سزارین یکی از روش‌های زایمان و به‌دنیاآمدن جنین است. مادری که سزارین کرده است، باید پس از زایمان اقدامات احتیاطی بیشتری را رعایت کند. رعایت اقدامات لازم باعث بهبودی سریع‌تر و کاهش چشمگیر عوارض پس از زایمان می‌شود. یکی از این مراقبت‌های مهم، نحوه صحیح خوابیدن بعد از عمل سزارین است. در این مقاله درباره نحوه صحیح خوابیدن پس از عمل سزارین می‌گوییم. با ما همراه باشید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
چرا کیفیت خواب برای بهبودی سریع‌تر سزارین مهم است؟
گرچه در چند هفته اول پس از زایمان خبری از خواب منظم نیست، رعایت نحوه صحیح خوابیدن بعد از عمل سزارین حتی در چرت‌های چنددقیقه‌ای و چندساعتی نیز بسیار مهم است. دلایل این توصیه عبارت‌اند از:
۱. بهبودی سریع‌تر
یکی از دلایل مهم اهمیت کیفیت خواب پس از سزارین، بهبودی سریع‌تر زخم بخیه و محل برش این عمل جراحی است. وقتی به شکلی صحیح بخوابید، محل بخیه در وضعیت مناسبی قرار می‌گیرد و متحمل هیچ‌گونه فشاری نمی‌شود، به این ترتیب زخم سریع‌تر ترمیم می‌شود و مدت بهبودی شما سریع‌تر طی خواهد شد.
۲. مراقبت از نوزاد
دلیل دیگر توصیه به رعایت نحوه صحیح خوابیدن بعد از عمل سزارین مراقبت صحیح از نوزادی است که به‌تازگی وارد این دنیای پر از هیاهو شده است. این موجود کوچک به‌ویژه در هفته‌ها و ماه‌های اول تولد به مراقبت شبانه‌روزی نیاز دارد و در صورتی می‌توانید تمام و کمال نیازهایش را برآورده کنید که خوابی باکیفیت داشته باشید. وقتی به شکل صحیح بخوابید، قطعا خوابتان نیز کیفیت بیشتری خواهد داشت و با بیدارشدن نوزاد، شما هم می‌توانید هوشیار و سرحال از او مراقبت کنید.
از مادر، خواهر و خانواده‌تان بخواهید در این روزهای پرفشار کنارتان باشند تا بتوانید به‌درستی استراحت کنید و از پس وظایف مادرانه‌تان هم به‌خوبی برآیید. از آنجا که نوزاد تازه متولدشده در فواصل کوتاه نیاز به شیرخوردن و تعویض پوشک دارد، بودن این افراد در کنارتان می‌تواند دلگرمی و کمک موردنیازتان را در اولین روزهای بچه‌داری برایتان فراهم کند.
چرا خواب بعد از سزارین سخت است؟
یکی از رایج‌ترین شکایات مادران در روزهای اولیه پس از زایمان و تولد نوزاد، بی‌خوابی است. واضح‌ترین دلیل این کم‌خوابی‌ها وجود موجودی کوچک است که تقریبا هر یک‌ونیم تا دو ساعت یک بار از خواب بیدار می‌شود و نیاز به شیر و تعویض پوشک دارد. برای این موجود کوچک فرقی نمی‌کند روز است یا شب؛ بدن او در این فواصل زمانی نیاز به دریافت شیر دارد. گرچه به‌مرور مدت‌زمان خواب شبانه نوزاد بیشتر و فواصل بیدارشدن او طولانی‌تر می‌شود، نیاز مداوم به مراقبت در اولین روزهای زندگی و شب‌بیداری‌های مکرر مادر همان چیزهایی است که خواب پس از سزارین را دشوار می‌کند.
البته نیازهای مداوم نوزاد به مراقبت، فقط یکی از دلایل سختی خواب بعد از عمل سزارین است. دلیل دیگر این است که شما پس از سزارین، در دوران نقاهت یکی از سنگین‌ترین عمل‌های جراحی به سر می‌برید. در عمل سزارین چندین لایه شکم و رحم برش می‌خورد تا جنین از داخل شکم خارج شود. قطعا ترمیم زخم بخیه این برش چندلایه زمان‌بر است و پیداکردن موقعیت خواب راحت در این شرایط نیز بسیار دشوار. ممکن است در طول خواب چندین بار از فشار و درد زخم بخیه از خواب بیدار شوید و به‌خواب‌رفتن مجدد برایتان بسیار سخت باشد.
