آی یو دی (IUD) یا دستگاه جلوگیری از بارداری چیست؟ نحوه مصرف آن
آی یو دی (IUD) یکی از روشهای موثر جلوگیری از بارداری است. به کمک IUD دیگر نیازی به استفاده مکرر از قرصهای هورمونی و سایر محصولات هورمونی نخواهید داشت. استفاده از این روش در دنیا، بهدلیل تاثیر بلندمدتی که در جلوگیری دارد محبوبیت زیادی پیدا کرده است؛ اما آیا همه افراد میتوانند IUD استفاده کنند؟ آیا بعد از استفاده IUD دیگر نیازی به استفاده از کاندوم نخواهید داشت؟ این دستگاه چه عوارضی دارد؟ اینها سوالاتی هستند که قبل از تصمیمگیری برای قراردادن IUD باید از خود بپرسید. در این مقاله به این سوالات و سوالات مهم دیگر درباره IUD پاسخ میدهیم.
فهرست آنچه میخوانید:
- آی یو دی چیست؟
- انواع IUD
- ماندگاری IUD چقدر است؟
- چه کسانی نباید از IUD استفاده کنند؟
- نحوه گذاشتن IUD
- نحوه خارج کردن IUD
- مزایای دستگاه IUD
- عوارض گذاشتن IUD
- آیا امکان افتادن IUD از بدن وجود دارد؟
- آیا استفاده از IUD در رابطه جنسی احساس می شود؟
- آیا با وجود IUD امکان باردار شدن نیز وجود دارد؟
- مقایسه IUD و سایر روشهای پیشگیری از بارداری
- از کجا IUD تهیه کنم؟
- چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
- کلام آخر دکترساینا
- سوالات متداول
آی یو دی چیست؟
IUD (IUD مخفف Interauterine Device)، یک وسیله پیشگیری از بارداری کوچک و به شکل حرف «T» است. پزشک این وسیله را داخل رحم قرار میدهد تا از این طریق از بارداری جلوگیری شود.
IUD چگونه سبب جلوگیری از بارداری می شود؟
هر ماه در دوره تخمکگذاری (تقریباً اواسط چرخه قاعدگی) یکی از تخمدانهای خانمها تخمکی را آزاد میکند. این تخمک از طریق لوله رحمی (فالوپ) وارد رحم میشود. اسپرمهای مردان هم که در بیضههای آنها تولید میشود داخل مایع منی قرار دارند. این اسپرمها بعد از انزال داخل واژن، میتوانند به کمک مایع منی شنا کنند و خود را به دهانه رحم و از آنجا به لولههای فالوپ برسانند.
حرکت تخمک در لولهها آهسته است و بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت طول میکشد. اسپرمها هم حدود ۶ روز میتوانند داخل لوله زنده بمانند. در این مدت اگر اسپرم و تخمک همزمان داخل لولهها ملاقات کنند لقاح اتفاق میافتد.
وظیفه اصلی IUD این است که اجازه ندهد اسپرمها بهراحتی حرکت کنند، به تخمک برسند و آن را بارور کنند. برخی IUDها برای انجام این وظیفه از پاسخ طبیعی سیستم ایمنی بدن کمک میگیرد. وقتی IUD داخل رحم قرار میگیرد بدن آن را بهعنوان یک جسم خارجی شناسایی میکند. سیستم ایمنی برای دفاع از بدن در برابر این جسم، واکنش التهابی ایجاد میکند. این التهاب باعث ایجاد فضایی در رحم میشود که اسپرمها در آن دوام نمیآورند؛ بنابراین دیگر نمیتوانند از طریق لولهها خود را به تخمک برسانند و آنها را بارور کنند.
برخی انواع دیگر آی یو دی (IUD هورمونی) تغییرات هورمونی را نیز در بدن ایجاد میکنند. این تغییرات روی تخمکگذاری، ترشحات واژن و بافت دیواره رحم اثر میگذارد و از این طریق شانس بارداری کمتر میشود.
IUD چه زمانی شروع به کار می کند؟
زمان شروع اثربخشی IUD به نوع و برند آنها بستگی دارد. برای مثال IUD «پاراگارد» که مسی است بلافاصله بعد از قرارگرفتن داخل رحم شروع به کار میکند.
IUD هورمونی اگر طی ۷ روز اول پریود وارد رحم شود بلافاصله کار میکند؛ اما اگر در روزهای دیگر چرخه قاعدگی وارد رحم شوند شروع تأثیرگذاریشان حداقل ۷ روز طول میکشد.
