نقرس چیست؟ | آشنایی با انواع، علائم و درمان نقرس
نقرس بیماری است که در آن مفاصل (عموماً انگشتان پا) ورم کرده و دردناک میشوند. اما آیا هر دردی که در پنجههای پا حس کنیم نقرس است؟ اصلاً نقرس چطور ایجاد میشود؟برای بیماری نقرس به چه پزشکی مراجعه کنیم و چطور درمانش کنیم؟ آیا راهی برای پیشگیری از این عارضه وجود دارد؟
اینها سوالاتی است که دکتر ساینا در این مقاله به آن میپردازد. برای مطالعه بخش موردنظر خود میتوانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل میخوانید، تیتر را لمس کنید.
فهرست آنچه میخوانید:
- نقرس چیست؟
- علت نقرس چیست؟
- انواع نقرس
- علائم و نشانههای نقرس
- نقرس و رسوب اسید اوریک
- نقرس مچ پا و علائم
- نقرس کاذب چیست؟
- عوامل زمینهساز ابتلا به نقرس
- عوامل مؤثر بر کاهش و افزایش غلظت اسید اوریک
- خطرات و عوارض نقرس
- تشخیص نقرس
- میزان سطح اسیداوریک خون چقدر است؟
- نقش تغذیه در نقرس
- بهبود سبک زندگی برای پیشگیری
- درمان نقرس
- کلام آخر دکتر ساینا
- سؤالات متداول
- جدول خلاصهی مشخصات بیماری
نقرس چیست؟
نقرس بیماری دردناک و بهطور بالقوه ناتوانکنندهای است که از دوران باستان وجود داشته. این بیماری گاهی اوقات «بیماری پادشاهان» نیز خوانده میشود، چراکه مردم از دیرباز و بهاشتباه نقرس را ناشی از مصرف بیشازحد برخی گوشت و شراب میدانستند که فقط افراد ثروتمند از عهدهی آن برمیآیند؛ اما حقیقت این است که نقرس میتواند هرکسی را تحت تأثیر قرار دهد و عوامل خطر آن متفاوت است.
اولین علائم نقرس معمولاً دورههای شدید تورم دردناک در مفاصل منفرد، اغلب در پا، بهخصوص انگشت شست پا است.
گاهی محل تورم، قرمز و گرم میشود. پنجاهدرصد از تورمهای دردناک در انگشت شست پا اتفاق میافتد، اما ممکن است هر مفصل دیگری نیز درگیر شود.
خوشبختانه با اجتناب از مواد غذایی و محرکهای دارویی مضر و با مصرف داروها میتوان نقرس را درمان کرده و حملات بسیار دردناک آن را کاهش داد. بااینحال، گاهی تشخیص نقرس سخت میشود و اغلب اوقات میبایست برای هر فرد برنامههای درمانی مخصوص تنظیم شود.
علت نقرس چیست؟
در ساختار DNA و RNA درون سلولهای تمام موجودات زنده، مولکولهایی به نام پورین وجود دارند. در بدن انسان نیز به همین صورت، پورینها از دو منشاء داخلی و خارجی وجود دارند. دو سوم پورینهای موجود در بدن انسان منشاء داخلی دارند که درون سلولها ساخته میشوند؛ اما از آنجایی که سلولها مدام در حال تخریب شدن هستند و سلولهای تازه جای آنها را میگیرند، اجزای درون سلولهای تخریبشده از جمله پورینها وارد خون میشوند. یک سوم پورینهای موجود در بدن نیز از طریق غذا وارد میشوند. این پورینها در نهایت در بدن تبدیل به اسید اوریک میشوند.
۹۰ درصد از اسید اوریک ساخته شده، برای انجام فرایندهای مختلف دوباره جذب سلولها میشود و کلیهها ۱۰ درصد باقیماندهی آن را از خون پاکسازی کرده و در ادرار دفع میکنند. اما اگر میزان پورین وارد شده از منابع غذایی بیش از حد باشد یا اگر کلیهها دچار نقص شوند و عملکرد خود را به درستی انجام ندهند، سطح اسید اوریک ساخته شده از پورینها در خون بالا میرود. این تجمع اسید اوریک میتواند منجر به بیماری نقرس شود.
برای آشنایی با عوامل موثر در کاهش و افزایش اسید اوریک به بخش مربوطه مراجعه کنید.
