بلفاریت چشم یا همان التهاب پلک ها به دلایلی مختلفی ممکن است به وجود بیاید. راه‌های درمان نیز بسته به علت آن متفاوت است. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا با علائم بلفاریت چشم، روش‌های تشخیص و درمان آن آشنا می‌شویم. همچنین مشخص می‌کنیم بلفاریت چه مواقعی خطرناک است.
فهرست آنچه می‌خوانید:
بلفاریت چشم چیست؟
بلفاریت یک عارضه‌ی مزمن چشم است که طی آن پلک‌ها ملتهب و متورم می‌شوند. بلفاریت چشم معمولاً به دلیل التهاب ریشه‌ی مژه‌ها اتفاق می‌افتد و هر دو چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در بلفاریت غدد کوچک چربی که نزدیک ریشه‌ی مژه‌ها هستند دچار انسداد شده و درنتیجه‌ی آن چشم‌ها قرمز و متورم می‌شوند. بیماری‌ها و عوامل متعددی می‌توانند باعث این عارضه شوند.
بلفاریت یک عارضه‌ی مزمن در چشم‌هاست که معمولاً در اثر التهاب ریشه‌ی مژه‌ها ایجاد شده و باعث التهاب پلک‌ها می‌شود.
انواع بلفاریت چشم
بلفاریت چشم به سه دسته‌ی کلی تقسیم می‌شود: بلفاریت قدامی، بلفاریت خلفی و بلفاریت مخلوط.
- در بلفاریت قدامی پوست پلک، ریشه‌ی مژه‌ها و قسمت خارجی پلک تحت تأثیر هستند.
- بلفاریت خلفی قسمت داخلی پلک را درگیر می‌کند.
بعضی از بیماران هم بلفاریت قدامی و هم خلفی را دارند که به این حالت بلفاریت مخلوط گفته می‌شود.
علائم بلفاریت چشم
علائم بلفاریت معمولاً صبح‌ها و بلافاصله پس از بیدار شدن در شدیدترین حالت خود هستند:
- آبریزش چشم
- قرمزی چشم
- احساس خشکی، سوزش یا سوزن‌سوزن شدن در چشم
- چرب به نظر رسیدن پلک‌ها
- احساس وجود ریگ یا گردوخاک در چشم
- خارش پلک
- قرمزی و تورم پلک
- مشاهده‌ی شوره و پوسته اطراف چشم
- مشاهده‌ی پوسته روی مژه‌ها
- چسبندگی پلک‌ها
- پلک زدن بیش از حد طبیعی
- حساسیت به نور
- تاری دید که با پلک زدن بهتر می‌شود.
علائم بلفاریت در صبح‌ها پس از بیدار شدن مشهودتر است. این علائم عبارت‌اند از: آبریزش و قرمزی چشم، خارش و سوزش چشم، قرمزی و تورم پلک‌ها، حساسیت به نور، چسبندگی پلک‌ها و …
علت بلفاریت چیست؟
بلفاریت به دلایل مختلفی به وجود می‌آید:
- درماتیت سبورئیک (اگزمای سبورئیک)؛ شوره زدن سر و ابرو
- عفونت
- انسداد یا اشکال در غدد چربی موجود در پلک
- رزاسه؛ یک عارضه پوستی است که مهم‌ترین مشخصه آن قرمزی صورت است.
- آلرژی؛ مانند حساسیت به لوازم‌آرایشی، لنز و داروهای مخصوص چشم.
- خشکی چشم
- مایت یا شپش مژه
بلفاریت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص بلفاریت چشم معمولاً از طریق معاینه و آزمایش‌های جامع و همه‌جانبه انجام می‌شود. ازجمله:
- چشم پزشک احتمالاً از شما درباره‌ی سابقه بیماری‌های چشم و آلرژی، علائم بالینی و وضعیت سلامت عمومی سؤال می‌پرسد و از این طریق دلیل احتمالی را تشخیص می‌دهد.