همه انواع IUD بلافاصله بعد از قرارگیری باعث جلوگیری از بارداری نمیشوند. برخی انواع IUD برای شروع تاثیرگذاری نیاز به حداقل یک هفته زمان دارند. در طول این بازه زمانی، همچنان باید از روشهای جلوگیری قبلی خود برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
انواع IUD
آی یو دی بسته به نحوه کارکرد به دو دسته تقسیم میشود: IUD مسی و IUD هورمونی.
۱. IUD مسی
دور این آی یو دیها لایهای از فلز مس پیچیده شده است. وقتی IUD مسی وارد رحم میشود اتمهای مس از آن آزاد میشود. مس آزادشده فضایی سمی برای اسپرمها ایجاد میکند و باعث میشود قدرت باروری خود را از دست بدهند.
طبق بررسی های بدست امده معمولی ترین آی یودی ها ،TCu 380 A است که به شکل T است و به مدت ۱۰ سال مس آزاد خواهد کرد.
همچنین انواع دیگری از آی یودی مس دار مثل ای یودی cusafe 300 هم موجود است که کم عارضه است و 5 سال دوام دارد. با استفاده از این آی یو دی ها درد و خونریزی پریود کمتر است . دلیل این امر سایز کوچکتر و بازوهای خمیده آن می باشد.
۲. IUD هورمونی
در IUD هورمونی از هورمون «پروژستین» (پروژسترون صنعتی) استفاده شده است. هرکدام از برندهای تولیدکننده IUD مقدار متفاوتی از این هورمون را در محصولات خود به کار میگیرند. این موضوع باعث میشود آی یو دیها با برندهای مختلف، زمان اثرگذاری متفاوتی داشته باشند.
هورمون پروژستین به چند روش از بارداری جلوگیری میکند. اولین اثر این هورمون در بدن، توقف تخمکگذاری است. وقتی تخمدانها تخمکگذاری انجام ندهند، دیگر تخمکی وجود نخواهد داشت که بارور شود. یکی دیگر از اثرات مهم این هورمون غلیظکردن ترشحات دهانه رحم است. وقتی این اتفاق میافتد حرکت اسپرمها دشوار میشود؛ بنابراین حتی اگر تخمکگذاری اتفاق بیفتد، اسپرمها نمیتوانند وارد رحم شوند و تخمکها را بارور کنند.
از طرف دیگر این هورمون بافت دیواره رحم را هم نازک میکند. این اتفاق باعث میشود حتی اگر لقاح اتفاق بیفتد، تخمک لقاحیافته نتواند به دیواره رحم بچسبد و بارداری ادامه پیدا نکند.
کدام IUD برای من مناسب است؟
مقایسه IUD مسی و هورمونی
ویژگیها | IUD مسی | IUD هورمونی |
هورمون | ندارد | پروژستین |
طول عمر | تا ۱۰ سال (به برند بستگی دارد.) | ۳ الی ۸ سال (به برند بستگی دارد.) |
میزان اثربخشی | ۹۹.۲ درصد | ۹۹.۸ درصد |
عوارض جانبی |
- تشدید خونریزی و درد پریود
- بینظمی پریود -لکهبینی |
- بی نظمی پریود
- لکهبینی - قطع خونریزی پریود |
برداشتن دستگاه | توسط پزشک | توسط پزشک |
ماندگاری IUD چقدر است؟
آی یو دیهای شرکتهای مختلف تاریخ انقضای متفاوتی دارند. تا زمانی که تاریخ انقضای IUD نرسیده باشد میتوانید آن را داخل رحم نگه دارید. البته هر زمان هم که بخواهید میتوانید برای خارجکردن IUD به پزشک مراجعه کنید. (حتی اگر تاریخ انقضای آن نرسیده باشد.)
مدت ماندگاری بعضی از برندهای معروف IUD بهصورت زیر است:
- پاراگارد: حداکثر ۱۰ سال
- میرنا: حداکثر ۵ سال
- لیتلا: حداکثر ۸ سال
- کایلینا: حداکثر ۵ سال
- اسکایلا: حداکثر ۳ سال
چه کسانی نباید از IUD استفاده کنند؟
تحت شرایط زیر نباید از IUD استفاده کنید:
- باردارید یا فکر میکنید ممکن است باردار باشید.
- به یکی از انواع عفونتهای مقاربتی مبتلا هستید.
- احتمال ابتلایتان به بیماریهای مقاربتی زیاد است. (برای مثال به بیماریهای سیستم ایمنی مبتلا هستید، چند شریک جنسی دارید یا اعتیاد تزریقی دارید.)
