اگزما یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است که باعث خشکی پوست، خارش و قرمزی می‌شود. اگزمای پوستی انواع مختلفی دارد و ممکن است در هر سنی دیده شود. در این مقاله به انواع مختلف اگزما، عوارض و درمان آن‌ها می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
اگزما چیست؟
اگزما یک بیماری است که باعث می‌شود شما خشکی پوست، خارش پوست و برآمدگی‌هایی را تجربه کنید. این وضعیت باعث ضعیف شدن عملکرد سد پوستی می‌شود. این عملکرد به پوست کمک می‌کند مرطوب بماند و از بدن در برابر عوامل خارجی محافظت کند. در واقع اگزما نوعی درماتیت (Dermatitis) است. درماتیت به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که باعث التهاب پوست می‌شوند.
اگزما چقدر شایع است؟
اگزما بیش از حدود ۳۰ میلیون نفر را در آمریکا درگیر کرده است. این رقم، حدود ۱۰% جمعیت این کشور را شامل می‌شود. آمار دقیقی درباره شیوع اگزما در ایران در دسترس نیست.
آیا اگزمای پوستی واگیر دارد؟
خیر. اگزمای پوستی واگیردار نیست. اگزما از طریق تماس فرد به فرد منتشر نمی‌شود.
به گفته وبسایت Cleveland Clinic:
اگزما یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد بثورات خشک و خارش‌دار روی پوست می‌شود. اگزما یک بیماری شایع است ولی مسری نیست. علائم اگزما ممکن است هنگام تماس با یک ماده محرک یا آلرژن، شعله‌ور شوند. درمان‌هایی برای کنترل علائم اگزما وجود دارد، اما درمانی برای ازبین‌بردن آن نیست.
علائم اگزما پوست
علائم اگزما در هر فرد متفاوت بوده و به برخی عوامل مانند سن، رنگ پوست و شدت بیماری بستگی دارد.
در بیشتر موارد، علائم خفیف است. بااین‌حال ممکن است علائم ایجاد شده و از بین بروند، و شدت آن‌ها نیز متفاوت باشد. دوره‌هایی که علائم بدتر می‌شوند را «شعله‌وری بیماری»، و دوره‌های ازبین‌رفتن علائم یا بهتر شدن آن‌ها را «بهبودی» می‌گوییم.
شایع‌ترین علائم اگزما عبارتند از:
- لکه‌های خشک و پوسته‌پوسته روی پوست
- تغییر رنگ و ضخیم شدن پوست
- زخم‌های باز، پوسته‌دار یا ترشح‌دار
- برافروختگی پوست
- خارش پوست
شکل ظاهری پوست مبتلا به اگزما بستگی به این دارد که چقدر آن را بخارانید. برای مثال، کسانی که اگزمای شدید دارند، خارش شدیدی احساس می‌کنند و مدام پوستشان را می‌خارانند. این وضعیت ممکن است منجر به بروز عفونت‌های پوستی مانند اگزمای عفونی شود.
محل، نوع و شدت بثورات نیز بسته به سن فرد، متفاوت است. در بزرگسالان، بثورات اگزما معمولاً دارای خصوصیات زیر هستند:
- پوسته‌پوسته‌تر از آنچه در کودکان رخ می‌دهد.
- در چین‌های آرنج، زانو یا پشت گردن ایجاد می‌شود.
- بخش زیادی از بدن را درگیر می‌کند.
- خارش مداوم دارد.
افراد بالای ۱۸ سال، ممکن است دچار عفونت‌های پوستی یا خشکی بسیار شدید پوست در ناحیه درگیر شوند.
بزرگسالانی که در کودکی دچار اگزما بودند ولی دیگر علائم آن را ندارند، ممکن است همچنان با شرایط زیر درگیر باشند:
- پوست خشک یا حساس
- اگزمای دست
- اگزما روی پلک‌ها
علائم اختصاصی کودکان و نوزادان
در نوزادان و شیرخواران زیر ۲ سال ممکن است بثورات روی گونه‌ها و پوست سر ایجاد شود. خارش شدید بثورات ممکن است خواب آن‌ها را مختل کند. بثورات معمولاً همراه با پوسته‌ریزی و ترشح هستند.