- معاینه‌ی قسمت خارجی چشم؛ یعنی پلک‌ها، بافت پوست و ظاهر مژه‌ها.
- بررسی ریشه‌ی مژه‌ها و غدد چربی و اشک.
- بررسی شدت و ترکیبات اشک خارج شده از چشمان تا پزشک بتواند انسداد مجراهای اشکی را تشخیص دهد.
انواع درمان و داروهای بلفاریت چشم
درمان بلفاریت بسته به علت آن متفاوت است. بسته به نوع عارضه و شرایط چشم بیمار، پزشک ممکن است داروهای مختلفی را تجویز کند:
- داروهای ازبین‌برنده عفونت: آنتی‌بیوتیک‌های موضعی معمولاً علائم را بهبود می‌دهند و عفونت چشم را درمان می‌کند. آنتی‌بیوتیک‌های موضعی به‌صورت قطره‌ی چشمی، کرم و پماد در داروخانه‌ها موجود هستند.
- داروهای تسکین‌دهنده‌ی التهاب: قطره‌های چشمی و پمادهای حاوی استروئید برای از بین بردن التهاب در کسانی که به داروهای دیگر مقاومت نشان می‌دهند استفاده می‌شوند. پزشک ممکن است داروهای استروئیدی را همراه با آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز کند.
- داروهای تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی: تقویت سیستم ایمنی به بهبود علائم بالینی کمک می‌کند؛ پزشک ممکن است داروهایی مثل سیکلوسپورین موضعی را برای شما تجویز کند.
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای: بلفاریت ممکن است درنتیجه‌ی بیماری‌های دیگری مثل درماتیت سبورئیک یا رزاسه به وجود آمده باشد؛ درمان این بیماری‌ها علائم بلفاریت را نیز بهبود می‌دهد.
بهتر است در صورت مشاهده‌ی علائم بلفاریت به متخصص چشم پزشکی مراجعه کنید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص چشم پزشکی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص چشم ارتباط آنلاین با متخصص چشمراهکارهایی جهت کاهش علائم التهاب پلک
با یک سری راهکارهای خانگی می‌توانید پیش از مراجعه به چشم پزشک علائم خود را تسکین بدهید:
- یک دستمال یا حوله‌ی گرم را به مدت حداکثر پنج دقیقه روی چشمانِ بسته‌ی خود قرار دهید.
- یک شوینده ملایم مانند شامپو بچه را در آب رقیق کرده و چشمان خود را به‌آرامی با آن شست‌وشو دهید. چشمان خود را بسته نگه دارید. شست‌وشو را تا حل شدن و پاک شدن کامل شوره‌های اطراف چشم ادامه دهید؛ ممکن است لازم باشد چند دقیقه به این کار ادامه دهید.
- چشمان خود را به‌خوبی با آب گرم بشویید.
- از مصرف هرگونه عامل تحریک‌کننده مثل لوازم‌آرایشی یا لنز چشمی پرهیز کنید.
عوارض و خطرات بلفاریت چشم
عدم درمان بلفاریت مشکلات زیر را به همراه خواهد داشت:
- مشکلات و عوارض مژه‌ها: بلفاریت ممکن است باعث ریزش، رشد غیرطبیعی (در محل اشتباه یا جهت رشد نادرست) و از بین رفتن رنگ مژه‌ها شود.
- مشکلات و عوارض پلک‌ها: ابتلای طولانی‌مدت به بلفاریت ممکن است باعث زخم شدن و آسیب دیدن پلک چشم شود. همچنین ممکن است لبه‌ی پلک به سمت داخل یا خارج چشم تاب بردارد.
- آبریزش چشم یا خشکی چشم: چربی و سایر ترشحات غیرمعمول مثل شوره و پوسته‌ی پلک می‌توانند در مجراهای اشکی تجمع پیدا کنند. انسداد مجراهای اشکی ممکن است منجر به خشکی چشم یا آبریزش غیرطبیعی چشم شود.