- به بیماری التهابی لگن مبتلا هستید.
- سرویسیت و واژینیت درمان نشده.
- اختلالات انعقادی مانند کمبود پلاکت و بیماری ون ویلبراند.
- سابقه منوراژی (خونریزی بیش از حد).
- سابقه دیسمنوره و درد هنگام قاعدگی.
- فیبروم رحم دارید.
- به سرطان رحم یا سرطان دهانه رحم مبتلا هستید.
- خونریزی واژینال غیرعادی دارید.
- میومی که اندازه وشکل حفره رحم را تغییر داده باشد.
- به فلز مس، پروژستین، سیلیکون، پلیاتیلین، سیلیکا، بارم سلوفات یا اکسید آهن حساسیت دارید.
- به بیماری ویلسون مبتلا هستید. (ویلسون یک بیماری ژنتیکی است که باعث جمعشدن مس در بدن میشود.)
همچنین اگر به بیماری کبدی حاد یا سرطان سینه مبتلا هستید یا احتمال ابتلایتان به سرطان سینه بالا است نباید از آی یو دیهای هورمونی استفاده کنید.
استفاده از IUD بعد از زایمان
قرار دادن IUD از لحظه زایمان تا حداکثر ۴۸ ساعت بعد از آن امکانپذیر است. اگر طی این بازه زمانی IUD قرار داده نشود، توصیه میشود حداقل ۴ الی ۶ هفته بعد از زایمان این کار انجام شود. این فاصله زمانی برای این است که زخمهای ناشی از زایمان فرصت بهبود داشته باشند و احتمال بیرون آمدن IUD از رحم کمتر شود.
استفاده از IUD بعد از سقط جنین
درصورتیکه سقط جنین قبل از ۲۴ هفته اتفاق افتاده باشد، IUD را میتوان بلافاصله بعد از سقط تا حداکثر ۴۸ ساعت بعد از آن قرار داد. درصورتیکه سقط بعد از ۲۴ هفته اتفاق افتاده باشد قراردادن IUD چند هفته بعد از آن انجام میشود.
نحوه گذاشتن IUD
برای قراردادن IUD داخل رحم باید از پزشک کمک بگیرید.
آمادگیهای لازم برای قرار دادن IUD
اگر متخصصان صلاح ببینند که میتوانند برای شما ای یو دی بگذارند ، ماما یا پزشک اول از همه یک آزمایش پاپ اسمیر از شما میگیرد و آن را بررسی میکند.
IUD را در هر روزی از چرخه قاعدگی میتوانید داخل رحم قرار دهید؛ اما اگر این کار را در روزهای پریود انجام دهید بهتر است. چرا که در این روزها دهانه رحم بیشتر از همیشه باز بوده و قرار دادن IUD داخل آن راحتتر است.
قبل از اینکه برای قرار دادن IUD به مطب مراجعه کنید یک وعده غذای سبک یا میانوعده میل کنید. این کار کمک میکند تا ضعف نکنید. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد آب کافی بنوشید تا بتواند قبل از قرار دادن IUD ، آزمایش ادرار بارداری بگیرد.
مصرف مسکنهایی مثل ایبوپروفن و استامینوفن از چند ساعت قبل کمک میکند تا در حین عمل دچار انقباض و درد نشوید. بهتر است در این مورد از قبل با پزشک خود مشورت کنید.
قرار دادن IUD هنگام بارداری مجاز نیست. قبل از اینکه برای گذاشتن IUD اقدام کنید از اینکه باردار نیستید مطمئن شوید.
آیا قرار دادن IUD دردناک است؟
فرایند قرار دادن یک جسم خارجی داخل رحم چندان خوشایند نیست؛ اما معمولاً درد شدیدی ایجاد نمیکند. فقط ممکن است هنگامی که پزشک در حال انجام این کار است کمی انقباض را تجربه کنید. بعضی افراد هم بعد از برخاستن از روی تخت دچار سرگیجه یا ضعف میشوند.
اگرچه درد شدید و غیرقابلتحمل بهندرت اتفاق میافتد؛ اما ممکن است پزشک بسته به شرایط خاص فرد مراجعهکننده، برای او داروهای بیحسی موضعی، داروهای ضداضطراب یا بیهوشی را تجویز کند.
مراقبتهای بعد از گذاشتن IUD
احساس درد و انقباض بعد از قرار دادن IUD طبیعی است. برای کنترل درد میتوانید از قرصهای مسکن و کمپرس گرم استفاده کنید.
