خونریزی مقعدی: از خطرناک‌ترین عوارض رابطه مقعدی

چندسالی ‌است که رابطه مقعدی رواج پیدا کرده و برخی از زوجین به دلایل مختلف سکس از عقب را تجربه کرده‌اند یا قصد برقراری آن را دارند. شاید با عوارض رابطه مقعدی آشنا نباشید و ندانید که چه خطراتی می‌تواند برای شما داشته باشد.

خونریزی مقعدی یکی از شایع‌ترین عوارض رابطه مقعدی است و در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا قصد داریم به بررسی علل خونریزی در رابطه جنسی مقعدی و خطرات ناشی از آن بپر‌دازیم. برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.

خونریزی مقعدی: از خطرناک‌ترین عوارض رابطه مقعدی

خونریزی مقعدی یکی از خطرناک‌ترین عوارض رابطه مقعدی است که به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. در حین برقراری این نوع رابطه جنسی، فرد واردکننده ممکن است دیواره مقعد شریک جنسی خود را پاره کرده و باعث ایجاد زخم و شکاف در دیواره مقعد او شود. این شکاف یا پارگی‌های کوچک می‌توانند در اقدام بعدی برای رابطه جنسی مقعدی با خونریزی و ناراحتی برای فرد پذیرنده همراه باشند.

در برخی نیز موارد رابطه جنسی مقعدی می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند بواسیر شود. اگر فرد به این عارضه مبتلا شود ممکن است هنگام دفع مدفوع خونریزی داشته باشد. همچنین ممکن است دچار خارش و ناراحتی در مقعد خود شود.

گاهی خونریزی بعد از رابطه مقعدی به دلیل عفونت رخ می‌دهد. مانند دیگر روابط جنسی، رابطه جنسی مقعدی هم می‌تواند منجر به ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STIs) مانند کلامیدیا و سوزاک شود. این عفونت‌ها می‌توانند باعث خونریزی در این ناحیه شوند.

آشنایی با سایر عوارض سکس از عقب

رابطه از مقعد به‌جز خونریزی مقعدی عوارض خطرناک دیگری هم دارد. از آنجاکه آسیب دیدن پوست در رابطه جنسی مقعدی شایع‌تر از رابطه جنسی از راه واژن است، بیماری‌ های مقاربتی در چنین رابطه‌ای با احتمال بیشتری منتقل می‌شوند. بیماری‌هایی نظیر ایدز، کلامیدیا، هپاتیت و تبخال تناسلی (هرپس) نمونه‌هایی از بیماری‌های مقاربتی هستند که درمانی نداشته و فرد را برای طولانی‌مدت درگیر می‌کنند. 

به گفته مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا، رابطه جنسی مقعدی پرخطرترین رفتار از لحاظ انتقال HIV است؛ به‌طوری که احتمال انتقال ویروس اچ ای وی برای فرد “پذیرنده” (فردی که از طریق مقعد با دیگری رابطه برقرار کرده است) ۱۳ برابر بیشتر از فرد “واردکننده” است. ^[۱]

سایر خطرات و عوارض سکس مقعدی

از دیگر عوارض سکس از پشت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش خطر ابتلا به سرطان مقعد
•  سوراخ شدن روده
• شقاق مقعدی
• بی‌اختیاری مدفوع

برخی از زوجین صرف‌نظر از خطرات رابطه مقعدی و به‌منظور برطرف کردن قصد تجربه این رابطه را دارند. در چنین شرایطی باید حتماً نکات ایمنی و آموزش سکس مقعدی رعایت شود.

همچنین فراموش نکنید که سکس از مقعد بدون رضایت طرفین می‌تواند تضادها و تعارض‌های زیادی را در فرد ایجاد کند؛ بنابراین هر کسی حق دارد که با این درخواست همسرش مخالفت کند. در صورت وجود تضاد در زندگی جنسی و زناشویی خود بهترین کار مشاوره زوج با سکس‌تراپیست‌ها و زوج‌درمانگران است. 

