آیا می‌دانید فک هم آرتروز دارد؟ بله، درست شنیدید! متاسفانه، آرتروز فک (Osteoarthritis of the jaw) می‌تواند شکل و عملکرد فک را تغییر دهد. دکتر ساینا در این مقاله اطلاعات کاملی را درباره این عارضه با شما به‌اشتراک می‌گذارد. با ما همراه باشید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
آرتروز فک چیست؟
مفصل فک نیز مانند سایر مفاصل بدن امکان دارد که دچار آرتروز شود. آرتروز فک می‌تواند شکل و عملکرد فک را تغییر دهد. این عارضه ممکن است در یک یا هر دو طرف فک رخ دهد. شدت آرتروز فک می‌تواند خفیف یا شدید باشد و ممکن است با گذشت زمان بدتر شود. این بیماری همچنین منجر به بروز علائم مرتبط با اختلالات مفصل گیجگاهی فکی خواهد شد.
علت آرتروز فک چیست؟
عوامل زیر باعث بروز آرتریت فک می‌شوند:
آرتروز یا استئوآرتریت
آرتروز (Osteoarthritis) نوع متداول آرتریت فک است که می‌تواند بر روی هر مفصل در بدن تأثیر بگذارد. این عارضه به دلیل استفاده بیش از حد مفصل و با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا میکند.
روماتیسم مفصلی
یکی دیگر از دلایل آرتریت فک روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید (RA)RARheumatoid Arthritis است. این عارضه یک بیماری خود-ایمنی است که باعث میشود سیستم ایمنی بدن شما به بافت سالم پوشاننده مفاصل شما حمله کند. این یک بیماری التهابی مزمن است.
آرتریت پسوریازیس
آرتریت پسوریازیس (Psoriatic Arthritis(PsA یک بیماری التهابی مفصلی است که در حدود ۳۰ درصد افراد مبتلا به بیماری پوستی پسوریازیس رخ می‌دهد. افراد مبتلا به این بیماری با مشکلات باز شدن فک، دندان‌قروچه و سفت شدن فک یا اختلال گیجگاهی مفصل فک مواجه هستند.
شایع‌ترین علائم آرتروز فک
علائم آرتروز فک بسته به شدت آن متفاوت است. برخی از شایع‌ترین علائم آرتروز فک عبارتند از:
- احساس دردی که می‌تواند در هنگام حرکت فک رخ دهد
- التهاب در مفاصل فک یا اطراف آن
- محدود شدن حرکت مفصل یا قفل شدن فک
- حساسیت فکی
- صدا دادن فک
- سفتی فک به خصوص در صبح
- مشکل در جویدن
- درد صورت یا درد در اطراف گوش یا گردن
- سردرد
- درد دندان
درصورت مشاهده یک یا چند مورد از این علائم بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت را ریشه‌یابی کند.
برای مشاهده لیست بهترین دندان‌پزشکان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص دندان ارتباط آنلاین با متخصص دندانآرتروز فک و اختلالات مفصل گیجگاهی فک
آرتروز در فک می‌تواند اختلالات گیجگاهی فک را ایجاد کند. این اختلال با علائم همراه است:
- التهاب مزمن فک
- خراب شدن غضروف فک
- محدودیت حرکت فک
پیشرفت و شدت اختلالات گیجگاهی فک به نوع آرتروز درگیر بستگی دارد.
نحوه تشخیص آرتروز فک
وقتی به علت درد فک به پزشک مراجعه می‌کنید. ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق علت درد در ناحیه فک آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز کند. این آزمایش‌ها شامل موارد است:
- آزمایش اشعه ایکس از فک؛
- آزمایش سی تی CT (توموگرافی کامپیوتری) برای بهتر دیدن استخوان‌های فک و بافت مفصلی؛
- MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) برای اینکه مشخص شود آیا فک شما از نظر ساختاری مشکلی دارد یا خیر.
