آیا علائم آب مروارید را می‌شناسید؟ بیماری کاتاراکت چشم یا همان آب مروارید، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشم است که معمولاً در میانسالی بروز پیدا می‌کند؛ اما این بدین معنا نیست که در سنین کمتر یا حتی در نوزادی امکان بروز آب مروارید وجود ندارد. آب مروارید درمان‌پذیر است، به‌شرطی که به‌موقع برای درمان آن اقدام شود. در این مطلب به‌بررسی علائم آب مروارید چشم و روش درمان آن می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
آب مروارید چشم چیست؟
آب مروارید یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشم در سنین بالا است و اغلب در افراد بالای ۶۵ سال دیده میشود. البته آب مروارید مادرزادی نیز یکی از بیماری‌های چشمی در نوزادان است. آب مروارید اصلی‌ترین علت نابینایی اکتسابی در کشورهای توسعه نیافته است.[i]
قسمت رنگی چشم عنبیه نام دارد. در جلوی عنبیه یک عدسی قرار گرفته است که نور را متمرکز می‌کند و بینایی را ممکن می‌سازد؛ آب مروارید یعنی کدر یا تار شدن عدسی چشم. این کدورت باعث میشود که تاری دید و دید ابری از مهم‌ترین علائم آب مروارید باشند.
دید کسانی که به آب مروارید چشم دچار هستند مانند وقتی که از پشت یک شیشة مه گرفته نگاه می‌کنیم، کدر و ابری میشود. این مشکل بینایی در ابتدا چندان ملموس نیست و مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند؛ ولی با شدیدتر شدن آب مروارید دید افراد نیز مختل میشود.
آب مروارید ممکن است در یک چشم بروز پیدا کند یا هردو چشم را درگیر کند. درصورت درمان نکردن، آب مروارید می‌تواند منجر به نابینایی شود؛ ولی درمان آب مروارید که اغلب از طریق جراحی انجام میشود عوارض جانبی کمی دارد و خوشبختانه عمل پرخطری نیست.
در افراد مبتلا به آب مروارید، عدسی چشم کدر میشود؛ درنتیجه نوری که از اجسام ساتع میشود نمی‌تواند به‌صورت متمرکز از عدسی عبور کند و تصویر شفافی ارائه نمی‌شود. تاری دید از مهم‌ترین علائم آب مروارید است؛ درست مانند زمانی که از پشت شیشه‌ای مه گرفته نگاه می‌کنید.
انواع آب مروارید
آب مروارید بسته به اینکه کدام قسمت از عدسی را درگیر می‌کند و بیماری چطور پیشرفت می‌کند انواع مختلفی دارد:
- آب مروارید هسته‌ای: زمانی اتفاق می افتد که مرکز عدسی چشم کدر شود. نزدیک‌بینی از اولین علائم آب مروارید هسته‌ای است. عدسی ابتدا کمی زرد شده و به مرور ممکن است قهوه‌ای شود. تیره شدن عدسی باعث میشود تشخیص رنگ‌ها دشوار شود.
- آب مروارید کورتیکال: با سفید شدن لبة عدسی چشم آغاز میشود. سفید شدن عدسی چشم به‌صورت رگه‌ها یا خط‌های سفید دیده میشود. با پیشرفت بیماری این خطوط به مرکز عدسی کشیده می‌شوند و دید را مختل می‌کنند.
- آب مروارید زیرکپسولی خلفی: معمولاً به‌صورت یک لکة مات و کوچک در قسمت پشتی عدسی و در مسیر نور شروع میشود. این نوع از آب مروارید چشم اغلب هنگام مطالعه مشکل‌آفرین میشود؛ همچنین مشکلات بینایی در نور زیاد و مشاهدة هالة نور اطراف منبع نور در شب را به دنبال دارد. آب مروارید زیرکپسولی خلفی سریع‌تر از دیگر انواع آب مروارید پیشرفت می‌کند.
- آب مروارید مادرزادی: نوزادان و کودکان را درگیر می‌کند. ممکن است نوزاد با آب مروارید مادرزادی متولد شود یا در سنین پائین به آن دچار شود. این عارضه بر اثر نقص ژنتیکی یا نوعی آسیب و عفونت بروز پیدا می‌کند.
علائم آب مروارید
همان‌طورکه گفتیم آب مروارید چشم در مراحل اولیه شدید نیست و ممکن است فرد اصلا متوجه آن نشود. با پیشرفت بیماری، نشانه های آن مشهودتر می‌شوند.
شایع‌ترین علائم آب مروارید به شرح زیر هستند:
- دید ابری، کدر یا تار
- دشواری دید در تاریکی
- حساس شدن به نور شدید
- نیاز به نور بیشتر هنگام مطالعه و انجام برخی فعالیت‌ها
- دیدن هالة نور اطراف لامپ یا منبع نور
- بیشتر شدن شمارة چشم
- کم‌رنگ یا زرد دیدن رنگ‌ها
- دوبینی در یک چشم
برای مشاهده لیست بهترین متخصص چشم پزشکی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص چشم ارتباط آنلاین با متخصص چشمریسک فاکتورهای آب مروارید
باوجوداینکه بسیاری از افراد ممکن است به آب مروارید مبتلا شوند؛ ولی برخی عوامل احتمال بروز این عارضه چشمی را افزایش می‌دهند:
- افزایش سن
- دیابت
- قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض نور خورشید
- استعمال سیگار
- اضافه وزن
- فشار خون بالا
- سابقة آسیب یا التهاب چشم
- سابقة جراحی چشم
- مصرف طولانی‌مدت داروهای کورتیکواستروئید (کورتون)
- سوءمصرف الکل
آب مروارید بیماری شایعی است و بسیاری از افراد در سنین بالا دچار آن می‌شوند؛ اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهند. ازجمله: ابتلا به دیابت، مصرف سیگار و الکل، قرار گرفتن طولانی و مداوم در معرض نور شدید و …
آب مروارید مادرزادی
نوزادان و کودکان مبتلا به آب مروارید چشم، بینایی خوب و کاملی ندارند. این مشکل بر مغز اثر می‌گذارد و هماهنگی بین چشم و مغز را مختل می‌کند. آب مروارید مادرزادی بر اثر نقص ژنتیکی، عفونت یا عدم تعادل ترکیبات شیمیایی بروز پیدا می‌کند.
