دارواش،واش،بورگ آغاجی
درباره
دارواش گیاهی است نیم انگلی ، پرشاخه و منشعب ، برگهایش ضخیم ، ساده ، بیضی دراز ، متقابل ، سفت و چغر مثل چرم ، شاخههای آن برحسب اینکه روی چه درختی زندگی نیمه انگلی را میگذراند دارای اشکال مختلف است گل دو پایه و زرد رنگ ، میوه آن سته به اندازه نخود شفاف و بیرنگ است .
فواید
از برگهای آن در مصارف داخلی مانند بزرگ شدن طحال استفاده میشود .
در طب قدیم چین و ایران از این دارو برای رفع التهاب کبد ، تسریع رشد موی سر استفاده میشده است . دبق یا میوه گیاه بنظر حکمای طب سنتی ایران محلل و ملین است و رطوبتهای رقیق و غلیظ را رفع میکند . مالیدن آن نرم کننده و تحلیلبرنده و سرباز کنندة دملها و ورمهای بلغمی است .
میوه آن مضر و تضعیف کننده قلب است و باید با با درنجبویه خورده شود . اسراف در خوردن آن ایجاد مسمومیت میکند و ممکن است موجب سکته قلبی و فلج قسمت پائین اعضای بدن ، قطع تنفس و خفگی شود . لذا مصرف آن باید زیر نظر پزشک باشد .
دامداران ( گاوداران ) در زمستان و فصلی که با کمبود علوفه روبرو میباشند جهت تغذیه گاو و گوساله تمام گیاه را از روی درختان برداشت و به مصرف تغذیه دام میرسانند .
مضرات
مضراتی یرای این گیاه یافت نشد.
طرز استفاده
زنبورعسل از گلهای نر دانه گرده و از گلهای ماده آن نوش بدست میآورد . میوه دارواش که به کشمش کولی نیز معروف است دارای ماده چسبنده بنام ‹‹ ویسین ›› است که در صنعت بمصرف نوعی چسب بنام ‹‹ گلو ›› میرسد . اثر مواد مؤثره در گیاه دارواش برحسب آنکه به روی چه درختی بسر میبرد فرق مینماید . قسمت مورد استفادهی داروئی دارواش شاخههای پر برگ جوان یا خشک شده و میوهی آن است. که معمولاً در طول سال جمعآوری شده و در حرارت حدّاکثر ۴۵ درجهی سانتیگراد خشکانده میشود.
ترکیبات
دارواش دارای مادّهای چسبنده به نام ویسین در میوه، در برگها املاح مختلف نظیر کلسیم، پتاسیم، منیزیوم، اینوزیت، ساپونین، مادّهای به نام اورسون، و در شیرهی تازهی آن آرژینین، آسپاراژین، یک پرولین، اسید سیستئیک، کینورنین و مقدار کمی هایدروکسیلیزین است.
طبیعت
طبع دارواش گرم و خشک است.