۱۰ علامت دیابت نوع ۲ + روش‌های درمان

دیابت نوع ۲ نوعی بیماری مزمن، اما قابل پیشگیری و درمان است که به دلیل سطح بالای قند خون ایجاد می‌شود. شروع آن معمولا در اواسط تا اواخر دوره میانسالی است؛ اما کودکان و نوجوانان هم ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. گفته شده در ایران ۲۵ درصد از مبتلایان به دیابت نوع دو از بیماری خود اطلاع ندارند.

خوشبختانه، پس از تشخیص به‌موقع علائم دیابت نوع ۲، می‌توان آن را کنترل کرد و عوارضش را به‌حداقل رساند. به‌همین دلیل دکتر ساینا در این مقاله به‌طور کامل به دیابت نوع دو می‌پردازد. برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.

دیابت نوع دو چیست؟

اول ببینیم انسولین، قند خون و لوزالمعده چطور باهم کار می‌کنند. غذایی که ما می‌خوریم در فرایند هضم به اجزای اصلی تشکیل‌دهنده تجزیه می‌شود. کربوهیدرات‌ها به قندهای ساده شکسته می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها گلوکز است. گلوکز منبع اصلی انرژی سلول‌های بدن است و برای رسیدن به سلول‌ها باید توسط انسولین از جریان خون به درون سلول منتقل شود.

انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده (پانکراس) ساخته می‌شود و به سلول کمک می‌کند که گلوکز را از خون بردارد و انرژی آن را مصرف کند. لوزالمعده یک غده پهن و دراز در قسمت فوقانی شکم و پشت معده است و زمانی که قند خون بالا می‌رود (مثلا بعد از صرف غذا) هورمون انسولین بیشتری می‌سازد.

در دیابت نوع ۲ چه اتفاقی می‌افتد؟

دیابت نوع دو با مقاومت سلول‌ها به انسولین شروع می‌شود؛ به این معنی که سلول‌ها نمی‌توانند با کمک انسولین قند را از خون برداشته و برای تولید انرژی مصرف کنند. بنابراین سطح گلوکز خون شروع به بالا رفتن می‌کند. لوزالمعده در پاسخ، انسولین بیشتری می‌سازد تا قند خون به حد طبیعی برگردد.

مقاومت به انسولین با گذشت زمان شدیدتر می‌شود و لوزالمعده انسولین بیشتری می‌سازد تا قند خون را در محدوده طبیعی حفظ کند. در نهایت توان لوزالمعده برای ساخت انسولین به پایان می‌رسد و قند خون شروع به بالا رفتن می‌کند.

دکتر ساینا به شما پیشنهاد می‌دهد که برای آشنایی با بیماری دیابت و انواع آن، مقاله «دیابت چیست» را مطالعه کنید.

این ۱۰ علامت دیابت نوع ۲ را بشناسید

تا اینجا فهمیدید که دیابت نوع دو چطور به‌وجود می‌آید. اما این بیماری دقیقاً با چه علائمی بروز می‌کند؟

در ادامه با بارزترین علائم دیابت نوع ۲ آشنا خواهید شد. درصورت مشاهده یک یا چند مورد از این علائم حتما به پزشک مراجعه کنید تا مورد معاینه قرار بگیرد.

تکرر ادرار

وقتی قند خون زیاد می‌شود، کلیه‌ها تلاش می‌کنند آن را از خون جدا کرده و با ادرار دفع کنند. بنابراین ادرار فرد زیاد می‌شود و به‌خصوص در شب دائم به دفع ادرار نیاز پیدا می‌کند.

افزایش تشنگی

با افزایش ادرار جهت دفع قند خون، آب بدن کم می‌شود و فرد بیش از حالت معمول احساس تشنگی می‌کند.

احساس گرسنگی همیشگی

سلول‌های بدن فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ نمی‌توانند انرژی لازم برای فعالیت‌های فرد را تولید کنند؛ بنابراین بیمار همواره احساس گرسنگی می‌کند.

خستگی زیاد

احساس خستگی یکی دیگر از علائم دیابت نوع ۲ می‌باشد. از آن جایی که بدن فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ نمی‌تواند قند مورد نیاز بدن را برای تولید انرژی لازم از طریق خون به سلول‌ها برساند، به همین خاطر فرد همیشه احساس خستگی می‌کند.

