رژیم غذایی دیابت چگونه است و دیابتی ها چه غذاهایی باید بخورند؟ این‌ها مهترین سوالاتی است که افراد مبتلا به این بیماری با آن مواجه هستند، چراکه تغییر سبک زندگی و نوع تغذیه نقش مهمی در پیشگیری و کنترل این بیماری دارد.
دکتر ساینا در این مقاله به معرفی رژیم غذایی دیابت می‌پردازد و شما را با غذاهای مفید و مضر برای دیابت آشنا خواهد کرد. برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- چرا پیروی از رژیم غذایی دیابت مهم است؟
- کنترل سطح قند خون
- سبزیجات مفید برای دیابت
- لبنیات و دیابت
- خرما و دیابت
- صبحانه مناسب برای افراد دیابتی
- بهترین رژیم غذایی دیابت
- ۱۱ غذای مضر در رژیم غذایی دیابت
- اهمیت کنترل وزن در رژیم غذایی دیابت
- ۳ روش جهت تنظیم برنامه غذایی برای دیابتی ها
- لیست جانشینی در تغذیه دیابتی ها
- کلام آخر دکترساینا
- سؤالات متداول
- جدول خلاصه‌ی مشخصات بیماری
چرا پیروی از رژیم غذایی دیابت مهم است؟
متأسفانه تعداد افرادی که در سراسر جهان به دیابت مبتلا می‌شوند دائماً در حال افزایش است؛ تعداد افراد مبتلا به این بیماری در سال ۲۰۱۷ بیش از ۴۲۵ میلیون نفر برآورد شده است و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در سال ۲۰۴۵ به ۶۲۹ میلیون نفر برسد.[۱] مطالعات درباره‌ی عوامل خطرآفرین و روش‌های کاهش شیوع این بیماری ادامه دارد.
درست است که دیابت معمولاً در افرادی که زمینه‌های ژنتیکی دارند مشاهده می‌شود؛ اما پیروی از رژیم غذایی دیابت نقش مؤثری در پیشگیری و کنترل این بیماری دارد. دکتر ساینا در مقاله «دیابت چیست و چه علائمی دارد» به‌طور کامل بررسی این بیماری پرداخته است.
شواهد امر نشان می‌دهد که رژیم غذایی غنی از غلات، سبزیجات، میوه‌ها، انواع لبنیات، حبوبات و مغز آجیل باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت می‌شود؛ درحالی‌که رژیم غذایی حاوی گوشت قرمز و مواد غذایی فرآوری شده احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
استفاده از غذاهای مفید برای دیابت و داشتن فعالیت بدنی از بخش‌های مهم یک سبک زندگی سالم برای مبتلایان به این بیماری است. به‌علاوه، داشتن برنامه‌ی غذایی سالم و تحرک کافی در طول روز می‌تواند به شما کمک کند سطح گلوکز خون خود را که قند خون نیز نامیده می‌شود، در محدوده‌ی طبیعی نگه‌دارید.
کنترل سطح قند خون
با رعایت یک رژیم غذایی سالم و انجام فعالیت‌های بدنی در کنار داروهای مخصوص می‌توانید سطح قند خون خود را در محدوده‌ی طبیعی نگه‌دارید.
شاید انجام فعالیت‌های بدنی بیشتر و ایجاد تغییر در نوع تغذیه در ابتدا برای شما چالش‌برانگیز به‌نظر برسد. در این خصوص توصیه می‌شود که از تغییرات کوچک شروع کنید و غذاهای مفید برای دیابت را به‌مرور در برنامه‌ی غذایی خود بگنجانید.
رعایت تغذیه‌ی سالم و داشتن تحرک بدنی در بیشتر روزهای هفته می‌تواند به شما کمک کند تا:
- سطح گلوکز خون، فشارخون و کلسترول خود را در محدوده‌ی طبیعی نگه‌دارید
- وزن خود را کاهش داده و آن را در محدوده‌ی متناسب نگه‌دارید.
- از مشکلات مربوط به بیماری دیابت پیشگیری کنید یا آن‌ها را به تأخیر بیندازید.
