علت سوزش چشم و راه‌های درمان آن

به دلایل مختلفی ممکن است سوزش چشم را تجربه کنیم. سوزش چشم گاهی ناشی از خستگی، مواجهه با آلاینده‌ها و مواد حساسیت‌زا یا کار کردن بیش از حد با گوشی و لپ‌تاپ است؛ اما گاهی نیز از علل جدی‌تری مانند عفونت ناشی می‌شود. علت سوزش چشم، تعیین‌کننده‌ی نحوه‌ی درمان آن است. در این مقاله به بررسی علل سوزش چشم و نحوه‌ی درمان آن‌ می‌پردازیم.

علت سوزش چشم چیست

سوزش چشم اصطلاحی است که برای احساس ناراحتی و آزردگی در چشم و اطراف آن به کار می‌رود. عوامل مختلفی ممکن است باعث سوزش چشم در افراد شوند. شایع‌ترین علت سوزش چشم عبارت‌اند از:

آلرژی و سوزش چشم

آلرژی چشمی زمانی رخ می‌دهد که عامل آلرژن یا حساسیت‌زا وارد چشم شود. برخی افراد به موادی مانند گردوغبار، گرده‌ی گل‌وگیاه، کپک قارچ، موی بدن حیوانات خانگی و … حساسیت دارند.

علائم معمولاً کمی بعد از ورود آلرژن در هر دو چشم ظاهر می‌شود. برای درمان آلرژی چشمی معمولاً از قطره‌ها یا داروهای بدون نیاز به نسخه استفاده می‌شود؛ اما درصورتی‌که علائم آلرژی طولانی شود باید به متخصص مراجعه کنید.

مواد محرک و سوزش چشم

قرار گرفتن در معرض مواد محرکی مانند دود، بخارهای شیمیایی و ذرات گردوغبار باعث تحریک و سوزش چشم می‌شود. ممکن است فرد علائمی همچون قرمزی، آبریزش و احساس شن در چشم داشته باشد.

در بیشتر مواقع شستشوی چشم با آب در حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه علائم سوزش چشم را تسکین می‌دهد. توجه کنید قرار گرفتن در معرض برخی مواد تحریک‌کننده باعث آسیب و سوزش چشم می‌شود. سعی کنید کمترین مواجه را با مواد محرک داشته باشید و درصورتی‌که علائم بعد از شستشوی چشم بهبود پیدا نکرد حتماً به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

جسم خارجی و سوزش چشم

ورود اجسام خارجی به چشم باعث تحریک و سوزش چشم می‌شود. گاهی ممکن است جسم خارجی یک مژه یا یک ‌تکه شیشه باشد. ورود جسم خارجی به چشم ممکن است باعث خراش و آسیب قرنیه شود؛ از مالیدن چشم خودداری کنید. درمان شامل برداشتن جسم خارجی از چشم است و چشم‌پزشک معمولاً یک دوره آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت چشم تجویز می‌کند.

خستگی

یکی از علت‌های رایج سوزش چشم استفاده از وسایل دیجیتال مانند تلفن همراه، کامپیوتر و لپ‌تاپ است. این حالت در اصطلاح سندرم بینایی رایانه یا فشار چشم دیجیتال گفته می‌شود. علائم خستگی چشم دیجیتال علاوه بر سوزش چشم، سردرد، خشکی چشم، درد گردن و شانه‌هاست.

علائم خستگی چشم دیجیتال موقتی است و معمولاً با قطع استفاده از کامپیوتر و تلفن همراه بهبود پیدا می‌کند. انجمن بینایی سنجی آمریکا توصیه می‌کند حین کار با ابزار دیجیتال از قانون ۲۰/۲۰/۲۰ استفاده کنید. این قانون یعنی پس از هر ۲۰ دقیقه کار به مدت ۲۰ ثانیه به شی‌ء یا منظره‌ای نگاه کنید که حداقل ۲۰ فوت (۶ متر) دورتر قرار دارد.^[۱]

خشکی چشم

اشک به مرطوب نگه‌داشتن چشم کمک می‌کند. هنگامی‌که مقدار یا کیفیت اشک برای مرطوب نگه‌داشتن چشم کافی نباشد خشکی چشم ایجاد می‌شود. خشکی چشم خفیف با قطره اشک مصنوعی برطرف می‌شود. درصورتی‌که خشکی چشم شدید باشد، چشم‌پزشک برای شما دارو تجویز می‌کند. همچنین ترک سیگار، کاهش زمان استفاده از ابزار دیجیتال و استفاده از عینک آفتابی به پیشگیری از خشکی و سوزش چشم کمک می‌کند.

