سرترالین یک داروی روان‌پزشکی است که از آن برای درمان طیف گسترده‌ای از اختلال‌ها و مشکلات روان‌پزشکی از جمله افسردگی، وسواس، اختلالات اضطرابی و … استفاده می‌شود. این دارو یکی از داروهای طبقه SSRI است و از طریق افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می‌کند. برای آشنایی با داروی سرترالین، کاربرد، نحوه مصرف، عوارض جانبی و نکات مهم آن با ما همراه باشید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- سرترالین چیست؟
- سرترالین چطور عمل می‌کند؟
- کاربرد سرترالین
- پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟
- نحوه مصرف سرترالین
- نکات حین مصرف
- عوارض جانبی سرترالین
- علائم و عوارض ناشی از اوردوز
- هشدارهای سرترالین
- موارد منع مصرف سرترالین
- هنگام مصرف سرترالین به چه مواردی دقت کنم؟
- آیا می‌توان سرترالین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
- نحوه نگهداری سرترالین
- نکاتی درباره خرید سرترالین
- هنگام مصرف سرترالین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
- کلام آخر دکترساینا
سرترالین چیست؟
سرترالین یک داروی ضدافسردگی از خانواده داروهای مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRI) است. این دارو سطح سروتونین را در مغز بالا می‌برد؛ هورمونی که در تنظیم خلق نقش مهمی ایفا می‌کند.
از داروی سرترالین برای درمان اختلالاتی مثل افسردگی ماژور، وسواس (OCD)، اختلال پانیک، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده می‌شود. این دارو برای اختلال ملال پیش از قاعدگی نیز ممکن است تجویز شود.
سرترالین چطور عمل می‌کند؟
همانطور که اشاره شد سرترالین یک داروی ضد افسردگی از خانواده SSRIها است. این دارو عمدتاً از بازجذب سروتونین در پایانه‌های عصبی جلوگیری می‌کند و از این طریق منجر به تجمع سروتونین می‌شود.
سروتونین در سیستم عصبی مرکزی نقش تنظیم‌کنندگی خلق، شخصیت و هوشیاری را برعهده دارد. به همین دلیل است که مهار بازجذب سروتونین در اختلال‌هایی مثل افسردگی ماژور سودمند است.
سرترالین همچنین اثر جزئی روی بازجذب نوراپی‌نفرین و دوپامین (دو ماده شیمیایی در مغز به نام نوروترانسمیتر که در تنظیم فعالیت‌های مغز نقش دارند) دارد و پژوهش‌ها نشان داده‌اند که نسبت به سایر داروهای مشابه در خانواده SSRI اثر بیشتری روی دوپامین دارد.
جدول اطلاعات دارویی سرترالین
| نام علمی | سرترالین/sertraline |
| نام‌های تجاری |
سرترالین آسنترا سررابان رلفت اکتوسرترالین زولوفت (زلوفت) سرترالین هگزال اینوسترال سرترازین زولامین سرترابایول |
| شرکت سازنده |
داروسازی تولید دارو داروسازی امین داروسازی کیش مدیفارم داروسازی باختر بیوشیمی داروسازی عبیدی داروسازی اکسیر داروسازی تهران دارو داروسازی مینو داروسازی رازک داروسازی حکیم داروسازی مهبان دارو داروسازی مداوا داروسازی جابربن حیان داروسازی ریحانه اصفهان داروسازی سبحان دارو داروسازی پورسینا داروسازی روز دارو داروسازی زهراوی داروسازی سها داروسازی بهستان تولید داروسازی بهستان دارو داروسازی شفا داروسازی جالینوس داروسازی اکتوورکو داروسازی نیل فارمد داروسازی درسا دارو |
| اشکال |
قرص کپسول |
| کاربرد |
اختلال افسردگی ماژور (خط اول درمان) اختلال وسواسی-جبری (OCD) اختلال پانیک (حمله وحشت) اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD) اختلال اضطراب اجتماعی اختلال پرخوری در مدت کوتاه (بینج ایتینگ) اختلال بدریخت‌انگاری بدن (بادی دیسمورفیا) اختلال بولیمیا (پرخوری عصبی) اختلال اضطراب فراگیر انزال زودرس |
