی دارند:

• لباس‌های خنک بپوشید: لباس‌های خنک به کاهش دمای بدن کمک کرده و از بروز گرگرفتگی پیشگیری می‌کنند.
• غذاها و نوشیدنی‌های مناسب بخورید: برخی از غذاها مانند غذاهای پرادویه یا نوشیدنی‌های گرم می‌توانند بدن را تحریک کرده و سبب بروز گرگرفتگی شوند.
• آرامش داشته باشید: پیش‌تر گفتیم که اضطراب و استرس می‌توانند از علت های گر گرفتگی باشند؛ بنابراین حفظ آرامش از روش‌های مؤثر در کنترل این عارضه است.
• از استعمال سیگار بپرهیزید: سیگار کشیدن رابطه‌ی مستقیمی با بروز گرگرفتگی دارد و پرهیز از آن در کم کردن گر گرفتگی مؤثر است.
• وزن مناسب داشته باشید: کم کردن وزن و داشتن وزن متناسب در کاهش علائم بسیار مؤثر است.

برای مطالعه‌ی بیشتر درباره‌ی روش‌های درمانی می‌توانید به مقالات درمان گرگرفتگی یائسگی و همچنین درمان گیاهی گرگرفتگی یائسگی رجوع کنید.

کلام آخر دکترساینا

گرگرفتگی بااینکه مسئله‌ی جدی و خطرناکی نیست، اما می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. ازآن‌‌جایی‌که دلیل اصلی گرگرفتگی، تغییرات هورمونی است، درمان این عارضه باید زیر نظر پزشک زنان انجام شود. سبک زندگی سالم در کنار روش‌های درمانی می‌تواند علائم گرگرفتگی را بهبود بخشد.

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.