تاری دید

از دیگر علائم دیابت نوع ۲ تاری دید است. تاری دید ممکن است در یک چشم یا در هردو چشم ایجاد شود. اگر دیابت نوع ۲ درمان نشود، قند بالای خون به مویرگ‌های چشم آسیب می‌زند و تاری دید ایجاد می‌کند؛ در صورت استمرار این شرایط، ممکن است فرد به‌مرور نابینا شود.

ترمیم آهسته‌تر بریدگی‌ها و زخم‌ها

قند بالا به اعصاب و رگ‌ها آسیب می‌زند و جریان خون را مختل می‌کند؛ در نتیجه زخم‌ها به آهستگی ترمیم می‌شوند و خطر ایجاد عفونت در بدن فرد افزایش میابد.

خارش، درد یا بی‌حسی اندام‌ها

از دیگر علائم دیابت نوع ۲ این است که عملکرد اعصاب و جریان خون اندام‌ها را مختل می‌کند. بیماران در دست و پا احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی می‌کنند. این اختلال عصبی نوروپاتی دیابتی نام دارد که به مرور شدیدتر می‌شود و درصورت کنترل نشدن قند خون، عوارض دیگری ایجاد می‌کند.

تیره شدن پوست یکی از نشانه‌های پوستی شایع در دیابت نوع دو است که بیشتر در گردن، زیر بغل، کشاله‌ ران و چین آرنج دیده می‌شود. در صورت ظاهر شدن لکه‌های پوستی تیره، بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید.

لکه‌های تیره پوستی

تیره شدن پوست از دیگر علائم دیابت نوع ۲ است که بیشتر در جاهایی مانند گردن، زیر بغل، کشاله‌ ران و چین آرنج دیده می‌شود. این لکه‌ها نشان‌دهنده مقاومت به انسولین هستند. با شروع درمان این لکه‌ها از بین می‌روند.

خارش و عفونت‌های قارچی

دیابت نوع ۲ و به‌دنبال آن افزایش قند خون باعث رشد قارچ‌ها روی پوست و ایجاد عفونت‌ می‌شود که بیشتر در محل‌های گرم و مرطوب بدن مانند دهان، ناحیه تناسلی و زیربغل ایجاد می‌شوند. علامت اصلی خارش است، اما ممکن است درد و قرمزی پوست هم ایجاد شود.

کاهش وزن بی‌دلیل

کاهش وزن ناخواسته از دیگر علائم ابتلا به دیابت نوع دوم است.

علت دیابت نوع دو

دقیقا معلوم نیست علت دیابت نوع دو چیست. اما محققان موارد زیر را جزو دلایل ابتلا به این بیماری می‌دانند:

انسولین

همان‌طور که گفتیم، انسولین یکی از هورمون‌های لوزالمعده است که گلوکز را به درون سلول‌ها انتقال می‌دهد. در دیابت نوع ۲، بدن به انسولین پاسخ نمی‌دهد و قند خون بالا می‌رود؛ بنابراین لوزالمعده تلاش می‌کند انسولین بیشتری بسازد. کار بیش از حد، به لوزالمعده آسیب می‌زند و بعد از مدتی فعالیت آن کم می‌شود. کمبود انسولین باعث می‌شود از طرفی قند خون بالا برود و از طرف دیگر سلول‌ها بدون انرژی باشند.

ژنتیک و چاقی

ممکن است علت آن اختلال عملکرد سلول‌های لوزالمعده یا اختلال در سیگنال‌دهی و تنظیم فعالیت‌های سلول‌ها باشد. در بعضی افراد، کبد بیش از حد گلوکز تولید می‌کند. ممکن است یک عامل ژنتیکی موجب دیابت نوع دو باشد.

 چاقی نیز یکی از دلایل است که باعث مقاومت به انسولین می‌شود و احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهد. از آنجا که چاقی می‌تواند زمینه ژنتیکی داشته باشد؛ پس دیابت نوع ۲ هم ممکن است ریشه ژنتیک داشته باشد. البته عوامل محیطی هم می‌توانند به شروع آن کمک کنند.