عفونت چشم

ابتلا به عفونت‌های قارچی، باکتریایی و ویروسی می‌توانند باعث تحریک و سوزش چشم‌ها شوند. علائم عفونت چشم معمولاً با تورم اطراف چشم، احساس نیاز به مالیدن چشم، ترشح چرک و مخاط از چشم و پوسته‌پوسته شدن پلک همراه است.

درمان بستگی به علت عفونت چشم دارد، عفونت ویروسی معمولاً طی یک الی دو هفته برطرف می‌شود و ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. عفونت باکتریایی نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک دارد. درصورتی‌که منشأ عفونت قارچی باشد پزشک داروی ضد قارچ تجویز می‌کند.

علائم سوزش چشم

علائم سوزش چشم با توجه به عامل ایجادکننده‌ی آن کمی متفاوت است. علائم شایع سوزش چشم عبارت‌اند از:

• خارش چشم در طول شبانه‌روز
• آبریزش از چشم، چشم‌های اشک‌آلود
• قرمزی چشم
• درد چشم
• حساسیت به نور
• تاری دید

درمان خانگی سوزش چشم

درمان سوزش چشم به علت آن بستگی دارد. برای مثال اگر علت سوزش چشم عفونت باکتریایی باشد آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. برخی از درمان‌های خانگی که برای رفع سوزش چشم به کار می‌روند عبارت‌اند از:

• شستشو و پاک‌سازی پلک‌ها با شوینده‌ی ملایم
• استفاده از قطره‌ی مرطوب‌کننده‌ی چشم برای پیشگیری از خشکی چشم
• قرار دادن کمپرس گرم بر روی چشم‌ها
• استفاده از قطره‌ی ضدحساسیت برای موارد آلرژی

برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله درمان گیاهی سوزش چشم را مطالعه کنید.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد

اگرچه سوزش چشم اغلب مسئله جدی نیست؛ اما درصورتی‌که سوزش چشم با درد، حساسیت بیش‌ازحد به نور، خروج ترشحات از چشم، تاری دیدن، دوبینی باشد حتماً باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

چگونه از چشم‌ها محافظت کنیم؟

برخی اقداماتی که از سوزش چشم پیشگیری می‌کنند عبارت‌اند از:

• از لوازم آرایشی که تاریخ انقضای آن‌ها رو به پایان است استفاده نکنید.
• هرگز از لوازم آرایش دیگران مانند ریمل یا خط چشم استفاده نکنید.
• حین کار با ماشین‌آلات سنگین از عینک محافظ چشم استفاده کنید.
• از عینک آفتابی مناسب با سایز صورت که اطراف چشم را کاملاً می‌پوشاند استفاده کنید.
• چشم‌های خود را با قطره‌ی اشک مصنوعی مرطوب نگه دارید.
• از دود سیگار و سایر آلاینده‌ها دوری کنید.
• از دستگاه تهویه مطبوع در منزل استفاده کنید.
• قبل از قرار دادن لنز تماسی در چشم‌ها حتماً دسته‌ای خود را ضدعفونی کنید.
• مصرف مواد غنی از امگا ۳ و امگا ۶  مانند روغن ماهی و بذر کتان به بهبود خشکی چشم جلوگیری کمک می‌کند.^[۲]
• حین کار با کامپیوتر یا لپ‌تاپ حتماً به چشم‌های خود استراحت دهید (قانون ۲۰/۲۰/۲۰).

توجه: اگر دچار درد و تیرگی و تاری دید شدید حتماً به چشم‌پزشک مراجعه کنید.

کلام آخر دکتر ساینا

شناسایی علت سوزش چشم، برای تعیین روش درمان آن ضروری است. با برخی مراقبت‌ها می‌توانید از سوزش چشم ناشی از حساسیت چشم جلوگیری کنید. اگر سوزش چشم شما پس از یکی دو روز بهبود پیده نکرده است، یا اگر سوزش چشم شما شدید یا همراه با علائم دیگری مانند درد چشم، ترشح و قرمزی چشم و … همراه است حتماً از یک چشم‌پزشک کمک بگیرید.

اگر نیاز به صحبت با چشم‌پزشک دارید می‌توانید همین حالا در سامانه‌ی دکتر ساینا مشاوره آنلاین چشم‌پزشکی دریافت کنید.