انواع تب بر قوی خانگی و گیاهی

اولین اقدام در مواجهه با تب مراجعه به پزشک است. در کنار داروهایی که پزشک تجویز می‌کند، می‌توان از انواع تب بر خانگی تب نیز استفاده کرد؛ اما پیش از مصرف درمان‌های گیاهی نیز حتماً با پزشک خود مشورت کنید. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به بررسی برخی از روش‌های درمان گیاهی تب که منابع معتبر و علمی دارند می‌پردازیم. برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.

چرا دمای بدن بالا می‌رود؟

دمای معمول پوست بدن بیشتر افراد در حدود ۳۷ درجه سانتی‌گراد است. اگر دمای بدن یک درجه یا بیشتر بالا برود آن را تب می‌نامیم.

اگر منشأ تب عفونت باکتریایی باشد معمولاً با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده کنترل می‌شود؛ ولی عفونت‌های ویروسی به این داروها پاسخ‌گو نیستند و  بیشتر آن‌ها باید دوره‌ی خود را طی کنند. در طی این مدت باید از داروهای تب‌بر و سایر داروهای با درمان علامتی استفاده کرد تا بیمار با عوارض ناشی از تب مواجه نشود. بسته به نوع عفونت تب ممکن است از چند روز تا یک هفته یا بیشتر طول بکشد. می‌توان در کنار داروهای تجویزشده، از برخی درمان‌های گیاهی هم به‌صورت مکمل برای کاهش تب استفاده کرد.

درمان خانگی تب تا چه حد موثر است؟           

همانطور که در ابتدای متن اشاره کردیم تب‌هایی که علائم شدید همراه با تشنج دارند، باید تحت بررسی پزشک قرار گیرند، اما تب خفیف را می‌توان با انواع تب بر خانگی یا داروی گیاهی تب بر برطرف کرد. در ادامه‌ی این مطلب به بررسی چند گیاه دارویی که به بهبود تب‌های خفیف کمک می‌کنند می‌پردازیم.

البته یادتان باشد که مطالب ذکر شده در این مقاله تنها اطلاعات عمومی هستند و به‌عنوان توصیه‌ی پزشکی و درمان‌های فردی منتشر نشده‌اند. پس قبل از هرگونه اقدام، با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید که آیا این گیاهان برای شما ممنوعیت مصرف دارند یا نه.

آنتی‌اکسیدان‌ها جزو اولین تب برهای قوی خانگی

این ترکیبات می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها (که شامل بتاکاروتن و ویتامین‌های C و E هستند) از مواد مغذی ضروری هستند و می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند.

رادیکال‌های آزاد ترکیباتی هستند که به‌صورت بالقوه خطرناک‌اند و ممکن است باعث بروز سرطان‌های مختلف شده یا بستر را برای دیگر بیماری‌ها فراهم کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها بخش خطرآفرین این رادیکال‌ها را خنثی کرده و به این طریق به حفظ سلامت عمومی کمک می‌کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها همچنین روند نقاهت را تسریع می‌کنند.

بهترین راه برای گنجاندن این ترکیبات مفید در رژیم غذایی افزایش مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها است. اگر سبزی‌های پخته را ترجیح می‌دهید سعی کنید برای آب‌پز کردن آن‌ها از حداقل مقدار آب ممکن استفاده کنید تا ترکیبات مفید از آن‌ها خارج نشوند.

میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید

مصرف روزانه پنج تا نه وعده میوه و سبزی از طرف اغلب مراکز بهداشت و درمان توصیه‌شده است. این میزان میوه و سبزیجات آنتی‌اکسیدان زیادی به بدن شما می‌رساند. به‌عنوان‌مثال یک‌چهارم طالبی تقریباً نیمی از بتاکاروتن موردنیاز روزانه‌ی شما را تأمین می‌کند. علاوه‌برآن طالبی یک منبع غنی از ویتامین C نیز هست. اسفناج نیز مملو از بتاکاروتن، ویتامین C، فولیک اسید و منیزیم است.

• غذاهای غنی از بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدها: زردآلو، مارچوبه، جگر گوشت گاو، چغندر، کلم بروکلی، طالبی، هویج، ذرت، گواوا، کلم‌پیچ، انبه، خردل و کلم سبز، شلیل، هلو، گریپ‌فروت صورتی، کدوتنبل، کدو، سیب‌زمینی شیرین، نارنگی، گوجه‌فرنگی و هندوانه.

