تفاوت علائم بارداری و پریود | آیا باردارم یا پریودم نزدیک است؟

 شاید تابه‌حال بارها به علت عقب افتادن پریودتان نگران شدهاید و تفاوت علائم بارداری و پریود را در اینترنت جست‌وجو کرده‌اید. در این میان احتمالاً متوجه شده‌اید علائمی که دارید، خیلی شبیه به علائم یک فرد باردار است و نگرانی‌تان چندبرابر شده. واقعیت این است که نگرانی شما چندان بی‌دلیل نیست، چراکه علائم بارداری و پریود خیلی شبیه به هم هستند.

البته این علائم تفاوت‌های جزئی نیز با هم دارند که در این مقاله به بررسی همه آن‌ها می‌پردازیم.

تفاوت علائم بارداری و پریود چیست؟

«چرخه قاعدگی» به مجموعه‌ای از اتفاقاتی گفته می‌شود که هر ماه در بدن خانم‌ها رخ می‌دهد. این فعل‌وانفعالات بدن را برای باردارشدن آماده می‌کنند. در این چرخه ابتدا بدن هورمون‌هایی ترشح می‌کند که باعث تولید تخمک می‌شوند. تخمک شروع به رشد می‌کند و هورمون استروژن را افزایش می‌دهد. افزایش این هورمون باعث ضخیم‌شدن دیواره رحم و آماده‌شدن برای بارداری و نگهداری از جنین می‌شود.

در مرحله بعد تخمک گذاری اتفاق می‌افتد و تخمک وارد لوله رحم می‌شود. اگر در آنجا اسپرمی وجود داشته باشد لقاح اتفاق می‌افتد. سپس تخمک لقاح‌یافته به دیواره رحم می‌چسبد و لانه‌گزینی می‌کند؛ اما اگر اسپرمی وجود نداشته باشد بارداری اتفاق نمی‌افتد. در این شرایط بدن تخمک را جذب میکند، میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون کم می‌شود و دیواره رحم کم‌کم فرو می‌ریزد. اینجاست که در نهایت خونریزی پریود اتفاق می‌افتد.

پس می‌توان گفت پریود بخشی از چرخه قاعدگی و چرخه قاعدگی پایه و اساس فرایند بارداری است؛ بنابراین تعجبی ندارد که علائم بارداری و PMS یا سندرم پیش از قاعدگی شباهت‌های زیادي به هم داشته باشند.

به‌گفته Medical News Today، اگرچه تغییرات پستان‌ها هم در PMS و هم در بارداری اتفاق می‌افتند؛ اما تغییر در نوک پستان‌ها به‌ندرت قبل از شروع پریود ایجاد می‌شود. اگر ناحیه رنگی اطراف نوک پستان تیره‌تر یا بزرگ‌تر شود ممکن است باردار باشید. این تغییرات بین ۱ الی ۲ هفته بعد از لقاح ایجاد می‌شوند.

۱. درد پستان‌ها

تغییر پستان‌ها یکی از علائم شایع پریود و بارداری است. این تغییرات به شکل‌های مختلفی بروز میکند؛ مثل:

• درد
• حساس شدن
• تورم
• احساس پر بودن یا سنگینی
• برآمدگی بافت پستان

• درPMS: علائم مربوط به پستان کمی قبل از شروع فاز خون‌ریزی ظاهر می‌شوند و حین پریود یا بلافاصله بعد از پایان آن از بین می‌روند.
• دربارداری: علائم از حدود ۱ الی ۲ هفته بعد از لقاح شروع می‌شوند و ممکن است تا زایمان باقی بمانند. در اوایل بارداری پستان‌ها سنگین‌تر و نسبت به لمس‌شدن حساس‌تر می‌شوند. همچنین ناحیه اطراف نوک پستان ممکن است دچار سوزش شود. برخی خانم‌ها ممکن است در این دوران رگ‌های آبی‌رنگی را در نزدیکی پستان‌های خود مشاهده کنند یا رنگ نوک پستان‌هایشان عوض شود.

۲. تغییر اشتها و ویار

خیلی از ما بارداری را با میل به غذاهای خاص و ویار می‌شناسیم که در واقع میل به یک ماده غذایی یا تنفر از بو و طعم یک غذای خاص است. نکتهی جالب اینکه که این علامت گاهی در دوران PMS هم ظاهر می‌شود.

• درPMS: قبل از پریود، تغییراتی در میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون ایجاد می‌شود. این باعث می‌شود اشتهای خیلی از خانم‌ها و همچنین میل آن‌ها به خوردن غذاهای شیرین، چرب یا پر از کربوهیدرات زیاد شود. ویار در دوران PMS کمتر اتفاق می‌افتد.
• دربارداری: در این دوران اکثر خانم‌ها ویار را تجربه می‌کنند. ویار باعث می‌شود فرد از بو یا طعم یک ماده غذایی (یا غیر غذایی!) متنفر باشد یا بالعکس، اشتیاق زیادی به آن داشته باشد. برخی خانم‌ها در این دوران به خوردن موادی مثل خاک یا یخ ویار دارند.