انواع نقرس
نقرس بسته به شدتش میتواند انواع مختلف داشته باشد.
هایپراوریسمی بدون علامت
گاهی سطح اسید اوریک در فرد بدون هیچگونه علائم ظاهری بالا میرود. در این مرحله امکان دارد کریستالهای اسید اوریک در بافت رسوبکرده و آسیب جزئی وارد کنند، ولی نیازی به درمان دارویی نیست و افراد میتوانند برخی ملاحظات را برای کاهش سطح اسید اوریک انجام دهند.
نقرس حاد
نقرس حاد زمانی اتفاق میافتد که کریستالهای اسید اوریک رسوبکردهاند و بهطور ناگهانی باعث التهاب حاد و درد شدید میشوند. از این حمله ناگهانی بهعنوان «حمله بیماری» یاد میشود و بهطورمعمول طی ۳ تا ۱۰ روز فروکش میکند. این حملهها گاهی میتوانند در اثر حوادث استرسزا، مصرف الکل و مواد مخدر و همچنین هوای سرد ایجاد شوند.
نقرس بین حملهای
این مرحله دورهی مابین حملات نقرس حاد است. حملات بعدی ممکن است ماهها یا سالها رخ ندهند. اگر این حملات درمان نشوند، با گذشت زمان ماندگارتر شده و بیشتر اتفاق میافتند. در طی این مرحله بیشتر کریستالهای اسید اوریک در بافت رسوب میکنند.
نقرس توفوسی مزمن
این نوع ناتوانکنندهترین مرحله نقرس است. در این حالت امکان دارد آسیب دائمی در مفاصل و کلیهها رخ دهد. ممکن است بیمار دچار آرتریت مزمن شده و در نواحی از بدن مانند مفاصل انگشتان که دمای پایینتری دارند دچار برآمدگیها و تودههای بزرگ ناشی از بلورهای اسید اوریک شود.
رسیدن به مرحله نقرس توفوسی مزمن در صورت عدم درمان زمان زیادی میبرد حدود ۱۰ سال؛ اما بسیار بعید است که بیمار تحت درمان مناسب به این مرحله برسد.
نقرس کاذب یا شبه نقرس
یکی از شرایطی که بهراحتی با نقرس اشتباه گرفته میشود، بیماری نقرس کاذب یا شبه نقرس است. تفاوت عمده نقرس با نقرس کاذب در این است که مفاصل بهجای بلورهای اسید اوریک با کریستالهای پیروفسفات کلسیم درگیر میشوند. درمان این دو عارضه با هم متفاوت است.
در ادامه با علائم نقرس آشنا خواهید شد. اگر فکر میکنید به بیماری نقرس مبتلا هستید میتوانید در قدم اول به پزشک داخلی، عمومی یا متخصص ارتوپد مراجعه کنید. این پزشکان دانش لازم برای تشخیص و درمان نقرس را دارند. در موارد پیچیده و حاد نیز برای دریافت مشاوره تخصصی و درمان نقرس باید به متخصص روماتولوژی مراجعه کنید.
علائم و نشانههای نقرس
نشانههای مشخص و علائم نقرس عبارتاند از:
- شروع ناگهانی درد مفصل
- تورم مفصل
- گرما در منطقه آسیبدیده
- قرمزی مفصل
معمولاً علائم نقرس روی مفصل تأثیر میگذارند. بهطورمعمول درد شدید است که نشانگر شدت التهاب در مفصل است. مفصل آسیبدیده اغلب نسبت به لمس بسیار حساس است تا حدی که برخی از افراد مبتلابه حملات نقرس، از درد ناشی از تماس ملحفه یا پتو با مفصل ملتهب نیز شکایت دارند. عموماً مفصل آسیبدیده متورم میشود.
نقرس و درگیری مفاصل اندام تحتاتی
غالباً نقرس، مفاصل اندام تحتانی از جمله مفصل انگشت شست پا (محل اتصال شست به کف پا) را درگیر میکند. البته نقرس میتواند پا، زانو، مچ پا، آرنج، مچ دست، دستها یا تقریباً هر مفصلی در بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد. حتی وقتی نقرس شدیدتر یا طولانیتر شود میتواند چندین مفصل را بهطور همزمان درگیر کند. این همزمانی باعث بروز درد و سفتی در چندین مفصل میشود.