عوارض فوری ناشی از عدم درمان

عدم درمان این عارضه باعث ایجاد عوارض فوری و عوارض طولانی مدت می‌شود که در ادامه به آنها اشاره می‌پردازیم:

پایین افتادن قندخون (هایپوگلایسمی)

هایپوگلایسمی (افت قند خون) زمانی ایجاد می‌شود که قند خون به زیر ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد. اگر بیمار دیابتی بیش از حد انسولین مصرف کند قند خون افت می‌کند. شناسایی علائم آن بسیار مهم است، زیرا اگر درمان نشود منجر به تشنج یا کما می‌شود. این در حالی است که علائم دیابت نوع ۲ در مراحل اولیه به راحتی قابل درمان است.

با تست خانگی قند خون می‌توان متوجه هایپوگلایسمی یا همان افت قند خون شد.

سطح بالای قند خون (هایپرگلایسمی) و کتواسیدوز دیابتی (DKA) 

هایپرگلایسمی به معنی بالا رفتن شدید قند خون و یکی از علائم دیابت نوع ۲ است. اگر فردی متوجه شد که ادرارش زیاد شده و از طرف دیگر دائما تشنه است، باید قند خون را آزمایش کند تا بررسی کند سطح آن بیشتر از سطحی که دکتر توصیه کرده نباشد تا در صورت نیاز اقدام درمانی لازم صورت گیرد.

بدون شروع درمان، قند خون بالاتر می‌رود، کتون در خون جمع می‌شود و محیط خون را اسیدی می‌کند و کتواسیدوز دیابتی ایجاد می‌شود. به همین دلیل، باید از فرد مبتلا به دیابت نوع دو حتماً تست سطح کتون گرفته شود.

کتواسیدوز منجر به عوارضی می‌شود، از جمله تنگی نفس، تنفس با بوی میوه، خشکی دهان، تهوع و استفراغ و کما. کتواسیدوز در صورت عدم درمان کشنده است. اگر به دیابت نوع ۲ مبتلا هستید و چنین علائمی داشتید باید بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنید. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می‌توانید از دکتر ساینا مشاوره تلفنی یا آنلاین بگیرید.

عوارض طولانی‌مدت عدم درمان دیابت نوع ۲

دیابت نوع ۲ بیماری پرعارضه‌ای است؛ اما مدیریت صحیح آن از عوارض خطرناک پیشگیری می‌کند.

عوارض مزمن عدم درمان دیابت نوع ۲ عبارت‌اند از:

• بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا
• آسیب‌های عصبی
• آسیب به پا
• آسیب به چشم و نابینایی
• نارسایی کلیه
• کاهش شنوایی
• مشکلات پوستی

تشخیص دیابت نوع دو

برای تشخیص دیابت نوع ۲ راه‌های مختلفی وجود دارد. معمولا برای قطعی شدن تشخیص، لازم است روز بعد، آزمایش مجدد انجام شود؛ اما اگر علاوه بر تست مثبت، علائم دیابت نوع ۲ را داشته باشید یا قند خون خیلی بالاتر از حد طبیعی باشد، نیازی به تست دوم نیست.

تست هموگلوبین A_۱C

تست A_۱C میانگین قند خون را در ۲ تا ۳ ماه گذشته اندازه می‌گیرد. برای انجام این تست لازم نیست ناشتا باشید یا محلول قند بنوشید. A_۱C مساوی یا بالاتر از ۶.۵ درصد نشان‌دهنده دیابت است.

تست گلوکز پلاسمای ناشتا (FPG)

این تست گلوکز خون را در حالت ناشتا اندازه می‌گیرد. ناشتایی به این معنی است که حداقل ۸ ساعت قبل از آزمایش چیزی به جز آب نخورده یا ننوشیده باشید. این تست معمولا صبح قبل از صبحانه انجام می‌شود.

اگر گلوکز ناشتای پلاسما مساوی یا بالاتر از ۱۲۶ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد، تشخیص دیابت نوع ۲ مطرح می‌شود.

تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)

تست OGTT گلوکز خون را قبل و ۲ ساعت بعد از نوشیدن محلول قندی می‌سنجد و نشان می‌دهد بدن شما چگونه از قند استفاده می‌کند.