| نحوه مصرف |
مطابق با دستور پزشک |
| حداکثر دوز مجاز |
۲۰۰ میلی‌گرم در روز |
| عوارض جانبی |
عوارض متداول: اسید معده یا معده درد آروغ کاهش اشتها یا کاهش وزن اسهال یا شل شدن مدفوع سوزش سر دل خواب‌آلودگی یا خستگی غیرعادی درد یا نفخ شکم مشکل در خوابیدن کاهش میل جنسی عدم انزال در مردان مشکل در حفظ نعوظ افت عملکرد جنسی |
| موارد منع مصرف |
موارد حساسیت به این دارو یا ترکیبات آن بیمارانی که داروهای تیوریدازین، پیموزاید یا داروهای MAOI مثل لینزولید یا متیلن بلو مصرف می‌کنند |
| هشدارهای مهم |
اگر در حال مصرف داروی پیموزاید هستید یا با آمپول متیلن بلو تحت درمان هستید نباید سرترالین مصرف کنید. افرادی که با افسردگی یا اختلال‌های روان‌پزشکی درگیر هستند ممکن است افکاری درباره خودکشی داشته باشند. افکار خودکشی ممکن است پس از شروع داروی ضد افسردگی در برخی افراد جوان تشدید شود. اگر در خلق یا رفتار شما تغییر ناگهانی ایجاد شده یا افکاری درباره خودکشی دارید حتما بلافاصله پزشک را در جریان قرار دهید. بدون دستور پزشک مصرف سرترالین را قطع نکنید. اگر علائم سندروم سروتونین را دارید سریعا با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. این علائم عبارت اند از: پریشانی، توهم، تب، تعریق، لرز، تپش قلب، گرفتگی عضلات، پرش عضلات، از دست دادن هماهنگی حرکتی، تهوع، استفراغ یا اسهال |
| بارداری و شیردهی |
مصرف در دوران بارداری و شیردهی تنها با صلاحدید پزشک مجاز است |
کاربرد سرترالین
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) داروی سرترالین را برای درمان اختلال‌های زیر تأیید کرده است:
- اختلال افسردگی ماژور (خط اول درمان)
- اختلال وسواسی-جبری (OCD)
- اختلال پانیک (حمله وحشت)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD)
- اختلال اضطراب اجتماعی
علاوه بر این موارد، سرترالین در درمان اختلال‌های زیر هم ممکن است به کار رود:
- اختلال پرخوری در مدت کوتاه (بینج ایتینگ)
- اختلال بدریخت‌انگاری بدن (بادی دیسمورفیا)
- اختلال بولیمیا (پرخوری عصبی)
- اختلال اضطراب فراگیر
- انزال زودرس
پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟
پیش از مصرف داروی سرترالین، اگر دچار هر یک از مشکلات زیر هستید حتما پزشک را در جریان قرار دهید:
- اختلال‌های خونریزی
- اختلال دوقطبی یا سابقه خانوادگی اختلال دوقطبی
- مصرف مکرر الکل
- گلوکوم (آب سیاه)
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- سابقه ضربان قلب نامنظم
- سابقه کمبود کلسیم، منیزیم، یا پتاسیم در خون
- بیماری کبدی
- قرار گرفتن تحت درمان الکتروکانوالسیو (شوک درمانی)
- تشنج
- افکار خودکشی، برنامه‌ریزی برای خودکشی یا اقدام به خودکشی؛ یا سابقه اقدام به خودکشی توسط شما یا یکی از اعضای خانواده
- مصرف دارو برای پیشگیری از لخته خون یا درمان آن
- بیماری تیروئید
- واکنش غیرعادی یا آلرژی به سرترالین یا سایر داروها، غذاها، رنگ‌ها و نگهدارنده‌ها
- بارداری یا تلاش برای باردار شدن
- شیردهی
- بیماری کلیوی
- سندروم QT طولانی
همچنین در صورتی که داروهای زیر را مصرف می‌کنید حتما قبل از شروع سرترالین به پزشک اطلاع دهید:
- پیموزاید
- دی‌سولفیرام
- داروهای بازدارنده MAO مثل ایزوکاربوکسازید، لینزولید، آمپول متیلن بلو، فنلزین و ترانیل سیپرومین.