انجام فعالیتهای روزمره بعد از IUD مشکلی ندارد؛ ولی بهتر است حداقل یک روز به خودتان استراحت دهید. در ۲۴ ساعت اول بعد از قرار دادن IUD ، نباید جسم خارجی مثل کاپ قاعدگی یا تامپون را وارد واژن کنید. همچنین باید از فعالیت جنسی، شناکردن و فرورفتن در وان حمام نیز طی این بازه زمانی پرهیز کنید.
نحوه خارج کردن IUD
برای خارجکردن IUD باید به پزشک مراجعه کنید. بعد از مراجعه روی تخت مخصوص دراز میکشید و پزشک به کمک پنس مخصوص، IUD را بهآرامی خارج میکند. ممکن است بعد از خارجشدن IUD یک الی دو روز درد و انقباض یا خونریزی داشته باشید.
مزایای دستگاه IUD
IUD یکی از بهترین روشهای پیشگیری از بارداری است. از جمله مزایای این دستگاه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قدرت بالا در جلوگیری از بارداری: IUD میتواند طی یک بازه زمانی طولانی و با تاثیر فوقالعاده زیاد (حدود ۹۹ درصد) از بارداری پیشگیری کند.
- عدم نیاز به یادآوری: برخلاف سایر روشهای جلوگیری مثل قرص، کاندوم، حلقه ضدبارداری و غیره، استفاده از IUD نیاز به یادآوری قبل از رابطه ندارد. همچنین نگرانی بابت عدم استفاده صحیح و بارداری تصادفی هم نخواهید داشت.
- امکان بارداری مجدد بلافاصله بعد از خارجکردن IUD
- نداشتن تاثیر منفی روی قدرت باروری
- کمک به بهبود علائم پریود سنگین و کمخونی ناشی از پریود (درد، انقباض و خونریزی شدید)
- امکان استفاده از IUD های مسی (غیر هورمونی) در افرادی که به هر دلیلی نمیتوانند هورمون مصرف کنند.
- امکان استفاده از IUD بهعنوان روش جلوگیری اورژانسی (در این روش باید IUD طی حداکثر ۱۲۰ ساعت یا ۵ روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده داخل رحم قرار داده شود.)
- امکان پیشگیری از ابتلا به برخی سرطانها (بعضی از پژوهشها نشان دادهاند IUD ممکن است بتواند از سرطان دیواره رحم جلوگیری کند. منبع:Pubmed)
عوارض گذاشتن IUD
از جمله عوارض احتمالی IUD میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مسی میتواند انقباض و خونریزی پریود را شدیدتر کند یا باعث لکهبینی و بینظمی پریود شود.
- هورمونی ممکن است باعث لکه بینی بین دو پریود، بینظمی پریود (بهخصوص طی چند ماه اول) یا قطع آن شود.
- در موارد نادری احتمال آسیبدیدن دیواره رحم حین گذاشتن IUD داخل آن وجود دارد.
- طی ۲۰ روز اول بعد از قرار دادن IUD ، احتمال ابتلا به عفونت بیشتر است. به همین دلیل قبل از انجام عمل، پزشک آزمایشهای مخصوص تشخیص عفونت را انجام میدهد.
- در افرادی که IUD دارند احتمال ابتلا به بیماری التهابی لگن بیشتر است. این بیماری معمولاً به دلیل عدم درمان یک عفونت مقاربتی و گسترش آن به رحم، تخمدانها و لولههای رحمی به وجود میآید.
- در برخی پژوهشها بهصورت محدود مشاهده شده است که IUD باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونتهای قارچی و برگشت مکرر آنها میشود. درصورتیکه دائماً دچار عفونت قارچی میشود با پزشک خود مشورت کنید.
- احتمال بارداری با وجود IUD خیلی کم است؛ اما اگر این اتفاق بیفتد، احتمال اینکه بارداری خارج رحمی باشد بیشتر است. در بارداری خارج رحمی، لانهگزینی جنین بهجای رحم در فضای دیگری (معمولاً لولهها) ادامه پیدا میکند. این بارداری طبیعی نیست و امکان ادامه آن وجود ندارد.
- اگر بارداری با وجود IUD اتفاق بیفتد احتمال سقط جنین، زایمان زودرس و عفونت بیشتر است.
- از هر ۱۰ خانمی که IUD دارند یکی از آنها طی سال اول دچار کیست تخمدان میشود. این کیستها معمولاً بیخطر هستند و خودبهخود از بین میروند؛ اما برخی از آنها ممکن است باعث ورم، درد در قسمت پایین شکم و نفخ شوند.