بهترین حالت خوابیدن بعد از سزارین
با توجه به اهمیت کیفیت خواب بعد از عمل سزارین و دشواربودن خواب در این دوران، بهتر است با چند موقعیت مختلف خواب آشنا شوید که کمترین فشار را بر روی زخم بخیه شکم شما وارد و به‌خواب‌رفتن را برایتان راحت‌تر می‌کنند.
۱. خوابیدن به پشت
درحالی‌که خوابیدن به پشت، پس از هفته بیستم بارداری توصیه نمی‌شود، این وضعیت یکی از بهترین روش‌های خواب برای زنانی است که در دوران نقاهت عمل سزارین به سر می‌برند. خوابیدن به پشت کمترین فشار را بر روی محل برش وارد می‌کند و بدن شما را در موقعیت خنثی قرار می‌دهد.
اگر می‌خواهید پاهایتان را بالا بیاورید یا این وضعیت را راحت‌تر کنید، بد نیست یک بالشتک کوچک، پتو یا حوله‌ای محکم در زیر زانوهایتان بگذارید.
۲. خوابیدن به پهلو
برای برخی از زنانی که به‌تازگی سزارین کرده‌اند، بعد از خوابیدن به پشت، خوابیدن به پهلو دومین وضعیت راحت خواب محسوب می‌شود. خوابیدن به پهلو از آن جهت روش مناسبی به شمار می‌رود که فشار مضاعفی بر محل برش شکم ایجاد نمی‌کند و باعث می‌شود راحت‌تر بلند شوید و از تخت‌خواب بیرون بیایید.
بهتر است روی خوابیدن به پهلوی چپ تمرکز کنید، چون این کار خون‌رسانی به بدن و همچنین هضم را راحت‌تر می‌کند. ممکن است برای راحتی و حمایت مناسب از شکم و باسن در حالت خوابیدن به پهلو، به بالش یا سایر وسایل کمکی نیاز داشته باشید.
۳. خوابیدن به شکل شیب‌دار
برای خوابیدن به شکل شیب‌دار به چند بالش حمایتی نیاز دارید. باید بالش‌ها را طوری پشت‌تان تنظیم کنید که کمرتان در زاویه ۴۵ درجه قرار بگیرد و شیبی نسبی ایجاد شود.
اگرچه خوابیدن به شکل شیب‌دار در دوران نقاهت عمل سزارین خیلی رایج نیست، این نوع خوابیدن راحتی نسبی موردنیاز شما برای بلندشدن و نشستن را در اختیارتان قرار می‌دهد.
با وجود اینکه احتمال آپنه انسدادی خواب پس از عمل سزارین بیشتر است، خوابیدن به شکل شیب‌دار فشار واردشده بر محل برش و بخیه را کاهش می‌دهد و خیالتان را بابت بازبودن تمام راه‌های هوایی راحت می‌کند.
۴. خوابیدن به‌صورت نشسته
بلندشدن از حالت درازکش برای برخی از زنانی که به‌تازگی سزارین کرده‌اند، به‌قدری سخت است که ترجیح می‌دهند به‌صورت نشسته بخوابند. گرچه این وضعیت به‌اندازه درازکشیدن راحت نیست، گزینه عالی دیگری است که می‌تواند در روزهای اولیه پس از عمل سزارین بسیار کاربردی باشد.
برای اینکه در حالت نشسته هم راحت بخوابید از چند بالش حمایتی استفاده کنید و با تکیه‌دادن بر آن‌ها بدن‌تان را در حالت راحتی قرار دهید. به‌خصوص اگر شیر خودتان را به نوزادتان می‌دهید، خوابیدن صحیح به روش نشسته باعث می‌شود شیردهی راحت‌تری هم داشته باشید و نوزاد دلبندتان را در شرایط راحت‌تری شیر بدهید.
این روش خوابیدن کاملا موقتی است، چون بیشتر افراد می‌توانند حدود ۲ هفته پس از زایمان به تخت‌خواب برگردند و راحت‌تر بخوابند.