برای شروع سرترالین باید حداقل ۱۴ روز از قطع مصرف این داروها گذشته باشد.
- داروهای محرک
- داروهای افیونی
- داروهای گیاهی
- داروهای درمان افسردگی یا اختلال‌های روان‌پزشکی
- داروهای درمان پارکینسون
- داروهای درمان میگرن
- داروهای درمان عفونت‌های شدید
- داروی وارفارین
- داروهای ضد تهوع و استفراغ
نحوه مصرف سرترالین
قرص یا کپسول سرترالین را به صورت منظم دقیقا مطابق دستور پزشک، با یا بدون غذا مصرف کنید. بدون دستور پزشک دفعات یا دوز مصرف دارو را کم یا زیاد نکند. دارو را بدون دستور پزشک قطع نکنید.
معمولا پزشک توصیه می‌کند که داروی سرترالین یک بار در روز، صبح یا عصر مصرف شود. بیمارانی که دچار مشکل خواب‌آلودگی می‌شوند بهتر است دارو را عصر مصرف کنند.
هشدار: سرترالین ممکن است باعث مثبت شدن جواب آزمایش ادراری اعتیاد شود. در صورت مصرف این دارو پرسنل آزمایشگاه را در جریان قرار دهید.
دوز مصرف
دوز سرترالین برای افسردگی در بزرگسالان
دوز شروع: ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز سرترالین برای اختلال وسواسی-جبری در بزرگسالان
دوز شروع: ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز سرترالین برای اختلال پانیک در بزرگسالان
دوز شروع: ۲۵ میلی‌گرم یک بار در روز، پس از یک هفته افزایش دوز به ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز سرترالین برای اختلال استرس پس از سانحه در بزرگسالان
دوز شروع: ۲۵ میلی‌گرم یک بار در روز، پس از یک هفته افزایش دوز به ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز سرترالین برای اختلال اضطراب اجتماعی در بزرگسالان
دوز شروع: ۲۵ میلی‌گرم یک بار در روز، پس از یک هفته افزایش دوز به ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز سرترالین برای اختلال ملال پیش از قاعدگی در بزرگسالان
دوز شروع: ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز در روزهای قاعدگی
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز در روزهای قاعدگی
رژیم چرخه‌ای:
دوز شروع: ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز از ۱۴ روز قبل از تاریخ پریودی تا اولین روز قاعدگی (هر ماه تکرار شود)
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز سرترالین برای اختلال وسواسی جبری در اطفال
۶ تا ۱۲ سال:
دوز شروع: ۲۵ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۲۵ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
۱۳ تا ۱۷ سال:
دوز شروع: ۵۰ میلی‌گرم یک بار در روز
دوز نگهداری: ۵۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز
حداکثر دوز مجاز مصرف
حداکثر دوز مجاز سرترالین در بزرگسالان و کودکان ۲۰۰ میلی‌گرم در روز است.
طول دوره مصرف
طول دوره مصرف باید توسط پزشک مشخص شود. درمان دارویی با سرترالین ممکن است چندین ماه یا بیشتر طول بکشد.
نکات حین مصرف
دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید. بروشور داخل جعبه دارو را مطالعه کنید و سوالاتتان را از پزشک یا داروساز بپرسید.
اگر پزشک از شما خواسته دارو را یک مرتبه در روز (عصر یا صبح) مصرف کنید حتما ساعت مشخصی برای مصرف دارو داشته باشید.
با توجه به این که سرترالین در دو دوز ۵۰ و ۱۰۰ میلی‌گرمی موجود است حتما پیش از مصرف دارو به دوز آن دقت داشته باشید.
از جویدن، نصف کردن یا له کردن کپسول سرترالین خودداری کنید.
اگر سرترالین برای درمان اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD) برای شما تجویز شده است ممکن است پزشک از شما بخواهد دارو را از ۲ هفته قبل از شروع پریود تا روز اول پریودی مصرف کنید. در این مورد حتما تاریخ دقیق چرخه ماهیانه خود را یادداشت کنید.