در ادامه با لیست غذاهای مفید برای دیابت آشنا خواهید شد. البته بهترین توصیه این است که برای دریافت رژیم غذایی دیابت به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا رژیم مخصوص شما را ارائه دهد.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص تغذیه کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص تغذیه ارتباط آنلاین با متخصص تغذیهسبزیجات مفید برای دیابت
کربوهیدرات‌های مفید، فراهم‌کننده‌ی مواد مغذی و انرژی برای بدن هستند و در لیست غذاهای مفید برای دیابت قرار دارند.
سبزیجاتی با مقدار شاخص قندخون یا شاخص گلیسمیGI (Glycemic Index) کم تا متوسط مانند هویج، موجب کنترل قند خون می‌شوند و خطرات افزایش وزن را کاهش می‌دهند.
مواد غذایی غنی از نیترات، مانند چغندر یکی از بهترین گزینه‌ها برای رژیم غذایی مناسب دیابت است. این مواد غذایی با اینکه میزان کربوهیدرات بالایی دارند، علاوه بر کنترل بیماری دیابت به‌خصوص در دیابت نوع ۲، خطر بیماری‌های قلبی و عروقی را تا میزان زیادی کاهش می‌دهد.
نکته‌ی مهم در تغذیه مناسب دیابت، افزایش میزان فیبر و کاهش میزان کربوهیدرات با کاهش مواد غذایی دیگر مانند نان و خوراکی‌های دارای قند افزوده است.
رژیم دیابتی باید مقدار کافی فیبر و پروتئین را داشته باشد. بسیاری از سبزیجات دارای برگ تیره غنی از فیبر، پروتئین و سایر مواد مغذی حیاتی هستند.
فیبر موجود در مواد غذایی می‌تواند به کنترل سطح گلوکز خون کمک کند. سبزیجات، میوه‌ها، آجیل‌ها و حبوبات از فیبر بسیار بالایی برخوردار هستند و می‌توانند در دسته غذاهای مفید برای دیابت قرار بگیرند.
همچنین سبزیجات موجب بهبود سطح کلسترول سالم خون و کاهش فشارخون می‌گردند. پروتئین و فیبر موجود در این مواد غذایی می‌توانند مدت طولانی‌تری در شما احساس سیری ایجاد کنند و گزینه مناسبی برای تغذیه دیابتی باشند.
لبنیات و دیابت
آیا لبنیات غذای مناسب برای دیابتی هاست؟ لبنیات به شرطی‌که از نوع مناسب و در مقدار مناسب باشد، گزینه خوبی برای دیابتی‌ها است. در یک مطالعه‌ی مروری منتشرشده در سپتامبر ۲۰۱۷ در مجله‌ی نوترینت[۲] نشان داده شده است که محصولات لبنی مانند شیر و ماست یکی از مواد غذایی مفید و مؤثر در پیشگیری از ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ هستند.
بنابراین توصیه می‌شود در اولین زمان ممکن محصولات لبنی را وارد رژیم غذایی خود کنید؛ البته این محصولات باید کم‌چرب یا فاقد چربی باشند تا میزان کالری و چربی‌های اشباع ناسالم کمتری داشته باشند.
بهترین نوع لبنیات برای دیابتی ها
شیر بادام شیرین نشده شیر سویا شیرین نشده ماست یونانی ساده و بدون چربی پنیر دلمه یا پنیر لور بدون چربی و کم‌سدیم، پنیر کم‌چرب (چربی در حد متوسط) کفیر بدون چربی و شیرین نشده و شیر بدون چربی (با چربی ۰.۱ درصد)
بدترین نوع لبنیات در رژیم غذایی دیابت
شیر پرچرب یا کم‌چرب (چربی ۲ درصد)، به‌ویژه شیر شکلات یا شیرهای طعم‌دار دیگر پنیر دلمه شده پرچرب و با چربی بالا ماست پرچرب یا شیرین شده پنیر پرچرب کفیر شیرین و پرچرب
حذف غذاهای آماده و کارخانه‌ای مانند کنسروها و همچنین خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های حاوی قند افزوده در تغذیه افراد مبتلا به دیابت اهمیت بالایی دارد.
