کما حالتی است که فرد در آن نسبت به محیط اطراف خود واکنشی نشان نمیدهد. در این حالت بیمار در حالت اغماء و بیهوشی قرار می‌گیرد و فعالیت مغز او در کم‌ترین میزان خواهد بود. کما (اغماء) حالت ناخودآگاه طولانی است که می‌تواند در اثر انواع مشکلات ایجاد شود. از جمله این آسیبها میتوان به آسیبدیدگی مغزی، سکته مغزی، تومور مغزی، مسمومیت با مواد مخدر یا الکل یا حتی یک بیماری زمینهای مانند دیابت یا عفونت اشاره کرد. بیش از ۵۰ درصد از موارد کما مربوط به ضربه‌ی مغزی یا اختلال در سیستم گردش خون مغز است.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- آیا بیماران به کما رفته، به زندگی باز خواهند گشت؟
- بعد از سکته مغزی چه مدت زمان بیمار در حالت کما باقی خواهد ماند؟
- آیا سکته مغزی منجر به کما خواهد شد؟
- چه عواملی باعث بروز کما بعد از سکته مغزی می‌شوند؟
- چه نوع سکته مغزی منجر به کما می‌شود؟
- هنگام کمای ناشی از سکته مغزی چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
- اگر بیمار از کما بازگشت، چه کارهایی باید انجام دهم؟
آیا بیماران به کما رفته، به زندگی باز خواهند گشت؟
بیدار کردن بیماران در حالت کما با استفاده از تحریکات جسمی یا شنوایی امکانپذیر نیست. آن‌ها زنده هستند، اما نمیتوانند از خواب بیدار شوند و هیچ علامتی از آگاهی و درک از خود نشان نخواهند داد. چشمان افراد در این حالت بسته است و به نظر میرسد که نسبت به محیط اطراف خود بیپاسخ هستند. آن‌ها معمولاً به صدا یا درد عکسالعملی نمیدهند و قادر به برقراری ارتباط یا حرکت ارادی نخواهند بود. این بیماران فاقد چرخه‌ی طبیعی خواب بوده و قادر به صحبت کردن، شنیدن یا انجام هر گونه حرکت ارادی نیستند.
با گذشت زمان ممکن است فرد شروع به بازیابی تدریجی هوشیاری و آگاهی خود کند. بعضی از افراد بعد از چند هفته از خواب بیدار می‌شوند. این در حالی است که برخی دیگر به زندگی نباتی دچار خواهند شد. بیماران کما میتوانند سطوح مختلفی از بیهوشی را تجربه کنند. این امر بستگی به ناحیهای از مغز دارد که دچار آسیب شده است.
بعد از سکته مغزی چه مدت زمان بیمار در حالت کما باقی خواهد ماند؟
کمای ناشی از سکته مغزی ممکن است از روزها تا هفته‌ها ادامه داشته باشد؛ برخی موارد شدید تا چندین سال طول نیز خواهند کشید. بهبودی از حالت کما تا حد قابل توجهی به علت اصلی آن و شدت آسیب مغزی بستگی دارد. از نظر آماری باید گفت که زمانی که بیمار در اثر سکته مغزی به کما میرود، معمولاً ۴ تا ۵ روز علائم حیاتی خواهد داشت و پس از آن به مرگ دچار خواهد شد. اما با این حال، ممکن است فرد یک روز پس از اغماء نیز از دنیا برود. در برخی موارد این زمان به ۱۰۵ روز نیز رسیده است.
با خواندن این آمارها نترسید. بسیاری از بیماران پس از سکته مغزی از حالت اغماء بیدار می‌شوند! فقط سرعت هوشیاری آن‌ها متفاوت است. در این رابطه، مقایسه‌ی افراد با هم تنها باعث نگرانیهای بیمورد خواهد شد. هر چند انتظار کشیدن در این شرایط بیش از هر موقعیت دیگری دردناک است، اما باید بدانید بسیاری از بیماران با وجود شرایط نامساعد از کما بازگشته اند.
آیا سکته مغزی منجر به کما خواهد شد؟
در جریان سکته مغزی، جریان خون به قسمت عمدهای از ساقه مغز نمی‌رسد و یا مغز با کاهش جریان خون و در نتیجه کاهش اکسیژن همراه است. در این صورت احتمال بروز اغماء وجود خواهد داشت.