دوز و دفعات مصرف این دارو بر اساس مشکل و شرایط خاص شما تجویز شده است؛ بنابراین دارو را مطابق دستور پزشک مصرف کنید و از کم و زیاد کردن آن بدون اطلاع پزشک خودداری کنید.
حتی اگر احساس می‌کنید حال شما بهتر شده مصرف دارو را مطابق دستور پزشک ادامه دهید و بدون دستور پزشک دارو را قطع نکنید.
قطع ناگهانی مصرف سرترالین باعث بدتر شدن بیماری می‌شود. همچنین علامتهایی همچون نوسانات خلقی، سردرد، خستگی، تغییرات در خواب، و احساس گذرایی شبیه به شوک الکتریکی را به همراه دارد.
تشدید علائم یا بروز علامت‌های جدید را بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
اگر یک دوز را فراموش کردم چه کار کنم؟
اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت بعدی مصرف دارو نزدیک شده است لازم نیست دوز فراموش شده را مصرف کنید.
عوارض جانبی سرترالین
سرترالین مثل هر داروی دیگری در کنار اثرات سودمند ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی را نیز ایجاد کند. البته همه افرادی که سرترالین مصرف می‌کنند دچار عوارض جانبی نخواهند شد.
عوارض رایج سرترالین
- اسید معده یا معده درد
- آروغ
- کاهش اشتها یا کاهش وزن
- اسهال یا شل شدن مدفوع
- سوزش سر دل
- خواب‌آلودگی یا خستگی غیرعادی
- درد یا نفخ شکم
- مشکل در خوابیدن
- کاهش میل جنسی
- عدم انزال در مردان
- مشکل در حفظ نعوظ
- افت عملکرد جنسی
عوارض با شیوع کمتر
- واکنش پرخاشگرانه
- سفتی یا بزرگ‌شدن سینه
- گیجی
- اسهال
- خواب‌آلودگی
- خشکی دهان
- صحبت کردن سریع یا احساس هیجان‌زدگی یا انجام کارهای خارج از کنترل
- تب
- ناتوانی در یک جا نشستن
- افزایش حرکات بدن
- افزایش تعریق
- افزایش تشنگی
- فقدان انرژی
- از دست دادن کنترل مثانه
- تغییرات خلقی یا رفتاری
- اسپاسم عضلانی یا پرش دست و پا
- خون دماغ
- فعال بودن بیش از حد رفلکس‌های بدنی
- تند شدن ضربان قلب
- دانه‌های قرمز یا بنفش روی پوست
- بیقراری
- تشنج
- لرز
- بثورات پوستی، کهیر یا خارش
- از دست دادن ناگهانی هماهنگی حرکتی
- حرکات یا ژست‌های غیرعادی یا ناگهانی بدن یا چهره
- ترشح غیرعادی شیر (در زنان)
عوارض خطرناک سرترالین
در صورت بروز هر یک از عوارض زیر فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید:
آلرژی به دارو: بثورات پوستی، خارش پوست، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
خونریزی: مدفوع خونی، سیاه یا قیری شکل، ادرار قرمز یا قهوه‌ای، استفراغ خونی یا حاوی مواد قهوه‌ای شبیه به دانه‌های قهوه، دانه‌های ریز قرمز یا بنفش روی پوست، خونریزی یا کبودی غیرعادی
تغییرات ریتم قلبی: تپش قلب سریع یا نامنظم، سرگیجه، احساس ضعف یا از حال رفتن، درد قفسه سینه، مشکل در تنفس
افت سدیم خون: ضعف عضلانی، خستگی شدید، سرگیجه، سردرد، گیجی
سندروم سروتونین: تحریک‌پذیری، گیجی، تپش قلب سریع یا نامنظم، گرفتگی عضلات، پرش عضلات، تعریق، تب بالا، تشنج، لرز، استفراغ، اسهال
چشم درد ناگهانی یا تغییر در بینایی مثل تاری دید، دیدن هاله در اطراف چراغ‌ها، از دست دادن بینایی
افکار خودکشی یا خودزنی، بدتر شدن خلق
علائم و عوارض ناشی از اوردوز
در صورت مصرف مقدار زیادی داروی سرترالین (بیشتر از دوز مجاز) فورا با اورژانس تماس بگیرید.