خرما و دیابت
آیا خرما در لیست غذای دیابتی ها مجاز است؟ در پاسخ به این سوال باید بدانید که خرما غنی از قند فروکتوز (قند میوه) و کربوهیدرات است و مصرف زیاد خرما برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست. اما از طرفی دیگر خرما منبع غنی فیبر محسوب می‌شود، به‌طوری‌که هر دانه‌ی خرما حاوی ۲ گرم فیبر، یعنی چیزی حدود ۸% از نیاز روزانه‌ی فیبر برای بدن است.
فیبر سرعت جذب قند را در بدن کاهش می‌دهد. به همین دلیل خرما دارای شاخص قند خون یا GI پایین است؛ یعنی تأثیر کمتری در افزایش قند خون شما دارد. بنابراین، مصرف روزانه یک تا دو عدد خرما در رژیم غذایی افراد دیابتی بلامانع است.
صبحانه مناسب برای افراد دیابتی
داشتن وعده‌ی صبحانه متعادل اهمیت زیادی در رژیم بیماران دیابتی دارد. یادتان باشد که میزان قند خون در افراد دیابتی بعد از صرف صبحانه افزایش زیادی دارد به‌طوری‌که این افزایش قندخون معمولاً تا دو برابر بیشتر از زمان بعد از صرف ناهار نیز می‌رسد. به این پدیده اصطلاحاً طلوع می‌گویند.
قند خون بالا بعد از غذا باعث می‌شود فرد هوس خوردن کربوهیدرات داشته باشد؛ زیرا قند به‌جای اینکه در سلول‌ها باشد در جریان خون باقی می‌ماند و سلول‌ها به بدن علامت می‌دهند که برای سوخت‌وساز نیاز به خوردن قند یا کربوهیدرات بیشتری دارند.
خوردن صبحانه با کربوهیدرات کم در تغذیه افراد مبتلا به دیابت، میزان گلوکز واردشده به بدن را به حداقل می‌رساند و این فرایند موجب متعادل شدن قند خون در طول روز می‌شود.
بهترین رژیم غذایی دیابت
تمام مواد غذایی در سه دسته‌ی اصلی کربوهیدرات، چربی و پروتئین طبقه‌بندی می‌شوند. همه این مواد غذایی انرژی لازم برای عملکرد روزانه بدن شما را تأمین می‌کنند.
انجمن دیابت آمریکا (ADA) دریافت ۲۰٪ تا ۳۰٪ کالری روزانه از پروتئین، ۲۰٪ تا ۳۵٪ کالری روزانه از چربی و ۴۵-۶۰٪ کالری روزانه از کربوهیدرات‌ها را برای رژیم غذایی دیابت توصیه می‌کند.[۳]
اهمیت کمک گرفتن از متخصص
یادتان باشد که نیازهای تغذیه‌ای در افراد مختلف متفاوت است و برای داشتن رژیم غذایی مناسب بهتر است از مشاور تغذیه کمک بگیرید تا رژیم مورد نیاز خودتان را دریافت کنید. متخصص تغذیه رژیم غذایی دیابت را بر اساس میزان کل کالری دریافتی فرد بیمار و بر اساس سن، جنسیت، میزان فعالیت ورزشی، کنترل قند خون و داروهای مصرفی تعیین می‌کند.
۱۱ غذای مضر در رژیم غذایی دیابت
خوردن برخی غذاها می‌تواند سطح قند خون و انسولین شما را افزایش داده و باعث التهاب شود و درنتیجه، خطر ابتلای شما به بیماری دیابت را بالا ببرد. این خوراکی‌های مضر عبارت‌اند از:
- نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر
- چربی ترانس
- نان سفید، برنج و ماکارونی
- ماست با طعم میوه
- غلات صبحانه‌ی شیرین‌شده
- نوشیدنی‌های طعم دار
- شربت عسل، شهد گون و شربت افرا
- میوه خشک‌شده
- غذاهای آماده و فست‌فودی
- آب‌میوه‌های شیرین
- سیب‌زمینی سرخ‌کرده
اهمیت کنترل وزن در رژیم غذایی دیابت
اضافه‌وزن یا چاقی، بزرگ‌ترین زنگ خطر برای ابتلا به دیابت نوع ۲ است. اگر چاقی شکمی و چربی‌های اضافه‌ای در ران و باسن خود دارید، خطر ابتلا به این بیماری برای شما بالاتر است. چربی اضافه، اطراف کبد و سایر اندام‌ها را می‌گیرد و منجر به ایجاد مقاومت به انسولین می‌شود.
