علت ریزش مو می‌تواند ارثی، هورمونی، ناشی از برخی بیماری‌های خاص یا از عوارض مصرف دارو و … باشد. ریزش مو گاهی موقتی و قابل‌درمان و گاهی دائمی است. در این مقاله به بررسی انواع و دلایل ریزش مو در مردان و زنان می‌پردازیم. پیش از هرچیز از شما دعوت می‌کنیم نظر دکتر علی رمضانی متخصص پوست، مو و زیبایی و از پزشکان دکترساینا را در این باره مشاهده کنید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
علت ریزش مو چیست؟
ریزش مو به دلایل مختلفی می‌تواند روی دهد. برخی مواقع ریزش مو موقتی است؛ اما گاهی نیز دائمی است و نمی‌توان کار زیادی برای آن انجام داد. در ادامه به شایع‌ترین انواع ریزش مو و علل آن‌ها می‌پردازیم.
دلیل ریزش مو در بسیاری از مواقع، تغییرات هورمونی است که در بدن فرد اتفاق می‌افتد.
انواع ریزش مو
ریزش مو انواع مختلفی دارد. شایع‌ترین انواع ریزش مو عبارت‌اند از:
- ریزش موی آندروژنیک یا ارثی
- ریزش موی هورمونی
- ریزش موی سکه‌ای
- ریزش موی ناشی از استرس
- ریزش موی کششی
- ریزش موی به‌علت مصرف برخی داروها
- ریزش مو ناشی از تغذیه نامناسب
علت ریزش مو
در ادامه ۱۰ مورد از شایع‌ترین دلایل ریزش مو را شرح می‌دهیم.
علت ریزش موی ارثی یا آندروژنیک
ریزش موی آندروژنیک یکی از علل شایع ریزش مو در زنان و مردان است که میزان شیوع آن بسته به نژاد و جنس افراد متفاوت است. به‌طوری که می‌تواند تا ۵۰ درصد از مردان بالای پنجاه سال و تا ۸۰ درصد از مردان بالای ۷۰ سال را درگیر کند.[۱] الگوی طاسی مردانه و زنانه ژنتیکی است و مردان اغلب از ناحیه‌ی جلوی سر و شقیقه‌ها دچار ریزش مو می‌شوند. ریزش مو در زنان اغلب به‌صورت نازک شدن موها در تمامی نواحی سر دیده می‌شود.
این نوع از ریزش مو معمولاً با بالا رفتن سن بیشتر رخ می‌دهد؛ اما می‌تواند بعد از بلوغ نیز شروع شود. ریزش موی آندروژنیک در برخی زنان بعد از یائسگی ایجاد می‌شود که ممکن است با تغییرات هورمونی مرتبط باشد.
ریزش موی آندروژنیک شایع‌ترین شکل ریزش مو در مردان و زنان است.
ریزش موی ناشی از استرس (تلوژم افلوویووم)
انواع مختلف استرس نیز می‌تواند منجربه ریزش مو شود. این نوع ریزش مو تلوژن افلوویوم یا ریزش موی شوکی نام دارد. عمده‌ترین منابع استرس عبارت‌اند از:
- زایمان
- بیماری
- تب
- عمل جراحی
- استرس روانی و فشار عاطفی
- کاهش مشهود وزن
این نوع ریزش موی معمولاً پس از رفع عامل استرس‌زا، طی چند ماه تا یک سال برگشت‌پذیر است.
ریزش سکه‌ای مو
این نوع از ریزش مو یک نوع بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به سلول‌های سالم بدن مانند فولیکول مو حمله می‌کند که باعث ریزش مو و توقف رویش موهای جدید می‌شود.
ریزش سکه‌ای مو در کودکان و بزرگسالان مشاهده می‌شود و ممکن است به‌طور ناگهانی و بدون علائم هشداردهنده شروع شود. ممکن است موهای نواحی ابرو یا مژه دچار ریزش شوند.
ریزش موی کششی
این نوع ریزش مو به علت بستن نامناسب موها رخ می‌دهد. کشیدن بیش‌ازحد موها، سفت بستن، مدل‌هایی مانند دم‌اسبی برای مدت طولانی یا استفاده از اکستنشن مو باعث سست شدن ریشه‌ی مو و ریزش مو می‌شود. اگر این نوع ریزش مو ادامه پیدا کند باعث نازک شدن و ایجاد لکه‌های کچلی در سر می‌شود.
ریزش مو به علت مصرف دارو
مصرف برخی داروها ممکن است با عوارض جانبی همچون ریزش مو همراه باشد. مصرف داروهایی مانند رقیق‌کننده‌های خون (وارفارین)، آکوتان (برای درمان آکنه)، داروهای ضدافسردگی (فلوکستین)، مسدودکننده‌های بتا و داروهای کاهش‌دهنده‌ی کلسترول باعث ریزش مو می‌شوند.