میزان خون‌ریزی ناشی از رابطه مقعدی چقدر است؟ 

معمولاً خونریزی مقعدی خفیف بوده و نگران‌کننده نیست؛ زیرا این اتفاق به دلیل ظرافت بافت‌ این ناحیه رخ می‌دهد. بسیاری از افراد پس از رابطه جنسی مقعدی هر از گاهی ممکن است لکه بینی را تجربه کنند. اما خونریزی شدید می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای یا آسیب باشد.

در صورت مشاهده بیش از دو قطره خون به رنگ صورتی روشن یا طولانی شدن احساس ناراحتی و درد بعد از دو روز باید به پزشک یا سایر مراکز بهداشتی مراجعه کرد. در ادامه با علل و خطرات خونریزی مقعدی در حین سکس از پشت آشنا خواهید شد.

چرا خونریزی مقعدی خطرناک است؟

خونریزی زمانی اتفاق می‌افتد که زخم یا پارگی در پوست ایجاد شود. به‌طور کلی پوست اولین سد دفاعی انسان در برابر عوامل بیماری‌زای بیرونی است. هرگونه زخم و آسیب دیدن پوست، راه را برای ورود باکتری‌ها و ویروس‌ها باز می‌کند. از آنجایی که مدفوع از رکتوم و مقعد می‌گذرد، این ناحیه حاوی انواع بسیار زیادی از باکتری‌ها بوده که با آسیب مقعدی ممکن است وارد جریان خون شده و انواع مختلفی از عفونت‌ها را ایجاد کنند.

علت خونریزی در رابطه مقعدی

خونریزی مقعدی است در نتیجه فشار بیش از حد، رفتار خشن یا بریدگی از طریق ناخن انگشتان رخ می‌دهد. شایع‌ترین دلایل خونریزی مقعدی در سکس از عقب عبارتند از:

پارگی (شکاف) مقعدی

بافت ظریف داخل کانال و اطراف مقعد می‌تواند در هنگام نفوذ آلت تناسلی پاره شود. معمولاً این پارگی به دلیل فشار یا اصطکاک ناشی از ورود آلت تناسلی است؛ ناخن انگشت نیز می‌تواند موجب زخم، شکاف یا پارگی در این قسمت شود. شکاف مقعدی، هنگام حرکات روده اغلب با خونریزی همراه است.

عروق گشادشده (بواسیر داخلی یا خارجی)

این رگ‌های خونی متورم تا زمانی که در حین سکس از عقب آسیب نبینند قابل تشخیص نیستند. فشار و اصطکاک انگشتان، اسباب بازی جنسی یا آلت تناسلی مرد ممکن است این رگ‌ها را باز کند و موجب خونریزی آن‌ها شود. بواسیر همچنین می‌تواند باعث ایجاد درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی شود.

زگیل مقعدی (کوندیلوماتا)

زگیل‌های مقعدی که در اثر عفونت های مقاربتی (STI) ایجاد می‌شوند کوچک هستند و بیشتر در داخل و اطراف مقعد، به‌صورت بدون درد و ناراحتی مشاهده می‌شوند؛ گرچه ممکن است گاهی نیز با خارش همراه باشند. فشار و اصطکاک آلت تناسلی در حین سکس از پشت ممکن است موجب خونریزی آن‌ها شود.

یبوست حاد یا مزمن

این عارضه می‌تواند عضلات راست روده را تحت فشار قرار دهد. هنگامی که فرد برای دفع مدفوع فشار می‌آورد، این فشار می‌تواند بواسیر یا پارگی ایجاد کند. یبوست حاد یا مزمن پس از نفوذ آلت تناسلی ممکن است منجر به درد و خونریزی از مقعد شود.