به‌طور کلی افراد زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند:
خانم‌ها با اندازه دور کمر ۹۰ سانتی‌متر یا بیشتر آقایان با اندازه دور کمر ۱۰۰ سانتی‌متر یا بیشتر
اضافه‌وزن در ناحیه‌ی شکم بیشتر نتیجه‌ی کالری به‌دست‌آمده از قند فروکتوز (که در نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و همچنین غذاهای فرآوری‌شده مانند دونات، کلوچه، غلات صبحانه، آب‌نبات و شکلات‌‌های مغزدار وجود دارد) است.
رژیم لاغری برای افراد دیابتی به منظور کاهش مصرف غذاهای شیرین به معنای باریک‌تر شدن در ناحیه‌ی کمر در پیشگیری و کنترل این بیماری نقش مهمی دارد.
۳ روش جهت تنظیم برنامه غذایی برای دیابتی ها
داشتن برنامه رژیم غذایی مشخص می‌کند که چه زمانی، چه چیزی را و به چه مقداری بخورید تا هم میزان قند خون را در سطح مناسبی نگه‌دارید و هم مواد غذایی کافی به بدنتان برسد. یک برنامه غذایی خوب اهداف، سلیقه و سبک زندگی شما و همچنین داروهایی را که مصرف می‌کنید در خود می‌گنجاند.
مصرف وعده‌های غذایی منظم و متعادل از بالا یا پایین رفتن قند خود جلوگیری می‌کند. مصرف میزان یکسانی از کربوهیدرات در هر وعده‌ی غذایی نیز کمک‌کننده است.
کربوهیدرات، پروتئین، چربی و فیبر موجود در مواد غذایی هر کدام به روش‌های مختلفی بر میزان قند خون شما تأثیر می‌گذارند. کربوهیدرات‌ها نسبت به پروتئین یا چربی بسیار سریع‌تر قند خون شما را بالا می‌برند. مصرف غذاهای حاوی فیبر به کنترل قند خون کمک می‌کند. بنابراین کربوهیدرات‌های دارای فیبر مانند سیب‌زمینی شیرین، در مقایسه با کربوهیدرات‌های با فیبر کم یا فاقد فیبر مانند نوشابه، قند خون شما را با سرعت کمتری بالا می‌برند.
اندازه گیری کربوهیدرات مصرفی
با اندازه‌گیری و تعیین محدودیت کربوهیدرات مصرفی در هر وعده غذایی می‌توان به حفظ سطح قند خون در محدوده‌ی موردنظر کمک کرد. متخصص غدد و متابولیسم یا مشاور تغذیه می‌تواند برای شما مشخص کند که روزانه و در هر وعده‌ی غذایی چه مقدار کربوهیدرات می‌توانید بخورید؛ سپس با مراجعه به لیست منابع غذایی حاوی کربوهیدرات، حجم مناسب را برای مصرف روزانه‌ی خود پیدا کنید.
روش دیگر برای محاسبه‌ی کربوهیدرات‌هایی که می‌خورید استفاده از شاخص گلایسمی (GI) است. این شاخص با اعداد از ۰ تا ۱۰۰ نشان می‌دهد که هر ماده‌ی غذایی چقدر قند خون را افزایش می‌دهد. غذاهایی با شاخص گلایسمی پایین با سرعت کمتری هضم و جذب بدن می‌شوند و باعث می‌شوند که مدت بیشتری سیر بمانید. این غذاها تأثیر چندان زیادی بر قند خون شما ندارند. غذاهایی با شاخص گلایسمی بالا با سرعت بیشتری هضم و جذب می‌شوند و بنابراین تأثیر زیادی بر بالا رفتن قند خون شما دارند و شما زودتر گرسنه می‌شوید.
توجه به شاخص گلایسمی موادغذایی
دقت داشته باشید که شاخص گلایسمی به سه دسته تقسیم می‌شود:
- غذاهای دارای شاخص گلایسمی بالا (GI70 یا بالاتر) مانند: نان (سفید و گندم) ، پوره سیب‌زمینی، هندوانه و آب‌میوه جزو مواد غذایی مضر برای دیابتی ها هستند.