درصورتی‌که بعد از مصرف دارویی دچار ریزش مو شدید حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید تا دوز دارو یا نوع آن را تغییر دهد.
ریزش مو به علت رژیم غذایی نامناسب
تغذیه نقش مهمی در سلامت مو دارد. رژیم‌های غذایی ناسالم و کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود پروتئین باعث ریزش مو می‌شوند. همچنین کمبود آهن و برخی از ویتامین‌ها نیز می‌تواند باعث ریزش مو شدید شود.
ریزش موهای هورمونی
برخی تغییرات هورمونی منجربه ریزش مو می‌شوند:
ریزش موی ارثی
این نوع ریزش مو که پیش‌تر به آن پرداختیم، ناشی از تغییرات هورمونی است که طی زمان رخ می‌دهند. افزایش میزان هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT) مسئول ریزش مو در زنان و مردان است که از مشتقات هورمون تستوسترون محسوب می‌شود.
ریزش مو به علت تنبلی تخمدان
در بدن زنان مقداری هورمون مردانه یا آندروژن مانند تستوسترون ترشح می‌شود. هورومون‌های آندروژن در شروع بلوغ و تحریک رشد مو در زیر بغل و ناحیه تناسلی نقش مهمی دارند. یکی از شرایطی که باعث تولید بیش از حد هورمون مردانه در بدن زنان می‌شود تنبلی تخمدان (PCOS) است. تنبلی تخمدان باعث رویش موهای زائد در صورت، گردن، چانه و شکم می‌شود.
تولید بیش‌ازحد هورمون‌های مردانه در تنبلی تخمدان باعث نازک شدن فولیکول مو و ریزش مو در زنان می‌شود.
ریزش مو به علت اختلالات تیروئید
هورمون‌های تیروئید نقش مهمی در رشد و نگهداری مو دارند. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید در طولانی‌مدت باعث ریزش مو می‌شود. هر دو اختلال تیروئید (کم‌کاری و پرکاری) باعث وارد شدن مو به چرخه‌ی تلوژن افلوویوم می‌شوند. تلوژن افلوویوم حالتی است که مو در فاز ریزش باقی می‌ماند و ممکن است تا ۷۰ درصد موهای سر در مدت ۲ ماه دچار ریزش شوند.
ریزش مو به علت بارداری
در طی سه‌ماهه‌ی اول بارداری و در اثر تغییرات هورمونی . فشار زیادی که به بدن وارد می‌شود ممکن است تعداد بیشتری از موها در فاز استراحت یا ریزش باقی بمانند. این امر باعث می‌شود فرد باردار دچار ریزش مو شود.
ریزش مو پس از زایمان
برخی زنان ممکن است پس از زایمان دچار ریزش موی بیش‌ازحد شوند. علت ریزش موی بعد از زایمان اغلب ناشی از کاهش سطح هورمون استروژن است. این نوع ریزش مو موقت است و معمولاً یک سال بعد از زایمان یا زودتر برطرف می‌شود.
تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی، تنبلی تخمدان، بارداری و … می‌تواند باعث ریزش موی زنان شود.
علت ریزش مو در زنان
علت ریزش مو در زنان دلایل مختلفی دارد، ریزش مو در زنان ممکن است با برخی بیماری‌ها مانند اختلالات تیروئید و هورمونی، یا تغییرات هورمونی دوران بارداری یا یائسگی مرتبط باشد. تشخیص علت اصلی ریزش مو به درمان و توقف ریزش کمک می‌کند.
استرس، کمبودهای تغذیه‌ای و عوامل ژنتیکی نیز از علت‌های شایع ریزش مو در زنان هستند. استرس و فشار جسمی شدید مانند زایمان، جراحی یا ابتلا به بیماری سخت می‌تواند منجر به ریزش مو در زنان شود.
ریزش مو در زنان همچنین ممکن است به علت شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، نارسایی کبد و کلیه، عوارض جانبی داروها یا بیماری‌های خود ایمنی رخ دهد.
علت ریزش مو در مردان
علت ریزش مو در مردان اغلب به سه عامل اصلی سن، ژنتیک و تغییرات هورمونی مرتبط است. ریزش موی مردانه که به آن ریزش آندروژنیک نیز گفته می‌شود با تغییرات سطح هورمونی در مردان در طول زندگی مرتبط است.
عوامل ژنتیکی نیز در بروز ریزش مو در مردان مؤثر است. این عوامل باعث کوچک شدن تدریجی حفره‌های زیر پوست در قاعده مو می‌شوند که باعث نازک شدن و عدم رشد موی جدید می‌شود.