۳. حالت تهوع یا استفراغ

• درPMS: حالت تهوع یا استفراغ در پریود علامت شایعی نیست و ممکن است به‌ندرت در برخی افراد ایجاد شود.
• دربارداری: حالت تهوع (که ممکن است همراه با استفراغ باشد.) یکی از علائم واضح بارداری است. این علامت معمولاً یک ماه بعد از لقاح ظاهر می‌شود.

۴. کرامپ و گرفتگی عضلات شکم و کمر

• درPMS: برخی افراد یک الی دو روز قبل از شروع پریود در شکم و کمر خود احساس درد و گرفتگی می‌کنند. این دردها با نزدیک‌شدن به روزهای انتهایی پریود کم‌کم از بین می‌روند. 
• دربارداری: احساس درد و گرفتگی در اوایل بارداری شایع و خیلی شبیه به گرفتگی‌های دوران پریود است، با این تفاوت که معمولاً در قسمت پایین معده یا کمر اتفاق می‌افتد. این دردها ممکن است تا چند ماه به دلیل لانه‌گزینی جنین و کش‌آمدن رحم برای نگهداری از آن ادامه داشته باشند.

۵. خونریزی و لکه‌بینی

• درPMS: لکه‌بینی معمولاً در دوران PMS اتفاق نمی‌افتد؛ اما ممکن است خون‌ریزی در روز اول شروع پریود بسیار سبک و شبیه لکه‌بینی باشد. خون‌ریزی پریود حجم و شدت زیادی دارد و ممکن است تا یک هفته طول بکشد. 
• دربارداری: لکه‌بینی یا خون‌ریزی خفیف یکی از علائم رایج شروع بارداری است که بهعلت لانه‌گزینی جنین اتفاق می‌افتد. لکه‌بینی بارداری معمولاً ۱۰ الی ۱۴ روز بعد از لقاح اتفاق می‌افتد و حداکثر ۲ روز طول می‌کشد. رنگ خون در لکه‌بینی بارداری صورتی روشن یا قهوه‌ای بوده و مقدار آن بسیار کمتر از خون‌ریزی پریود است.

۶. اختلال خلق

نوسان‌های خلقی مثل تحریک‌پذیری، احساس غم، اضطراب، پرخاشگری و گریه‌کردن ناگهانی هم در اوایل بارداری و هم در دوران PMS قبل از پریود شایع هستند. این علائم بعد از شروع پریود از بین می‌روند؛ بنابراین اگر پریودتان چند روز عقب افتاده است و دچار نوسان خلق شده‌اید احتمال بارداری وجود دارد.

نوسان‌های خلقی دوران بارداری ممکن است تا پایان بارداری یا بعد از آن ادامه داشته باشند.

۷. خستگی

ترشح هورمون پروژسترون باعث احساس خستگی می‌شود. به همین دلیل است که اکثر خانم‌ها قبل از شروع پریود یا هنگام بارداری دچار احساس خستگی شدید می‌شوند.

• درPMS: احساس خستگی معمولاً قبل از شروع پریود ایجاد شده و با شروع خون‌ریزی از بین می‌رود؛ اما در خانم‌هایی که پریودهای سنگین دارند یا دچار فقر آهن و کم‌خونی هستند، ممکن است احساس خستگی شدید تا پایان پریود باقی بماند.
• دربارداری: احساس خستگی معمولاً بعد از سه‌ماهه اول بارداری از بین می‌رود. بعضی از خانم‌ها ممکن است تا انتهای دوران بارداری احساس خستگی را داشته باشند. اختلال خواب و تکرر ادرار بارداری شبانه می‌تواند احساس خستگی بارداری را بیشتر کند.

۸. نفخ و یبوست

مشکلات گوارشی مثل نفخ، یبوست یا اسهال به دلیل تغییرات هورمونی و تغییر در حرکات روده ناشی از آن‌ها ایجاد می‌شوند.

نتیجه یک پژوهش علمی معتبر نشان داده است بیشتر از ۳۸ درصد خانم‌های باردار با مشکل یبوست دست‌وپنجه نرم می‌کنند. (منبع: TOG) البته برخی از خانم‌ها ممکن است در دوران PMS خود هم این مشکل را تجربه کنند؛ اما اسهال در این دوران شایع‌تر است. 

یبوست در بارداری بیشتر طی سه‌ماهه اول و دوم اتفاق می‌افتد. یبوست PMS معمولاً با شروع خون‌ریزی پریود بهبود می‌یابد.