- غذاهای دارای شاخص گلایسمی پایین (GIکمتر از ۵۵) مانند: لوبیا، برنج قهوه‌ای، گوجه‌فرنگی، ماست، سیب و شیر در لیست غذای دیابتی ها قرار دارند.
- غذاهایی با شاخص گلایسمی متوسط (GIبین ۵۶ تا ۶۹) نیز باید به‌طور متعادل در رژیم غذایی دیابت مصرف شود.
استفاده از تکنیک بشقابی
بسیار پیش می‌آید بدون اینکه متوجه شوید، بیش از نیاز بدنتان غذا بخورید. روش بشقابی یک روش ساده و چشمی است تا مطمئن شوید که به میزان کافی سبزیجات غیرنشاسته‌ای و پروتئین دریافت می‌کنید و از طرف دیگر غذاهای دارای کربوهیدرات بالا را که قند خون شما را افزایش می‌دهند، کم کرده‌اید.
در این روش می‌توانید مصرف غذاهای مناسب برای دیابت را با یک بشقاب شام ۲۳ سانتی‌متری شروع کنید:
نیمی از بشقاب را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای مانند سالاد، لوبیا سبز، کلم بروکلی، گل‌کلم، کلم و هویج پر کنید. یک‌چهارم آن را با یک پروتئین بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون، لوبیا، توفو یا تخم‌مرغ پر کنید. یک‌چهارم را با سبزیجات یا یک نوع غذای نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی، برنج یا ماکارونی پر کنید (همچنین می‌توانید نشاسته را کاملاً حذف کرده و میزان سبزیجات غیرنشاسته‌ای را دو برابر کنید.)
کنترل حجم هر وعده
اندازه‌ی هر وعده و اندازه‌ی پرس تعاریف متفاوتی دارد. اندازه‌ی وعده، میزان کل غذایی است که در یک وعده میل می‌کنید؛ اما اندازه‌ی پرس، اندازه‌ی دقیق هر ماده‌ی غذایی است؛ مثلاً یک برش نان یا یک فنجان شیر.
امروزه، اندازه‌ی هر وعده‌ی غذایی در رستوران‌ها معمولاً بیشتر از چند سال پیش است. یک پیش‌غذا امروزه ممکن است شامل ۳-۴ پرس باشد! مطالعات نشان می‌دهد وقتی غذای بیشتری در دسترس است، افراد تمایل دارند غذای بیشتری بخورند؛ بنابراین کنترل اندازه‌ی هر وعده‌ی غذایی می‌تواند نقش مهمی در کنترل وزن و کنترل قند خون داشته باشد.
با راهنمایی ساده‌ی زیر می‌توانید اندازه‌ی حدودی وعده‌ی غذایی مصرفی خود را داشته باشید:
- بیرون از منزل غذا می‌خورید، از رستوران بخواهید نیمی از غذای شما را بسته‌بندی کنند تا بتوانید با خود ببرید و بعداً میل کنید.
- در خانه، میان‌وعده‌های خود را اندازه بگیرید. مواد غذایی را مستقیماً از شیشه یا ظرف آن نخورید.
- هنگام شام، از هر نوع ماده‌ی غذایی موجود فقط یک پرس بردارید.
- پس از کشیدن غذا ظرف‌ها را جمع کنید تا برای خوردن دوباره وسوسه نشوید.
لیست جانشینی در تغذیه دیابتی ها
به بیان ساده، غذاهای جایگزین دیابتی به شما کمک می‌کند تا غذاهای مفید را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. با این غذاهای جایگزین هم تنوع غذایی در رژیم شما حفظ می‌شود و هم می‌توانید سطح قند خون را کنترل کنید.