در کودکان بالای ۲ سال تا سن بلوغ، ممکن است بثورات پشت چین‌های آرنج یا زانو، روی گردن، مچ دست و مچ پا یا در چین بین باسن و پاها ایجاد شود. بثورات به صورت پوسته‌پوسته و خشک هستند.
اگزما در کدام بخش‌های بدن دیده می‌شود؟
اگزما در هر جایی از بدن مکن است رخ دهد. انواع مختلف آن ممکن است در نقاط مختلف بدن دیده شوند. اما شایع‌ترین محل آن در بزرگسالان در دست‌ها (به‌ویژه انگشتان)، چین آرنج و پشت زانوها و در کودکان صورت و پوست سر است.
انواع اگزما پوست
انواع اگزما شامل موارد زیر است:
۱. درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک رایج‌ترین شکل اگزماست. معمولاً از کودکی شروع شده، اغلب تا بزرگسالی خفیف‌تر شده یا از بین می‌رود. «آتوپیک» اشاره به آلرژی یا حساسیت دارد.
درماتیت آتوپیک بخشی از تریاد یا سه‌گانه آتوپیک است. دو بیماری دیگر این سه‌گانه، آسم و تب یونجه (همان رینیت آلرژیک) هستند. معمولاً افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک، هر سه بیماری را دارند.
در درماتیت آتوپیک معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:
- بثورات اغلب در چین های آرنج یا زانو ایجاد می شود.
- پوست در مناطقی که بثورات ایجاد شده ممکن است روشن‌تر، تیره‌تر یا ضخیم‌تر شود.
- اگر بثورات را بخارانید ممکن است برجستگی‌های کوچکی ایجاد شده و مایع از آن نشت کند.
- در نوزادان اغلب بثورات پوستی روی گونه‌ها ایجاد می‌شود.
- اگر پوستتان را بخارانید ممکن است دچار عفونت شود.
درماتیت آتوپیک زمانی ایجاد می‌شود که سد طبیعی پوست شما در برابر عوامل خارجی ضعیف شود. این یعنی توان پوست برای محافظت از شما در برابر محرک‌ها و آلرژن‌ها کمتر شده است.
احتمالاً ترکیبی از عوامل زیر در ایجاد درماتیت آتوپیک مؤثرند:
- ژن‌ها
- پوست خشک
- مشکلی در سیستم ایمنی
- محرک‌های محیطی
۲. درماتیت تماسی
اگر در اثر لمس برخی مواد، پوست شما قرمز و تحریک شده و ناحیه پوسته‌پوسته ضخیمی روی آن ایجاد شده، ممکن است به درماتیت تماسی مبتلا شده باشید.
درماتیت تماسی دو نوع دارد: درماتیت تماسی حساسیتی یا آلرژیک و درماتیت تماسی تحریکی:
- درماتیت تماسی آلرژیک: واکنس سیستم ایمنی بدن به یک ماده محرک مانند لاتکس یا برخی فلزات است.
- درماتیت تماسی تحریکی: زمانی ایجاد می‌شود یک ماده شیمیایی یا مواد دیگر، پوست را تحریک کند.
در درماتیت تماسی معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:
- پوست خارش دارد، قرمز می‌شود، تیره‌رنگ، صورتی یا سرخابی است، احساس سوزش یا حسی شبیه گزیدگی دارد.
- برجستگی‌های خارش‌دار به نام کهیر ممکن است روی پوست ایجاد شود.
- ممکن است تاول‌های پر از مایع ایجاد شود که ترشح داشته یا پوسته‌پوسته شوند.
- با گذشت زمان، پوست ممکن است ضخیم شده و حالت پوسته‌پوسته یا چرمی شود.
درماتیت تماسی زمانی ایجاد می‌شود که ماده‌ای را لمس کنید که باعث تحریک پوست شما یا واکنش آلرژیک شود. شایع‌ترین علل آن عبارتند از:
- مواد شوینده
- سفیدکننده‌ها
- جواهرات
- لاتکس
- نیکل
- رنگ
- پیچک سمی و سایر گیاهان سمی
- محصولات مراقبت از پوست و آرایشی
- صابون‌ها و عطرها
- حلال‌ها
- دود تنباکو
۳. اگزمای دیس هیدروتیک
اگزمای دیس هیدروتیک نادرترین، اما پرچالش‌ترین نوع اگزماست. اگزمای دیس هیدروتیک باعث ایجاد تاول‌های کوچک روی دست و پا می‌شود. این نوع اگزما در زنان شایع‌تر از مردان است.
