۹۰ درصد بیماران مبتلا به روماتیسم التهابی با روماتیسم مفصلی پا مواجه هستند. علائم روماتیسم پابا بروز ناهنجاری در مفاصل کوچک و بزرگ پا خود را نشان خواهد داد. برای بعضی از افراد اولین علائم و نشانه‌های در پا بروز می‌کند، اما برخی ممکن است تا ماه‌ها و سال‌ها مشکلی مربوط به پاهایشان نداشته باشند.
برای آشنایی بیشتر با علائم روماتیسم پا و راه‌های درمان آن با دکتر ساینا همراه شوید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- روماتیسم پا چیست؟
- میزان شیوع
- مفاصل درگیر در روماتیسم مفصلی پا
- علائم روماتیسم پا
- روماتیسم پا و مشکلات پوست و ناخن
- شایع‌ترین علامت روماتیسم پا
- روماتیسم پا و مشکلات گردش خون
- آیا تغییر شکل انگشتان پا از علائم روماتیسم پا است؟
- آیا از بین رفتن قوس کف پا از علائم روماتیسم پا است؟
- راه‌های درمان روماتیسم پا
- کلام آخر دکتر ساینا
روماتیسم پا چیست؟
روماتیسم پا یک بیماری مزمن التهابی است که ابتدا در ناحیه جلو پا و انگشتان پا ظاهر می‌شود و مفاصل پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همانطور که اشاره کردیم بیشتر بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مشکلات مربوط به مفاصل پا یا مچ پا را تجربه می‌کنند. برای آشنایی با انواع روماتیسم کافیست مقاله «روماتیسم چیست» را مطالعه نمایید.
میزان شیوع
مطالعات نشان داده است که یک درصد از جمعیت جهان به روماتیسم پا مبتلا هستند. پیشرفت این بیماری در زنان سه برابر بیشتر است. این عارضه سن خاصی ندارد، با این حال سن متوسط شروع روماتیسم مفصلی پا بین ۳۰ تا ۶۰ سالگی است. همچنین زنان معمولا در سنین پایین‌تری به این بیماری مبتلا می‌شوند.[۱]
مفاصل درگیر در روماتیسم مفصلی پا
مفصل‌هایی که بیشتر در روماتیسم پا تحت تأثیر قرار می‌گیرند عبارتند از:
- مفاصل بین انگشتان پا که اصطلاحا به آن اتصالات Interphalangeal گفته می‌شود.
- مفاصلی که بین استخوانهای کوچک پا و استخوانهای بزرگ پا وجود دارند و اصطلاحا به آن‌ها اتصالات metatarsophalangeal گفته می‌شود.
- مفصل ساب تالار (subtalar) از دیگر مفاصلی است که روماتیسم پا بر روی آن تاثیر خواهد گذاشت.(این مفصل به پا اجازه می‌دهد در جهات مختلف حرکت داشته باشد)
- مفصل مچ پا که استخوان ران و فیبولا را به استخوان تالار متصل می‌کند.
علائم روماتیسم پا
از شایع‌ترین علائم روماتیسم پا میتوان به این موارد اشاره کرد:
- درد و ناراحتی در مفاصل انگشتان پا
- احساس درد مداوم در پاها، به‌خصوص بعد از راه رفتن، دویدن یا ایستادن طولانی‌مدت
- احساس گرمای غیرطبیعی در یک یا چند از نقطه پا، حتی اگر بقیه بدن نسبتاً خنک باشد
- تورم به‌خصوص در یک یا چند مفاصل انگشت پا و یا مچ پا
با گذشت زمان علائم روماتیسم پا به‌طور فزایندهای شدیدتر و دردناکتر خواهند شد. خصوصا وقتی سن بیمار بالا است درد تا حدی پیش میرود که بیمار قادر به حرکت دادن پای خود نخواهد بود. در طولانی‌مدت این علائم سبب از بین رفتن مفصل خواهند شد. در این حالت استخوان، غضروف و سایر بافتهای مفصلی تجزیه می‌شوند.
این امر سبب تضعیف مفاصل پا شده و آن‌ها را دردناک می‌کند. در این شرایط بیمار با تغییر شکل پا مواجه خواهد شد و باید حتما برای کنترل درد و کاهش علائم به پزشک متخصص مراجعه کند.
روماتیسم پا و مشکلات پوست و ناخن
چنانچه روماتیسم پا به‌درستی درمان نشود عوارض زیر دور از انتظار نخواهد بود:
- اختلال در ناخن و پوست
- اختلال در انگشتان پا
اگر درمان روماتیسم پا آغاز نشود پینه پا و میخچه می‌توانند به زخم تبدیل شوند. این‌ها زخمهای بازی هستند که به دلیل آسیب پوستی و یا عدم گردش خون مناسب در بافت پا ایجاد می‌شوند. زخمها می‌توانند آلوده باشند و باعث درد و آسیب بیشتری شوند.