در چه پوزیشن‌هایی بعد از سزارین نباید خوابید؟
منع خوابیدن بر روی شکم یکی از توصیه‌های مهم پزشکان برای زنانی است که به‌تازگی سزارین کرده‌اند. در عمل سزارین برشی برای خروج نوزاد روی شکم شما ایجاد می‌شود و خوابیدن به شکم درد و فشار زیادی به این محل وارد می‌کند. علاوه بر دردناک‌بودن این روش خوابیدن، باعث می‌شود در روند بهبودی شما اختلال ایجاد شود و دیرتر از حد معمول به زندگی عادی برگردید.
معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند تا شش هفته بعد از سزارین یا تا زمانی که دیگر درد نداشته باشید، از خوابیدن روی شکم خودداری کنید. با این حال، در نهایت این به بدن شما و توصیه‌های پزشک‌تان بستگی دارد. ممکن است حتی زودتر از شش هفته پس از زایمان هم بتوانید به شکم بخوابید، اما از خوابیدن به این روش در هفته‌های اول پس از زایمان خودداری کنید.
ترفندهایی برای خواب بهتر بعد از سزارین
اضافه‌شدن استرس ناشی از مراقبت از نوزاد، در حالی که در دوران نقاهت پس از این جراحی بزرگ به سر می‌برید، می‌تواند خواب کافی را به هدفی دست‌نیافتنی تبدیل کند. با این حال، چند نکته وجود دارد که رعایت آن‌ها باعث می‌شود خواب شبانه راحت‌تری داشته باشید.
۱. از همسرتان کمک بگیرید
روزهای ابتدایی بچه‌داری برای والدین مانند دویدن در ماراتنی نفس‌گیر است. کمک‌کردن همسرتان در برخی وظایف مربوط به مراقبت از نوزاد می‌تواند از حجم سنگین کارهای شما بکاهد و باعث شود راحت‌تر این دوران را پشت سر بگذارید.
اگر نوزادتان از شیر شما تغذیه می‌کند، از همسرتان بخواهید کارهای مربوط به تعویض پوشک را انجام دهد یا حتی برای تغییر وضعیت مانند چرخیدن به پهلو یا بلندشدن از تخت‌خواب به شما کمک کند.
اگر نوزادتان شیر خشک می‌خورد، نحوه درست‌کردن شیر خشک و شیردادن به نوزاد با شیشه را به همسرتان هم یاد بدهید و تغذیه نوزاد در طول شب را به او بسپارید. به‌ویژه در روزهای اولیه پس از سزارین که درد ناشی از برش شکم در شدیدترین حالت ممکن است و تکان‌خوردن و تغییر وضعیت برایتان سخت است، این کار بار بزرگی را از روی دوش‌تان برمی‌دارد.
۲. قبل از خواب از وسایل دیجیتال مانند موبایل و تبلت استفاده نکنید
این قانونی است که همه باید از آن پیروی کنند، نه فقط والدین جدید! صفحه نمایش وسایل الکترونیکی مانند تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند نور آبی را ساطع می‌کنند. این نور مغز شما را فریب می‌دهد تا تولید ملاتونین را کاهش دهد و در نتیجه شما را کاملا بیدار نگه می‌دارد.
۳. یک محیط خواب آرامش‌بخش درست کنید
محیط اتاق خواب را طوری تنظیم کنید که آرامش‌بخش باشد و خستگی را از تن‌تان بیرون کند. در حالت ایدئال، مطمئن شوید که در اتاق شما خیلی گرم یا سرد نیست. تنظیم دمای اتاق مهم‌ترین شرط لازم برای خواب باکیفیت و بازیافتن انرژی تحلیل‌رفته است. موضوع دیگری که باید به آن توجه کنید، تاریک‌بودن اتاق است. اگر اتاق خوابتان نورگیر است یا تابیدن نور چراغ‌های بیرون از طریق پنجره داخل اتاق را روشن می‌کند، با استفاده از پرده‌ای ضخیم اتاق را به‌قدری تاریک کنید که بتوانید راحت و باکیفیت بخوابید.
