ترازودون: از کاربرد و نحوه مصرف تا عوارض و هشدارها

ترازودون یک داروی ضدافسردگی است که برای درمان افسردگی، اضطراب و برخی مشکلات دیگر همچون اختلالات خواب تجویز می‌شود. اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده، ممکن است سؤالاتی درباره کاربرد، عوارض جانبی و خطرات احتمالی آن ذهن شما را درگیر کرده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ترازودون تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

ترازودون در یک نگاه

---

ترازودون چطور عمل می‌کند؟

اینکه ترازودون دقیقاً چگونه عمل می‌کند هنوز مشخص نیست. این دارو در دسته داروهایی به نام آنتاگونیست‌ها و مهارکننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین (SARIs) قرار می‌گیرد. این داروها با مسدودکردن جذب سروتونین و سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز عمل می‌کند. به زبان ساده این دارو فعالیت سروتونین را (ماده‌ای شیمیایی که به ثبات خلق‌وخو کمک می‌کند) در مغز افزایش می‌دهد. 

---

کاربرد ترازودون

ترازودون یک داروی ضدافسردگی تأییدشده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان افسردگی عمده یا ماژور است. از این دارو می‌توان به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر داروها یا روان‌درمانی برای درمان افسردگی استفاده کرد. البته ممکن است پزشک ترازودون را در سایر موارد نیز تجویز کند؛ ازجمله:

• مشکلات خواب
• اضطراب
• بیماری آلزایمر
• سوءمصرف مواد
• بولیمیا (پرخوری عصبی)
• فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) 
• آپنه انسدادی خواب یا وقفه تنفسی (OSA)

---

پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذاریم؟

پیش از مصرف ترازودون، پزشک را در جریان موارد زیر قرار دهید:

• سابقه اقدام به خودکشی یا فکر کردن در مورد آن 
• اختلال دوقطبی 
• مشکلات خون‌ریزی 
• آب‌سیاه (گلوکوم) یا در خطر ابتلا به آب سیاه
• بیماری قلبی یا سابقه حمله قلبی 
• ضربان نامنظم قلب 
• بیماری کلیه یا کبد 
• کمبود سدیم در خون 
• واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به ترازودون، سایر داروها، غذاها، رنگ‌ها یا نگهدارنده‌ها  
• تشنج یا صرع
• سندرم QT طولانی (یک اختلال مادرزادی قلبی)
• اعتیاد به مواد

---

نحوه مصرف قرص ترازودون

این دارو را مدت کوتاهی پس از صرف غذا یا میان‌وعده سبک به‌همراه یک لیوان آب و سر ساعت خاصی مصرف کنید. 

دوز مصرف 

این دارو معمولا ابتدا روزانه در چند نوبت و با مجموع دوز ۱۵۰ میلی‌گرم تجویز می‌شود. پزشک ممکن است این دوز را هر سه تا چهار روز ۵۰ میلی‌گرم افزایش دهد. همچنین حداکثر دوز مجاز این دارو برای بیماران بستری ۶۰۰ میلی‌گرم در روز و برای بیماران سرپایی ۴۰۰ میلی‌گرم در روز است.

طول دوره مصرف

طول دوره مصرف ترازودون باید توسط پزشک مشخص شود. به‌طورکلی اگر فقط یک دوره افسردگی داشته باشید، باید بعد از بهبود علائم تا حداقل شش ماه مصرف دارو را ادامه دهید. قطع زودهنگام دارو ممکن است عود افسردگی را در پی داشته باشد. در مواردی که سابقه بیش از یک دوره افسردگی دارید، ممکن است پزشک مصرف طولانی‌مدت دارو را توصیه کند.

اگر یک دوز را فراموش کردم چه کار کنم؟

درصورت فراموشی یک نوبت دارو، هرچه سریع‌تر دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. اگر تا نوبت بعدی مصرف دارو مدت‌زمان کمی باقی مانده، فقط دوز جدید را مصرف کنید. به‌هیچ‌وجه برای جبران فراموشی یک نوبت دارو، دو دوز را هم‌زمان مصرف نکنید.

آیا قطع ناگهانی ترازودون مجاز است؟

اگر مصرف ترازودون را ناگهانی قطع کنید دچار علائم ناخوشایند مثل سرگیجه، استفراغ، بی‌قراری، تعریق، گیجی، گزگز و سوزن‌سوزن‌شدن یا احساس شوک الکتریکی خواهید شد. قطع مصرف این دارو باید تدریجی و تحت‌نظر پزشک انجام گیرد.

---

عوارض جانبی ترازودون

ترازودون می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی خفیف یا جدی شود. فهرست زیر حاوی برخی از عوارض جانبی است که ممکن است در حین مصرف ترازودون رخ دهد. توجه داشته باشید که این فهرست شامل تمام عوارض جانبی ممکن نیست.