• غذاهای غنی از ویتامین C : کلم بروکلی، طالبی، گل‌کلم، کلم‌پیچ، کیوی، آب‌پرتقال، پاپایا، فلفل قرمز، سبز و زرد، سیب‌زمینی شیرین، توت‌فرنگی و گوجه‌فرنگی.

• غذاهای غنی از ویتامین E: بادام، روغن ذرت، روغن جگر ماهی کاد، فندق، خرچنگ دریایی، کره بادام‌زمینی، روغن گلرنگ، استیک ماهی سالمون و دانه‌های آفتابگردان.

انواع تب بر گیاهی

مورینگا (گز روغنی)

مورینگا یک گیاه گرمسیری است که فواید مختلف غذایی و دارویی دارد. تقریباً تمام بخش‌های این گیاه حاوی ویتامین، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات آنتی‌باکتریال است. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۴ بر خرگوش‌ها انجام شد نشان داد این گیاه می‌تواند تب را کاهش دهد.^[۱]

برای تعیین اثر این گیاه بر انسان‌ها به مطالعات بیشتری نیاز است؛ ولی برخی تحقیقات نشان می‌دهند که ممکن است مورینگا نسبت به داروهای تب‌بر نظیر استامینوفن اثر منفی کمتری بر کبد بگذارد.

تحت شرایط زیر از گیاه مورینگا استفاده نکنید:

• اگر باردار هستید.
• اگر از داروهای حاوی سیتوکروم P450 مانند لوواستاتین (آلتوپروف)، فکسوفنادین (آلگرا) یا کتوکونازول (Nizoral) استفاده می‌کنید.

در یک مورد گزارش شده که مصرف برگ‌های مورینگا منجر به سندرم استیونز-جانسون (نوعی اختلال نادر در پوست و غشاهای مخاطی) شده است. این گزارش نشان می‌دهد افراد در معرض خطر این سندرم باید از استفاده مورینگا خودداری کنند. ^[۲]

سرخارگل (اکیناسه)

گیاه اکیناسه یا همان سرخارگل اولین بار چندین قرن پیش و توسط بومیان آمریکا مورداستفاده قرار گرفت. مطالعات نشان می‌دهند نوشیدن دم‌نوش سرخارگل در ابتدای بروز علائم تب می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. ایمنی قوی به بدن شما کمک می‌کند تا بتواند با عفونت مبارزه کرده و تب هرچه سریع‌تر از بین برود. دم‌نوش سرخارگل را می‌توانید از عطاری‌های معتبر تهیه کنید.

بیوفلاونوئیدها

غذاهای حاوی بیوفلاونوئیدها نیز ممکن است به سلامت شما کمک کنند. تحقیقات نشان می‌دهد این ترکیبات که در گذشته به آن‌ها ویتامین P می‌گفتند به تقویت فعال‌سازی سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. این مواد طبیعی ویتامین C را همراهی کرده و نقش آنتی‌اکسیدانی دارند.

منابع غذایی حاوی بیوفلاونوئید: پالپ مرکبات و الیاف سفید میوه‌هایی نظیر مرکبات، فلفل سبز، لیمو، لیموترش، پرتقال، گیلاس و انگور حاوی این ترکیبات هستند. کوئرستین یک بیوفلاونوئید بسیار خالص و غلیظ است که در کلم بروکلی، مرکبات و پیازهای قرمز و زرد یافت می‌شود.

ریشه کودزو کی تب بر خانگی

ریشه‌ی کودزو یکی از گیاهانی است که در طب سنتی چینی استفاده می‌شود. این گیاه خاصیت ضدالتهابی داشته و ممکن است به کاهش درد کمک کند. در مطالعه‌ای که بر موش‌ها انجام شد ریشه کودزو باعث پایین آمدن تب شد؛^[۳] ولی هنوز تحقیقی بر چگونگی اثر این گیاه بر انسان انجام‌نشده است.

در موارد زیر از مصرف ریشه کودزو بپرهیزید:

• اگر تاموکسیفن مصرف می‌کنید.
• اگر مبتلا به سرطان حساس به هورمون مانند سرطان پستان ER مثبت هستید.
• متوترکسات مصرف می‌کنید.