استفاده بیش از حد از انما یا تنقیه

در انما یا تنقیه مایعات را به راست‌روده و روده‌ی بزرگ وارد می‌کنند تا یبوست برطرف شود. در تنقیه با انتقال دارو به دستگاه گوارش (GI) اختلالات گوارشی درمان می‌شود. این یک روش بی‌خطر است؛ اما استفاده مکرر از آن می‌تواند باعث تحریک بافت شده و در نهایت باعث ایجاد شکاف یا پارگی در هنگام سکس مقعدی شود.

دیگر دلایل خونریزی مقعدی

دلایل کمتر رایج خونریزی پس از رابطه جنسی مقعدی:

تبخال مقعدی

به زخم‌ها یا تاول‌های اطراف مقعد ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس گفته می‌شود که نوعی عفونت مقاربتی است. تبخال مقعدی برجستگی‌های قرمز یا تاول‌های سفید است و در صورت تحریک ممکن است دچار خونریزی شود. گاهی نیز تبخال‌های مقعدی با درد و خارش همراه هستند.

لنفوگرانولوم ونروم

لنفوگرانولوم ونروم نوعی عفونت مقاربتی است که باعث ایجاد عفونت مزمن در سیستم لنفاوی و التهاب بافت‌های پوشاننده‌ی راست‌روده می‌شود که آن را پروکتیت نیز می‌نامند. همچنین این مشکل ممکن است منجر به تورم در بافت‌های دستگاه تناسلی شود. تورم و التهاب می‌تواند خونریزی را در حین رابطه مقعدی بیشتر کند.

دلایل بسیار نادر خونریزی پس از رابطه جنسی مقعدی

اگرچه این مورد  بسیار نادر است، اما ممکن است روده‌ی بزرگ یا کولون در حین نزدیکی از پشت سوراخ یا پاره شود؛ اما خونریزیِ جزئی تنها علامت این مشکل نیست. در صورت وجود آسیب در این ناحیه فرد ممکن است احساس درد شدید، تورم در پایین شکم، تب و حالت تهوع نماید. اگر این علائم را دارید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

خونریزی بسیار جزئی در سکس مقعدی معمولاً مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. اما اگر خونریزی شما بیش از چند قطره یا ادامه‌دار باشد لازم است هرچه‌سریعتر به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مراجعه شود.

آیا خونریزی معقدی به معنای پارگی پرده بکارت است؟

اگر دخول تنها از مقعد صورت بگیرد و رابطه واژینال رخ ندهد، احتمال پارگی پرده بکارت وجود ندارد. هایمن یا آن‌چه به اسم پرده بکارت می‌شناسیم، یک بافت نازک است که بخشی از ورودی واژن را می‌پوشاند؛ بنابراین هنگام رابطه مقعدی و مادامی که جسمی به واژن وارد نشود آسیبی به هایمن وارد نخواهد شد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

خونریزیِ جزئی معمولاً جای نگرانی ندارد؛ البته در صورتی که عوارض رابطه مقعدی مانند لکه بینی در طی یک یا دو روز پایان یابد. اگر خونریزی بیش از دو روز طول کشید یا شدید شد به پزشک مراجعه کنید.

اگر بلافاصله بعد از رابطه جنسی مقعدی خونریزی یا درد شدید را تجربه کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید. درد و خونریزی شدید معمولاً به دلیل آسیب‌دیدگی یا بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شود.

پزشک یا کادر درمان ممکن است برای کشف اینکه چه چیزی باعث خونریزی شده است، یک معاینه بدنی انجام دهد. این معاینه شامل مشاهده و معاینه مقعد و دهانه‌ی راست‌روده است. همچنین ممکن است سیگموئیدوسکوپی یا آندوسکوپی را تجویز کنند. در این آزمایش‌ها از لوله‌هایی شفاف و بسیار باریک و مجهز به دوربین و منبع نور برای مشاهده‌ی داخل رکتوم و بخش انتهایی دستگاه گوارش استفاده می‌شود. مشکلاتی مانند بواسیر و شکاف یا سوراخ از این طریق قابل مشاهده هستند.