عوارض جانبی متداول ترازودون

عوارض جانبی شایع‌تر ترازودون می‌تواند شامل موارد زیر باشد: 

• ورم 
• خواب‌آلودگی 
• سرگیجه
• اسهال
• گرفتگی بینی
• کاهش وزن 
• تاری دید

این عوارض ممکن است طی چند روز یا چند هفته برطرف شوند. اگر این عوارض در شما شدید است یا بعد از مدتی برطرف نشد، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

عوارض جانبی جدی ترازودون

افکار خودکشی و تشدید افسردگی که ممکن است شامل علائم زیر باشد: 

• فکر کردن درباره خودکشی یا مرگ 
• اقدام به خودکشی 
• شروع یک دوره جدید افسردگی یا بدتر شدن افسردگی قبلی
• شروع یا تشدید اضطراب 
• احساس برانگیختگی یا بی‌قراری شدید 
• حملات هراس (پانیک) 
• بی‌خوابی 
• شروع یا تشدید تحریک‌پذیری 
• پرخاشگری، عصبانیت یا خشونت 
• عمل بر اساس تکانه‌های (وسوسه) خطرناک 
• مانیا (شیدایی) 
• سایر تغییرات غیرمعمول در رفتار یا خلق‌وخو 

سندرم سروتونین با علامت‌های زیر:

• بی‌قراری
• گیجی یا مشکل در تفکر 
• هذیان (دیدن یا شنیدن چیزی که واقعاً وجود ندارد.)
• مشکلات در هماهنگی حرکات
• تپش قلب 
• گرفتگی عضلات 
• مشکل در راه‌رفتن 
• تهوع 
• استفراغ 
• اسهال

مشکلات بینایی با علامت‌های زیر:

• درد چشم 
• تغییرات در بینایی، مانند تاری دید یا اختلالات بینایی 
• ورم یا قرمزی در داخل یا اطراف چشم 

ضربان نامنظم یا تپش قلب 

فشارخون پایین

کبودی یا خون‌ریزی غیرمعمول 

نعوظ طولانی‌تر از چهار ساعت 

هیپوناترمی (افت سدیم خون) با علامت‌های زیر:

• سردرد 
• ضعف 
• گیجی
• مشکل در تمرکز 
• مشکلات حافظه
• احساس عدم ثبات هنگام راه‌رفتن

---

علائم و عوارض ناشی از اوردوز

درصورتی‌که مقدار زیادی از داروی ترازودون را مصرف کرده‌اید، فوراً با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین بیمارستان مراجعه کنید. علائم مصرف بیش‌از‌حد ممکن است شامل خواب‌آلودگی شدید، استفراغ، نعوظ دردناک یا طولانی‌مدت، ضربان قلب سریع یا تپش قلب، تشنج (غش یا صرع)، تنفس کُند یا ایست تنفسی باشد.

---

هشدارهای ترازودون

• برخی از جوانان هنگامی‌که برای اولین‌بار داروی ضدافسردگی مصرف می‌کنند، افکار خودکشی دارند. در دوره مصرف این دارو باید تحت‌نظر پزشک باشید. 
• اگر در اطرافیان شما فردی ترازودون مصرف می‌کند، مراقب تغییرات خلق‌وخو یا علائم او (به‌ویژه افکار خودکشی) باشید. 
• مصرف ترازودون در افرادی که به این دارو آلرژی دارند ممنوع است.
• تازمانی‌که به اثر این دارو روی بدنتان عادت نکرده‌اید، از رانندگی یا فعالیت‌های پرخطر پرهیز کنید؛ چراکه می‌تواند هوشیاری و سرعت واکنش شما را تحت‌تأثیر قرار دهد.
• از برخاستن ناگهانی از حالت نشسته یا درازکش پرهیز کنید، وگرنه احساس سرگیجه خواهید کرد.

تداخلات دارویی

اگر طی ۱۴ روز گذشته از داروهای مهارکننده MAO استفاده کرده‌اید، به‌هیچ‌وجه نباید ترازودون مصرف کنید، چرا که خطر بروز عوارض جانبی بسیار افزایش می‌یابد. پرکاربردترین مهارکننده‌های MAO عبارت است از:

• لینزولید
• متیلن بلو
• فنلزین
• ترانیل‌سیپرومین

علاوه‌بر این برخی داروها با ترازودون تداخل دارند، به‌ویژه:

• فلوکونازول 
• کتوکونازول 
• موکلوبماید 
• پیموزاید
• پوساکونازول 
• پروکاربازین 
• سلژیلین
• تیوریدازین 
• زیپراسیدون

استفاده از ترازودون همراه با سایر داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند، می‌تواند این اثر را تشدید کند. قبل از مصرف داروهای اپیوئیدی، قرص خواب‌آور، شل‌کننده عضلانی و داروهای ضداضطراب یا ضد صرع، با پزشک خود مشورت کنید. 

قبل از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و غیره، با پزشک خود مشورت کنید. مصرف این داروها با ترازودون می‌تواند باعث خون‌مردگی یا خون‌ریزی آسان در شما شود.

اگر داروهای محرک، اپیوئیدی، گیاهی یا داروهای مخصوص بیماری‌های اعصاب، پارکینسون، میگرن، عفونت‌های شدید یا ضد تهوع و استفراغ مصرف می‌کنید، به پزشک خود بگویید. تداخل این داروها با ترازودون می‌تواند باعث بروز یک مشکل خطرناک به نام سندرم سروتونین شود.