اگر از داروهای دیابت استفاده می‌کنید حتماً قبل از مصرف ریشه کوادزو با پزشک خود صحبت کنید. این گیاه می‌تواند منجر به کاهش قند خون شود و ممکن است نیاز باشد دوز داروی مصرفی خود را تغییر دهید.

زنجبیل

مصرف زنجبیل می‌تواند برای بهبود تب با درجه‌ی پایین مؤثر باشد. خواص آنتی‌باکتریال زنجبیل باعث می‌شود در برابر تب، سرفه و سایر علائم شایع تأثیرگذار باشد. می‌توانید دم‌نوش زنجبیل را از فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کنید یا اینکه با استفاده از زنجبیل تازه، دم‌نوش خانگی درست کنید.

رژیم غذایی برای کاهش تب

از سوپ غافل نشوید

در هنگام ابتلا به تب سوپ‌های محتوی آب‌گوشت یا مرغ بسیار مفیدند، زیرا علاوه بر مواد مغذی، آب موردنیاز بدن را نیز تأمین می‌کنند. خوردن آب‌گوشت گرم یا سوپ مرغ یکی از راه‌های دریافت مایعات موردنیاز شما است؛ خصوصاً اگر علاوه بر تب به اسهال نیز دچار هستید. اگر تب شما ناشی از عفونت گلو یا سرماخوردگی باشد آب‌گوشت یا سوپ گرم می‌تواند گلو را مرطوب نگه‌داشته و درد را تسکین دهد.

اگر درجه‌ی تب شما بالاست و اشتهایی به غذا ندارید، یا اگر گلودرد دارید یا بثورات پوستی بدون دلیل روی پوست‌تان ظاهر شده‌اند یا همراه تب استفراغ نیز دارید حتماً با پزشک مشورت کنید.

سوپ‌هایی که ادویه یا گوجه‌فرنگی دارند ممکن است گلودرد را بدتر کنند؛ بنابراین اگر تب شما با گلودرد همراه است از این عوامل تحریک‌کننده اجتناب کنید.

مایعات بنوشید

تب ویروسی بدن شما را بسیار گرم‌تر از حد معمول می‌کند که باعث می‌شود بدن برای خنک شدن تلاش کند و درنتیجه‌ی آن تعرق بالا می‌رود؛ ولی تعرق بالا به کم‌آبی منجر می‌شود.

سعی کنید وقتی تب ویروسی دارید برای تأمین آب ازدست‌رفته تاجایی‌که می‌توانید مایعات بنوشید. الزامی ندارد که حتماً آب خالص بنوشید؛ هر یک از موارد زیر می‌تواند به بدن شما آب‌رسانی کند:

• آب‌میوه
• نوشیدنی‌های ورزشی حاوی الکترولیت‌ها
• آب‌گوشت
• انواع سوپ
• چای بدون کافئین

چه زمانی به اورژانس مراجعه کنیم؟

تب ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد. همچنین تب شدید می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد.

علائم خطرناک و اضطراری

در صورت داشتن هر یک از علائم زیر یا به اورژانس مراجعه کرده یا با فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید:

• تشنج
• غش کردن یا از دست دادن هوشیاری
• گیجی
• توهم
• سردرد شدید
• گرفتگی یا دردناک شدن ماهیچه‌های گردن
• دشواری در تنفس
• کهیر یا بثورات پوستی
• تورم در هر قسمتی از بدن

کلام آخر دکتر ساینا

تب یک علامت و نشان‌دهنده‌ی مشکلی در بدن است. برای درمان تب باید علت ایجادکننده‌ی آن را درمان کرد؛ به یاد داشته باشید که پیش از هر اقدامی برای خوددرمانی، از علت تب مطلع شوید. تب بالا می‌تواند حیات فرد را تهدید کرده و آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اندام‌های حیاتی همچون مغز وارد کند. درصورت مواجهه با تب بالا حتماً به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید.

می‌توان از گیاهان تب بر خانگی برای درمان تب خفیف یا به‌عنوان مکمل در کنار سایر داروها تجویزشده استفاده کرد؛ اما به خاطر داشته باشید که حتماً پیش از مصرف این گیاهان با پزشک خود مشورت کنید.