نقرس و رسوب اسید اوریک
نشانه دیگر نقرس وجود توفوس است. توفوس گرهای سخت از جنس اسید اوریک است که در زیر پوست رسوب میکند. توفوس را میتوان در مکانهای مختلف بدن، معمولاً در آرنج، غضروف فوقانی گوش و در سطح سایر مفاصل مشاهده کرد.
وجود یک توفوس نشان از انباشتگی بیشازحد اسید اوریک در بدن است. وقتی توفوس در بدن به وجود میآید، این موضوع نمایانگر این است که سالهای متوالی میزان اسید اوریک بدن بالا بوده است. وجود توفوس دال بر وجود نقرس توفوسی بوده و درمان با داروها ضروری است.
نقرس مچ پا و علائم
نقرس نوعی دردناک از آرتریت التهابی است که معمولاً انگشت شست پا را درگیر میکند، اما ممکن است در هر مفصلی دیگر ازجمله مچ پا نیز ایجاد شود. وقتی میزان اسید اوریک در بدن شما بالا باشد، نقرس به وجود میآید. این ماده، بلورهای تیز کوچکی تشکیل میدهد که باعث ایجاد درد ناگهانی، تورم و حساسیت به تماس میشود.
نقرس مچ پا، باعث محدودیت در انجام حرکات روزمره، بهویژه بالا و پایین رفتن از پلهها شده و فعالیتها را دردناک و سخت میکند. گرچه هیچ درمان قطعی برای این عارضه وجود ندارد، اما چندین روش درمانی وجود دارد که میتواند به جلوگیری از حمله و وخامت بیماری و کنترل علائم دردناک کمک کند.
علائم نقرس مچ پا
علامت اصلی نقرس پا، درد و ناراحتی در نواحی اطراف مچ است.
علائم دیگری که ممکن است در نقرس پا بروز کنند عبارتاند از:
- حساسیت به لمس
- ورم
- قرمزی
- حس گرما در هنگام لمس
- سفتی و دامنه حرکت محدود
نقرس کاذب چیست؟
نقرس کاذب نوعی آرتریت است که باعث ایجاد درد، سفتی، حساسیت به لمس، قرمزی، گرما و تورم در برخی از مفاصل میشود. نقرس کاذب نیز ممکن است یک یا چند مفصل را همزمان درگیر کند.
معمولاً نقرس کاذب روی زانو یا مچ دست تأثیر میگذارد. کمتر ممکن است لگن، شانهها، آرنج، مفاصل انگشتان دست، انگشتان پا یا مچ پا را درگیر کند.
چه عواملی باعث ایجاد نقرس کاذب یا شبه نقرس میشود؟
نقرس کاذب درنتیجه تشکیل غیرطبیعی بلورهای «پیرو فسفات کلسیم» (CPP) در غضروفها (ماده بالشتکی بین استخوانها) ایجاد میشود که بعداً منجر به آزاد شدن بلورها در مایع مفصلی میشود. وقتی کریستالهای CPP در مفصل آزاد میشوند، میتوانند باعث حمله ناگهانی آرتریتی شوند که شبیه به نقرس است.
علت رسوب غیرطبیعی بلورهای CPP در غضروف ناشناخته است. ممکن است به دلیل وجود سلولهای غیرطبیعی در غضروف تشکیل شوند، یا ممکن است درنتیجه بیماری دیگری که به غضروف آسیب میزند، تولید شوند. بلورهای «پیرو فسفات کلسیم» ممکن است در طی یک بیماری ناگهانی، آسیب مفصلی یا جراحی، به وجود بیایند. تشکیل غیرطبیعی بلورهای CPP نیز ممکن است یک ویژگی ارثی و وراثتی باشد.
عوامل زمینهساز ابتلا به نقرس
بالا بودن سطح اسید اوریک در خون، احتمال ابتلا به نقرس را بالا میبرد. عواملی که سطح اسید اوریک را در بدن افزایش میدهند عبارتاند از:
رژیم غذایی غلط
مصرف یک رژیم غذایی غنی از گوشت و غذاهای دریایی و نوشیدن نوشیدنیهایی که با قند افزودنی شیرین شدهاند، سطح اسید اوریک را در بدن افزایش میدهد که خطر ابتلا به نقرس را به دنبال دارد. مصرف مشروبات الکلی، بهویژه آبجو نیز خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهد.