تداخلات غذایی

این دارو تداخلات غذایی ندارد و می‌توانید حین مصرف آن رژیم غذایی معمول خود را داشته باشید.

مصرف همراه با الکل

حین مصرف ترازودون نباید الکل بنوشید. مصرف نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند خطر خواب‌آلودگی یا سرگیجه ناشی از ترازودون را افزایش دهد. 

محدودیت سن

ترازودون برای استفاده در افراد زیر ۱۸ سال تأییدیه نگرفته است. همچنین ترازودون در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود؛ چراکه احتمال بروز عوارض جانبی در سنین بالای ۶۵ سال زیاد است. 

بارداری و شیردهی

درباره مصرف ترازودون در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید؛ تنها درصورتی مصرف این دارو در بارداری مجاز است که پزشک تشخیص دهد فواید مصرف آن بیشتر از خطرش برای جنین است. این دارو وارد شیر مادر می‌شود؛ ازآنجایی‌که اثر این دارو روی نوزاد هنوز مشخص نیست، در دوران شیردهی باید بااحتیاط مصرف شود.

---

آیا می‌توان قرص ترازودون را با داروی دیگری جایگزین کرد؟

به جای ترازودون می‌توان از داروهای دیگری استفاده کرد. درصورتی‌که این دارو برای شما عوارض ناخواسته ایجاد کرده است یا به هر دلیلی تمایل دارید داروی دیگری را جایگزین کنید، حتماً این دغدغه را با پزشک درمانگر خود مطرح کنید. ممکن است پزشک داروی ضدافسردگی دیگری مثل سرترالین را برای شما تجویز کند، اما به هیچ عنوان بدون دستور پزشک دارو را تغییر ندهید.

ترازودون بهتر است یا سرترالین؟

سرترالین یک داروی ضدافسردگی مؤثر است که نسبت به سایر داروهای ضدافسردگی خواب‌آلودگی کمتری ایجاد می‌کند. در سال ۲۰۰۶ یک مطالعه به مقایسه اثرات سرترالین و ترازودون روی بیماران مبتلا به افسردگی ماژور پرداخت (pubmed). در این مطالعه ترازودون و سرترالین به یک اندازه در کاهش علائم افسردگی مؤثر بودند. ترازودون نسبت به سرترالین عوارض جانبی کمتری ایجاد کرد.

---

نحوه نگهداری ترازودون

این دارو را در دمای اتاق (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) دور از نور مستقیم و رطوبت نگهداری کنید. همچنین تمامی داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.

---

نکاتی درباره خرید ترازودون

داروی ترازودون در ایران به شکل قرص با دوز ۵۰ میلی‌گرم موجود است و می‌توانید با نسخه پزشک آن را از داروخانه‌ها تهیه کنید. این دارو توسط شرکت‌هایی مثل داروپخش، داروسازی تهران شیمی، داروسازی رازک و با نام‌های تجاری ترازودون و ترازولکس در ایران موجود است.

---

هنگام مصرف ترازودون چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:

• بروز  علائم جدید یا تشدید علائم مانند: تغییرات خلق‌وخو یا رفتار، اضطراب، حملات هراس، مشکلات خواب، احساس بی‌قراری، تحریک‌پذیری، برآشفتگی، خصومت، پرخاشگری، بی‌قراری، فعالیت بیش‌ازحد (ذهنی یا جسمی)، افسرده‌تر شدن یا افکار خودکشی و آسیب به خود
• ضربان قلب سریع یا تپش قلب، لرزش در قفسه سینه، تنگی‌نفس و سرگیجه ناگهانی
• ضربان قلب آهسته
• افکار یا رفتار غیرمعمول
• خون‌مردگی غیرمعمول یا خون‌ریزی
• افت سدیم خون با علائم سردرد، اختلال تکلم، ضعف شدید، ازدست‌دادن هماهنگی یا احساس عدم ثبات

همچنین در موارد زیر باید با اورژانس تماس بگیرید یا فورا خود را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید:

• سندروم سروتونین با علائم برانگیختگی، هذیان، تب، تعریق، لرز، ضربان سریع قلب، سفتی ماهیچه‌ها، تشنج، اختلال هماهنگی، تهوع، استفراغ یا اسهال.
• نعوظ دردناک یا نعوظ ۶ ساعته یا بیشتر؛ درواقع این یک اورژانس پزشکی است و می‌تواند منجر به یک مشکل جدی شود که نیاز به جراحی دارد.  

---

کلام آخر دکترساینا

ترازودون یکی از داروهای مفید برای درمان افسردگی عمده و سایر مشکلات است. مثل هر داروی دیگری، ترازودون نیز اگر به‌درستی مصرف نشود ممکن است خطراتی ایجاد کند. درصورتی‌که این دارو برای شما تجویز شده، حتماً دارو را مطابق با دستور پزشک مصرف کنید. اگر درباره مصرف این دارو نگرانی یا دغدغه‌ای دارید یا دچار علائم آزاردهنده‌ای شده‌اید، در اولین فرصت مسئله را با پزشک درمانگر خود مطرح کنید.

---

سوالات متداول