آیا برای درمان آرتروز فک راهی وجود دارد؟
تاکنون هیچ راه مؤثری برای درمان آرتروز فک ارائه نشده است. راههای درمانی موجود برای کنترل بیماری استفاده می‌شوند. آرتروز فک با تخریب بافتهای سخت و نرم اطراف مفصل فک بروز میکند.
برای درمان آرتریت فک باید به علت بروز آن توجه کرد. بهطور کلی اهداف زیر در درمان آن دنبال میشود:
- جلوگیری از آسیب‌‌های بعدی فک
- مدیریت درد بیمار
- حفظ عملکرد فکها
اقدامات اولیه برای درمان
اقدامات اولیه برای جلوگیری از پیشرفت آرتروز فک باعث میشود بیمار از بروز علائم جدی این بیماری در امان بماند. از جمله این اقدامات اولیه برای درمان آرتروز فک می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- استراحت دادن به فکها
- تمرینات فیزیوتراپی
- مصرف داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی
- استفاده از محافظ دهان برای جلوگیری از ساییده شدن دندان‌ها
معرفی شیوه‌های درمان
با توجه به شدت و میزان علائم، پزشک جهت درمان آرتریت فک احتمالاً روش‌های زیر را تجویز خواهد کرد:
- تحریک الکتریکی
- پمادهای موضعی
- تزریق استروئید
- تزریق اسید هیالورونیک
- طب سوزنی
درمان با داروهای خوراکی
- شل‌کننده‌های عضلانی
- داروهای تسکین‌دهنده‌ی درد
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای تعدیل‌کننده و سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی
آیا می‌توان از جراحی برای درمان آرتروز فک استفاده کرد؟
جراحی فک آخرین گزینه برای درمان آرتروز فک است. درحقیقت چنانچه درمانهای سبک‌تر در تسکین درد فک یا دیگر مشکلات بیمار مؤثر نباشند پزشک ممکن است جراحی فک را پیشنهاد دهد. یکی از گزینههای جراحی فک، آرتروسکوپی با روش آرتروسنتز است. در این روش، بدن مورد حداقل تهاجم قرار میگیرد و در عین حال، با میزان موفقیت بالایی نیز درمان می‌گردد.
در طی این روش، پزشک متخصص یک یا چند سوراخ کوچک در بالای مفصل فک ایجاد میکند. سپس با استفاده از یک آرتروسکوپ، مفصل را مورد بررسی قرار می‌دهد. این ابزار پزشکی مجهز به نور و لنز است و زمانی که به داخل بدن هدایت میشود، تصویر واضحی از اندامهای درونی در اختیار پزشک قرار می‌دهد. جراحی با استفاده از ابزارهای دیگر انجام خواهد شد.
اقدامات پزشکی برای جراحی فک شامل موارد زیر است:
- خارج کردن بافت آسیبدیده
- تغییر شکل مفصل
- تسکین ورم
همچنین در طی عمل فک، پزشک مایعی را به فک تزریق خواهد کرد. به این شیوه‌ی درمانی آرتروسنتز گفته میشود. این مایع باعث از بین رفتن مواد شیمیایی میشود که در اثر التهاب تولید شده‌اند. این امر سبب میشود تا فشار از روی مفصل فک کاهش یابد. در نتیجه، فک دامنه‌ی حرکت طبیعی خود را پیدا خواهد کرد.
تعویض مفصل نیز دیگر گزینه برای درمان آرتروز فک می‌باشد.
استفاده از روش‌های خانگی
اگر آرتریت فک شدید نباشد می‌توانید آن را با راهکارهای ساده‌ای کنترل کنید. برخی از اقدامات خانگی به بهبود درد و علائم کمک میکند.
به فک خود استراحت دهید
برای این منظور لازم است تا از باز کردن بی‌مورد فک اجتناب نمایید. همچنین بهتر است به سراغ مواد غذایی بروید که کمتر نیاز به جویدن دارند. از خوردن خوراکیهایی که باعث ایجاد چسبندگی در دهان و دندان می‌شوند خودداری نمایید.