شایع‌ترین علامت روماتیسم پا
بورسیت (Bursitis) یکی از علائم رایج روماتیسم پا است. منظور از بورس کیسههای پر از مایعی است که موجب تسهیل حرکت مفاصل می‌شود. زمانی که این کیسه‌ها ملتهب می‌شوند باعث ایجاد ناراحتی و درد در پا خواهد شد. همچنین به موجب این بیماری ممکن است با گره و غدههایی در ناحیه پاشنه و تاندون آشیل پا مواجه شود.
روماتیسم پا و مشکلات گردش خون
برخی از افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی پا ممکن است کاهش خون‌رسانی به پا و پاها را تجربه کنند. این عارضه می‌تواند منجر به درد و گرفتگی عضلات ساق پا و پایین‌تنه شود.
برخی از علائم روماتیسم پا که در قالب مشکلات گردش خون بروز خواهند کرد عبارتند از:
آترواسکلروز
فرد مبتلا به روماتیسم پا ممکن است عارضه آترواسکلروز (Atherosclerosis) که از آن تحت عنوان تصلب شرایین نیز یاد می‌شود را تجربه کند. در این حالت با ایجاد پلاک شریانها باریک خواهند شد که می‌تواند منجر به درد و گرفتگی عضلات ساق پا، ران یا باسن هنگام پیاده‌روی شود.
بیماری رینود
بیمارانی که به آرتریت روماتوئید پا مبتلا هستند معمولا از سردی پا شکایت دارند. دلیل این امر عارضه‌ای به نام رینود (Raynaud’s)است. این بیمارییکی از اختلالات دستگاه گردش خون است که باعث می‌شود برخی از قسمتهای بدن مانند گوشها، بینی، انگشتان پا و دست دچار بیحسی شوند.
این عارضه در زنان شایع‌تر است و به دو صورت پدیده رینود اولیه و ثانویه بروز خواهد کرد. در نوع اول، بیماری بدون دلیل خاصی بروز می‌کند، اما در نوع ثانویه یک بیماری زمینهایی مانند روماتیسم پا باعث ایجاد آن خواهد شد.
واسکولیت
از واسکولیت (Vasculitis) به‌عنوان التهاب رگ‌های خونی یاد می‌شود. در اثر واسکولیت بیمار با بثورات پوستی مواجه خواهد شد. این بیماری در گروه بیماری‌های خود ایمنی بهشمار می‌آید. محققان به‌درستی نمیدانند که چگونه فرد به چنین عارضهایی دچار می‌شود، اما برخی از بیماری‌های زمینه‌ای مانند روماتیسم پا ریسک ابتلا به آن را افزایش خواهد داد.
آیا تغییر شکل انگشتان پا از علائم روماتیسم پا است؟
روماتیسم پا می‌تواند باعث تغییر شکل استخوان‌ها و مفاصل پا شود. در شایع‌ترین حالت، انگشتان پا به سمت انگشت کوچک پا انحراف خواهند داشت که «انحراف داخلی شست پا» نام دارد.
در حالت دیگر قسمت ابتدایی انگشت شست به سمت داخل و انگشت کوچک پا انحراف پیدا می‌کند و قسمت انتهایی آن به سمت بیرون حرکت خواهد کرد. گاهی اوقات نیز تغییر شکل استخوان و مفاصل انگشتان پا سبب می‌شود تا ظاهری چکشی و چنگکی به خود بگیرند.
آیا از بین رفتن قوس کف پا از علائم روماتیسم پا است؟
اختلال در قوس کف پا را میتوان از دیگر علائم روماتیسم پا بهشمار آورد. این اختلال زمانی پیش می‌آید که بیماری بیش از حد شدت یافته باشد. در این حالت به استخوانهای میانی پا، تاندونها و رباطها بیش از حد فشار خواهد آمد. این امر سبب می‌شود تا از مچ پا تا پنجهها چرخشی غیرطبیعی به‌وجود آید.
راه‌های درمان روماتیسم پا
پزشکان تا زمانی که روماتیسم پا در مراحل اولیه است سعی می‌کنند با تجویز استراحت و انجام حرکات ورزشی، عضلات و مفاصل آسیب‌دیده بیمار را محافظت کنند.
تزریق داروهای استروئیدی، فیزیوتراپی، الکتروتراپی، شاک ویو تراپی، اولتراسوند تراپی، لیزردرمانی، طب سوزنی و ماساژ از دیگر روش‌های درمان روماتیسم مفصلی پا است.
کلام آخر دکتر ساینا
علائم درد و تورم روماتیسم پا می‌تواند فعالیت‌های روزمره شما را مختل کند و انجام کارهای اساسی مانند راه رفتن را برایتان دشوار سازد. اگر به روماتیسم پا مبتلا هستید زمانی که درد مفاصل پاهایتان شدت مییابد سعی کنید به آن‌ها استراحت دهید و از انجام فعالیت بیش از حد یا انجام ورزش که می‌توانند درد یا سفتی را بدتر کند بپرهیزید و هرچه سریعتر برای شروع درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
پزشکان درمان روماتیسم مفصلی پا را با هدف کاهش علائم دردناک، حمایت از مفاصل پا و بهبود عملکرد پا آغاز می‌کنند. همین حالا از بهترین فوق تخصص روماتولوژی مشاوره دریافت کنید.