اگر ۲ ساعت بعد از خوردن محلول قند، گلوکز مساوی یا بالاتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد به معنی دیابت نوع دو است.

تست قند خون تصادفی

در این آزمایش، قند خون ممکن است در هر زمانی از روز چک شود.

گلوکز مساوی یا بالاتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر به معنی دیابت نوع ۲ است.

جدول خلاصه آزمایش‌ها جهت تشخیص دیابت نوع ۲

معیا‌رهای تشخیصی	NORMAL	PREDIABET	DIABETS
A1C	less than 5.7%	۵.۷% to 6.4%	۶.۵% or higher
FPG	less than 100 mg/dl	۱۰۰ mg/dl to 125 mg/dl	۱۲۶ mg/dl or higher
OGTT	less than 140 mg/dl	۱۴۰ mg/dl to 199 mg/dl	۲۰۰ mg/dl or higher
RANDOM PLASMA GLUCOSE TEST			۲۰۰ mg/dl or higher

راهکارهای مفید برای پیشگیری از دیابت نوع ۲

دیابت نوع دو یک بیماری مزمن است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با آن درگیر هستند. موارد درمان‌نشده منجر به عوارض بسیار جدی می‌شود. دوره پیش‌دیابتی دوره‌ای است که قند خون بالاست، اما نه آن‌قدر که مطابق معیارهای تشخیصی باشد.

پیشگیری از دیابت نوع ۲ با اصلاح سبک زندگی

همانوطور که اشاره کردیم اصلاح سبک زندگی مهمترین گام برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ است. برای این منظور باید اقدامات زیر را در نظر بگیرید:

قند و کربوهیدرات‌ تصفیه‌شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید

خوردن مواد غذایی حاوی شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، باعث می‌شود افراد پیش‌دیابتی زودتر به دیابت نوع ۲ مبتلا شوند. بدن شما به سرعت این کربوهیدرات‌ها را تبدیل به قندهای ساده می‌کند که جذب خون می‌شوند.

 بالارفتن ناگهانی قند خون، لوزالمعده را تحریک به ترشح انسولین می‌کند. افراد پیش‌دیابتی مقاومت به انسولین دارند؛ پس قند خون همچنان بالا می‌ماند و لوزالمعده انسولین بیشتری ترشح می کند. این کنش و واکنش‌ها سرانجام منجر به دیابت می‌شود. ارتباط بین مصرف قند و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده با دیابت نوع دو ثابت شده است. ^[۱] بهتر است غذاهایی بخورید که تاثیر کمتری روی قند خون دارند.

با آنالیز کامل ۳۷ تحقیق مشخص شده که دیابت نوع دو در افرادی که مقدار زیادی کربوهیدرات‌های زودهضم مصرف می‌کنند ۴۰٪ بیشتر از سایرین پیشرفت می‌کند.^[۲]

منظم ورزش کنید

ورزش منظم با افزایش حساسیت به انسولین از ابتلا به دیابت نوع دو جلوگیری می‌کند. ورزش با شدت متوسط، %۵۱ و ورزش شدید %۸۵ حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد.^[۳]

اگر دچار اضافه‌وزن یا چاقی هستید، وزن خود را کم کنید

اکثر بیماران مبتلا به این بیماری اضافه وزن دارند یا چاق هستند. در افراد پیش‌دیابتی، تجمع چربی در شکم و اطراف کبد باعث التهاب و مقاومت به انسولین می‌شود. هرچه بیشتر وزن کم کنید  (حتی در حد چند کیلو) احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم کمتر می‌شود. رژیم‌های زیادی برای کاهش وزن وجود دارد؛ از جمله رژیم کم‌کربوهیدرات، مدیترانه‌ای، پالئو و رژیم گیاهی. در صورت اضافه وزن حتما زیر نظر متخصص، وزن خود را کاهش دهید.

سیگار را ترک کنید

سیگار کشیدن با بیماری‌های بسیاری ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دارد؛ از جمله بیماری‌های قلبی، امفیزم (آسیب کیسه‌های هوا در ریه) و سرطان‌های ریه، پستان، پروستات و دستگاه گوارش. مصرف سیگار یا تماس با دود آن، احتمال دیابت نوع دو را افزایش می‌دهد.