۴. داروهای تجویزشده را سروقت مصرف کنید
گاهی درد بخیه سزارین به‌قدری شدید می‌شود که شما را از خواب بیدار می‌کند. احتمالا پزشک از قبل این شرایط را پیش‌بینی کرده و برایتان داروهای مسکن تجویز می‌کند. داروهای تجویزشده را با خیال راحت و بدون نگرانی از عوارض آن برای شیردهی مصرف کنید تا سریع‌تر بهبود یابید.
۵. از بالش‌های حمایتی استفاده کنید
بالش‌های حمایتی فقط مختص دوران بارداری نیستند و برای نحوه صحیح خوابیدن بعد از عمل سزارین و تجربه خواب راحت پس از زایمان نیز یکی از بهترین گزینه‌ها محسوب می‌شوند. استفاده از بالش حمایتی باعث می‌شود فشار کمتری به محل برش زایمان وارد شود و درد کمتری را متحمل شوید.
۶. از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار در ساعات نزدیک به خواب بپرهیزید
این نکته مهم نیز مختص همه افراد است، نه فقط کسانی که در دوران مراقبت پس از زایمان سزارین هستند.
خوردن تنقلات یا وعده‌های غذایی سنگین به‌عنوان شام، یا مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار در ساعات نزدیک به خواب همان چیزهایی‌اند که خواب راحت را از شما دریغ می‌کنند. حداقل ۲ ساعت قبل از برنامه‌ریزی برای رفتن به تخت‌خواب، از خوردن وعده‌های غذایی سنگین یا نوشیدنی‌های کافئین‌دار خودداری کنید.
نحوه بلند شدن از خواب بعد از سزارین
برای بلندشدن از تخت‌خواب این مراحل را طی کنید:
- ابتدا به پهلو بچرخید تا فشار کمتری به محل برش زایمان وارد شود.
- با کمک چند بالش و آرنج‌تان کم‌کم به حالت شیب‌دار و سپس نشسته درآیید. در حین حرکت، شکم‌تان را آرام با دست‌هایتان نگه دارید.
- ابتدا یکی از پاها و سپس دیگری را روی زمین بگذارید.
- دست‌تان را به دیوار یا تکیه‌گاه دیگری بگیرید و آرام از جایتان برخیزید.
کلام آخر دکترساینا
چه والدینی باشید که در حال آماده‌شدن برای عمل سزارین هستید و چه مادر جدیدی که مراحل اولیه بهبودی پس از زایمان را طی می‌کند، هدف این مقاله ارائه بینش‌ها و اقدامات مفید برای نحوه صحیح خوابیدن بعد از عمل سزارین و بهبود کیفیت و کمیت خواب شماست. با اولویت‌دادن به استراحت و تمرین خودمراقبتی، می‌توانید سیر بهبودی خود را سریع‌تر کنید و در عین حال سلامت خود را به‌طور کامل به دست آورید. پس از سزارین، مادر که می‌شوید، بدن شما دستخوش تغییرات قابل‌توجهی می‌شود و اطمینان از داشتن استراحت کافی و خواب با کیفیت برای بهبودی کامل بسیار مهم است.
اگر سؤالی درباره چالش‌های خواب پس از سزارین دارید یا با مشکلات مشابه دیگری دست‌وپنجه نرم می‌کنید، با پزشکان و مشاوران حاذق دکترساینا مشورت کنید. قطعا دریافت کمک تخصصی در روزهای اولیه پس از زایمان درصد زیادی از مشکلات و سؤالات شما را پاسخ خواهد داد.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و بارداری کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص بارداری ارتباط آنلاین با متخصص بارداریسؤالات متداول
خوابیدن روی شکم باعث می‌شود درد زیادی در ناحیه برش زایمان احساس کنید و روند بهبودی پس از عمل را به تعویق میاندازد.
از همان روزهای ابتدایی پس از عمل می‌توانید به پهلو بخوابید. در واقع خوابیدن به پهلو یکی از مطلوبترین شیوههای خوش پس از سزارین محسوب می‌شود.
بله، امکان خوابیدن به پهلو از همان روزها و هفته‌های اول پس از سزارین امکانپذیر است.
شما باید تا حد امکان استراحت کنید، به‌خصوص در چند هفته اول پس از سزارین.