قراردادن IUD در رحم بهندرت عوارض خطرناکی مثل آسیبدیدگی رحم را به همراه دارد. اگر مستعد ابتلا به عفونت هستید یا در حال حاضر عفوت واژن دارید درباره درمان عفونت یا راهحلهای جایگزین IUD با پزشک خود مشورت کنید.
به گفته وبسایت Mirena:
۳ الی ۶ ماه اول استفاده از IUD هورمونی ممکن است پریودهایتان بینظم شوند و تعداد روزهای خونریزی افزایش پیدا کند. همچنین ممکن است دچار لکهبینی مکرر یا خونریزی سبک شوید. برخی خانمها نیز در این دوره خونریزی شدیدی را تجربه میکنند. همچنین طی هفتههای اول بعد از قرار دادن IUD ممکن است دچار انقباض شوید.
درصورتیکه خونریزیتان نسبت به حالت همیشگی شدیدتر است یا بعد از مدتی که سبک بوده، شدید شده است به پزشک مراجعه کنید.
بعد از گذشت مدتی از استفاده از IUD، تعداد روزهای خونریزی و لکهبینی کمتر میشود. در برخی خانمها پریود کلاً قطع میشود؛ اما با برداشتن IUD خونریزی دوباره به حالت قبل برمیگردد. علت این موضوع آن است که IUD هورمونی فرایند ضخیمشدن دیواره رحم را در طول چرخه قاعدگی کند میکند.
حدود ۲۰ درصد از خانمها در پایان سال اول استفاده دیگر اصلاً پریود نمیشوند. اگر با وجود استفاده از IUD نگران باردار بودن خود هستید تست بی بی چک بدهید. درصورتیکه حین استفاده از آی یو دی، ۶ هفته متوالی اصلاً پریود نشدید به پزشک مراجعه کنید.
آیا امکان افتادن IUD از بدن وجود دارد؟
دهانه رحم کمک میکند تا IUD در محل درستی بماند و حرکت نکند. بیرونافتادن IUD از رحم یا خارجشدن بخشی از آن خیلی بهندرت اتفاق میافتد. احتمال بروز این مشکل تحت شرایط زیر بیشتر است:
- تابهحال زایمان نداشتهاید.
- سنتان کمتر از ۲۰ سال است.
- بلافاصله بعد از زایمان یا بعد از سقط جنین در سهماهه دوم بارداری IUD گذاشتهاید.
- به فیبروم رحم مبتلا هستید.
- شکل، محل یا اندازه رحمتان غیرطبیعی است.
از کجا بفهمم IUD سر جایش است؟
احتمال بیرون افتادن IUD طی دوره پریود بیشتر است. اگر بهطور اتفاقی در این دوره IUD از رحم خارج شود ممکن است آن را روی نواربهداشتی یا تامپون خود ببینید. به همین دلیل بهتر است در دوره پریود نوار بهداشتی خود را مرتب چک کنید.
وقتی پزشک IUD را داخل رحم قرار میدهد دو رشته باریک انتهای آن از دهانه رحم (امتداد واژن) آویزان میماند. بهتر است برای اینکه از قرارداشتن IUD سر جایش مطمئن شوید هرچند وقت یکبار (بین دو پریود) این نخها را چک کنید. برای این کار:
- IUD را که از دهانه رحم خارج شدهاند لمس کنید. جنس این نخها کمی شبیه نخ ماهیگیری است. اگر توانستید نخها را لمس کنید، به این معنا است که IUD سر جای خود قرار دارد و مشکلی نیست.
- گاهی ممکن است دنباله نخهای IUD نسبت به دفعه قبلی که آنها را چک کردهاید کوتاهتر یا درازتر شده باشند. همچنین ممکن است هنگام معاینه، سفتی بدنه اصلی IUD و فشار آن را روی دهانه رحمتان حس کنید. در این صورت احتمالاً IUD از جای خود حرکت کرده است. اگر این اتفاق افتاده باشد باید به پزشک مراجعه کنید تا IUD را دوباره سر جای خود قرار دهد.
هرگز تلاش نکنید خودتان IUD را به سمت داخل هل بدهید، آن را بکشید یا خارج کنید. این کار خطر ابتلا به عفونت یا پارگی را به دنبال دارد.
آیا استفاده از IUD در رابطه جنسی احساس می شود؟
نخهای دنباله IUD در ابتدا کمی سفت هستند و ممکن است حین رابطه جنسی آنها را حس کنید. به مرور زمان، این نخها نرمتر میشوند و اصلاً احساس نمیشوند. اگر احساس میکنید IUD باعث شده است که نتوانید رابطه جنسی خوبی داشته باشید یا دچار درد بیشتری شدهاید با پزشک خود مشورت کنید.
