خروسک (کروپ)؛ علت، راه‌های انتقال و درمان

حتماً نام بیماری خروسک یا کروپ را شنیده‌اید. خروسک در کودکان و نوزادان دیده می‌شود و درصدی از دلایل بستری کودکان را به خود اختصاص می‌دهد. اما آیا خروسک واگیر دارد؟ و راه سرایت آن چیست؟ در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به بررسی علل، علائم، راه‌های انتقال، تشخیص و درمان خروسک می‌پردازیم و در انتها سوالات شما را پاسخ می‌دهیم.

خروسک چیست؟

خروسک یا کروپ نوعی بیماری عفونی در سیستم تنفسی فوقانی کودکان است. این عارضه یک عفونت ویروسی است که می‌تواند از طریق ویروس‌های مختلف ایجاد شود. خروسک بسیار مسری است و باعث تورم تارهای صوتی و درگیری حنجره می‌شود.

اغلب ویروس سرماخوردگی و آنفلوانزا مسئول ایجاد این بیماری هستند و باکتری‌ها به ندرت باعث ایجاد کروپ می‌شوند.

این بیماری تنفسی بیشتر در فصل پاییز و زمستان رخ می‌دهد و میزان ابتلا در کودکان پسر کمی بیشتر از دختران است.

بیماری خروسک معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی مثل آنفلوانزا است. خروسک در کودکان کمتر از ۳ سال شایع‌تر است و در سنین بالاتر از ۶ سال به‌ندرت دیده می‌شود.

علائم خروسک

کودکان زیر ۳ سال در مقایسه با بزرگسالان سیستم تنفسی باریک‌تر و کوچک‌تری دارند و ممکن است علائم شدیدتری داشته باشند.

• تب بالای ۳۸ درجه
• سرفه‌هایی شبیه صدای سگ
• عطسه و آبریزش بینی
• صدای خشن
• تنفس دشوار همراه با صداسرفه‌های خشن
• درد
• ریزش اشک از چشم‌ها

مشکلات تنفسی شدید در خروسک یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود. در صورت مشاهده علائم زیر فوراً به مرکز درمانی مراجعه کنید.

• مشکل در بلعیدن یا قورت دادن
• تغییر رنگ پوست (مشاهده رنگ آبی یا خاکستری در اطراف بینی، دهان و ناخن‌ها)
• تنفس صدادار

علت خروسک

همان‌طورکه گفتیم، ویروس‌ها عامل اصلی بیماری خروسک هستند. ویروس سرماخوردگی و آنفولانزا از شایع‌ترین دلایل خروسک‌اند. آدنوویروس‌ها و ویروس RVS نیز باعث ابتلا به خروسک می‌شوند.

خروسک یا کروپ همچنین ممکن است در اثرآلرژی، قرار گرفتن در معرض مواد تحریک‌کننده یا عفونت باکتریایی ایجاد شوند.

راه‌های انتقال خروسک

خروسک به‌شدت مسری است و از طریق قطرات عفونی که با عطسه یا سرفه در هوا پخش شده‌اند منتقل می‌شود. علائم دو الی سه روز بعد از ابتلا آشکار می‌شود. 

عفونت همچنین از طریق اشیاء، اسباب بازی، مبلمان آلوده به مخاط یا قطرات تنفسی قابل انتقال است.

کودک پس از تماس با وسایل آلوده به‌راحتی عفونت را به دهان خود منتقل می‌کند.

دوره نهفتگی ویروس خروسک معمولاً بین ۲۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. کودک در روزهای ابتدایی دچار تب می‌شود و به‌راحتی می‌تواند عفونت را به سایرین منتقل کند.

خروسک مانند سایر بیماری‌های ویروسی تنفسی، از طریق قطرات تنفسی منتقل می‌شود. معمولاً ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از ورود ویروس به بدن، علائم خروسک نمایان می‌شود.

تشخیص

خروسک یا کروپ معمولاً حین معاینه فیزیکی پزشک تشخیص داده می‌شود. مشاهدة نحوة تنفس، گوش دادن به صداهای قفسه سینه و توجه به سایر علائم برای تشخیص خروسک ضروری است.

پزشک حتی ممکن است از طریق گوش دادن دقیق به صدای سرفه‌های کودک از پشت تلفن خروسک را تشخیص دهد.

اگر علائم خروسک ادامه پیدا کنند معمولاً درخواست عکس از ریه یا معاینه گلو داده می‌شود.

درمان خروسک

در ادامه با روش‌های درمان خروسک آشنا می‌‍شوید.

درمان خانگی خروسک

اکثر کودکان مبتلا به خروسک در خانه درمان می‌شوند. درمان خروسک با توجه به‌شدت علائم صورت می‌گیرد. آرام کردن کودک نقش مهمی در مدیریت بیماری دارد. گریه و بی‌قراری باعث تحریک راه هوایی شده و منجر به وخیم‌تر شدن مشکلات تنفسی می‌شود.

در مقاله درمان خانگی خروسک با سایر روش‌های درمان خانگی این عارضه آشنا خواهید شد.

درمان دارویی

زمانی‌که علائم کودک بیش از ۳ تا ۵ روز طول بکشد، نیاز است با تجویز پزشک دارو مصرف شود. پزشک ممکن است برای کاهش التهاب در مجاری تنفسی از داروهای استروئیدی مانند دگزامتازون استفاده کند. همچنین ممکن است از داروی اپی‌نفرین به صورت استنشاقی برای کاهش التهاب استفاده شود. درصورتی‌که علائم کودک شدید باشد بستری شدن در بیمارستان ضروری است.

درمان خروسک خفیف در خانه امکان‌پذیر است؛ اما اگر علائم بیماری شدید شود یا اگر علائم خروسک بیش از ۳ روز طول بکشد، باید حتماً از پزشک اطفال کمک بگیرید.

چه زمانی باید به مرکز درمانی برویم؟

اگرعلائم خروسک در کودک بیش از ۳ تا ۵ روز طول بکشد باید به متخصص عفونی یا متخصص کودکان مراجعه کنید. درصورت مشاهدة علائم زیر، مراجعه به مراکز درمانی ضروری است:

• خس خس سینه
• مشکلات بلع و آبریزش از دهان
• تحریک‌پذیری و بی‌قراری بیش‌ازحد کودک
• فرورفتگی عضلات قفسه سینه یا گردن کودک به هنگام نفس کشیدن
• خواب‌آلودگی و خستگی شدید در کودک
• کم شدن حجم ادرار که نشان‌دهنده کم‌آبی بدن است
• تغییر رنگ اطراف لب، دهان، بینی و ناخن‌ها به کبود یا آبی تیره

کلام آخر دکترساینا

خروسک خفیف را در منزل می‌توان درمان کرد؛ اما دقت داشته باشید که نوع شدید این بیماری می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت فرزند شما وارد کند. در صورت مشاهدة علائم خس خس سینه، مشکلات بلع، تغییر رنگ اطراف دهان، بینی و ناخن‌ها به آبی یا کبود، هرچه سریع‌تر کودک خود را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید. در صورت مشکوک بودن به علائم، حتماً از پزشک متخصص اطفال کمک بگیرید.

سؤالات متداول

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.