از کمپرس سرد و گرم استفاده نمایید
کمپرس سرد با کاهش جریان خون باعث کاهش درد در ناحیه‌ی آسیبدیده میشود. این در حالی است که کمپرس آب گرم، باعث جریان خون بهتر شده و منجر به ترمیم بافت آسیبدیده میشود.
تمرینات مخصوص فک را انجام دهید
انجام تمرینات اختصاصی فک ممکن است به تقویت عضلات فک و بهبود حرکت مفاصل کمک کند.
به سراغ تمرینات ریلکسیشن بروید
برای کاهش درد فک هنگام استرس، فک خود را ببندید و تمرینات آرامشبخش انجام دهید. این امر اضطراب را کاهش داده و باعث آرامش عمومی بدن خواهد شد.
عضلات فک را ماساژ دهید
ماساژ دادن عضلات فک به بهبود جریان خون کمک خواهد کرد.
محافظ دهان چیست و چگونه به درمان آرتروز فک کمک میکند؟
اگر به آرتروز فک مبتلا هستید و مستعد دندان‌قروچه هم هستید ممکن است پزشک به شما استفاده از محافظ دهان را پیشنهاد دهد. محافظ دهان وسیلهای است که برای محافظت از دندان‌ها در برابر حرکات نابه‌جای فک و یا آسیب‌دیدگی‌های ورزشی استفاده میشود. این محافظ همچنین می‌تواند به کاهش خر و پف نیز کمک کند. با این حال، این وسیله برای همه‌ی کاربردها بهطور یکسان طراحی و ساخته نمی‌شود.
از انواع محافظ دهان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
محافظ‌های پیش‌ساخته دهان (Stock)
این نوع از گاردهای دهانی از مقرونبهصرفهترین انواع آن‌‌ها هستند. این ابزار در اکثر داروخانهها و فروشگاهها به فروش می‌رسد و در اندازههای کوچک، متوسط و بزرگ ساخته میشود. این نوع محافظ معمولاً دندانهای فوقانی را پوشش می‌دهد.
محافظ دهان Boil and bite
این محافظها در یک سایز تهیه می‌شوند و با قرار گرفتن در آب داغ، تغییر اندازه می‌‌دهند.
محافظ دهان سفارشی
این نوع محافظ دهان بعد از اندازه‌‌گیری دقیق فک بیمار ساخته میشود.
کلام آخر دکترساینا
تشخیص به‌موقع آرتروز فک یا اختلالات مفصل گیجگاهی فک به جلوگیری از دیگر آسیب‌‌های فک کمک خواهد کرد. پس اگر مدت زیادی است که در ناحیه فک درد و ناراحتی دارید بهتر است حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت آن را شناسایی کند. معمولاً اولین خط درمانی که پزشک به شما پیشنهاد خواهد داد، روش‌های سبک‌تر درمانی است.
اگر در زمینه آرتروز فک یا دیگر مشکلات آرتروز به مشاوره بیشتری نیاز دارید کافی‌ست بر روی لینک زیر کلیک کنید تا همین حالا از بهترین فوق تخصص ارتوپدی مشاوره تلفنی دریافت کنید.
سلام وقت بخیر من مدتی هست درگیر آرتروز فک هستم فیزیوتراپی هم رفتم بعد ازفیزیو چند وقت بهت بودم ولی الان بدتر شدم ومرتب گوش درد میکنم مخصوصا شب موقع خواب میشه من راهنمایی کنید
سلام به تشخیص پزشکان دچار آرتروز فک و لیز خوردگی دیسک فک هستم درد شدید دارم نایت گارد برام تجویزکردن به دلیل هزینه بالای ساخت نتونستم بگیرم راه دیگری برا کاهش درد نیست
سلام
من فکم صدامیده ودندونام دردمیکنه بعضی وقت هاودرددرناحیه گردن دارم وقتی زیادخم میشم
من دچارآ رتروزفک هستم؟میشه راهنمایی کنین؟