در اگزمای دیس هیدروتیک معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:
- تاول‌های پر از مایع روی انگشتان دست، انگشتان پا، کف دست و کف پا ایجاد می‌شوند.
- این تاول‌ها ممکن است خارش یا درد داشته باشند.
- پوست ممکن است ترک خورده، پوسته‌پوسته شده و پوسته‌ریزی داشته باشد.
علل اگزمای دیس هیدروتیک شامل موارد زیر است:
- آلرژی
- مرطوب بودن دست و پا
- تماس با موادی مانند نیکل، کبالت یا نمک کروم
- استرس
- سیگار کشیدن
۴. درماتیت عصبی
درماتیت عصبی یا نورودرماتیت (Neurodermatitis) شبیه درماتیت آتوپیک است و باعث ایجاد ضایعات پوسته‌پوسته و ضخیم روی پوست می‌شود.
در درماتیت عصبی معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:
- ضایعات ضخیم و پوسته‌پوسته روی بازوها، پاها، پشت گردن، پوست سر، کف پاها، پشت دست‌ها یا اندام تناسلی ایجاد می‌شود. (برای اطلاع بیشتر، مقاله “اگزمای تناسلی” را مطالعه کنید.)
- ضایعات ممکن است بسیار خارش‌دار باشند، به‌خصوص زمانی که در حال استراحت یا خواب هستید.
- ضایعات در صورت خاراندن ممکن است خونریزی کرده و عفونی شوند.
درماتیت عصبی معمولاً در افرادی که سایر انواع اگزما یا پسوریازیس دارند ایجاد می‌شود. پزشکان علت اصلی آن را دقیقاً نمی‌دانند، اما استرس می‌تواند محرکی برای آن باشد. برخی مسائل روانپزشکی مانند اختلال اضطرابی و اختلال وسواسی جبری نیز می‌توانند محرک ایجاد درماتیت عصبی باشند.
۵. اگزمای سکه‌ای
این نوع اگزما، لکه‌های گرد و سکه‌ای شکل را روی پوست ایجاد می‌کند. به اگزمای سکه‌ای، اگزمای نومولار نیز گفته می‌شود که این لغت در زبان لاتین به معنای سکه است.
اگزمای سکه‌ای با سایر انواع اگزما بسیار متفاوت است و ممکن است خارش شدیدی داشته باشد.
در اگزمای سکه‌ای ممکن است علائم زیر مشاهده شود:
- لکه‌های گرد و سکه‌ای شکل روی پوست ایجاد می‌شود.
- ضایعات ممکن است خارش‌دار بوده و پوسته‌ریزی داشته باشند.
اگزمای سکه‌ای می‌تواند در اثر واکنش به نیش حشره یا واکنش آلرژیک به فلزات یا مواد شیمیایی ایجاد شود. خشکی پوست نیز می‌تواند باعث آن شود.
اگر نوع دیگری از اگزما، مانند درماتیت آتوپیک دارید، احتمال ابتلا به این شکل برای شما بیشتر است.
۶. درماتیت سبوره‌ای
درماتیت سبوره‌ای باعث ایجاد ضایعات پوسته‌پوسته و چرب روی پوست می‌شود که پوسته‌های شوره مانند تولید می‌کنند. این ضایعات معمولاً در جایی از بدن ایجاد می‌شوند که غدد سباسه (تولیدکننده چربی پوست) بیشتری وجود دارد. این نقاط شامل خط رویش مو، پوست سر، قسمت فوقانی پشت، بینی و کشاله ران می‌شود.
این نوع درماتیت اگر در نوزادان دیده شود، کلاهک گهواره‌ای نامیده می‌شود و دوباره نیز ظاهر نخواهد شد. اما در نوجوانان و بزرگسالان به احتمال زیاد، درماتیت سبوره‌ای یک مشکل پوستی مداوم خواهد بود.