- گل‌مژه: گل‌مژه تجمع عفونت در نزدیکی ریشه‌ی مژه است که درنتیجه‌ی آن یک غده‌ی دردناک در لبه‌ی مژه به وجود می‌آید.
- برآمدگی پلک (ژاله‌ی چشم): برآمدگی پلک بر اثر انسداد غدد چربی که در پلک و در کنار ریشه‌ی مژه‌ها قرار دارند به وجود می‌آید. این انسداد موجب تورم و قرمزی پلک می‌شود. انسداد ممکن است پس از مدتی برطرف شده یا برعکس، به یک توده‌ی سفت تبدیل شود.
- چشم صورتی (ورم ملتحمه): عود چندین‌باره یا بیماری چشم صورتی مزمن شود.
- آسیب قرنیه: تورم و التهاب دائمی و مزمن پلک‌ها و رشد مژه‌ها در جهات غیرمعمول می‌تواند باعث آسیب دیدن قرنیه شود. خشکی چشم نیز احتمال عفونت قرنیه را افزایش می‌دهد.
چطور از ابتلا به بلفاریت جلوگیری کنم؟
برخی تغییرات در عادات روزمره و سبک زندگی می‌توانند به شما کمک کنند از بروز و عود مجدد این عارضه جلوگیری کنید:
- پلک‌های خود را تمیز نگه دارید.
- حتماً قبل از خوابیدن آرایش چشمان خود را به‌طور کامل پاک کنید.
- از کشیدن خط چشم بر قسمت داخلی چشم خودداری کنید.
- اگر در حال مداوای بلفاریت هستید از مصرف لوازم‌آرایش چشم پرهیز کنید.
- ممکن است لوازم‌آرایشی مربوط به چشم به عامل بلفاریت آلوده شده باشند؛ پس حتماً پس از اتمام دوره درمان آن‌ها را عوض کنید.
کلام آخر دکترساینا
بلفاریت معمولاً عارضه‌ای مزمن است که درمان قطعی ندارد؛ اما می‌توان با برخی درمان‌ها از عود آن جلوگیری کرد. انجام این درمان‌ها بسیار اهمیت دارد؛چراکه عدم درمان این عارضه می‌تواند به‌مرور مشکلات زیادی برای چشم‌ها ایجاد کند و بینایی فرد را در خطر بیندازد. بلفاریت چشم را جدی بگیرید و با حفظ بهداشت چشم‌های خود و کمک گرفتن از چشم پزشک، از عوارض ناخوشایند آن پیشگیری کنید.
سؤالات متداول
بلفاریت یک عارضه‌ی مزمن چشم است که معمولاً خطرناک نیست؛ ولی در صورت عدم درمان ممکن است منجر به بیماری‌هایی مانند خشکی چشم، کیست و ورم ملتحمه چشم شود.
توصیه می‌شود حتماً برای درمان بلفاریت به چشم پزشک مراجعه کنید و این مشکل را درمان‌نشده باقی نگذارید.
هیدروکورتیزون یک پماد چشمی استروئیدی (کورتون) است که برای التهاب‌های حاد چشم تجویز می‌شود. این پماد با درصدهای مختلفی در بازار موجود است؛ ازآنجایی‌که غلظت بالای هیدروکورتیزون باعث نازک شدن پوست پلک می‌شود، پمادهای مخصوص چشم معمولاً بین ۱ تا ۲.۵ درصد هیدروکورتیزون دارند.
به‌هیچ‌عنوان پماد چشمی هیدروکورتیزون را بدون نسخه‌ی پزشک مصرف نکنید؛ اگر علت بلفاریت رزاسه یا برخی از عفونت‌های باکتریایی باشد با مصرف هیدروکورتیزون بدتر خواهد شد.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا، شما عزیزان نیز می‌توانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.