افراد بسیاری به‌دنبال روش‌های خانگی برای درمان افتادگی پلک هستند، اما درمان‌های خانگی تا چه حد مؤثر هستند؟ در این مقاله به میزان اثرگذاری درمان خانگی افتادگی پلک و مزایا و معایب آنمی‌پردازیم و شما را با برخی تمرین‌های برای تخفیف افتادگی پلک و جلوگیری از پیشرفت آن آشنا می‌کنیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
علت افتادگی پلک چیست؟
افتادگی پلک (بلفاروپتوز یا پتوز) یا به زبان ساده شل‌شدن پلک‌ها، یکی از مشکلات رایج است که می‌تواند بر زیبایی و بینایی فرد تأثیر بگذارد. در مطالعه‌ای میزان شیوع افتادگی پلک در ایران در بین افراد ۴۵ تا ۶۹ ساله ۴.۷ درصد تخمین زده شده است.[۱]
افتادگی پلک به دلایل مختلفی رخ می‌دهد:
- مادرزادی
- آسیب به اعصاب کنترل‌کننده‌ی عضلات
- در اثر آسیب یا بیماری‌ای که عضلات پلک‌های را تضعیف می‌کند.
- تضعیف شدن عضلات در اثر افزایش سن
- عوارض جراحی‌های چشم مانند لیزیک یا عمل آب‌مروارید
- عوارض تزریق نامناسب بوتاکس
- تومور چشم
شما می‌توانید در مقاله‌ی علت افتادگی پلک به‌طور کامل‌تر درمورد علل این عارضه بخوانید.
چه روش هایی برای درمان افتادگی پلک وجود دارد؟
افتادگی پلک به‌ندرت مشکلی برای سلامت فرد ایجاد می‌کند و نیازی نیز به درمان خاصی ندارد. گاهی ممکن است این عارضه به‌قدری شدید باشد که بر بینایی فرد تأثیر منفی بگذارد؛ در این موارد پزشک درمان را توصیه می‌کند. درغیراین‌صورت، درمان این عارضه ضرورتی نداشته و تنها جنبه‌ی زیبایی دارد.
انتخاب روش درمان، بستگی به شدت و علت افتادگی پلک دارد. جراحی و بوتاکس به عنوان روش‌های مؤثر درمان این عارضه کاربرد دارند.
برای اطلاع از بهترین روش درمان افتادگی پلک بهتر است با دکتر چشم پزشک مشورت کنید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص چشم پزشکی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص چشم ارتباط آنلاین با متخصص چشمآیا پیشگیری یا درمان خانگی افتادگی پلک ممکن است؟
هیچ روش مؤثری برای اصلاح و درمان خانگی افتادگی پلک وجود ندارد و تنها روش‌های درمان این عارضه (در صورت نیاز) جراحی و بوتاکس است.
پیشگیری از افتادگی پلک نیز اغلب دشوار و چالش‌برانگیز است. به‌عنوان‌مثال توقف پیشرفت افتادگی پلک مادرزادی بسیار دشوار است؛ ازسوی‌دیگر، افتادگی پلک اکتسابی نیز در برخی موارد قابل پیشگیری نیست؛ مثلاً مواردی که در اثر آسیب ایجاد می‌شوند.
علل را بشناسید
- یکی از مهمترین علل ایجاد افتادگی پلک، انجام تزریق‌های بوتاکس نزد افراد غیرمتخصص است؛ بنابراین درصورت تمایل به تزریق بوتاکس، حتماً سراغ متخصصان پوست بروید.
- از دیگر دلایل افتادگی پلک، شل شدن عضلات پلک در اثر افزایش سن است. هرچند تضعیف عضلات بدن بر اثر کهولت سن امری عادی و اجتناب‌ناپذیر است؛ اما می‌توان با راهکارهایی این فرآیند را به تأخیر انداخت و پیشرفت افتادگی پلک را کُند کرد. در ادامه به برخی از این راهکارها می‌پردازیم.
تمرین‌هایی برای درمان خانگی افتادگی پلک
همان‌طورکه گفتیم، درمان و اصلاح افتادگی پلک تنها با جراحی یا بوتاکس توسط متخصصان ممکن است؛ اما اگر اخیراً متوجه شده‌اید که چشم‌هایتان مدام خسته به نظر می‌رسند یا پلک‌هایتان سنگین شده‌اند، برخی تمرینات ممکن است به شما کمک کند روند افتادگی پلک ناشی از افزایش سن را به تعویق بیندازید.
البته مطالعات بالینی کمی بر ورزش‌های چشم انجام شده و میزان اثرگذاری این تمرین‌ها هنوز به‌درستی شناخته نشده است؛ اما پژوهشگران معتقدند برای دستیابی به بیشترین نتیجه، باید ۶ یا ۷ روز در هفته و روزی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه برای این تمرین‌ها زمان بگذارید.
تراتاکا یوگا
تراتاکا شامل مجموعه‌ای تمرینات است که به سلامت چشمان شما کمک می‌کند. برخی از تمرینات عبارت‌اند از:
- صاف بنشینید. مستقیم به روبه‌رو نگاه کنید. بدون حرکت دادن سر، آرام چشم‌های خود را به سمت راست ببرید و چند ثانیه بدون پلک زدن نگه دارید. آرام نگاه خود را به روبه‌رو برگردانید. بار دیگر همین حرکت را به سمت چپ انجام دهید.
- حرکت بالا را با نگاه به بالا و پایین تکرار کنید.
- بر روی نوک بینی خود تمرکز کنید.
- سعی کنید به بالا نگاه کنید؛ انگار می‌توانید بین ابروهای خود را ببینید.
- کاسه‌ی چشمان خود را به‌آرامی ابتدا در جهت عقربه‌های ساعت و بار دیگر در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.
تمرین مقاومتی
پلک‌های خود را به سمت بالا بکشید؛ چند ثانیه نگه داشته و چند ثانیه استراحت دهید. این کار را چندبار تکرار کنید.
با یک انگشت پلک خود را بالا بکشید و همزمان تلاش کنید پلک خود را ببندید.
درحالی‌که سر خود را ثابت نگه داشته‌اید، یک خط عمودی را با چشم‌های خود دنبال کنید و کاسه‌ی چشمان خود را به بالا و پایین ببرید. چند بار تکرار کنید.
بار دیگر یک خط افقی را دنبال کنید و کاسه‌ی چشمان خود را به چپ و راست ببرید. چندبار تکرار کنید.
کلام آخر دکتر ساینا
روش‌های درمان خانگی افتادگی پلک که شامل ورزش‌های چشم می‌شوند، درصورت انجام صحیح و منظم می‌توانند از پیشرفت افتادگی جلوگیری کنند و آن را تاحدودی بهبود بخشند؛ اما به خاطر داشته باشید که این روش‌ها هیچ‌کدام درمان قطعی نیستند. برای درمان این عارضه توصیه می‌کنیم حتماً با یک چشم‌پزشک مشورت کنید.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
[۱] Hashemi, H., Khabazkhoob, M., Emamian, M. H., Yekta, A., Jafari, A., Nabovati, P., & Fotouhi, A. (2016). The prevalence of ptosis in an Iranian adult population. Journal of current ophthalmology, 28(3), 142–۱۴۵. https://doi.org/10.1016/j.joco.2016.04.005