در درماتیت سبوره‌ای معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:
- ضایعاتی با پوسته‌ریزی سفید یا زرد، روی پوست چربی مثل پوست سر، خط رویش مو، پشت، وسط سینه، زیر بغل، زیر سینه‌ها یا نزدیک کشاله ران ایجاد می‌شود.
- ضایعاتی که ممکن است پوسته‌ریزی ایجاد کنند؛ این مورد بیشتر در اگزما پوست سر و صورت دیده می‌شود.
- در افرادی که پوست قهوه‌ای یا سیاه دارند، ضایعات ممکن است تیره‌تر از پوست باشند. اما در افرادی که پوست سفید دارند، ضایعات می‌تواند روشن‌تر از پوستشان باشند.
در بزرگسالان و نوجوانان، علائم ممکن است دائمی نبوده، به صورت متناوب ایجاد شده و از بین بروند. همچنین، ممکن است مدتی (معمولاً در تابستان) به‌طورکلی ناپدید شوند. اما با تغییر فصل و سرد و خشک شدن هوا، دوباره بازگردند.
ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی در ایجاد درماتیت سبوره‌ای نقش دارند.
ابتدا یک محرک مانند استرس یا بیماری، یک واکنش التهابی در پوست ایجاد می‌کند. این اتفاق باعث می‌شود غدد تولیدکننده چربی پوست فعال‌تر شده و بیش‌ازحد مخمر مالاسزیا ایجاد کنند. این مخمر، موجودی است که روی سطح پوست زندگی می‌کند. با رشد بسیار سریع مخمر، سیستم ایمنی واکنش نشان داده و باعث ایجاد یک سری تغییرات پوستی می‌شود.
سایر محرک‌ها عبارتند از:
- تغییرات هورمونی
- بیماری
- شوینده‌های قوی یا مواد شیمیایی
- هوای سرد و خشک
- برخی بیماری‌ها مانند بیماری پارکینسون، پسوریازیس، HIV و آکنه
- برخی داروها از جمله اینترفرون و لیتیوم
۷. درماتیت استاز
درماتیت استاز یا اگزمای وریدی، در افرادی که جریان خون ضعیفی دارند، به‌ویژه در اندام‌های تحتانی دیده می‌شود. درماتیت استاز زمانی اتفاق می‌افتد که مایع از درون وریدهای ضعیف به پوست نشت کند.
نشت مایع باعث ایجاد علائم زیر می‌شود:
- ورم
- قرمزی پوست (در پوست‌های روشن‌تر)
- رنگ قهوه‌ای، بنفش یا خاکستری در پوست‌های تیره‌تر
- خارش
- درد
در درماتیت استاز معمولاً علائم زیر مشاهده می‌شود:
- قسمت پایینی پاهای شما ممکن است متورم شود، مخصوصاً در طول روز که در حال راه رفتن هستید.
- ممکن است پاهایتان درد یا احساس سنگینی داشته باشد.
- احتمالاً عروق واریسی (رگ‌های ضخیم، پیچ‌خورده و آسیب‌دیده در پاها) نیز داشته باشید.
- پوست روی وریدهای واریسی، خشک و خارش‌دار خواهد بود.
- ممکن است در ساق یا روی پاها زخم باز ایجاد شود.
درماتیت استاز در افرادی که در ساق پا مشکل جریان خون دارند، اتفاق می افتد. اگر دریچه‌هایی که به طور معمول خون را از طریق پاهای شما به سمت قلب هدایت می کنند، دچار اختلال شوند، خون در پاهای شما جمع می‌شود. به دنبال آن، پاها متورم شده و رگ های واریسی ایجاد می‌شود.
علائم اکثر اگزماها در طول زمان به صورت متناوب ظاهر شده و از بین می‌رود. درماتیت آتوپیک معمولا در دوران کودکی بدتر است و با افزایش سن بهبود می‌یابد. سایر اشکال اگزما ممکن است در طول زندگی باقی بمانند، اگرچه می‌توانید برای کاهش علائم خود اقداماتی انجام دهید.