غذاهای جایگزین به این دلیل در فهرست کنار هم می‌آیند که ارزش غذایی مشابهی دارند؛ به این معنا که هر پرس از مواد غذایی موجود در فهرست، میزان پروتئین، کربوهیدرات، چربی و همچنین کالری مشابهی با دیگر مواد موجود در همان فهرست دارند؛ بنابراین، هر یک از آن مواد غذایی را می‌توان با یک غذای دیگر در همان فهرست جانشین کرد. به‌عنوان‌مثال، یک برش نان برای صبحانه را در صورت تمایل می‌توان با نیم پیمانه غلات جابجا کرد، چراکه هر دوی آن‌ها برابر با ۱ پرس نشاسته هستند.
در ادامه با ترفندهایی برای کاهش قند خون در رژیم غذایی دیابت آشنا خواهید شد:
مصرف نوشیدنی‌های غیرطبیعی، نوشابه و آب‌میوه را کاهش دهید
مصرف روزانه‌ی هر ۳۵۰ سی‌سی نوشیدنی شیرین‌شده، خطر ابتلا به دیابت را حدود ۱۵٪ افزایش می‌دهد. به‌جای آن آب گازدار را با چند قطره لیمو بنوشید. خامه و شیرین‌کننده‌هایی که به همراه چای و قهوه مصرف می‌کنید را کم کنید.
چربی اشباع‌شده را با شکر جایگزین نکنید
خیلی وقت‌ها کربوهیدرات‌های اصلاح‌شده را جایگزین چربی‌های اشباع مانند شیر کامل می‌کنیم، با این تصور که یک ماده غذایی سالم‌تر را جایگزین کرده‌ایم؛ اما کم‌چرب لزوماً به معنای سالم‌تر نیست، مخصوصاً که چربی حذف‌شده با قند جایگزین شده باشد.
خودتان غذاها را شیرین کنید
به‌عنوان‌مثال چای ساده، ماست ساده یا بلغور جو دوسر ساده خریداری کنید و خودتان شیرین‌کننده یا میوه به آن اضافه کنید. احتمالاً نسبت به محصولات آماده، قند بسیار کمتری مصرف می‌کنید.
برچسب‌ها روی مواد غذایی را بررسی کنید
سعی کنید محصولات کم‌قند را برای رژیم غذایی خود انتخاب کنید و به‌جای کالاهای کنسرو شده از مواد تازه یا فریز شده استفاده کنید. به‌خصوص از قند داخل غلات آماده‌ی صبحانه و نوشیدنی‌های شیرین اجتناب کنید.
از غذاهای فرآوری‌شده یا بسته‌بندی‌شده اجتناب کنید
اگر رژیم غذای دیابتی دارید سعی کنید از مواد غذایی فرآوری شده مانند سوپ‌های کنسرو شده، غذاهای آماده‌ی منجمد یا مواد غذایی کم‌چربی که غالباً حاوی قند پنهان هستند خودداری کنید.در عوضبیشتر وعده‌های غذایی را خودتان در خانه آماده کنید.
قند موجود در غذاها را کاهش دهید
کاهش مقدار قند در دستورات غذایی به میزان ¼ یا⅓ . برای طعم دادن به غذاها می‌توانید به‌جای شکر، از نعناع، دارچین، جوز هندی، یا عصاره وانیل استفاده کنید.
روش‌های سالم برای برطرف نمودن هوس خود به شیرینی را بیابید
به‌جای بستنی، موز یخ‌زده را با مقداری خامه منجمد مخلوط کنید یا به‌جای شکلات شیری، یک تکه کوچک شکلات تلخ نوش جان کنید.
میزان دسر را کاهش دهید
اگر رژیم غذای دیابتی دارید سعی کنید میزان دسری را که معمولاً می‌خرید نصف کرده و نیمه دیگر را با میوه جایگزین کنید.
کلام آخر دکترساینا
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با غذاهای مفید برای دیابت آشنا کنیم. یادتان باشد که رعایت سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در کنترل و پیشگیری از انواع بیماری‌ها دارد.