چاقی
اگر اضافهوزن دارید، بدن شما اسید اوریک بیشتری تولید میکند و کلیهها برای دفع اسید اوریک اضافی دچار مشکل میشوند.
شرایط پزشکی
برخی بیماریها و شرایط خاص، خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهند. این موارد شامل فشارخون بالا و بیماریهای مزمن مانند دیابت، سندرم متابولیک و بیماریهای قلبی و کلیوی هستند.
داروهای خاص
استفاده از دیورتیکهای تیازید – که معمولاً برای درمان فشارخون بالا استفاده میشود – و آسپرین با دوز پایین نیز میتواند سطح اسید اوریک را افزایش دهد؛ داروهای پیشگیریکننده از رد پیوند نیز میتوانند همین اثر را داشته باشند.
سابقه خانوادگی نقرس
اگر سایر اعضای خانواده شما نقرس داشته باشند، احتمال ابتلای شما به این عارضه بالاتر خواهد بود.
سن و جنسیت
زنان سطح اسید اوریک کمتری دارند و اساساً نقرس در مردان بیشتر اتفاق میافتد، بااینحال، بعد از یائسگی میزان اسید اوریک زنان به مردان نزدیک میشود. همچنین بهاحتمالزیاد مردان زودتر و در سنین پایینتر دچار نقرس میشوند – معمولاً در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی – درحالیکه زنان بهطورکلی پس از یائسگی علائم و نشانههایی پیدا میکنند.
جراحی یا ضربه
سابقهی جراحی یا ضربه با افزایش خطر ابتلا به حمله نقرس همراه است.
عوامل مؤثر بر کاهش و افزایش غلظت اسید اوریک
در ادامه با عوامل موثر بر کاهش و افزایش اسید اوریک آشنا خواهید شد:
عواملی که غلظت اسید اوریک را کاهش میدهند
- رژیم غذایی: محصولات لبنی کمچرب
- داروها: مهارکنندههای گزانتین اکسیداز (آلوپورینول، فبوکوستات)، داروهای اوریکوزوریک (سولفین پیرازون)، داروهای اوریکاز (راسبوریکاز)، داروهای ضد انعقاد کومارین و استروژنها
عواملی که غلظت اسید اوریک را افزایش میدهند
- رژیم غذایی غلط: گوشت، ماهی، الکل (بهخصوص آبجو)، چاقی و افزایش وزن
- مصرف برخی داروها: ازجمله دیورتیکها، سالیسیلاتهای دوز پایین، پیرازینامید، اتامبوتول، سیتوتوکسیکها و مسمومیت با سرب
- برخی بیماریها: افزایش گردش پورین – اختلالات میلوپرولیفراتیو و لنفوپرولیفراتیو، کمخونی همولیتیک مزمن، هموگلوبینوپاتی، پلیسیتمی ثانویه، تالاسمی، افزایش سنتز پورین – کمبود گلوکز-۶-فسفات دهیدروژناز، سندرم لش-نیهان، کاهش دفع کلیه – فشارخون بالا، کمکاری تیروئید، کمخونی سلول داسی شکل، هایپر پاراراتیروئیدیسم، بیماری مزمن کلیوی
برای مشاهده لیست بهترین متخصص ارتوپدی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص ارتوپدی ارتباط آنلاین با متخصص ارتوپدیخطرات و عوارض نقرس
عوارض نقرس شامل موارد زیر است:
- آرتریت شدید تحلیل برنده
- عفونتهای ثانویه
- نفروپاتی ناشی از اسید اوریک
- افزایش حساسیت به عفونت
- نفروپاتی ناشی از اوره
- سنگ کلیه
- گیر افتادگی عصب یا نخاع
- شکستگی در مفاصل دچار نقرس توفوسی
تشخیص نقرس
نقرس معمولاً با معاینهی بالینی تشخیص داده میشود، اما آزمایشهایی برای کمک به تشخیص وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:
آزمایش خون
ممکن است در قدم اول آزمایش خون برای اندازهگیری میزان اسید اوریک و کراتینین در خون شما توصیه شود؛ البته نتایج آزمایش خون میتواند گمراهکننده باشد، چراکه برخی از افراد سطح اسید اوریک بالا دارند، اما هرگز نقرس را تجربه نمیکنند؛ و بعضی از افراد نشانهها و علائم نقرس دارند، اما سطح اسید اوریک غیرمعمول در خون ندارند.