عوارض آب مروارید مادرزادی به محل و اندازة آب مروارید بستگی دارند:
- تنبلی چشم
- جدا شدن لایة حساس به نور در پشت چشم (جداشدگی یا پارگی شبکیه)
- انحراف چشم یا استرابیسموس
- گلوکوم یا آب سیاه چشم
عکس ۵ وارد شود
علائم آب مروارید مادرزادی
همان‌طور که گفتیم علت آب مروارید چشم کدر شدن عدسی است؛ یکی از بارزترین علائم آب مروارید مادرزادی خاکستری یا سفید شدن عدسی چشم است. ممکن است کل عدسی اندکی سفید به نظر برسد یا اینکه لکة سفید در عدسی دیده شود. دیگر علائم آب مروارید مادرزادی عبارت‌اند از:
- اگر آب مروارید در هر دو چشم باشد ممکن است دید نوزاد مختل شود و به محرک‌های دیداری واکنشی نشان ندهد.
- قرمز افتادن چشم در عکس به علت بازتاب نور است؛ به‌همین‌دلیل هنگام عکس‌برداری از نوزاد مبتلا به آب مروارید چشمان او قرمز رنگ دیده نمی‌شوند.
- حرکات غیرعادی و سریع چشم (نیستاگموس)
اگر عدسی چشم نوزاد شما کمی سفید به نظر می‌رسد یا لکة سفید در آن وجود دارد، ممکن است مبتلا به آب مروارید مادرزادی باشد. برای اطمینان می‌توانید از پزشک اطفال یا چشم پزشک کمک بگیرید.
درمان آب مروارید و آب مروارید مادرزادی
می‌توان گفت آب مروارید یکی از اصلی‌ترین دلایل نابینایی بزرگسالان است؛ ولی این بیماری در اکثر افراد به‌وسیلة جراحی یا تجویز عینک مناسب قابل درمان است.
معمول‌ترین روش درمان آب مروارید جراحی چشم است. در افرادی که علائم آب مروارید شدید و آزاردهنده نیستند برای درمان آب مروارید از عینک یا لنزهای طبی استفاده میشود و نیازی به جراحی نیست. اگر آب مروارید پیشرفت کرده باشد و علائم آب مروارید اختلالی در زندگی روزمره شما ایجاد کرده‌اند بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و عمل آب مروارید انجام دهید.
طی عمل درمان آب مروارید، عدسی چشم که کدر شده است برداشته میشود و به جای آن یک عدسی مصنوعی در چشم قرار می‌گیرد. عدسی‌های مصنوعی اندازه‌ها و قدرت بزرگ‌نمایی متنوعی دارند و پزشک با در نظر گرفتن شرایط چشم بیمار عدسی مناسبی را در چشم قرار می‌دهد.
درمان آب مروارید مادرزادی مشابه انواع دیگر این بیماری است. تقریباً بلافاصله پس از تشخیص آب مروارید در نوزادان می‌توان عمل آب مروارید چشم را انجام داد. این عمل در نوزادان ۶ تا ۸ هفته‌ای قابل انجام است. اغلب نوزادانی که این عمل را انجام می‌دهند در کودکی و بزرگسالی خود برای دید بهتر و دقیق‌تر به عینک نیاز پیدا می‌کنند.
کلام آخر دکترساینا
کاتاراکت یا آب مروارید چشم قابل درمان است؛ به شرط آن‌که علائم آب مروارید را به‌موقع تشخیص دهید و برای درمان آن اقدام کنید. به‌یاد داشته باشید بااینکه شیوع آب مروارید در سنین بالاتر بیشتر است، اما جوانان و حتی نوزادان نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند. توصیه دکترساینا این است درصورتی‌که متوجه هر نوع اخلال در بینایی خود شدید حتماً با یک چشم پزشک مشورت کنید.
سؤالات متداول
آب مروارید می‌تواند به‌مرور پیشرفت کند و باعث از دست رفتن بینایی فرد شود؛ ولی در اغلب موارد این بیماری قابل درمان است و پس از درمان عوارض جانبی جدی و طولانی‌مدتی ندارد.
به‌طور خلاصه، بله. آب مروارید، در صورت عدم درمان می‌تواند به کوری منجر شود.
علت آب مروارید چشم، کدر شدن عدسی چشم است. عدسی بخشی از چشم است که نور از آن عبور می‌کند و بر شبکیه متمرکز میشود و فرد از این طریق قادر به بینایی میشود. با کدر شدن عدسی نور از آن عبور نمی‌کند. نرسیدن نور به شبکیه یعنی ناتوانی در دیدن.
خوشبختانه می‌توان عدسی کدر شده را با یک عدسی مصنوعی جایگزین کرد؛ با این عمل فرد بینایی خود را به‌طور کامل به دست می‌آورد.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.