مردانی که سابقه ریزش مو در اقوام درجه یک را دارند بیشتر در معرض ریزش مو قرار دارند.
چه افرادی در معرض ریزش مو قرار دارند
برخی افراد بیشتر در معرض ریزش مو قرار دارند. برخی عوامل مانند سابقه‌ی خانوادگی ریزش مو در والدین، افزایش سن، کاهش وزن ناگهانی و غیراصولی، استرس، سوءتغذیه و رژیم غذایی نامناسب، برخی شرایط پزشکی مانند دیابت، لوپوس، مشکلات تیروئیدی و … باعث ریزش مو در افراد می‌شوند
زمینه‌ی ژنیتکی، رژیم غذایی غیراصولی، سوءتغذیه و برخی بیماری‌ها خطر ریزش مو را افزایش می‌دهند.
تشخیص ریزش مو
- تشخیص ریزش مو معمولاً با معاینه فیزیکی، گرفتن شرح‌حال در مورد رژیم غذایی، چگونگی مراقبت از موها، سابقه خانوادگی و پزشکی داده می‌شود.
- ممکن است متخصص پوست و مو برای تشخیص دقیق برخی آزمایش‌ها را درخواست کند. آزمایش خون برای بررسی شرایطی که باعث ریزش مو می‌شود مانند کمبود تغذیه‌ای یا اختلال هورمونی انجام می‌شود.
- گاهی پزشک با کشیدن موها میزان استقامت موها را بررسی می‌کند و همچنین این کار به تعیین مرحله ریزش مو کمک می‌کند.
- گرفتن نمونه یا بیوپسی از پوست سر یکی دیگر از روش‌های تشخیص علت ریزش مو است. در این روش چندین مو در زیر میکروسکوپ مشاهده و از نظر وجود عفونت بررسی می‌شوند.
- با استفاده از میکروسکوپ نوری نیز مشکلات احتمالی ساقه مو بررسی می‌شود.
درمان ریزش مو
درحال‌حاضر درمان‌های مؤثری برای ریزش مو وجود دارد که باعث توقف یا کاهش ریزش مو می‌شوند. درمان ریزش مو شامل دارودرمانی و روش‌های جراحی است.
- درمان بیماری: اگر بیماری زمینه‌ای علت ریزش مو باشد باید ابتدا بیماری را درمان کرد. درصورتی‌که فرد بعد از مصرف دارو دچار ریزش مو شود بهتر است با مشورت پزشک مصرف دارو قطع شود.
- دارودرمانی: یکی از روش‌های درمان ریزش مو است. برخی داروهای رایج برای درمان ریزش مو عبارت‌اند از: ماینوکسیدیل، فیناستراید، اسپیرونولاکتون و …
- جراحی کاشت مو: یکی دیگر از روش‌های درمان ریزش مو است که در آن از قسمتی که موی بیشتری وجود دارد به ناحیه دچار ریزش پیوند زده می‌شود.
- لیزردرمانی: نیز یک روش درمانی برای ریزش موی ارثی در زنان و مردان است که باعث افزایش تراکم مو می‌شود.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
برای جلوگیری از ریزش مو چه باید کرد؟
ریزش موی ارثی قابل‌پیشگیری نیست؛ اما می‌توان با برخی اقدامات از سایر انواع ریزش مو جلوگیری کرد.
- به هنگام برس یا شانه زدن به‌آرامی و بااحتیاط با موها رفتار کنید.
- از برس کشیدن موهای خیس و مرطوب خودداری کنید.
- با استفاده از کلاه آفتاب‌گیر از موهای خود در برابر اشعه مضر خورشید محافظت کنید.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید.
- با نظر پزشک از داروها و مکمل‌های مناسب برای توقف ریزش مو استفاده کنید.
- از بستن طولانی‌مدت و سفت موها خودداری کنید.
- تاحدامکان از ابزارهای حالت‌دهنده مو و حرارتی مانند سشوار، برس حرارتی استفاده نکنید.
کلام آخر دکتر ساینا
اولین قدم درمانی، شناسایی علت ریزش موی سر است. برخی انواع ریزش مو به‌راحتی درمان می‌شوند؛ اما برای برخی دیگر باید از روش‌هایی مانند پیوند استفاده کرد. اگر از حجم موهای‌تان کاسته شده است، برای شناسایی علت ریزش مو با متخصصین پوست و مو مشورت کنید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص پوست و مو کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص پوست و مو ارتباط آنلاین با متخصص پوست و موسؤالات متداول
ریزش مو بین ۵۰ تا ۱۰۰ عدد در روز طبیعی تلقی می‌شود
[۱] Ho CH, Sood T, Zito PM. Androgenetic Alopecia. [Updated 2021 Aug 11]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430924/