پریود منظم نشانگر سلامت دستگاه تناسلی خانم‌هاست و پریود نشدن نیاز به بررسی پزشکی و آغاز درمان دارد. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به بررسی علت پریود نشدن یا همان آمنوره (اولیه و ثانویه) و می‌پردازیم و اقدامات درمانی آن را شرح می‌دهیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
آمنوره چیست؟
آمنوره یا قطع قاعدگی به پریود نشدن و عدم خونریزی ماهیانه در طی سال‌های باروری در خانم‌ها گفته می‌شود. فقدان قاعدگی معمولاً نشانه‌ی وجود یک مشکل سلامتی است که نیاز به بررسی دارد. قاعدگی با شروع بلوغ دختران شروع شده و معمولاً تا سنین ۵۰ سالگی ادامه دارد. با فرارسیدن یائسگی پریود به‌طور کامل متوقف می‌شود.
بارداری نیز یک علت دیگر پریود نشدن است. در دوران بارداری و شیردهی نیز خونریزی قاعدگی قطع می‌شود. سیکل قاعدگی به‌طورمعمول یک چرخه‌ی ۲۸ تا ۳۰ روزه است. در پایان سیکل قاعدگی پوشش داخلی رحم ریزش کرده و پریود اتفاق می‌افتد. علت پریود نشدن در زمان مقرر هر چه که باشد به آن آمنوره یا قطع پریود می‌گویند.[۱]
پریود نشدن پس از به بلوغ رسیدن آمنوره اولیه نام دارد. توقف پریود در فرد بزرگسال رادرصورتی‌که حداقل ۳ ماه طول بکشد آمنوره ثانویه می‌گویند.
انواع آمنوره
آمنوره به دو دسته آمنوره اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود.
آمنوره اولیه
آمنوره اولیه زمانی است که قاعدگی تا سن ۱۵ سالگی یا ۵ سال بعد از بروز اولین علائم بلوغ (رشد پستان‌ها) اتفاق نیفتد. پریود نشدن در این حالت ممکن است به خاطر تغییر اندام‌ها، غدد و هورمون‌های مربوط به قاعدگی باشد.
آمنوره ثانویه
اگر همیشه قاعدگی منظم داشته‌اید اما ناگهان به مدت سه ماه متوالی (پشت سرهم) قاعدگی قطع شود یا اگر همیشه سیکل نامنظم داشته‌اید به مدت شش ماه پریود قطع شود، آمنوره یا قطع قاعدگی ثانویه رخ داده است. این نوع آمنوره معمولاً به علت بارداری، استرس و یا بیماری است.
بارداری و یائسگی از شایع‌ترین موارد علت پریود نشدن هستند؛ اما پریود نشدن یا آمنوره می‌تواند نشانگر بیماری‌های جدی دیگری باشد. ازاین‌روی باید هرچه سریع‌تر بررسی شده و روند درمان آغاز شود.
علائم پریود نشدن یا آمنوره
اصلی‌ترین علامت آمنوره پریود نشدن است. سایر علائم آمنوره عبارت‌اند از:
- گرگرفتگی
- خشکی واژن
- ترشح شیر از نوک پستان‌ها
- سردرد
- تغییرات بینایی
- رشد بیش‌ازحد مو روی صورت و بدن
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و زایمان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص زنان ارتباط آنلاین با متخصص زنانعلت پریود نشدن
بسته به اینکه پریود نشدن یا آمنوره اولیه یا ثانویه باشد، علت پریود نشدن نیز متفاوت است. در ادامه به برخی از شایع‌ترین موارد علت پریود نشدن اشاره میکنیم.
- مشکلات ژنتیکی
- بارداری یا شیردهی
- یائسگی
- استفاده از برخی روش‌های پیشگیری از بارداری (مانند قرص‌ها)
- استرس زیاد
- سوءتغذیه
- کاهش یا افزایش وزن زیاد و ناگهانی
- ورزش‌های سنگین
- انجام شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی
- مشکلات هورمونی
- برخی تومورها مانند تومور هیپوفیز
عوارض پریود نشدن چیست؟
قطع قاعدگی می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد:
- ناباروری و مشکلات حین بارداری (سقط‌جنین)
- ایجاد تنش و فشار روانی (ناشی از پریود شدن همسالان فرد)
- پوکی استخوان
- بیمارهای قلبی عروقی
- درد لگن
تشخیص آمنوره
درصورتی‌که بدون دلیل مشخص دچار فقدان قاعدگی (پریود نشدن) شدید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک سؤالاتی در مورد علائم و سابقه‌ی پزشکی شما می‌پرسد. درصورتی‌که پزشک به بارداری مشکوک باشد حتماً آزمایش بارداری درخواست می‌کند. سایر روش‌های تشخیص آمنوره عبارت‌اند از:
- معاینه فیزیکی و لگن
- تست بارداری (اندازه‌گیری سطح βHCG)
- آزمایش تیروئید و غده‌ی فوق‌کلیوی
- آزمایش ژنتیک (در صورت داشتن نارسایی اولیه‌ی تخمدان یا سن زیر ۴۰ سال)
- ام‌آرآی (جهت بررسی غدد هیپوفیز و هیپوتالاموس)
آمنوره و بارداری
پزشک در مواجهه با آمنوره یا قطع قاعدگی اول‌ازهمه احتمال بارداری را موردبررسی قرار می‌دهد. در اواسط هر سیکل قاعدگی یک تخمک از تخمدان آزاده شده و توسط لوله‌های رحمی به رحم می‌رسد، درصورتی‌که تخمک با اسپرم بارور شود، تخمکِ بارورشده در رحم لانه‌گزینی می‌کند و بارداری رخ می‌دهد.