آیا با وجود IUD امکان باردار شدن نیز وجود دارد؟
IUD بهعنوان یک روش خیلی موثر در جلوگیری شناخته میشود؛ اما این بدان معنا نیست که احتمال بارداری با وجود استفاده از این وسیله صفر است. بااینحال این احتمال خیلی کم و چیزی در حدود ۰/۰۲ درصد است. این یعنی از هر ۵ هزار نفر فقط یکی از آنها با IUD باردار میشود.
چه فاکتورهایی تاثیر IUD را کم میکند؟
- شروعنشدن زمان اثر IUD: همانطور که گفتیم همه انواع IUD بلافاصله بعد از قرارگیری شروع به کار نمیکنند. اگر طی زمانی که اثر IUD هنوز شروع نشده است از روشهای جلوگیری دیگر استفاده نکنید احتمال بارداری ناخواسته وجود دارد.
- تغییر محل IUD: حرکتکردن IUD و خارجشدن آن از رحم هم باعث میشود تاثیر آن در جلوگیری از بارداری خیلی کم شود. در افرادی که دچار ناهنجاریهای فیزیکی رحم (شکل، محل یا اندازه غیرطبیعی) هستند احتمال این اتفاق بیشتر است. گاهی نیز خطای پزشک در قراردادن درست IUD باعث این اتفاق میشود.
- گذشتن تاریخ انقضا: اگر از IUD بیشتر از تاریخ انقضای آن استفاده شود تأثیرگذاری کم میشود و دیگر از بارداری جلوگیری نمیکند.
مقایسه IUD و سایر روشهای پیشگیری از بارداری
مقایسه IUD با سایر روشهای پیشگیری
روشهای پیشگیری از بارداری | میزان اثربخشی | عوارض جانبی | خطرات احتمالی | برنامه زمانی |
دستگاه IUD | ۹۹.۲ الی ۹۹.۸ درصد | تشدید انقباض و خونریزی پریود، لکهبینی، بینظمی پریود، کیست تخمدان | سوراخشدن دیواره رحم، عفونت لگن، بیماری التهابی لگن، برفک واژن (عفونت قارچی)، بارداری خارج رحمی، بارداری پرخطر | ۳ الی ۱۰ سال بهصورت دائمی |
قرص ضدبارداری | ۹۱ الی ۹۹ درصد | خونریزی و لکهبینی، حساس شدن سینهها، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، افزایش فشارخون، افزایش وزن، نوسان خلق، کاهش میل جنسی، تغییر ترشحات | لخته خون، حمله قلبی و سکته مغزی بهخصوص در افراد سیگاری، اختلال کبدی | قرصهای ۲۸ روزه (هر روز)، قرصهای ۲۱ روزه(۳ هفته متوالی و ۱ هفته وقفه) |
آمپول ضدبارداری | ۹۴ الی ۹۹ درصد | تغییر الگوی پریود، سردرد، تهوع، افزایش وزن، افسردگی | پوکی استخوان | ۳ ماه یکبار |
چسب ضدبارداری | ۹۴ الی ۹۹ درصد | حالت تهوع، بینظمی پریود، حساس شدن سینهها، سردرد (معمولاً طی هفتههای اول استفاده)، تغییرات خلقی، التهاب پوست اطراف چسب | لخته خون، خطر حمله قلبی و سکته مغزی در افراد سیگاری، بدتر شدن وضعیت بیماری در افراد مبتلا به فشارخون بالا، دیابت کنترل نشده، میگرن و برخی انواع سرطان | ۳ هفته متوالی |
حلقه ضدبارداری | ۹۱ الی ۹۹ درصد | حساس شدن سینهها، سردرد، افزایش وزن، حالت تهوع و استفراغ، افسردگی، نوسان خلق، آکنه– لکهبینی، افزایش ترشحات، کاهش میل جنسی | لخته خون، حمله قلبی و سکته مغزی در افراد سیگاری، بیماریهای کیسه صفرا، فشارخون بالا، جاماندن حلقه و ابتلا به سندرم شوک سمی (TSS) | ۳ هفته متوالی داخل واژن قرار داده شده و ۱ هفته خارج میشود. |
ایمپلنت ضدبارداری | ۹۹ درصد | شکمدرد، کمردرد، توقف پریودها، کیست تخمدان، کاهش میل جنسی، سرگیجه، سردرد، مقاومت انسولینی خفیف، نوسان خلق و افسردگی، حالت تهوع و مشکلات گوارشی، حساس شدن سینهها، خشکی یا حساس شدن واژن، افزایش وزن | لخته خون، حمله قلبی و سکته مغزی در افراد سیگاری، بیماریهای کیسه صفرا، فشارخون بالا، جاماندن حلقه و ابتلا به سندرم شوک سمی (TSS)، احتمال شکستن ایمپلنت حین تصادف یا ضربه شدید، عفونت پوست اطراف ایمپلنت | ۳ سال بهصورت دائمی |
از کجا IUD تهیه کنم؟
برای خرید IUD میتوانید به فروشگاههای تجهیزات پزشکی، داروخانهها یا فروشگاههای آنلاین مراجعه کنید.