آزمایش مایعات مفصل
این روش مرسومترین راه برای تمایز بین نقرس و نقرس کاذب است. در این روش با سرنگ از مایعات منفصل شما نمونهبرداری و در زیر میکروسکوپ بررسی میشود. در این آزمایش احتمال دارد بلورهای اسید اوریک در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشند.
تصویربرداری با اشعه ایکس
تصویر اشعه ایکس از مفصل میتواند برای رد سایر دلایل التهاب مفصل مفید باشد.
تشخیص با سونوگرافی
سونوگرافی اسکلتی عضلانی میتواند بلورهای اسید اوریک را در مفصل یا در توفوس تشخیص دهد.
تشخیص با سیتیاسکن با انرژی دوگانه
این نوع تصویربرداری، حتی اگر مفاصل بهشدت ملتهب نباشند میتواند وجود کریستالهای اسید اوریک را در مفصل تشخیص دهد. معمولاً این آزمایش به دلیل هزینه بالا بهطور معمول در معاینه بالینی استفاده نمیشود و بهطور گستردهای در دسترس نیست.
میزان سطح اسیداوریک خون چقدر است؟
سطح اسید اوریک میتواند بر اساس جنسیت متفاوت باشد. مقادیر طبیعی برای زنان ۱.۵ تا ۶.۰ میلیگرم در دسیلیتر (mg/dL) و برای مردان ۲.۵ تا ۷.۰ mg/dL است. البته ممکن است مقادیر اسید اوریک بر اساس روش انجام آزمایش متفاوت باشد.
معمولاً مقادیر کم اسید اوریک بیشتر مشاهده میشود و نسبت به سطح بالای آن کمتر برای سلامتی افراد مشکلساز است.
هایپراوریسمی یا سطح اسید اوریک بالا در خون به بیشتر از ۶.۰ mg/dl در زنان و بیشتر از ۷.۰ mg/dL در مردان گفته میشود. طبق استاندارد کالج روماتولوژی آمریکا، اگر نقرس دارید باید میزان اسید اوریک موجود در خون خود را کمتر از ۶.۰ mg/dL نگه دارید.[۱]
مقادیر بالای اسید اوریک در خون نشاندهندهی تولید بیش از حد آن در بدن یا عدم دفع مناسب آن از کلیهها است. ابتلا به سرطان یا تحت درمان سرطان قرار داشتند نیز میتواند سطح اسید اوریک شما را افزایش دهد.
نقش تغذیه در نقرس
تغذیه نقش مهمی در افزایش یا کاهش سطح اسیداوریک خود دارد. با بهبود سبک زندگی خود میتوانید از ابتلا به نقرس پیشگیری کنید. در ادامه با عوامل موثر در پشگیری از نقرس آشنا خواهید شد. دکتر ساینا بهزودی مقاله جامعی درخصوص تغذیه بیماران نقرسی منتشر خواهد کرد.
بهبود سبک زندگی برای پیشگیری
- برای کمک به عملکرد بهتر کلیهها و جلوگیری از کمبود آب مقدار زیادی آب بنوشید.
- برای داشتن وزن مناسب مرتباً ورزش کنید. یادتان باشد که اضافه وزن، اسید اوریک را در بدن افزایش میدهد و فشار بیشتری را بر روی مفاصل وارد میکند.
غذا و نوشیدنیهایی که باعث تجمع اسید اوریک میشوند
برای پیشگیری از ابتلا به نقرس باید تمام تلاش خود را برای محدود کردن مواد غذایی حاوی پورین انجام دهید، زیرا این مواد باعث تجمع اسید اوریک میشوند. اقداماتی که برای کاهش سطح اسیداوریک باید انجام دهید:
- پرهیز از مصرف الکل
- کاهش گوشت قرمز و گوشت جگر، عصاره گوشت و صدف
- حذف نوشیدنیها و غذاهای سرشار از قند افزودنی
- کاهش مصرف پروتئین حیوانی (تمام پروتئینهای موجود در گوشت حیوانات میتوانند منجر به افزایش سطح اسید اوریک شوند)
داروهایی که باعث افزایش سطح اسید اوریک میشوند
برخی از داروها میتوانند باعث افزایش سطح اسید اوریک شوند. این داروها عبارتاند از:
- داروهای ادرارآور یا مُدر
- داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی یا داروهایی که برای کاهش سرعت فعالیت سیستم ایمنی بدن استفاده میشوند (بهعنوانمثال در پیوند اعضاء).