توصیه دکتر ساینا این است که برای دریافت رژیم غذایی دیابت علاوه بر رعایت نکات تغذیه‌ای حتماً به متخصص تغذیه یا پزشک معالج خود مراجعه کنید؛ چرا که تنها متخصصین می‌توانند برنامه غذایی هفتگی دیابتی ها را بر اساس میزان کل کالری دریافتی و بر اساس سن، جنسیت، میزان فعالیت ورزشی و داروهای مصرفی تعیین کنند.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص تغذیه کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص تغذیه ارتباط آنلاین با متخصص تغذیهسؤالات متداول
اگر مبتلا به دیابت هستید، باید پروتئین بدون چربی، کربوهیدرات‌های فرآوری‌نشده، فیبر بالا، میوه و سبزیجات، لبنیات کم چرب و مواد گیاهی سالم بر پایه چربی مانند آووکادو، آجیل، روغن کانولا یا روغن زیتون مصرف کنید.
۱۱ نوشیدنی و مواد غذایی مضر برای دیابت عبارتند از:
- نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر: نوشیدنی‌های قندی برای افراد دیابتی بدترین انتخاب‌اند.
- چربی‌های ترانس: چربی‌های ترانس مصنوعی بسیار ناسالم و مضر برای دیابت هستند.
- نان سفید، برنج و ماکارونی
- ماست‌های طعم‌دار کارخانه‌ای
- غلات صبحانه کارخانه‌ای با قند افزوده
- قهوه‌های طعم‌دار شده
- عسل، شهد گون و شربت افرا
- میوه خشک شده‌ی کارخانه‌ای
برای اکثر افراد مبتلا به دیابت، میوه‌ها (از جمله موز) یک انتخاب سالم است. اگر رژیم غذایی دیابت کم‌کربوهیدرات را دنبال می‌کنید، یک استثناء در این مورد وجود دارد. حتی یک موز کوچک حاوی حدود ۲۲ گرم کربوهیدرات است که ممکن است برای برنامه غذایی شما بسیار زیاد باشد. بنابراین در مصرف آن دقت کنید.
کارشناسان تغذیه نظرات مختلفی در مورد تأثیر منفی گوشت قرمز بر ابتلا به دیابت دارند. آهن موجود در گوشت قرمز ممکن است فشار اکسیداتیو را افزایش داده و منجر به مقاومت بدن نسبت به انسولین شود. همچنین مقادیر بالای اسیدهای آمینه موجود در گوشت قرمز ممکن است باعث اختلال در متابولیسم طبیعی قند خون و درنهایت باعث مقاومت در برابر انسولین شود.
در تغذیه دیابتی ها توصیه می‌شود به‌جای نان سفید، از نان سبوس‌دار یا نان با آرد کامل استفاده شود. نان سفید از آرد سفید تهیه می‌شود که فرآوری شده است؛ همچنین نان سفید معمولاً شکر افزوده دارد.
تخم‌مرغ یک غذای همه‌کاره و منبع عالی پروتئین است. تخم‌مرغ یک انتخاب عالی برای افراد مبتلا به دیابت است؛ چراکه یک تخم‌مرغ بزرگ حاوی حدود نیم گرم کربوهیدرات است و قند خون شما را افزایش چندانی نمی‌دهند.
به‌طور منظم ورزش کنید. انجام حرکات ورزشی منظم می‌تواند به شما در کاهش وزن و افزایش حساسیت به انسولین کمک کند. میزان مصرف کربوهیدرات خود را کنترل کنید. میزان مصرف فیبر خود را افزایش دهید. آب بنوشید. حجم غذای مصرفی خود را تحت کنترل داشته باشید. غذاهایی با شاخص گلایسمی پایین را برای خوردن انتخاب کنید. استرس خود را تحت کنترل داشته باشید. میزان قند خون خود را مرتباً کنترل کنید.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا، شما عزیزان می‌توانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.
جدول خلاصه‌ی مشخصات بیماری
| نام بیماری | دیابت |
| تخصص مربوطه | متخصص غدد |
| علائم | بالا رفتن میزان قند خون |
| علت | مصرف غذاهای فراوری‌شده، شیرینیجات مصنوعی، نوشیدنی‌های گازدار شیرین، چاقی و عدم تحرک، فشارخون بالا |
| موارد ریسک بالای ابتلا | سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت، چاقی مفرط، عدم رعایت تغذیه مناسب و مصرف غذاهای مضر برای دیابت |
| روش‌های تشخیص | داشتن علائم مربوط به بالا رفتن سطح قند خون |
| روش‌های درمان | استفاده از انسولین و داشتن رژیم غذایی دیابت |