علت اگزما
علت واضح و مشخصی برای اگزما وجود ندارد. پزشکان معتقدند عوامل متعددی در ایجاد اگزما نقش دارند، از جمله:
- سیستم ایمنی بدن: اگر اگزما دارید، سیستم ایمنی بدن شما به محرک‌های کوچک و آلرژن‌های محیط بیش‌ازحد واکنش نشان می‌دهد. هنگامی که با یک محرک برخورد می‌کنید، سیستم ایمنی بدن شما این محرک کوچک را مانند یک مهاجم خارجی، مثل ویروس‌ها و باکتری‌ها که به بدن آسیب می‌رسانند، شناسایی می‌کند. در نتیجه، این محرک‌های کوچک باعث فعال شدن سیستم دفاعی بدن شده و این دفاع، التهاب ایجاد می‌کند. التهاب، باعث ایجاد علائم اگزما روی پوست می‌شود.
- ژن‌ها: اگر سابقه اگزما یا درماتیت در خانواده شما وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به اگزما بیشتر است. همچنین در صورت وجود سابقه آسم، تب یونجه و/یا آلرژی در معرض خطر بیشتری قرار دارید. آلرژی‌های رایج عبارتند از گرده گل، موهای حیوانات خانگی یا غذاهایی که باعث واکنش آلرژیک می‌شوند. همچنین ممکن است یک جهش ژنتیکی داشته باشید که باعث شود سد پوستی شما آنطور که باید کار نکند.
- محیط: عوامل زیادی در محیط وجود دارد که می‌تواند پوست را تحریک کند. برخی از این عوامل عبارتند از قرار گرفتن در معرض دود، آلاینده‌های هوا، صابون‌های قوی، پارچه‌های مانند پشم و برخی محصولات مراقبت از پوست. رطوبت کم (هوای خشک) می‌تواند باعث خشکی و خارش پوست شود. از طرفی گرما و رطوبت زیاد نیز می‌تواند باعث تعریق شود و همین باعث بدتر شدن خارش شود.
- محرک‌های احساسی: سلامت روان شما می‌تواند بر سلامت پوست شما تأثیر بگذارد؛ در نتیجه می‌تواند باعث تشدید علائم اگزما شود. اگر سطح بالایی از استرس، اضطراب یا افسردگی دارید، ممکن است به دفعات دچار تشدید علائم اگزما شوید.
چه کسانی دچار اگزما می‌شوند؟
استرس و ژنتیک، اصلی‌ترین عوامل خطر ابتلا به اگزما هستند. سایر موارد تأثیرگذار عبارتند از:
- پوست خیلی خشک
- استفاده از محصولات مراقبت پوست و مو که حاوی آلرژن‌های خاصی هستند
- آلرژی‌های غذایی
- زندگی در مناطق سرد و مرطوب، یا گرم و شرجی
اگر شرایط زیر را داشته باشید، احتمال بروز اگزما در شما بیشتر است:
- اگر در خانواده شما فردی مبتلا به اگزما باشد، بیشتر مستعد ابتلا به اگزما هستید. این بیماری به طور کامل ژنتیکی نیست، اما ژن‌ها شانس ابتلا را افزایش می‌دهند.
- اگزما بیشتر قبل از ۵ سالگی خود را نشان می‌دهد. بیشتر کودکان از اگزما خلاص می‌شوند.
- در بزرگسالی، احتمال ابتلا به اگزما در ۲۰ سالگی و بعد از ۵۰ سالگی بیشتر است.
- درماتیت آتوپیک در کودکان شایع‌تر و انواعی از اگزما مانند اگزمای سکه‌ای در بزرگسالان معمول‌تر است.
درصورتی‌که دچار علائم اگزما شده‌اید، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص نوع بیماری شما، درمان مناسب برایتان تجویز شود.
محرک‌های شروع اگزما
برخی عوامل محیطی می‌توانند باعث بروز علائم اگزما شوند، از جمله:
- محرک‌ها: شامل صابون‌ها، شوینده‌ها، شامپوها، ضدعفونی‌کننده‌ها و آب میوه‌های تازه، گوشت و سبزیجات.
- آلرژن‌ها: کنه‌ها، حیوانات خانگی، گرده‌ها و کپک‌ها همگی می‌توانند منجر به اگزما شوند. این مورد به عنوان اگزمای آلرژیک شناخته می‌شود.
- میکروب‌ها: شامل باکتری‌هایی مثل استافیلوکوکوس اورئوس، ویروس‌ها و برخی قارچ‌ها.