درمان نقرس
معمولاً درمان نقرس شامل داروهای مختلفی میشود و انتخاب داروی مناسب برای هر فرد بر اساس وضعیت سلامتی فعلی و ترجیحات فرد خواهد بود.
از داروهای نقرس میتوان برای درمان حملات حاد و جلوگیری از حملات بعدی استفاده کرد. داروها همچنین میتوانند خطر ابتلا به عوارضی مانند ایجاد گرهها و تودههای حاصل از رسوبات کریستال اسید اوریک را کاهش دهند.
در ادامه با داروهایی که برای درمان حملات حاد و جلوگیری از حملات بعدی مورد استفاده قرار میگیرند آشنا خواهید شد:
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی شامل گزینههای بدون نسخه مانند «ایبوپروفن (اَدویل، موترین و …)» و «ناپروکسن» و همچنین داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تجویزشده با قدرت بیشتری مانند «ایندومتاسین» یا «سلکوکسیب» است.
- پزشک برای درمان حمله حاد، ممکن است دوز بالاتر از دارو را تجویز کند و به دنبال آن برای جلوگیری از حملات آتی مقدار روزانه کمتری از دارو را تجویز میکند.
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی عوارض معده درد، خونریزی و زخم معده دارند.
کلشیسین داروي نقرس
نوعی مسکن است که بهطور مؤثر باعث کاهش درد نقرس میشود. اثربخشی دارو ممکن است با عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و اسهال همراه باشد؛ بهخصوص اگر در دوزهای زیاد مصرف شود.
پس از برطرف شدن حمله حاد نقرس، پزشک میتواند برای جلوگیری از حملات آتی بیماری، دوز کم کلشیسین را برای شما تجویز کند.
درمان با کورتیکواستروئیدها
داروهای کورتوندار، مانند داروی پردنیزون، ممکن است التهاب و درد نقرس را کنترل کنند. کورتیکواستروئیدها ممکن است بهصورت قرص تجویز شوند یا بهصورت آمپول در مفصل شما تزریق میشوند.
معمولاً کورتیکواستروئیدها فقط برای افرادی که نقرس دارند و نمیتوانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا کلشیسین استفاده کنند، تجویز میگردد. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها ممکن است شامل تغییرات خلقی، افزایش سطح قند خون و افزایش فشارخون باشد.
کلام آخر دکتر ساینا
نقرس میتواند خفیف بوده یا آنقدر شدید باشد که منجر به آسیبهای جبرانناپذیر به بافتهای مفاصل و کلیهها شود. از طرفی نقرس خود میتواند نشانهی اولیه از ابتلا به اختلالات کلیه باشد. نقرس معمولاً پس از چهل سالگی ظاهر میشود و با رعایت سبک زندگی سالم شامل رژیم غذایی سالم و رعایت تناسب وزن، میتوان از ابتلا به آن پیشگیری کرد.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانهی دکتر ساینا میتوانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روانشناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
سؤالات متداول
نقرس در اثر وضعیتی به نام هایپراوریسمی در بدن ایجاد میشود، حالتی که میزان اسید اوریک در بدن بیشازحد است. بدن هنگام تجزیه پورینهای با منشا داخلی (تولید شده در بدن) و منشا خارجی (موجود در غذاهایی که خورده میشود) اسید اوریک تولید میکند.
۶ بیماری که میتوانند شبیه نقرس باشند (و تشخیص را به تأخیر میاندازند)
- نقرس کاذب یا شبه نقرس که مشابه نقرس است، اما نقرس نیست…
- عفونت مفصلی (آرتریت سپتیک)…
- عفونت باکتریایی پوست (سلولیت) …
- شکستگیهای استرسی…
- روماتیسم مفصلی
- آرتریت پسوریازیس
برای تشخیص اولیه نقرس میتوانید به پزشک داخلی، عمومی و متخصص ارتوپد مراجعه کنید. این پزشکان دانش لازم برای تشخیص و درمان نقرس را دارند. در موارد پیچیده و حاد نیز برای دریافت مشاوره تخصصی و درمان باید به متخصص روماتولوژی مراجعه کنید.