برندهای IUD
از جمله معتبرترین برندهای سازنده IUD میتوان به:
- میرنا
- کایلینا
- اسکایلا
- لیلتا
- پاراگارد
اشاره کرد.
آیا IUD نیاز به نسخه دارد؟
خیر. برای خرید IUD نیازی به ارائه نسخه پزشک نیست.
قیمت IUD چقدر است؟
هزینه IUD بستگی به برند، نوع و کشور سازنده آن دارد. در سال ۱۴۰۲ قیمت انواع IUD بین ۱۰۰ هزار تا ۵ میلیون تومان متغیر است.
آیا خودم میتوانم IUD را بگذارم؟
خیر. قرار دادن IUD یک کار تخصصی است و فقط پزشک از عهده آن برمیآید.
چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
- اگر نخ IUD کوتاهتر یا بلندتر از دفعه قبل شده است.
- اگر احساس میکنید IUD حرکت کرده یا در حال خارجشدن است.
- درد و انقباض شدید شکم دارید.
- خونریزی پریودتان شدیدتر از حالت عادی شده است.
- حین دخول درد دارید.
- بعد از دخول یا حین آن دچار خونریزی میشوید.
- مقدار یا ظاهر ترشحات واژنتان عوض شده است.
- تب و لرز دارید یا نمیتوانید بهخوبی نفس بکشید.
- فکر میکنید باردار هستید.
- بدون استفاده از کاندوم با فردی که به عفونت مقاربتی مبتلا است رابطه جنسی داشتهاید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و زایمان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص زنان ارتباط آنلاین با متخصص زنانکلام آخر دکترساینا
IUD از جمله روشهای بلندمدت و بسیار موثر در جلوگیری از بارداری است. احتمال بارداری ناخواسته در افرادی که از این وسیله استفاده میکنند خیلیخیلی کم است. همچنین عوارض ناشی از IUD هم نسبت به روشهایی مثل قرص ضدبارداری کمتر است. علاوه بر کاربردی که استفاده از IUD در جلوگیری از بارداری دارد، از این دستگاهها برای درمان افرادی هم که به خونریزی شدید پریود و کمخونی مبتلا هستند استفاده میشود. استفاده از IUD در برخی افراد باعث ایجاد عوارضی مثل درد و خونریزی شدید میشود. پزشکان به این افراد توصیه میکنند IUD را خارج کرده و از سایر روشهای جلوگیری استفاده کنند.
سوالات متداول
بله. یکی از عوارض شایع IUD هورمونی بینظمی پریود، لکهبینی، کاهش تعداد روزهای خونریزی پریود و حتی قطع آن است. IUD های مسی ممکن است درد و انقباض ناشی از پریود را بدتر کنند.
حتی بعد از قراردادن IUD نیز بهتر است از کاندوم استفاده کنید. کاندوم فقط وسیله جلوگیری از بارداری نیست؛ بلکه تنها ابزاری است که به کمک آن میتوانید از ابتلای خود و شریک جنسیتان به بیماریهای مقاربتی پیشگیری کنید.
خیر: IUD فقط از بارداری جلوگیری میکند و هیچ تاثیری در جلوگیری از ابتلای شما به عفونتهای مقاربتی ندارد. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماریها از کاندوم استفاده کنید.
خیر؛ استفاده از IUD محدودیت سنی ندارد.
خیر؛ پژوهشهای مختلف نشان دادهاند که افزایش وزن جزء عوارض شایع IUD نیست.
بله؛ IUD روی شیر مادر اثری ندارد و میتوانید از آن طی دوره شیردهی خود استفاده کنید.
در روزهای اول قراردادن IUD نخهای دنباله آن کمی سفت هستند و ممکن است شما و شریکتان حین رابطه آنها را احساس کنید. بعد از گذشت مدتی که نخها نرمتر میشوند دیگر IUD حین رابطه احساس نمیشود. حتی اگر آلت تناسلی با IUD تماس داشته باشد، در اکثر مواقع آزاردهنده نیست و در رابطه اختلال ایجاد نمیکند.