برخی از افراد به دلیل خجالت یا نگرانی‌های دیگر، درمان و معالجه برای خونریزی مقعدی را به تأخیر می‌اندازند؛ اما باید هر چه سریع‌تر برای درمان مراجعه کنید، کادر درمان بهتر می‌توانند به درمان آسیب‌های ایجاد شده و کاهش درد کمک کنند.

آیا رابطه مقعدی آسیب طولانی‌مدت ایجاد می‌کند؟

برخی متخصصان معتقدند که در رابطه جنسی از پشت، مقعد دچار کشیدگی دائمی شده و می‌تواند به مشکل در دفع مدفوع یا بی‌اختیاری مدفوع منجر شود. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۶ و بر روی تعداد ۴۱۷۰ بزرگسال انجام شد نیز تاییدکننده‌ی این موضوع بود.  با این حال، محققان نظرات ضد و نقیضی در‌این‌باره داشته‌اند.

انتهایی‌ترین قسمت روده‌ی بزرگ (راست‌روده) دارای دو ماهیچه‌ی حلقوی، یکی ارادی و دیگری غیرارادی است که وظیفه‌ی آن‌ها نگه داشتن مدفوع و جلوگیری از بی‌اختیاری در دفع مدفوع است. ورود هر جسمی به مقعد می‌تواند سبب کشیدگی این ماهیچه‌ها شده و تأثیرات طولانی‌مدت داشته باشد.

البته لازم‌به‌ذکر است که درصد کمی از افراد چنین تأثیراتی را تجربه می‌کنند و در بیشتر موارد اگر رابطه جنسی با خشونت انجام نشده وآسیب وارده جدی نباشد، کشیدگی این ماهیچه‌ها برگشت‌پذیر است.

هنگام خونریزی مقعد چه اقداماتی باید انجام داد؟

اگر بعد از رابطه مقعدی دچار خونریزی جزئی شدید، می‌توانید برای جلوگیری از ادامه خونریزی و کمک به بهبودی مقعد خود اقدامات زیر را انجام دهید:

در حمام گرم بنشینید

حمام سیتز (sitz)، نوعی آب‌گرم‌درمانی است که فقط باسن و ناحیه پشت در آب گرم قرار می‌گیرند. این حمام می‌تواند موجب راحتی و تسکین بواسیر، تبخال مقعدی، پروکتیت، شکاف و موارد دیگر شود. افزودن نمک نیز به تسکین درد کمک می‌کند.

برای استفاده از این روش درمانی ساده، می‌توانید از وان معمولی یا یک لگن استفاده کنید. سپس آن را با آب گرم پر کنید و نمک اپسوم (Epsom ) را در آب بپاشید و بگذارید حل شود. حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در آب گرم بنشینید. این کار را روزانه تکرار کنید تا علائم از بین بروند.

از داروها و مواد مسکن ضد درد استفاده کنید

ممکن است همراه با خونریزی جزئی از مقعد، درد هم تجربه کنید. در این صورت می‌توانید کرم، پماد یا شیاف بدون نسخه خریداری کنید. این مواد برای بی‌حس کردن موقت ناحیه‌ی مقعد و کاهش درد به کار می‌روند. فقط کافی است مقدار کمی از این پمادها را روی انگشت خود قرار داده و سپس آن را به آرامی روی دهانه‌ی مقعد خود بمالید.

اگر از شیاف استفاده می‌کنید، با یک پا روی صندلی یا کنار دوش بایستید. کمر و باسن خود را شل کنید. شیاف را در انتهای راست‌روده قرار دهید و به آرامی اما محکم، آن را از میان اسفنکتر مقعدی رد کنید. نباید برای بیش از سه روز متوالی از این داروها استفاده کنید. اگر بعد از سه روز هنوز درد دارید، به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید.