بیماری کلیه میتواند منجر به نقرس شود.هنگامیکه به بیماری کلیوی مبتلا هستید، کلیهها نمیتوانند اسید اوریک را بهدرستی و بهطور طبیعی فیلتر کرده و دفع کنند. تجمع بیشازحد اسید اوریک در بدن ممکن است باعث نقرس شود. اکثر افراد مبتلابه بیماری کلیوی در مراحل اولیه نمیدانند که به این بیماری مبتلا هستند. نقرس میتواند نشانۀ هشداردهندهای برای بیماری کلیوی باشد.
نقرس هنگامی رخ میدهد که بلورهای اسید اوریک در مفصل شما جمع شده و باعث التهاب و درد شدید و حمله نقرس میشوند.
هنگامیکه مقادیر زیادی اسید اوریک در خون داشته باشید، بلورهای اوره میتوانند تشکیل شوند. بدن شما هنگام تجزیه پورین – موادی که بهطور طبیعی در بدن شما و در غذاها یافت میشود- اسید اوریک تولید میکند
اگر نقرس داشته باشید، احتمالاً تورم و درد در مفاصل پا، بهویژه انگشت بزرگ پا احساس میکنید. درد ناگهانی و شدید یا حملات نقرس میتواند احساسی شبیه به سوختن در آتش در پای شما ایجاد کند.
راههای طبیعی برای کاهش اسید اوریک در بدن عبارتند از:
- غذاهای غنی از پورین را محدود کنید.
- از مصرف شکر خودداری کنید.
- از مصرف الکل خودداری کنید.
- حفظ تناسباندام
- حفظ تعادل انسولین
- غذاهای غنی از فیبر استفاده کنید.
- استرس را کاهش دهید.
- داروها و مکملها را خودسرانه مصرف نکنید.
غذاها و نوشیدنیهایی که اغلب نقرس را تشدید کرده و باعث بروز حملات نقرس میشوند، شامل گوشت اعضاء (مانند دل و جگر)، گوشت شکار، برخی از انواع ماهیها، آبمیوههای دارای قند افزودنی، نوشابههای شیرین و نوشیدنیهای الکلی است.
از طرف دیگر میوهها، سبزیجات، غلات سبوسدار، محصولات سویا و لبنیات کمچربی میتوانند با کاهش سطح اسید اوریک از حملات نقرس جلوگیری کنند. دکتر ساینا به زودی مقاله جامعی درخصوص تغذیه بیماران نقرسی منتشر خواهد کرد.
تخممرغ منبع پروتئینی مناسبی برای مبتلایان به نقرس است، زیرا تخممرغ بهطور طبیعی میزان کمی پورین دارد.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا، شما عزیزان میتوانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاهترین زمان ممکن به پرسشهای شما پاسخ دهند.
جدول خلاصهی مشخصات بیماری
نام بیماری | نقرس |
تخصص مربوطه | متخصص مفاصل |
علائم | التهاب و قرمزی رد مفاصل – ورم و دردناک شدن مفاصل – وجود برآمدگیهای گره مانند در مفاصل |
عوارض | آرتریت شدید تحلیل برنده- عفونتهای ثانویه_ نفروپاتی اسید اوریک- افزایش حساسیت به عفونت-نفروپاتی ادرار- سنگ کلیه-گرفتگی عصب یا نخاع- شکستگی در مفاصل دچار نقرس توفوسی
|
علت | افزایش اسید اوریک در بدن و تجمع آن |
موارد ریسک بالای ابتلا | مردان- زنان بعد از یائسگی- وراثت- بیماریهای فشارخون بالا و دیابت- چاقی- مصرف برخی از داروها- نارسایی کلیه |
روشهای تشخیص | تست مایع مفصلی- آزمایش خون- سیتیاسکن- سونوگرافی- معاینه فیزیکی |
روشهای درمان | درمانپذیر نیست، فقط قابلکنترل است |
داروها | مسکنها از قبیل داروهای ضدالتهابی استروئیدی- کلشیسین- کورتیکواستروئیدها |
میزان شیوع | در جهان: سال ۱۹۹۰ رشد ۵/۵%
در سال ۲۰۱۷ رشد ۹۲%- در کل ۶۰ میلیون نفر در جهان (خبرگزاری مهر) |