سرطان روده کوچک؛ انواع، علائم، تشخیص و درمان

علائم سرطان روده کوچک در ابتدا ممکن است با برخی مشکلات ساده‌تر گوارشی اشتباه گرفته شوند و بدین ترتیب روند تشخیص و درمان بیماری به تأخیر می‌افتد. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به بررسی انواع سرطان روده کوچک، مهم‌ترین علائم و راه‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.

سرطان روده کوچک چیست؟

سرطان رودۀ کوچک نوعی سرطان نادر است که در پی جهش یک یا چند سلول در رودۀ کوچک به وجود می‌آید. این سلول‌ها سپس با سرعت غیرطبیعی رشد و تقسیم می‌کنند و باعث تشکیل غدۀ سرطانی می‌شوند.

رودۀ کوچک بخشی از لولۀ گوارش است. این لوله از دهان و مری شروع می‌شود، سپس به معده و رودۀ کوچک می‌رسد و در آخر با رودۀ بزرگ و مقعد پایان می‌یابد.

رودة کوچک خود به سه بخش تقسیم می‌شود؛  

• دئودنوم یا دوازدهه اولین بخش از روده کوچک است که به معده متصل شده است.

• دومین قسمت رودۀ کوچک ژژنوم یا تهی‌روده است.

• سومین قسمت ایلئوم یا درازروده است.

هرکدام از سه بخش رودۀ کوچک ممکن است درگیر سرطان شوند و بر عملکرد دستگاه گوارش اثر بگذارند و علائم سرطان روده کوچک را از خود نشان دهند.

روده کوچک حدفاصل بین معده و روده بزرگ را در لولة گوارش تشکیل می‌دهد. روده کوچک سه بخش دارد که هر کدام از این بخش‌ها می‌توانند سرطانی شوند.

انواع سرطان روده کوچک

سرطان روده کوچک به پنج شکل دیده می‌شود:

• آدنوکارسینوم: آدنوکارسینوم از دیوارۀ روده شروع می‌شود و در ابتدا شبیه به یک غدۀ غیرسرطانی (پولیپ) به نظر می‌رسد. پس از مدتی غده بزرگ‌تر شده و به سرطان تبدیل می‌شود. در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد سرطان‌های رودۀ کوچک از این دسته هستند.

• سارکوم: سرطانی شدن بافت همبندی، مانند ماهیچه‌های رودۀ کوچک را سارکوم می‌نامند.
• تومورهای کارسینوئید (سرطانی): این نوع از سرطان روده به‌آهستگی رشد می‌کند و معمولاً در قسمت انتهایی روده یعنی ایلئوم دیده می‌شود. ممکن است آپاندیس یا رکتوم نیز با تومورهای کارسینوئید درگیر بشوند. این تومورها ترکیبات شیمیایی خاصی مانند سروتونین از خود ترشح می‌کنند.
• تومور استرومال دستگاه گوارش: این نوع از سرطان اغلب معده را درگیر می‌کند و به‌ندرت در رودۀ کوچک دیده می‌شود.
• لنفوم روده: لنفوم به سرطان‌هایی با منشاء غدد لنفی گفته می‌شود. اغلب افرادی که به این نوع سرطان دچار می‌شوند به نوعی از نقص سیستم ایمنی یا ضعف سیستم ایمنی دچار هستند.

علائم سرطان روده کوچک

علائم سرطان روده کوچک معمولاً با درد شکم آغاز می‌شوند. در پی بروز سرطان حرکت مواد غذایی در روده دچار مشکل می‌شود و فرد در شکم خود احساس درد می‌کند. دیگر علائم سرطان روده کوچک عبارت‌اند از:

• حالت تهوع
• گرفتگی و درد شکم
• نفخ
• بی‌اشتهایی

تغییر علائم با پیشرفت بیماری

با پیشرفت سرطان، علائم نیز تغییر می‌کنند. در مراحل پیشرفته‌تر احتمالاً علائم زیر را تجربه خواهید کرد:

• خستگی
• کاهش وزن بی‌دلیل
• ضعف
• استفراغ
• کمبود ویتامین
• کم‌خونی
• اسهال
• مدفوع خونی یا سیاه‌رنگ
• برجستگی شکم
• زردی (یرقان)

البته یادتان باشد که یک یا چندمورد از این علائم به‌تنهایی نشان‌دهنده سرطان نیست. بهتر توصیه این است به‌جای گمانه‌زنی درباره بیماری‌ها با پزشک متخصص مشورت کنید.

چه کسانی در معرض سرطان روده کوچک هستند؟

دلیل دقیق این‌که چرا سرطان رودۀ کوچک بروز پیدا می‌کند هنوز مشخص نیست؛ ولی بعضی موارد احتمال ابتلا به آن را افزایش می‌دهند:

• سن بالا؛ میانگین سن تشخیص سرطان روده کوچک ۶۰ سالگی است.
• جنسیت؛ سرطان روده کوچک در مردان شایع‌تر است.
• ژنتیک و سابقۀ خانوادگی
• استعمال سیگار و نوشیدن الکل
• رژیم غذایی پرچرب
• حضور مداوم در نزدیکی برخی مواد شیمیایی مانند فنوکسی استیک اسید
• دیگر بیماری‌های دستگاه گوارش و روده؛ مانند بیماری کرون، سرطان رودۀ بزرگ و بیماری سلیاک
• لنف ادما (آسیب به عروق منتهی به غدد لنفی)

عوارض سرطان روده کوچک

• افزایش احتمال ابتلا به دیگر سرطان‌ها: احتمال ابتلا به انواع دیگر سرطان، خصوصاً سرطان‌های روده، رکتوم، تخمدان و دیوارۀ رحم در افراد مبتلا به سرطان رودۀ کوچک افزایش پیدا می‌کند.
• گسترش سرطان: ممکن است سرطان متاستاز بدهد یا به‌عبارتی به دیگر اندام‌ها گسترش پیدا کند. سرطان روده کوچک اغلب به کبد گسترش پیدا می‌کند.