۹. سردرد

تغییرات هورمونی هم در اوایل بارداری و هم دوران PMS می‌توانند باعث سردرد شوند.

۱۰. تغییر ترشحات

با شروع بارداری و تغییر هورمون‌ها میزان ترشحات واژن زیاد می‌شود. این ترشحات به نرم‌تر شدن بافت دیواره واژن و دهانه رحم و پیشگیری از بروز عفونت کمک می‌کنند. 

بیشترین میزان ترشحات واژن در خانم‌ها در طول دوران تخمک‌گذاری است؛ اما در برخی خانم‌ها ترشحات واژن حدود ۴ الی ۵ روز قبل از شروع پریود هم زیاد می‌شوند. این ترشحات خیلی مشابه با ترشحات دوران بارداری هستند، با این تفاوت که مقدار آن‌ها کمتر است و با شروع پریود قطع می‌شوند.

روش قطعی تشخیص پریود از بارداری

اگرچه علائم بارداری و پریود با هم شباهت‌های زیادی دارند، اما برخی علائم مثل ویار، حالت تهوع و استفراغ یا تغییر رنگ نوک پستان‌ها فقط مختص بارداری هستند. اگر این علائم را دارید و پریودتان هم عقب افتاده است احتمال اینکه باردار باشید وجود دارد.

برای تشخیص قطعی پریود از بارداری باید تست بارداری بدهید. این تست‌ها به شکل‌های مختلفی انجام می‌شوند.

نوع تست بارداری	زمان انجام تست بارداری
بیبی چک	بهترین زمان: حداقل یک روز بعد از عقب افتادن موعد پریود با اولین ادرار صبحگاهی
آزمایش خون بارداری	حداقل از ۱۱ الی ۱۲ روز بعد از تخمک‌گذاری (۱ الی ۲ روز قبل از موعد شروع پریود)
سونوگرافی بارداری	حداقل از هفته ۶ بارداری (۲ هفته بعد از عقب افتادن پریود)

آیا امکان دارد با وجود بارداری پریود شوم؟

وقتی باردار می‌شوید دیگر امکان پریود شدن وجود ندارد. اگر در طول بارداری دچار خون‌ریزی شده‌اید باید به پزشک مراجعه کنید.

خونریزی در بارداری ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• خونریزی لانه‌گزینی
• تغییرات دهانه رحم
• عفونت رحم
• حاملگی مولار (رشد بافت‌های غیرطبیعی به‌جای جنین)
• حاملگی نابجا یا بارداری خارج رحمی
• شروع سقط‌جنین
• خون‌ریزی زیر جفت (ساب کوریونیک)
• زایمان زودرس
• دخول جنسی
• جفت سرراهی (بستن ورودی دهانه رحم توسط جفت)
• جداشدن جفت (دکولمان)

اگر در دوران بارداری دچار خون‌ریزی شدید به پزشک مراجعه کنید. اگرچه گاهی خون‌ریزی در این دوران ناشی از مشکل نگران‌کننده‌ای نیست، اما حتماً باید توسط پزشک بررسی شود.

همچنین اگر پریودتان عقب افتاده است، اما علائم مخصوص بارداری را ندارید و تست بارداری‌تان هم منفی شده است، ممکن است یکی از موارد زیر باعث این اتفاق شده باشد:

• استرس
• کاهش وزن ناگهانی
• اضافه‌وزن
• انجام ورزش سنگین
• مصرف قرص‌های ضدبارداری
• یائسگی
• ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCOS
• برخی بیماری‌های مزمن (دیابت کنترل‌نشده، سلیاک، سندرم کوشین و غیره)
• مشکلات تیروئید

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

• اگر تست بیبی چک‌تان مثبت شده و پریودتان عقب افتاده است.
• اگر پریودتان عقب افتاده است، اما مطمئنید که باردار نیستید.
• اگر در دوران بارداری دچار خون‌ریزی شده‌اید.
• اگر علائم نوسان خلق ناشی از پریود یا بارداری بعد از گذشت ۲ هفته از بین نرفته‌اند.
• اگر علائم ناشی از PMS در روند زندگی روزمره شما اختلال جدی ایجاد کرده‌اند.

کلام آخر دکترساینا

پریود بخشی از سازوکار بدن برای آمادگی بارداری است، پس جای تعجب ندارد که تفاوت علائم پریود و بارداری بسیار کم است. مواردی مثل نوسان خلق، تحریک‌پذیر شدن پستان‌ها، نفخ و یبوست، گرفتگی شکم و کمر، سردرد و افزایش اشتها از جمله علائم مشترک پریود و بارداری هستند؛ اما برخی علائم مثل ویار، لکه‌بینی، حالت تهوع و استفراغ و افزایش ترشحات واژن معمولاً فقط در بارداری ظاهر می‌شوند.