از شل کننده مدفوع استفاده کنید

درحالی‌که رکتوم یا مقعد در حال بهبودی است، از نرم‌کننده یا شل‌کننده‌ی مدفوع استفاده کنید تا حرکات روده راحت‌تر شوند. این کار باعث کاهش فشار روی بافت‌های ظریف شده و احتمال خونریزی‌های بیشتر را کاهش می‌دهد.

شل‌کننده‌های مدفوع به صورت قرص خوراکی یا شیاف مقعدی بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند. برخی از این داروها با جذب آب به سمت روده‌ها کار می‌کنند. این امر باعث می‌شود مدفوع نرم‌تر شده و راحت‌تر دفع شود. اگر از شل‌کننده‌های مدفوع استفاده می‌کنید، حتماً باید مقدار زیادی آب بنوشید.

غذاهای سرشار از فیبر بخورید

یبوست اغلب منجر به مدفوع سفت می‌شود که در نهایت عمل دفع را دشوار می‌سازد. این امر می‌تواند باعث تحریک بافت‌ها و افزایش خونریزی مقعدی شود. یک رژیم غذایی با فیبر بالا می‌تواند یبوست را برطرف کرده و حرکت روده‌ها را منظم نماید.

غذاهای غنی از فیبر شامل میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات کامل هستند. این مواد غذایی حرکات روده و میزان دفع را بیشتر می‌کنند؛ همچنین باعث می‌شوند تا دفع آسان‌تر انجام شود.

سایر اقدامات

• یکی از اولین کارهایی که فرد باید برای کاهش خطرات رابطه جنسی مقعدی انجام دهد، شستن اطراف و داخل مقعد با آب گرم و صابون است. اگر در این ناحیه خونریزی رخ داده باشد، فرد باید محل آلوده به خون را با دقت تمیز کند و خون خشک شده یا قطره‌های خون را از بین ببرد.
• قبل از تمیز کردن، فرد باید ناخن‌های خود را کوتاه کند تا از پارگی بیشتر جلوگیری شود. تمیز کردن محل باید با آرامش و دقت انجام شود تا مانع آسیب و صدمه‌ی بیشتر نشود. اگر درد همراه با خونریزی باشد، می‌توان از کرم یا پماد ضد درد استفاده کرد. این‌ پمادها می‌توانند به کاهش درد و ناراحتی کمک کنند.

پیشگیری از عوارض رابطه مقعدی

اگر زوجین تمایل به برقراری رابطه جنسی مقعدی دارند باید نکات ایمنی و آموزش سکس مقعدی را حتماً رعایت کنند. دکتر ساینا در مقاله « آموزش سکس مقعدی ایمن» به‌طور کامل به برسی راهکارهایی برای کاهش عوارض این نوع رابطه جنسی پرداخته است.

همچنین رعایت نکات زیر می‌توانند به جلوگیری از شکاف مقعدی کمک کنند:

• هیدراته ماندن (نوشیدن آب کافی) برای کاهش یبوست
• خوردن مقدار زیادی فیبر برای جلوگیری از یبوست
• استفاده از روان‌کننده در مقعد و نواحی اطراف آن قبل از استفاده از اسباب‌بازی جنسی یا داشتن رابطه جنسی مقعدی
• اجتناب از رابطه جنسی مقعدی خشن
• جلوگیری از ورود سریع آلت تناسلی در حین رابطه جنسی مقعدی
• استفاده از اسباب بازی‌ها یا کیت‌های آماده‌سازی رابطه مقعدی
• استفاده از روان­‌کننده یا ژل لوبریکانت قبل از انجام سکس مقعدی

برای کاهش خطر خونریزی در رابطه مقعدی چه کاری می‌توان انجام داد؟

در صورت انجام کارها و روش‌های زیر ممکن است کمتر دچار لکه‌بینی یا خونریزی شدید شوید:

• به‌آرامی شروع کنید: پس از بهبودی، رابطه مقعدی خود را با احتیاط انجام دهید. به‌آهستگی با انگشتان شروع کنید. اگر در طول مدت زمان رابطه جنسی احساس درد می‌کنید دست نگه دارید و در مورد احساس خود با شریک جنسی خود صحبت کنید. لزوماً هدف از برقراری رابطه مقعدی نباید ورود کامل آلت تناسلی مردانه یا اسباب‌بازی جنسی باشد.
• از روان‌کننده به مقدار زیاد استفاده کنید: استفاده از مقدار زیاد روان‌کننده مانعی ندارد. برخلاف واژن، مقعد و راست روده سطح روان و لغزنده‌ای ندارند. اگر از روان‌کننده استفاده نکنید، اصطکاکِ به‌وجودآمده موجب آسیب و صدمه در مقعد و نواحی اطراف آن می‌شود و این در نهایت می‌تواند منجر به پارگی و خونریزی شود. مقدار زیادی روان‌کننده را به نوک انگشتان، آلت تناسلی مردانه یا اسباب‌بازی جنسی بمالید. در صورت احساس سایش یا قرمزی، دوباره از مقدار بیشتری روان‌کننده استفاده کنید.

• از ابزارهای گشادکننده‌ی مقعدی استفاده کنید: این ابزارها برای کمک به بافت اسفنکتر مقعد، عضلات راست‌روده و تنظیم دخول طراحی شده‌اند. نکته‌ی اصلی این است که از آن‌ها فقط برای افزایش قطر دهانه‌ی مقعد استفاده کنید تا عضلات حین رابطه جنسی مقعدی انعطاف پذیری بیشتری داشته باشند. این وسایل احتمال پارگی مقعد را کاهش می‌دهند. با پزشک خود در مورد بهترین روش استفاده از این نوع ابزارها صحبت کنید.
• ناخن‌ها را کوتاه کنید: ناخن‌های تیز و بلند موجب آسیب به مقعد یا راست‌روده می‌شوند. اگر شریک جنسی شما قصد دارد از انگشتان خود در حین رابطه‌ی جنسی استفاده کند، از او بخواهید ناخن‌هایش را کوتاه، تمیز و مرتب نماید.
• از اسباب‌بازی جنسی نرم و انعطاف پذیر استفاده کنید: اسباب‌بازی‌های جنسی سفت و سخت می‌توانند پارگی‌ها و شکاف‌های دردناکی ایجاد کنند. به دنبال وسایلی باشید که از مواد نرم‌تری مانند سیلیکون ساخته شده باشند و مطابق با منحنی‌های طبیعی بدن انعطاف پیدا کنند.
• موقعیت سر به سمت پایین را امتحان کنید: صورت خود را روی بالش قرار دهید، طوری که باسن شما به سمت بالا قرار بگیرد. این وضعیت می‌تواند فشار مقعدی را کاهش داده و دخول را آسان‌تر کند. با کاهش فشار، کمتر دچار پارگی یا شکاف‌های منجر به خونریزی می‌شوید.

کلام آخر دکترساینا

از دیدگاه محققان و پزشکان، رابطه مقعدی (سکس از عقب) تحت هیچ شرایطی توصیه نمی‌شود؛ متخصصان دینی نیز چنین رابطه‌ای را نامناسب دانسته و همواره بر دوری از آن تاکید داشته‌اند. برای جلوگیری از عوارض رابطه مقعدی از برقراری آن بپرهیزید؛ ولی اگر تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اید درصورت مشاهده علائم خطرناک حتما بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

برخی از زوجین نیز تصور می‌کنند با تجربه سکس از پشت می‌توانند به رابطه زناشویی خود تنوع دهند، اما فراموش نکنید که این رابطه خطرناک بوده و می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. بهترین توصیه برای بهبود روابط زناشویی این است که از متخصصان سکس‌تراپی کمک دریافت کنید تا بتوانید کیفت زندگی جنسی خود را افزایش دهید.