اما چنانچه لقاح صورت نگیرد و تخمک بارور نشود، تخمک از بین می‌رود، لایه آندومتر رحم ریزش می‌کند و خونریزی و پریود اتفاق می‌افتد. البته به خاطر داشته باشید که در زمان آمنوره یا پریود نشدن نیز ممکن است تخمک‌گذاری رخ دهد، بنابراین حتی در صورت فقدان قاعدگی باید از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود.
پریود نشدن الزاماً به معنای قطع پروسه‌ی تخمک‌گذاری نیست. بنابراین در وضعیت آمنوره نیز احتمال بارداری وجود دارد و در صورت عدم تمایل باید از راه‌های پیشگیری از بارداری استفاده کرد.
آیا آمنوره قابل‌پیشگیری است؟
برخورداری از سبک زندگی سالم می‌تواند از برخی از موارد علت پریود نشدن یا آمنوره‌ی ثانویه پیشگیری کند. در اینجا به چند راهکار مؤثر اشاره میکنیم.
- حفظ وزن مناسب
- تغذیه سالم
- شناخت سیکل قاعدگی و زمان پریود شدن
- معاینه‌های منظم زنان و انجام تست پاپ اسمیر
- خواب کافی و ورزش منظم
درمان آمنوره
درمان آمنوره بستگی به علت آن دارد. اگر آمنوره اولیه ناشی از مشکلات ژنتیکی و نارسایی تخمدان باشد، اغلب هورمون‌درمانی توصیه می‌شود. هورمون‌درمانی ممکن است منجر به بروز صفات ثانویه‌ی جنسی مانند رشد پستان‌ها و موی ناحیه‌ی تناسلی شود.
درصورتی‌که آمنوره به علت مشکلات ساختاری مانند بسته بودن مدخل واژن باشد ممکن است انجام جراحی ضرورت پیدا کند.
کاهش و کنترل وزن، مدیریت استرس، پرهیز از انجام ورزش‌های فوق‌سنگین از دیگر راه‌های درمان آمنوره است. گاهی علت پریود نشدن اختلالات هورمونی یا تنبلی تخمدان است که برای درمان باید این مشکلات را درمان کرد. گاهی نیز پریود نشدن علامت مشکلات جدی‌تری مانند تومور هیپوفیز است. دراین‌صورت باید تومور با جراحی برداشته شود.
کلام آخر دکترساینا
پریود نشدن علت‌های مختلفی دارد. به یاد داشته باشید گاهی علت قطع پریود وجود بیماری‌های دیگر است و بی‌توجهی به آن می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. همچنین طولانی شدن آمنوره می‌تواند مشکلاتی مانند پوکی استخوان ایجاد کند. در صورت ابتلا به آمنوره یا پریود نشدن طولانی حتماً به یک متخصص زنان رجوع کنید.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا میتوانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
سؤالات متداول
آمنوره یا پریود نشدن ممکن است علت اولیه یا ثانویه داشته باشد. بارداری، شیردهی، استرس و فشار روانی، ورزش سنگین، رژیم‌های نامناسب، یائسگی، مشکلات هورمونی… از علت‌های شایع پریود نشدن است.
پریود یکی از نشانه‌های سلامت اندام‌های جنسی در زنان است و بنابراین قطع قاعدگی خانم‌ها باید از جهات مختلف موردبررسی قرار گیرد. یکی از موارد علت پریود نشدن اختلال هورمونی و اختلال عملکرد غده‌ی هیپوفیز و هیپوتالاموس است که حتماً باید با آزمایش مشخص و بررسی شود.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا، شما عزیزان نیز میتوانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.
[۱] Amenorrhea.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482168
سلام خسته نباشیدازتاریخ پریودیم گذشته ۵روزهستش بچه ی شیرخوار یکسال ونیمه دارم جلوگیری هم دارم طبیعی .من نزدیکی ازرحم ندارم به هیچ وجه
سلام کاربر عزیز اگر سوال شما این است که امکان دارد که درحال‌حاضر باردار باشید یا خیر، توصیه میکنیم با توجه به تاخیر در قاعدگی تست بارداری بدهید. میتوانید از بیبی چک یا همان تست بارداری در منزل استفاده کنید و اگر مثبت بود، برای انجام آزمایش خون با پزشک مشورت کنید. شانس بارداری در هیچ کدام یک از روش های پیشگیری از بارداری صفر نیست، از جمله روش طبیعی و شیردهی.