 در افرادی که میزان متوسطی سیگار می‌کشند، احتمال دیابت نوع دو در کسانی که روزانه به طور متوسط ۲۰ نخ سیگار می کشند %۴۴ بوده و %۶۱ از افراد غیرسیگاری بالاتر است.^[۴] با ترک یا کاهش مصرف سیگار، ریسک ابتلا به دیابت کم می‌شود.

رژیم غذایی بسیار کم‌کربوهیدرات داشته باشید

رژیم غذایی بسیار کم‌کربوهیدرات در کاهش وزن و پیشگیری از دیابت نوع دو موثر است. رژیم غذایی که در آن مواد قندی کم باشد، قند خون را پایین می‌آورد و مقاومت به انسولین را بهبود می‌بخشد.

در یک مطالعه ۱۲ هفته‌ای،^[۵] افراد پیش‌دیابتی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه غذاهای کم‌کربوهیدرات و یک گروه غذاهای کم‌چربی مصرف کردند. در گروه اول قند خون %۱۲ و سطح انسولین %۵۰ افت کرد؛ در حالی‌که در گروه دوم کاهش قند خون %۱ و کاهش انسولین %۱۹ بود. با کم کردن کربوهیدرات غذا، قند خون شما پس از خوردن غذا به طور ناگهانی بالا نمی رود. بنابراین، بدن برای متعادل نگه داشتن قند خون به ترشح مقادیر کمتری از انسولین نیاز خواهد داشت.

مواظب حجم غذایی که در هر وعده می خورید باشید

برای پیشگیری از دیابت نوع ۲، حجم غذای هر وعده خود را کاهش دهید. ثابت شده  است که^[۶]در افراد پیش‌دیابتی، خوردن مقدار زیاد غذا در یک وعده، سطح قند خون و انسولین را بالا می‌برد؛ در حالی که کمتر خوردن در هر وعده از این اتفاق جلوگیری می‌کند.

همچنین مطالعه‌ای روی مردان پیش‌دیابتی نشان داد^[۷] در کسانی که حجم غذا را کم کرده بودند و غذاهای سالم‌تری مصرف می‌کردند، احتمال ابتلا به دیابت %۴۶ کمتر از کسانی بود که سبک زندگی خود را تغییر نداده بودند.

تحرک خود را افزایش دهید

اگر بیشتر روز را نشسته‌اید یا فعالیت فیزیکی بسیار کمی دارید، شما سبک زندگی کم‌تحرکی دارید. بین زندگی کم‌تحرک و خطر دیابت نوع دو ارتباط مستقیم وجود دارد. با بررسی ۴۷ تحقیق متوجه می‌شویم که افرادی که در روز تحرک کمی دارند %۹۱ بیش از افراد پرتحرک در معرض دیابت نوع ۲ هستند. ^[۸] برای پیشگیری از دیابت بهتر است یک برنامه منظم ورزشی داشته باشید.

مصرف فیبر را افزایش دهید

خوردن فیبر زیاد به سلامت دستگاه گوارش و کنترل وزن کمک می‌کند. تحقیقاتی که روی افراد چاق، پیر و پیش‌دیابتی انجام شده^[۹] نشان می‌دهد که مصرف فیبر سطح هردوی قند خون و انسولین را پایین نگه می‌دارد.

بد نیست بدانید که فیبرها به ۲ دسته تقسیم می‌شوند: فیبرهای محلول و نامحلول در آب. فیبرهای محلول، برخلاف فیبرهای نامحلول، در روده با آب ترکیب می‌شوند و ماده حجیم ژل‌مانندی می‌سازند که جذب قندها را آهسته می‌کند. بنابراین از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می‌شود.

سطح ویتامین دی را افزایش دهید

در کسانی که ویتامین دی کافی دریافت نمی‌کنند یا سطح ویتامین دی خون آنها پایین است، خطر ابتلا به انواع دیابت بیشتر است. توصیه می‌شود سطح ویتامین دی حداقل ۳۰ نانوگرم در میلی‌لیتر (۷۵ نانو مول در لیتر) باشد. احتمال ابتلا در کسانی که سطح ویتامین دی بالاست %۴۳ کمتر از کسانی است که کمبود ویتامین دی دارند.^[۱۰]

در کسانی که کمبود ویتامین دی دارند، استفاده از مکمل‌های ویتامین دی باعث می‌شود کارکرد سلول‌های تولید کننده انسولین بهتر شود، پس قند خون پایین می‌آید و احتمال دیابت کم می‌شود.