- سرما و گرما: آب‌وهوای خیلی گرم یا خیلی سرد، رطوبت بالا یا پایین و تعریق ناشی از ورزش می‌تواند باعث بروز اگزما شود.
- غذاها: لبنیات، تخم‌مرغ، آجیل‌ها و دانه‌ها، محصولات سویا و گندم، می‌توانند باعث تشدید اگزما شوند.
- استرس: علت مستقیم اگزما نیست، اما می‌تواند علائم را بدتر کند.
- هورمون‌ها: بانوان ممکن است در زمانی که تغییرات هورمونی دارند، مانند بارداری یا زمان خاصی از دوره ماهانه، با تشدید علائم اگزما روبه‌رو شوند.
روش‌های تشخیص اگزما
پزشک شما اگزما را پس از انجام معاینه فیزیکی، که شامل مشاهده دقیق پوست شماست، تشخیص می‌دهد. باتوجه‌به اینکه اگزما در کودکان شایع است، بیشتر افراد در کودکی با تشخیص اگزما مواجه می‌شوند. اما این تشخیص در هر سنی که علائم بروز کند، ممکن است گذاشته شود.
علائم اگزما ممکن است مشابه علائم سایر بیماری‌ها باشد. پزشک ممکن است برخی آزمایشات برای رد سایر تشخیص‌ها یا تأیید تشخیص اگزما درخواست کند. این آزمایشات عبارتند از:
- تست آلرژی
- آزمایش خون (برای بررسی سایر علل بثورات که مرتبط با درماتیت نیستند.)
- بیوپسی یا نمونه‌برداری از پوست (برای افتراق انواع درماتیت از یکدیگر)
سوالاتی که پزشک برای شناسایی اگزما می‌پرسد
پزشک ممکن است برای بررسی علائم شما سؤال‌های زیر را بپرسد:
- علائم در کدام قسمت بدن شما ایجاد شده‌اند؟
- آیا تاکنون برای درمان چیزی استفاده کرده‌اید؟
- آیا مشکلاتی مثل آلرژی یا آسم دارید؟
- آیا در خانواده سابقه اگزما دارید؟
- چه مدت است که دچار این علائم شده‌اید؟
- آیا با آب داغ دوش می‌گیرید؟
- چیزی هست که باعث بدتر شدن علائمتان شود؟
- آیا چیزی باعث بدتر شدن یا تحریک علائمتان می‌شود؟ مانند صابون‌ها یا برخی مواد شوینده.
- آیا علائمتان خواب یا فعالیت روزمره‌تان را مختل کرده است؟
درمان اگزما
درمان اگزمای شما باتوجه‌به علائم شما و آنچه باعث تشدید علائمتان شده، منحصربه‌فرد است. درمان اگزما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از مرطوب‌کننده‌های ملایم و مناسب پوست‌های حساس در طول روز و زمانی که پوستتان خشک می‌شود. بعد از حمام که پوستتان مرطوب است نیز از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
- استفاده از داروهای موضعی مانند استروئیدهای موضعی (مانند پماد هیدروکورتیزون و بتامتازون) طبق نسخه پزشک
- استفاده از داروهای خوراکی مانند داروهای ضدالتهاب، آنتی‌هیستامین‌ها و کورتیکواستروئیدها برای کاهش خارش و تورم
- داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (مانند کرم‌های مهارکننده کلسی‌نورین از جمله پماد پیمکرولیموس) برای کمک به تنظیم عملکرد سیستم ایمنی
- نور درمانی برای بهبود ظاهر پوست و ازبین‌بردن لکه‌ها.
- دوری از محرک‌هایی که باعث بروز و تشدید علائم اگزما می‌شوند.
برای درمان موارد متوسط تا شدید اگزما معمولاً پزشک ترکیبی از داروهای موضعی و سیستمیک، مانند داروهای بیولوزیک را تجویز می‌کند. داروهای بیولوژیک پروتئین‌های خاصی را که در سیستم ایمنی باعث التهاب می‌شوند، مسدود می‌کنند. این کار می‌تواند به کاهش علائم اگزما کمک کند. دوپیلوماب (Dupilumab) یکی از داروهای بیولوژیکی است که FDA برای درمان اگزما تأیید کرده است.