علائم ناشی از اوردوز با داروی سرترالین عبارت‌اند از:
- خواب‌آلودگی
- پریشانی، توهم، تب، تعریق، گیجی، تپش قلب، لرز، گرفتگی یا پرش شدید عضلانی، از دست دادن هماهنگی حرکتی، تهوع، استفراغ، یا اسهال
- خستگی شدید
- سرگیجه
- پریشانی
- مانیا (شیدایی)
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
- ضربان قلب شدید، نامنظم یا کوبشی
هشدارهای سرترالین
اگر در حال مصرف داروی پیموزاید هستید یا با آمپول متیلن بلو تحت درمان هستید نباید سرترالین مصرف کنید.
افرادی که با افسردگی یا اختلال‌های روان‌پزشکی درگیر هستند ممکن است افکاری درباره خودکشی داشته باشند. افکار خودکشی ممکن است پس از شروع داروی ضد افسردگی در برخی افراد جوان تشدید شود. اگر در خلق یا رفتار شما تغییر ناگهانی ایجاد شده یا افکاری درباره خودکشی دارید حتما بلافاصله پزشک را در جریان قرار دهید.
بدون دستور پزشک مصرف سرترالین را قطع نکنید.
اگر علائم سندروم سروتونین را دارید سریعا با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید. این علائم عبارت اند از: پریشانی، توهم، تب، تعریق، لرز، تپش قلب، گرفتگی عضلات، پرش عضلات، از دست دادن هماهنگی حرکتی، تهوع، استفراغ یا اسهال
تداخلات دارویی
مصرف سرترالین همراه با داروهای زیر ممنوع است:
- سیزاپراید
- دروندارون
- لینزولید
- داروهای MAOI مثل سلژیلین، مارپلن، ناردیل و پارنیت
- متیلن بلو (تزریق وریدی)
- پیموزاید
- تیوریدازین
سرترالین با داروهای زیر تداخل ایجاد می‌کند:
- الکل
- آمفتامین‌ها
- آسپرین و داروهای شبیه آسپرین
- برخی داروهای افسردگی، اضطراب یا سایر اختلالات روان‌پزشکی
- داروهای خاص برای عفونت‌های قارچی مثل کتوکونازول، فلوکونازول، پوساکونازول و ایتراکونازول
- برخی داروها برای ضربان قلب نامنظم مثل فلکائینید، کینیدین، پروپافنون
- برخی داروها برای سردردهای میگرنی مثل آلموتریپتان، التریپتان، فرواتریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان، زولمیتریپتان
- بعضی داروهای خواب
- بعضی داروها برای تشنج مثل کاربامازپین، والپروئیک اسید، فنی توئین
- بعضی داروها که برای درمان یا پیشگیری از لخته‌های خونی استفاده می‌شوند مثل وارفارین، انوکساپارین، دالتپارین
- سایمتیدین
- دیگوکسین
- داروهای ادرارآور
- فنتانیل
- ایزونیازید
- لیتیوم
- داروهای مسکن خانواده NSAID که برای درد و التهاب استفاده می‌شوند مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن
- داروهایی که فاصله کیوتی QT را طولانی می‌کنند (در موارد ریتم قلبی نامنظم) مثل دوفتیلید
- راساگیلین
- سفین آمید
- مکمل‌هایی مثل گل راعی، کاوا کاوا، سنبل الطیب
- تولبوتامید
- ترامادول
- تریپتوفان
این لیست کامل نیست و همه تداخلات دارویی را دربرنمی‌گیرد. حتما پیش از شروع به مصرف سرترالین لیست کاملی از همه داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای بانسخه، بدون نسخه، داروهای گیاهی، مکمل‌های رژیمی، و همچنین سیگار، الکل، و مواد مخدر را به پزشک ارائه دهید.
تداخلات غذایی
آب گریپ فروت با افزایش سطح سروتونین در بدن، ریسک عوارض جانبی این دارو را افزایش می‌دهد.
مصرف همراه با الکل
مصرف الکل همراه با سرترالین منجر به بروز عوارض جانبی می‌شود.