مدت مجاز قرار دادن IUD داخل رحم به نوع و شرکت سازنده آن بستگی دارد. مدتزمان مجاز قرار دادن این دستگاهها بین ۳ تا ۱۰ سال متغیر است.
خیر؛ خانمهای باردار، افرادی که به عفونت مقاربتی یا بیماری التهابی لگن مبتلا هستند، گروههای پرخطر در معرض ابتلا به عفونت مقاربتی، افراد مبتلا به فیبروم، سرطان رحم یا دهانه رحم، افرادی که به مس، پروژستین، سیلیکون و برخی دیگر از مواد سازنده IUD حساسیت دارند، افراد مبتلا به سرطان سینه و بیماریهای کبدی حاد و افرادی که خونریزی واژینال غیرعادی و بیدلیل دارند نباید IUD بگذارند.
برداشتن IUD نسبت به قراردادن آن درد کمتری دارد؛ اما ممکن است حین انجام این کار، پزشک نتواند محل دقیق IUD را پیدا کند یا IUD به دیواره رحم چسبیده باشد و جدا کردن آن سخت باشد. در این صورت پزشک مجبور باشد برای بازکردن دهانه رحم و پیداکردن IUD از پنس و گیرههای مخصوصی استفاده کند. در این شرایط احساس درد و ناراحتی کمی بیشتر است. بسته به نیاز ممکن است پزشک به شما داروی بیحسی بدهد یا از شما بخواهد قبل از مراجعه به کلینیک، مسکن بخورید.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانهی دکتر ساینا میتوانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روانشناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
نام روش | IUD (IUD) |
تخصص مربوطه | زنان و زایمان |
انواع | · مسی
· هورمونی |
نحوه کار | IUD هورمونی:
· جلوگیری از تخمکگذاری · نازک کردن دیواره رحم · غلیظ کردن ترشحات دهانه رحم · سخت کردن حرکت اسپرم داخل واژن IUD مسی: التهاب واژن و ایجاد فضای سمی برای اسپرمها |
میزان اثربخشی | ۲/۹۹ تا ۸/۹۹ درصد |
مدتزمان اثربخشی | · پاراگارد: حداکثر ۱۰ سال
· میرنا: حداکثر ۵ سال · لیتلا: حداکثر ۸ سال · کایلینا: حداکثر ۵ سال · اسکایلا: حداکثر ۳ سال |
عوارض احتمالی | · تشدید انقباض و خونریزی پریود
· لکهبینی و بینظمی · قطع پریود · سوراخشدن دیواره رحم · عفونت لگن · بیماری التهابی لگن · برفک · بارداری خارج رحمی · بارداری پرخطر · کیست تخمدان |
مزایا | · قدرت بالا در جلوگیری از بارداری
· عدم نیاز به یادآوری · امکان بارداری مجدد بلافاصله بعد از خارجکردن IUD · نداشتن تاثیر منفی روی قدرت باروری · کمک به بهبود علائم پریود سنگین · امکان استفاده از IUD بهعنوان روش جلوگیری اورژانسی |
منع مصرف | · بارداری
· ابتلا به عفونتهای مقاربتی · گروههای پرخطری که احتمال ابتلایشان به بیماریهای مقاربتی زیاد است. · ابتلا به بیماری التهابی لگن · داشتن فیبروم رحم · ابتلا به سرطان رحم یا دهانه رحم · خونریزی واژینال غیرعادی · حساسیت به فلز مس، پروژستین، سیلیکون، پلیاتیلین، سیلیکا، بارم سلوفات یا اکسید آهن · ابتلا به بیماری ویلسون مبتلا هستید. · ابتلا به بیماری کبدی حاد یا سرطان · احتمال بالای ابتلا به سرطان سینه |
سلام.بدلیل شدت خونریزی ماهانه به پیشنهاد پزشکم باید ای آی یو دی میرنا استفاده کنم.
متاسفانه تاریخ انقضاشون نیمه اول ۲۰۲۵
یعنی جدیدتر تو باز ار نیست؟
چون اینو فقط ۱سال و نیم میشه استفاده کرد و با توجه به قیمت بالاش موندم چکار کنم
درمورد اینکه در حال حاضر چه نوع IUD هایی تو بازار هست و تاریخ مصرفشون برای چه زمانیه لازمه از داروخانهها پرسوجو کنید.