مصرف خوراکی‌های فرآوری‌شده را به حداقل برسانید

برخی از مواد غذایی ارتباط مستقیم با بیماری‌های قلبی، چاقی و دیابت دارند. یک مطالعه^[۱۱] نشان داده است که مصرف روغن‌های گیاهی و غلات غنی‌شده احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را کم می‌کنند.

تحقیقی دیگر نشان داده است که کاهش مصرف غذاهای بسته‌بندی که حاوی مقادیر زیادی روغن گیاهی، غلات تصفیه‌شده و مواد افزودنی است ابتلای به دیابت نوع دو را کاهش می‌دهد.

مطالعه دیگر حاکی از آن است ^[۱۲] که غذاهای کم‌کیفیت و حاوی مواد فرآوری‌شده، ریسک ابتلا را ۳۰ درصد افزایش می‌دهند، در حالی که غذاهای کامل و مقوی ریسک ابتلا را کاهش می‌دهد.

چای و قهوه بنوشید

هرچند آب نوشیدنی انتخاب بهتری است، اما چای و قهوه هم می‌توانند از دیابت نوع دو پیشگیری کنند. نوشیدن روزانه قهوه ریسک ابتلا به دیابت نوع دو را به میزان ۸ تا ۵۴ درصد کاهش می‌دهد.^[۱۳]

بیشترین تاثیر قهوه و چایی بر پیشگیری از دیابت نوع ۲ بر افرادی است که بیشترین مصرف را داشتند.

 چای و قهوه آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام پلی فنول دارند که نقش محافظتی در مقابل دیابت نوع دو دارد. چای سبز ترکیب انتی‌اکسیدانی ویژه‌ای به نام اپی‌گالوکاتشین‌گالات (EGCG) دارد که ساخت گلوکز خون ساخته شده توسط کبد را کم می‌کند و حساسیت به انسولین را بالا می‌برد.

چه کسانی در معرض دیابت نوع ۲ هستند؟

عوامل زمینه‌ساز دیابت نوع دو عبارتند از:

اضافه وزن

اضافه وزن عامل خطر اصلی دیابت نوع دو است. البته در افرادی که اضافه‌ وزن ندارند هم ابتلا به دیابت غیرممکن نیست.

افزایش چربی

چاقی شکمی نسبت به چاقی نواحی دیگر مثلا لگن یا ران بیشتر با دیابت نوع دو ارتباط دارد. دور شکم بیشتر از ۱۰۱.۶ سانتی‌متر در مردان و ۸۸.۹ سانتی‌متر در زنان ریسک ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.

پیش‌دیابت

پیش‌دیابت وضعیتی است که قند خون شما از حالت طبیعی بالاتر است، اما آن قدر بالا نیست که تشخیص دیابت نوع دو قطعی شود.

در صورتی که پیش‌‌دیابت درمان نشود به دیابت نوع ۲ تبدیل می‌شود.

دیابت بارداری

ریسک ابتلا به دیابت نوع دو در زنانی که دیابت بارداری داشته‌اند یا وزن نوزادشان موقع تولد بیشتر از ۴ کیلوگرم بوده بالاتر است.

کم‌تحرکی

فعالیت بدنی با افزایش مصرف گلوکز باعث کاهش وزن می‌شود و سلول‌ها را به انسولین حساس‌تر می کند. هرچه تحرک شما کمتر شود خطر ابتلا به دیابت نوع دو بیشتر است.

سایر عوامل زمینه‌ساز

از دیگر عوام موثر در ابتلا به دیابت نوع دو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادر شما مبتلا به دیابت نوع ۲ باشند، شما هم در خطر ابتلا هستید.