محدودیت سن
سرترالین تنها برای درمان اختلال وسواسی-جبری در کودکان زیر ۶ سال تأیید شده است اما نه برای درمان افسردگی یا سایر اختلال‌ها
گروه‌های خاص یا پرخطر
در سالمندان، بیماران مبتلا به تشنج و بیماران کبدی با احتیاط مصرف شود. همچنین سرترالین باید در بیماران مبتلا به آب سیاه زاویه بسته با احتیاط مصرف شود
بارداری و شیردهی
مصرف سرترالین در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب بزند اما قطع مصرف این دارو ممکن است برای مادر خطر داشته باشد. تصمیم‌گیری در این خصوص بر عهده پزشک است. بدون تأیید پزشک مصرف سرترالین را قطع نکنید.
سرترالین یکی از داروهای ضدافسردگی است که برای مادرانی که در دوران شیردهی هستند نسبت به سایر داروها ارجحیت دارد و بسیاری از مادران در دوران شیردهی بدون هیچ مشکلی این دارو را مصرف می‌کنند. با این وجود مقدار کمی از سرترالین وارد شیر مادر می‌شود و ممکن است در موارد نادر عوارضی را برای نوزاد ایجاد کند. تشخیص ضرورت مصرف سرترالین در این دوره بر عهده پزشک است.
موارد منع مصرف سرترالین
- سرترالین در بیمارانی که سابقه حساسیت به این دارو یا ترکیبات آن را دارند منع مصرف دارد.
- سرترالین در بیمارانی که داروهای تیوریدازین، پیموزاید یا داروهای MAOI مثل لینزولید یا متیلن بلو مصرف می‌کنند ممنوع است.
هنگام مصرف سرترالین به چه مواردی دقت کنم؟
اگر علائم شما بهتر نمی‌شوند یا بدتر شده‌اند به پزشک اطلاع دهید و چند وقت یک بار جهت بررسی روند درمانی به پزشک مراجعه کنید. البته توجه داشته باشید که اثربخشی کامل این دارو چند هفته طول می‌کشد و لازم است مصرف دارو را دقیقا مطابق دستور پزشک ادامه دهید.
خود بیمار و خانواده او باید مراقب شروع یا بدتر شدن افکار خودکشی یا افسردگی باشند. همچنین مراقب تغییرات ناگهانی در احساسات مثل احساس اضطراب، پریشانی، وحشت زدگی، زودرنجی، خصومت، پرخاشگری، تکانشگری، بیقراری شدید، هیجان زدگی و بیش فعالی شدید یا ناتوانی در خوابیدن باشید.
در صورت مشاهده این علائم، به خصوص در ابتدای درمان دارویی یا بعد از تغییر دوز دارو، پزشک را در جریان قرار دهید.
این دارو ممکن است روی هماهنگی حرکتی، سرعت واکنش یا قضاوت شما اثر بگذارد. تا زمانی که به اثرات دارو روی بدنتان عادت نکرده‌اید از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین خودداری کنید.
برای کاهش خطر سرگیجه یا از حال رفتن از سریع نشستن یا ایستادن پرهیز کنید. در دوره درمان با سرترالین، نوشیدن الکل می‌تواند ریسک این عوارض جانبی را تشدید کند.
ممکن است سرترالین باعث خشکی دهان شود. برای حل این مشکل آب زیاد بنوشید، آدامس بدون قند بجوید یا آبنبات بخورید. اگر مشکل خشکی دهان شما بهتر نمی‌شود یا بسیار شدید است به پزشک اطلاع دهید.