مرطوب‌کننده‌ها و پماد مناسب برای درمان اگزما
گزینه‌های زیادی برای انتخاب مرطوب‌کننده در درمان اگزما وجود دارد. مخصولاتی را انتخاب کنید که ویژگی‌های زیر را داشته باشند:
- ضد حساسیت، فاقد عطر و رنگ هستند.
- ملایم یا مخصوص پوست‌های حساس هستند.
- حاوی وازلین یا روغن معدنی (Mineral Oil) هستند.
- مواد نگهدارنده یا تثبیت‌کننده ندارند.
- حاوی لیپید و سرامید برای بهبود سد پوستی هستند.
ممکن است طول بکشد تا از طریق آزمون و خطا، محصول مناسب پوست خود را پیدا کنید. اگر برای انتخاب یک مرطوب‌کننده مناسب به کمک نیاز دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
درمان اگزما چقدر طول می‌کشد؟
درمان و بهبود دوره‌های شعله‌وری یا تشدید و بروز علائم اگزما حدود یک تا سه هفته طول می‌کشد. بااین‌حال طول این دوره‌ها در افراد مختلف متفاوت است.
عوارض احتمالی اگزما
عوارض اگزما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آسم و تب یونجه (رینیت آلرژیک): بسیاری از افراد مبتلا به اگزما، به آسم و تب یونجه مبتلا می‌شوند. این اتفاق ممکن است قبل یا بعد از ایجاد اگزما رخ دهد.
- حساسیت غذایی: افراد مبتلا به اگزما اغلب دچار آلرژی غذایی می‌شوند. یکی از علائم اصلی این بیماری کهیر است.
- خارش و پوسته‌ریزی مزمن پوست: یک بیماری پوستی به نام نورودرماتیت (لیکن سیمپلکس مزمن) با خارش یک قسمت از پوست آغاز می‌شود. با خاراندن این ناحیه، تسکین موقتی ایجاد می‌کنید. اما در واقع، خارش پوست با خاراندن بیشتر می‌شود؛ چون این کار باعث فعال‌شدن رشته‌های عصبی پوست می‌شود. با گذشت زمان، ممکن است از روی عادت پوستتان را بخارانید. این کار ممکن است باعث تغییر رنگ، ضخیم و چرمی شدن پوست آسیب‌دیده شود.
- لکه‌های پوستی که روشن‌تر یا تیره‌تر از نواحی اطرافشان هستند: این عارضه پس از بهبود بثورات، هایپرپیگمانتاسیون یا هایپوپیگمانتاسیون پس از التهاب نامیده می‌شود. این وضعیت در افراد سیاه‌پوست شایع‌تر است. ممکن است چند ماه طول بکشد تا این تغییر رنگ محو شود.
- عفونت‌های پوستی: خاراندن مکرر باعث از بین رفتن یک لایه پوست و ایجاد ترک و زخم‌های باز می‌شود. این اتفاق، خطر عفونت با باکتری و ویروس‌ها را افزایش می‌دهد. این عفونت‌های پوستی ممکن است در بدن منتشر شده و تهدیدکننده حیات باشند.
- درماتیت تحریکی دست: این مورد به‌ویژه در افرادی که مدام دست‌هایشان خیس است و در محل کار با صابون‌های قوی، مواد شوینده و مواد ضدعفونی‌کننده تماس دارند، دیده می‌شود.
- درماتیت تماسی آلرژیک: این عارضه در افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک شایع است. درماتیت تماسی آلرژیک، بثورات خارش‌داری است که در اثر تماس با ماده‌ای که به آن حساسیت دارید ایجاد می‌شود. رنگ بثورات بسته به رنگ پوست شما متفاوت است.
- مشکلات خواب: خارش اگزما می‌تواند خواب شما را مختل کند.
- مشکلات سلامت روان: اگزما با اضطراب و افسردگی مرتبط است. این ممکن است مربوط به خارش مداوم و مشکلات خواب افراد مبتلا به اگزما باشد.
پیشگیری از اگزما
برخی اقدامات ممکن است از تشدید یا بروز علائم اگزما جلوگیری کنند، از جمله:
- پوستتان را به صورت منظم، یا زمانی که خشک می‌شود، مرطوب کنید. پس از دوش گرفتن فوراً روی پوستتان مرطوب‌کننده بزنید.