چه عواملی باعث بروز کما بعد از سکته مغزی می‌شوند؟
برای این که درک کنید که چرا شخص پس از سکته مغزی به حالت اغماء میرود، مهم است که بدانید چه چیزی باعث شروع سکته مغزی می‌شود. سکته مغزی هنگامی رخ میدهد که خونرسانی به مغز به خطر بیفتد. این امر می‌تواند ناشی از یک شریان مسدودشده (گرفتگی) باشد. از این وضعیت به عنوان سکته مغزی ایسکمیک یاد می‌شود.
سکته مغزی می‌تواند در اثر آسیب به شریانهای خون نیز به وجود آید که به سکته مغزی هموراژیک معروف است. در این حالت یکی از شریان‌ها در مغز دچار پارگی می‌شود. این امر سبب می‌شود تا به قسمتی از مغز خون نرسد. همچنین این سکته مغزی منجر به ایجاد تورم می‌گردد. خون‌ریزی یکی از سرخرگها، بر رگهای دیگر نیز تأثیرگذار است. به همین ترتیب عملکرد کل مغز به هم خواهد ریخت. اختلال و تورم مغز هنگام سکته مغزی می‌تواند فشار داخل جمجمه را افزایش دهد. این امر باعث از بین رفتن اکسیژن و آغاز تولید سموم می‌شود. مجموعه‌ی این عوامل منجر به کما پس از سکته مغزی می‌شود.
چه نوع سکته مغزی منجر به کما می‌شود؟
سکته های مغزی انواع مختلفی دارند. هر یک بر اساس ویژگیهای خود صدماتی را به مغز وارد میکنند؛ در نتیجه بیمار با آسیبهای متفاوت مواجه خواهد بود. به طور کلی آن دسته از سکتههایی که ساقه‌ی مغز را هدف قرار میدهند، بیش‌تر منجر به اغماء می‌شوند. ساقه‌ی مغز دارای سیستم فعالکننده (Reticular Activating System (RAS)) است که حالتهای بیداری و خواب را در بدن کنترل میکند. وقتی RAS در اثر سکته مغزی آسیب ببیند، منجر به کما خواهد شد. این بدان معنا نیست که فقط این نوع سکته مغزی منجر به اغماء می‌شود. خطر ایجاد کما در این نوع از سکتهها بیش‌تر از انواع دیگر است.
هنگام کمای ناشی از سکته مغزی چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
اگر عزیزی دارید که به علت سکته مغزی در کما فرو رفته است، با او صحبت کنید. ممکن است او قادر به شنیدن حرفهای شما باشد. با او از خاطرات خوب صحبت کنید. به او بگویید که منتظر میمانید تا کارهای عقبافتاده را با هم انجام دهید. از او در مورد امور روزمره سؤال بپرسید و او را به پاسخ دادن تشویق نمایید. گاهی اوقات هنگام صحبت کردن، برای لحظاتی سکوت کنید و بگویید که منتظر پاسخ او هستید. از حرف زدن با او خسته نشوید. شاید فرصتی برای بازگشت لحظات با هم بودن وجود نداشته باشد. هیچ تضمینی برای این وجود ندارد که او قادر به شنیدن حرفهای شما است، اما این تلاش می‌تواند ارزشمند باشد.
اگر بیمار از کما بازگشت، چه کارهایی باید انجام دهم؟
اگر عزیز شما از کمای ناشی از سکته مغزی بیدار شود، تبریک می‌گوییم! سزاوار یک جشن بزرگ هستید. حالا باید بررسی کرد که با سکته مغزی باعث چه عوارضی ایجاد شده است. ممکن است بیمار توانایی حرکت اندامهای خود را نداشته باشد. با توجه به شدت آسیب، پزشک به بیمار پیشنهاد میکند تا تمرینات فیزیوتراپی را آغاز کند.
بهبودی بعد از سکته مغزی شدید اغلب به دلیل بروز عوارض جانبی جدی دشوار است. به هر حال اگر عزیز شما از حالت اغماء بیدار شده است، حالا باید در کنار او تبدیل به یک مبارز شوید! کفشهای آهنی بپوشید و برای جبران آسیبهای احتمالی وارد بر سلامت او جانانه تلاش کنید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص مغز و اعصاب کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص مغز و اعصاب ارتباط آنلاین با متخصص مغز و اعصاب