علائم خطرناک حین مصرف سرترالین
- اقدام به خودکشی
- انجام کارهای تکانشی خطرناک
- رفتار پرخاشگرانه یا خشونت‌آمیز
- افکار مربوط به خودکشی یا مردن
- شروع یا بدتر شدن افسردگی
- شروع یا بدتر شدن اضطراب یا حملات پانیک
- آشفتگی، بیقراری، عصبانیت یا تحریک‌پذیری
- مشکل خواب
- افزایش فعالیت یا صحبت بیش از حد معمول
- سندروم سروتونین که می‌تواند کشنده باشد. علائم:
- توهم و هذیان
- پریشانی
- از دست دادن هوشیاری
- تشنج
- کما
- ضربان قلب سریع
- تغییرات در فشار خون
- لرزش یا گرفتگی عضلات
- سرگیجه
- لرزش
- تعریق
- حالت تهوع
- استفراغ
- سفتی عضلات
- واکنش‌های آلرژیک شدید با علائم:
- مشکل در تنفس
- تورم صورت، زبان، چشم‌ها یا دهان
- بثورات، جوش‌های خارش‌دار (کهیر) یا تاول، به تنهایی یا همراه با تب یا درد مفاصل
- خونریزی غیرطبیعی
- تشنج
- اپیزود مانیا یا شیدایی با علائم:
- افزایش قابل توجه انرژی
- مشکل شدید خواب
- پرش افکار
- رفتار بی‌پروا
- اندیشه‌های بزرگمنشانه غیرطبیعی
- شادی یا تحریک‌پذیری بیش از حد
- صحبت کردن بیشتر یا سریع‌تر از حد معمول
- تغییر در اشتها یا وزن. هنگام مصرف این دارو قد و وزن کودکان و نوجوانان باید تحت نظارت باشد.
- سطوح پایین سدیم سالمندان که خطر آن در سالمندان بیشتر است؛ با علائم:
- سردرد
- ضعف یا عدم تعادل
- گیجی، مشکلات تمرکز یا تفکر، یا مشکلات حافظه
- چشم‌درد
- تغییرات در بینایی، از جمله تاری دید و دوبینی
- تورم یا قرمزی در داخل یا اطراف چشم
آیا می‌توان سرترالین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
معمولا در درمان افسردگی سرترالین به سایر داروها ترجیح داده می‌شود. با این وجود در صورت نیاز پزشک می‌تواند داروی دیگری را جایگزین سرترالین کند.
نحوه نگهداری سرترالین
داروی سرترالین را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. سرترالین باید در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد نگهداری شود. داروی تاریخ گذشته مصرف نکنید.
نکاتی درباره خرید سرترالین
سرترالین در اشکال و دوزهای مختلف در داروخانه‌های ایران موجود است.
اشکال دارویی موجود
داروی سرترالین در ایران در دو شکل زیر موجود است:
قرص سرترالین
کپسول سرترالین
دوزهای موجود
سرترالین در ایران در دو دوز زیر موجود است:
قرص/کپسول سرترالین ۵۰ میلی‌گرم
قرص/کپسول سرترالین ۱۰۰ میلی‌گرم
شرکت‌های تولیدکننده
در ایران شرکت‌های زیر داروی سرترالین را تولید می‌کنند:
- داروسازی تولید دارو
- داروسازی امین
- داروسازی کیش مدیفارم
- داروسازی باختر بیوشیمی
- داروسازی عبیدی
- داروسازی اکسیر
- داروسازی تهران دارو
- داروسازی مینو
- داروسازی رازک
- داروسازی حکیم
- داروسازی مهبان دارو
- داروسازی مداوا
- داروسازی جابربن حیان
- داروسازی ریحانه اصفهان
- داروسازی سبحان دارو
- داروسازی پورسینا
- داروسازی روز دارو
- داروسازی زهراوی
- داروسازی سها
- داروسازی بهستان تولید
- داروسازی بهستان دارو
- داروسازی شفا
- داروسازی جالینوس
- داروسازی اکتوورکو
- داروسازی نیل فارمد
- داروسازی درسا دارو
نام‌های تجاری موجود در ایران
داروی سرترالین با نام‌های تجاری زیر در بازار ایران موجود است:
- سرترالین
- آسنترا
- سررابان
- رلفت
- اکتوسرترالین
- زولوفت (زلوفت)
- سرترالین هگزال
- اینوسترال
- سرترازین
- زولامین
- سرترابایول
هنگام مصرف سرترالین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟
در صورتی که به هر یک از عوارض جانبی داروی سرترالین که پیش‌تر به آن‌ها اشاره دچار شده‌اید، از پزشک کمک بگیرید.