• نژاد: دیابت نوع دو در بعضی نژادها شایع‌تر است. هرچند علت آن مشخص نیست، بعضی از نژادها مانند سیاه‌پوستان، هیسپانیک‌ها، سرخپوستان و نژادهای دورگه آسیایی-آمریکایی بیشتر در معرض این بیماری هستند.
• سن: با افزایش سن به خصوص بعد از ۴۵ سالگی احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر می‌شود که احتمالا به دلیل کم شدن تحرک، ضعیف شدن عضلات و افزایش وزن است. البته دیابت نوع دو در کودکان و نوجوانان هم به شدت در حال افزایش است.
• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک: این نوع اختلال تخمدان در زنان -که با علائمی مانند عادت ماهانه نامنظم، افزایش موهای بدن و چاقی همراه است- خطر ابتلا به دیابت نوع دو را افزایش می‌دهد.
• نواحی تیره پوست: نواحی تیره پوست که معمولا در زیربغل و گردن ایجاد می‌شوند می‌توانند نشان‌دهنده مقاومت به انسولین و از علائم دیابت نوع ۲ باشد.

آیا درمان قطعی دیابت نوع ۲ امکان‌پذیر است؟

برای درمان دیابت نوع ۲ روش‎های مختلفی وجود دارد. هدف از درمان دیابت نوع ۲، کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. متاسفانه راهی برای درمان قطعی دیابت نوع دو وجود ندارد.

بهترین و کم‌‎هزینه‌‎‌ترین روش درمان دیابت نوع ۲، تغییر سبک زندگی است؛ یعنی ترک عادات اشتباه، انجام فعالیت ورزشی منظم و رعایت برنامه غذایی سالم. البته دارو برای ثابت نگه‌داشتن قند خون و جلوگیری از عوارض و علائم مورد نیاز است. اگر داروها را منظم مصرف کنید و تغذیه و تحرک مناسبی داشته باشید، در طول زندگی خود دیابت نوع دو را کاملا مهار خواهید کرد.

داروهای زیادی برای کنترل دیابت نوع دو وجود دارد که بیشتر خوراکی هستند. یکی از رایج‌ترین داروهای دیابت نوع ۲ که پزشکان تجویز می‌کنند متفورمین است. چنانچه با سه ماه مصرف به نتایج مطلوب نرسید پزشک دارو را تغییر می‌دهد. معمولا نیازی به تزریق انسولین نیست، اما با توجه به شرایط بیمار گاهی تجویز می‌شود.

روش‌های درمان دیابت نوع ۲

برای درمان این عارضه روش‎‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی علاوه بر پیشگیری از ابتلا به کنترل این بیماری نیز کمک می‌کند. به همین دلیل در بسیاری از موارد پزشکان توصیه می‎کنند در کنار درمان اصلی دیابت نوع دو، حتما سبک زندگی خود را تغییر دهید و جایی برای یک فعالیت ورزشی مستمر و یک رژیم غذایی سالم در نظر بگیرید.

به طور کلی هدف از درمان دیابت نوع دوم این است که علائم ناشی از آن کاهش یابد و در عین حال از پیشرفت بیماری جلوگیری شود. اما درمان قطعی یکی  از تصورات غلط در رابطه با این بیماری است.  

درمان دارویی

بیشتر افراد برای درمان دیابت نوع ۲ به دارو احتیاج دارند. دارو به بدن کمک می‎کند تا سطح قند خون در حد طبیعی و نرمال خود حفظ شود. این موضوع از بروز عوارض بیماری به طور موثری جلوگیری خواهد کرد.

دیابت نوع دو یک بیماری مزمنی است، یعنی با گذشت زمان بر شدت آن افزوده خواهد شد. به همین دلیل مصرف داروها باید به طور مداوم ادامه داشته باشد.

کلام آخر دکترساینا

دیابت نوع دو به علت عدم پاسخ سلول‌ها به انسولین ایجاد می‌شود و در طولانی مدت عوارض خطرناکی دارد. در صورتی که جزء گروه‌های پرخطرهستید می‌توانید با اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی از بروز علائم دیابت نوع ۲ جلوگیری کنید.

اگر هم به دیابت نوع دو مبتلا هستید سعی کنید قند خون خود را با مصرف منظم داروها و اصلاح سبک زندگی در حد طبیعی حفظ کنید. خوشبختانه بیماری دیابت نوع دو با شناخت به‌موقع علائم و درمان مناسب، قابل پیشگیری و کنترل است.

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.

جدول خلاصه بیماری