تشخیص سرطان روده کوچک

تشخیص سرطان روده کوچک از طریق معاینۀ علائم بالینی، بررسی سوابق شخصی و خانوادگی و همچنین برخی آزمایش‌ها انجام می‌شود:

• تصویربرداری اشعه ایکس؛ مانند ام‌آر‌آی و سی‌تی‌اسکن
• آندوسکوپی؛ معاینة لولۀ گوارش از طریق ابزاری شبیه به یک لولۀ ظریف که به یک دوربین بسیار کوچک مجهز است.
• آزمایش خون
• آزمایش آنزیم‌های کبدی از طریق سنجش خون
• بررسی خون در مدفوع
• نمونه‌برداری از غدد لنفی

پزشکان متخصص گوارش با معاینI بالینی و درخواست انجام آزمایش و عکس‌برداری می‌توانند سرطانی شدن سلول‌های روده را تشخیص دهند. سپس روند درمان را آغاز کرده یا شما را به متخصص انکولوژی ارجاع دهند.

درمان سرطان روده کوچک

همان‌طورکه گفتیم سرطان روده کوچک پنج نوع دارد. پزشک متخصص با در نظر گرفتن نوع و علائم سرطان روده کوچک بهترین درمان را برای بیمار انتخاب می‌کند.

جراحی

 اگر سرطان قسمت کوچکی از روده را درگیر کرده باشد بخش سرطانی روده از طریق جراحی از بدن خارج می‌شود؛ سپس دو سرِ بازِ روده به هم بخیه می‌شوند. در برخی موارد نادر ممکن است نیاز باشد کل رودۀ کوچک برداشته شود.

شیمی درمانی

داروهای شیمی‌درمانی با سرکوب رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی از رشد غدۀ سرطانی جلوگیری کرده و سرطان را درمان می‌کند. البته از عوارض داروهای شیمی درمانی این است که بر بعضی از سلول‌های سالم بدن نیز مانند سلول‌های پوست و مو اثر می‌گذارند.

درمان هدفمند

داروهای مورد مصرف در این درمان مستقیماً سلول‌های سرطانی را هدف می‌گیرند و بر آن‌ها اثر می‌گذارند. این داروها برای برخی از انواع سرطان روده کوچک، تومور استرومال یا لنفوم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ایمونوتراپی

این نوع از درمان بر تقویت سیستم ایمنی بدن تمرکز می‌کند و همچنین باعث می‌شود گلبول‌های سفید و سیستم ایمنی سلول‌های سرطانی را بهتر شناسایی کرده و با آن‌ها مقابله کنند.

نمی‌توان به‌طور قطعی از بروز سرطان پیشگیری کرد؛ اما با رعایت سبک زندگی سالم و انجام چکاپ‌های منظم می‌توان خطر ابتلا را کاهش داد. پرهیز از مصرف سیگار و الکل، تغذیه سالم و ورزش منظم نقش مؤثری در بهبود سلامت شما دارد.

پیشگیری از سرطان روده کوچک چقدر مؤثر است؟

دلیل قطعی ابتلا به سرطان رودۀ کوچک مشخص نیست؛ به‌همین‌دلیل روش مشخصی برای جلوگیری از این سرطان وجود ندارد؛ ولی برخی از عادات و سبک زندگی بر احتمال ابتلا به سرطان اثر مثبت می‌گذارند:

مصرف روزانه میوه‌ها و سبزیجات

 میوه‌ها، سبزیجات و دانه‌های سبوس‌دار حاوی ترکیباتی مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. این ترکیبات به پیشگیری از انواع سرطان کمک شایانی می‌کنند.

کاهش مصرف الکل

 مصرف الکل احتمال بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. سعی کنید تا جای ممکن از نوشیدن الکل پرهیز کنید.

پرهیز از استعمال سیگار

مصرف سیگار اثرات مخرب بی‌شماری دارد و احتمال ابتلا به سرطان رودۀ کوچک را نیز افزایش می‌دهد. اگر برای ترک سیگار با مشکل مواجه هستید می‌توانید با متخصصان ترک اعتیاد مشورت کنید.

ورزش روزانه

 سعی کنید در هر روز حداقل سی دقیقه ورزش کنید. ورزش روزانه به حفظ و بهبود سلامت عمومی بدن کمک می‌کند.

داشتن وزن سالم

اضافه وزن از عوامل ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها است. اگر به اضافه وزن دچار هستید با استفاده از رژیم غذایی و ورزش‌های مناسب وزن خود را به بازۀ نرمال برسانید.

کلام آخر دکترساینا

سرطان روده کوچک به‌طور قطعی قابل پیشگیری نیست؛‌ اما می‌توان با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم خطر ابتلا را کاهش داد. همچنین با انجام چکاپ‌های منظم و درمیان گذاشتن علائم احتمالی خود با پزشک متخصص گوارش، می‌توانید بیماری را در مراحل اولیة آن تشخیص دهید و روند درمان را به‌موقع آغاز کنید. به‌خاطر داشته باشید علائم سرطان روده کوچک در ابتدای بیماری چندان اختصاصی نیست. بهتر است هر نوع تغییرات گوارشی را با پزشک در میان بگذارید.

سؤالات متداول

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.