عارضه‌های زیر را حتما به پزشک اطلاع دهید:
- خونریزی یا کبود شدن راحت بدن
- کاهش میل جنسی
- تغییر در توانایی جنسی
- درد یا ضعف عضلات
- لرزش
- کاهش وزن بی دلیل
همچنین در صورت بدتر شدن افسردگی یا دیگر بیماری‌های روان‌پزشکی، تغییرات رفتاری غیرعادی، یا تغییرات ذهنی و روانی دیگر (مثل بروز اضطراب یا بدتر شدن آن، حملات پانیک، مشکلات خواب، زودرنجی، خصومت و خشم، کارهای تکانشی، بیقراری شدید یا صحبت کردن بسیار سریع) از پزشک کمک بگیرید.
هنگام مصرف سرترالین چه زمانی با اورژانس تماس بگیرم؟
سرترالین ممکن است در افراد ۲۴ ساله و جوان‌تر به خصوص در ماه‌های اولیه مصرف دارو یا بعد از تغییر دوز دارو باعث تشدید افکار خودکشی یا اقدام به خودکشی شود. در صورت بروز افکار خودکشی حتما باید به پزشک مراجعه شود.
اگر احساس می‌کنید شما یا شخص دیگری ممکن است به خود آسیب بزند یا اقدام به خودکشی کند، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
آلرژی به سرترالین متداول نیست اما در صورتی که بعد از مصرف سرترالین علائم واکنش شدید آلرژیک را مشاهده کردید به اورژانس مراجعه کنید:
بثورات پوستی، خارش، تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل در تنفس
در صورت بروز علائم زیر با اورژانس تماس بگیرید یا به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- از حال رفتن (غش کردن)
- مدفوع سیاه رنگ
- استفراغی که شبیه به دانه‌های قهوه باشد
- درد/ورم/قرمزی چشم
- گشاد شدن مردمک چشم (سیاهی وسط چشم)
- تغییرات بینایی مثل دیدن رنگین‌کمان اطراف چراغ‌ها در شب
- تاری دید
داروی سرترالین ممکن است باعث افزایش سروتونین خون شده و در موارد نادر منجر به یک عارضه بسیار جدی به نام سندروم سروتونین یا مسمومیت سروتونین شود. اگر هر یک از علائم زیر را دارید با اورژانس تماس بگیرید:
تپش قلب شدید، توهم، از دست دادن هماهنگی حرکتی، سرگیجه شدید، تهوع/استفراغ/اسهال شدید، پرش عضلات، تب بی‌دلیل، پریشانی/بیقراری غیرعادی
در موارد نادر ممکن است آقایان دچار مشکل نعوظ دردناک یا طولانی شوند که ممکن است ۴ ساعت یا بیشتر طول بکشد. در صورت بروز این مشکل به اورژانس یا مراکز درمانی مراجعه کنید در غیر اینصورت خطر بروز مشکلات پایدار وجود دارد.
کلام آخر دکترساینا
سرترالین یکی از داروهای روان‌پزشکی پرکاربرد است که برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های روان‌پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیروی از دستورات پزشک برای مصرف هر دارویی بسیار مهم و ضروری است. علاوه بر آن با مطالعه این مقاله و بروشور دارو می‌توانید اطلاعات مفید بیشتری درباره این دارو و نکات مهم مصرف آن به دست بیاورید.
در صورتی که درباره سرترالین سوالی دارید یا دچار عارضه‌ای شده‌اید که باعث نگرانی شما است، حتما با پزشک درمانگر خود در این باره صحبت کنید.
اثربخشی کامل داروی سرترالین در درمان افسردگی ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد. برای سایر مصارف مثل اختلال وسواسی-جبری یا استرس پس از سانحه ممکن است اثربخشی کامل دارو تا ۱۲ هفته هم طول بکشد.
ممکن است سرترالین در برخی افراد باعث افزایش وزن شود. این افزایش وزن ناچیز است (بین ۱ تا ۱.۶ درصد وزن اولیه بدن) و در مواردی که دارو بیشتر از ۶ ماه تا ۱ سال مصرف شود رخ می‌دهد.
با وجودی که در بلند مدت سرترالین ممکن است با بهبود خلق باعث بهتر شدن میل جنسی شود اما در برخی افراد با عوارض جانبی جنسی مثل نعوظ دردناک و مشکل در نعوظ و انزال، خونریزی واژینال و مشکل در به ارگاسم رسیدن و کاهش میل جنسی همراه است.