انواع قرص و داروی فشار خون + عوارض جانبی آنها

انواع مختلفی از قرص و داروی فشار خون بالا در بازار وجود دارند؛ هرکدام از این داروها با عملکردی خاص فشار خون را کنترل می‌کنند. پزشک با در نظر گرفتن شرایط عمومی بیمار و وضعیت بیماری، بهترین قرص برای فشار خون را برای شما تجویز می‌کند. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به انواع قرص فشار خون، میزان اثربخشی و عوارض جانبی آن‌ها می‌پردازیم.

فشارخون بالا چیست؟

بیماری فشار خون بالا یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در کشور ما است که می‌تواند خطرات احتمالی بسیاری از جمله سکته قلبی، نارسایی قلبی، حملۀ قلبی و بیماری‌های کلیوی را به دنبال داشته باشد. پزشکان معمولاً از داروها و قرص فشار خون برای کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض جدی استفاده می‌کنند.

اطلاعات موجود در این مقاله صرفا جهت افزایش اطلاعات عمومی شماست. از مصرف هرگونه داروی فشارخون اجتناب کنید.

انواع قرص فشار خون

یکی از مؤثرترین درمان‌ها برای فشار خون تغییر سبک زندگی و عادات غذا خوردن است. کاهش دادن نمک مصرفی و اضافه کردن میوه‌ها و سبزیجات به رژیم غذایی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. علاوه بر این موارد، پزشکان با تجویز قرص فشار خون نیز به بهبود شرایط بیمار کمک می‌کنند.

قرص های فشار خون بسته به نوع عملکرد آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند.^[۱] این داروها بسیار متنوع‌اند. در اینجا به شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین داروهای فشارخون اشاره می‌کنیم:

داروهای دیورتیک یا ادرارآور

این داروی فشار خون با خارج کردن آب و نمک اضافی بدن، بیماری را کنترل می‌کند. با این کار حجم مایعات موجود در عروق خونی کاهش پیدا می‌کند و فشار کمتری به دیوارۀ رگ‌ها وارد می‌شود.

دیورتیک‌ها از بهترین داروهای فشار خون هستند و احتمالاً بسیاری از قرص‌های فشار خون شناخته‌شده در این دسته قرار می‌گیرند. داروهایی مانند کلرتالیدون (هیگدروتون)، هیدروکلروتیازید، کلروتیازید، بومتانید و آمیلورید در این دسته قرار می‌گیرند.

داروهای بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین

داروهای بازدارندۀ آنزیم مبدل آنژیوتانسین یا به اختصار مهارکننده‌های ACE با جلوگیری از تشکیل ماده‌ای به نام آنژیوتانسین به شل شدن ماهیچه‌های عروق خونی کمک می‌کنند؛ آنژیوتانسین باعث تنگ شدن عروق می‌گردد.

چندین نوع داروی فشار خون از نوع مهارکنندۀ ACE در بازار موجود هستند: بنازپریل (لوتنسین)، کاپتوپریل، اِنالاپریل، لیزینوپریل، رامیپریل و …

داروهای مهارکنندۀ گیرندۀ آنژیوتانسین ۲

این داروها نیز عملکردی شبیه به مهارکننده‌های ACE دارند و از طریق جلوگیری از تنگ شدن رگ‌ها به تنظیم و کنترل فشار خون کمک می‌کنند.

زارتان‌ها از این دسته داروهای فشار خون هستند؛ ایربسارتان (آواپرو)، والزارتان، لوزارتان و …

داروهای مسدودکنندۀ کانال کلسیم

این داروها از ورود کلسیم به سلول‌های قلب و عروق جلوگیری می‌کنند و از این طریق باعث می‌شوند ماهیچه‌ها شل شده و عروق گشادتر شوند.

بسیاری از داروهای فشار خون از این دسته هستند: آملودیپین (نورواسک)، دیلتیازم، نیفدیپین، وراپامیل و …

بتابلاکرها

بتابلاکرها اثر هورمون اپی‌نفرین یا همان آدرنالین را خنثی می‌کنند. بر اثر مصرف داروهای بتابلاکر قلب با سرعت و شدت کمتری می‌تپد و فشار خون کاهش می‌یابد.