- با آب گرم (نه داغ) دوش بگیرید.
- روزی حداقل ۸ لیوان آب بنوشید. آب به مرطوب ماندن پوست شما کمک می‌کند.
- لباس‌های گشاد از جنس پنبه و سایر مواد طبیعی بپوشید. قبل از پوشیدن لباس جدید، آن را بشویید. از پوشیدن لباس‌های پشمی یا از جنس الیاف مصنوعی خودداری کنید.
- استرس و مسائل عاطفی خود را مدیریت کنید. اگر علائمی از مشکلات سلامت روان دارید، برای دریافت دارو به روانپزشک و برای مشاوره به روانشناس و روان‌درمانگر مراجعه کنید.
- اگر هوای خشک پوستتان را خشک می‌کند، از دستگاه بخور برای محیط استفاده کنید.
- از محرک‌ها و آلرژن‌ها دوری کنید.
زندگی با اگزما: روش‌های خودمراقبتی
زندگی با اگزما می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد، بااین‌حال بسیاری از مردم با اگزما زندگی می‌کنند. برخی مواقع علائم شما از بین می‌رود که این را به عنوان دوره بهبودی می‌شناسیم. زمانی که علائم ظاهر شده یا بدتر می‌شوند، دوره شعله‌وری بیماری است. هدف از درمان این است که از شعله‌ور شدن یا بدتر شدن علائم شما جلوگیری شود. رعایت موارد زیر برای نتیجه‌گیری بهتر از درمان و کاهش چالش‌ها ضروری است:
- حتماً از محرک‌ها دوری کنید.
- پوست خود را مرطوب کنید.
- داروها را منظم مصرف کنید.
- از دستورالعمل‌های پزشک پیروی کنید.
چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
درصورتی‌که هر یک از شرایط زیر را دارید، حتماً از پزشک کمک بگیرید:
- در حال حاضر دچار علائم اگزما شده‌اید.
- علائمتان پس از درمان بدتر شده است.
- علائمتان با وجود گذشت چند هفته از درمان، از بین نرفته است.
- دچار عفونت شده‌اید، تب یا درد شدید دارید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص پوست و مو کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص پوست و مو ارتباط آنلاین با متخصص پوست و موچه سوالاتی از پزشک بپرسم؟
سؤالاتی که هنگام ویزیت باید از پزشک خود بپرسید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- اگر اگزما ندارم، چه بیماری پوستی دیگری ممکن است داشته باشم؟
- آیا مرطوب‌کننده برند خاصی را پیشنهاد می‌دهید؟
- آیا درمان عوارضی دارد؟
- هر چند وقت یک‌بار باید برای اگزما به متخصص پوست مراجعه کنم؟
- از چه صابون‌ها، لوسیون‌ها، لوازم آرایشی و … باید اجتناب کنم؟
- چگونه می‌توانم از پوستم در خانه مراقبت کنم؟
کلام آخر دکترساینا
اگزما یک بیماری پوستی شایع و آزاردهنده است. این بیماری می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده، خواب و فعالیت روزمره‌تان را مختل کند. انجام برخی اقدامات می‌تواند به بهبود علائم اگزما کمک کند. بهتر است بلافاصله پس از بروز علائم، به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که ممکن است یافتن راهکار درمانی مناسب برای شما کمی زمان‌بر باشد.
سوالات متداول
شواهدی برای تأثیر مستقیم اگزما بر باروری، سقط جنین، نقایص مادرزادی یا زایمان زودرس وجود ندارد. اگزما در بارداری به‌طورکلی برای مادر و جنین خطرناک نیست.
پمادها و کرم‌های مختلفی برای درمان اگزما تجویز می‌شود، اما به هیچ عنوان توصیه نمیکنیم بدون تشخیص نوع اگزما، به صورت خودسرانه از این پمادها استفاده کنید.
| نام بیماری | اگزما |
| تخصص مربوطه | پوست و مو |
| علائم |
|
| عوارض |
|
| علت |
|
| موارد ریسک بالای ابتلا |
|
| روش‌های تشخیص |
|
| روش‌های درمان |
|
| داروها |
|
| میزان شیوع | ۱۰-۲۰ % |