از قرص های فشار خون از نوع بتابلاکر می‌توان به متوپرولول (لوپرسور)، نادولول و آتنولول اشاره کرد.

قرص های فشار خون چه عوارضی دارند؟

قرص و داروهای فشار خون عوارض متعددی دارند، برخی از این عوارض بین انواع قرص فشار خون مشترک بوده و برخی مخصوص نوع خاصی از داروی فشار خون هستند.

عوارض عمومی داروهای فشار خون معمولاً خفیف هستند و پس از مدتی برطرف می‌شوند:

• سرفه
• اسهال یا یبوست
• گیجی یا سرگیجه
• مشکلات و اختلالات نعوظ
• احساس نگرانی
• احساس خستگی، کسلی و بی انرژی بودن
• سردرد
• تهوع و استفراغ
• تحریک و قرمزی پوست
• افزایش یا کاهش وزن

عوارض اختصاصی داروهای فشارخون

همان‌طورکه گفتیم هر دسته از داروهای فشار خون عوارض اختصاصی متفاوتی نیز دارند که در ادامه به‌طور مختصر به آن‌ها می‌پردازیم:

• گفتیم که دیورتیک‌ها با خارج کردن آب و نمک اضافی از بدن اثر می‌کنند؛ که به معنای بیشتر شدن حجم ادرار است. بنابراین تکرر ادرار از عوارض جانبی این داروی فشار خون است. دیورتیک‌ها می‌توانند باعث ضعف، درد و گرفتگی پا و خستگی نیز بشوند.
• بتابلاکرها با اثر بر ضربان قلب فشار خون را تنظیم می‌کنند؛ عوارض جانبی این دسته از داروهای فشارخون علائم آسم، سرد شدن دست‌ها و پاها، افسردگی، مشکلات نعوظ، بی‌خوابی و دیگر مشکلات خواب هستند.
• داروهای مهارکنندۀ ACE اغلب با عوارضی نظیر سرفه‌های خشک و شدید، تحریک و قرمزی پوست و از دست دادن چشایی همراه هستند.
• بارزترین عارضۀ جانبی مهارکننده‌های گیرندۀ آنژیوتانسین گیجی است.
• داروهای مسدودکنندۀ کانال کلسیم با جلوگیری از ورود کلسیم باعث شل شدن ماهیچۀ عروق و قلب می‌شوند و عوارضی نظیر یبوست، گیجی، سردرد، ضربان قلب تند و نامنظم و تورم مچ پا دارند.

بایدها و نبایدهای قرص فشار خون

قرص‌های فشار خون بر عروق و قلب اثر می‌گذارند؛ بنابراین مصرف درست آن‌ها اهمیت بالایی دارد. هرگز داروهای فشارخون را بدون نسخۀ پزشک و متفاوت از دستور پزشک مصرف نکنید.

• از قطع ناگهانی مصرف قرص فشار خون اکیداً بپرهیزید.در بسیاری از افراد این کار باعث جهش ناگهانی فشار خون می‌شود و می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
• اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید حتماً با کمک پزشک امن‌ترین و بهترین داروی فشار خون را انتخاب کنید. مهارکننده‌های ACE و مهارکننده‌های گیرندۀ آنژیوتانسین می‌توانند برای جنین و مادر خطرناک باشند.
• اگر به دیابت مبتلا هستید و انسولین مصرف می‌کنید حتماً با پزشک مشورت کنید. برخی از داروهای فشار خون مانند دیورتیک‌ها و بتابلاکرها می‌توانند بر سطح قند خون نیز اثر بگذارند.
• اگر بر اثر مصرف قرص فشار خون دچار مشکلات نعوظ شدید با پزشک مشورت کنید.اختلالات نعوظ از عوارض جانبی بعضی از داروهای فشار خون است. گاهی اوقات تغییر دارو یا دوز مصرفی می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.

کلام آخر دکترساینا

رعایت سبک زندگی سالم در کنار مصرف مداوم و طبق دستور قرص فشار خون، برای کنترل فشار خون بالا حیاتی است. توجه داشته باشید که پزشک باید با توجه به وضعیت شما دربارة نوع قرص و داروی فشار خون تصمیم بگیرد. از مصرف خودسرانه و همچنین قطع خودسرانة داروهای خود اجتناب کنید.

سؤالات متداول