جوش صورت یکی از رایج‌ترین مشکلات پوست است که افراد را در سنین مختلف درگیر می‌کند. تغییرات هورمونی شایع‌ترین علت جوش صورت است؛ اما موارد دیگری نیز ممکن است سبب جوش شوند. در این مقاله به علل جوش در نقاط مختلف صورت و راه‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم. پیش از هرچیز از شما دعوت می‌کنیم نظر دکتر علی رمضانی متخصص پوست، مو و زیبایی و از پزشکان دکترساینا را در این باره مشاهده کنید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
جوش چیست؟
آکنه یا جوش یکی از شایع‌ترین اختلالات پوست است. در این عارضه منافذ صورت با یک عامل خارجی مانند مو، سبوم (چربی طبیعی پوست صورت)، باکتری یا سلول‌های مرده‌ی پوست مسدود می‌شوند. انسداد منفذ پوست درنهایت منجر به تشکیل جوش‌های سرسیاه، سرسفید، ندول و سایر انواع جوش می‌شود.
همان‌طورکه گفتیم جوش عارضه‌ی بسیار رایجی است؛ به‌طوری‌که هشتمین بیماری شایع در بین مردم جهان محسوب شده و ۹.۴ درصد از مردم جهان به آن دچار می‌شوند.[۱] جوش معمولاً در صورت، شانه‌ها، کمر و سینه دیده می‌شود و در بین نوجوانان، خصوصاً پسران نوجوان، بیشترین درصد شیوع را دارد.
علت زیاد جوش زدن صورت چیست؟
مهم‌ترین علت جوش صورت تغییرات هورمونی است؛ به‌همین‌دلیل است که نوجوانان در سن بلوغ بیشتر از دیگران به آن دچار می‌شوند. بزرگسالان نیز هنگام تجربه‌ی تغییرات هورمونی معمولاً با جوش مواجه می‌شوند.
جوش صورت ناشی از تغییرات هورمونی به‌خصوص در زنان دیده می‌شود:
- در دوران تخمک‌گذاری
- زنان مبتلا به کیست تخمدان
- زنانی که از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند.
علاوه بر تغییرات هورمونی، برخی عوامل دیگر نیز منجر به بروز جوش در بزرگسالان می‌شوند:
- تحریک پوست صورت
- استرس روحی
- فشار جسمی
- باکتری‌های صورت
- برخی غذاها، ازجمله غذاهای پر از چربی و شکر و همچنین لبنیات
- بعضی از داروها، ازجمله داروهای کورتون، بعضی از داروهای ضدافسردگی
علت جوش در نقاط مختلف صورت
علت جوش پیشانی
جوش‌های پیشانی معمولاً به علت استرس و چربی پوست ایجاد می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که اگرچه استرس تأثیری بر میزان چربی پوست ندارد؛ ولی استرس و خواب ناکافی می‌توانند وضعیت جوش‌های پیشانی و صورت را تشدید کنند.[۲]
علت جوش روی بینی
علت جوش بینی در اغلب موارد افزایش تولید چربی پوست است. چربی پوست (سبوم) توسط غده‌هایی که زیر پوست قرار گرفته‌اند تولید می‌شود. این چربی، پوست را در برابر عوامل خارجی محافظت می‌کند و اگر در حد تعادل تولید شود مشکلی ایجاد نمی‌کند. در مواردی که تولید سبوم بیشتر از حد طبیعی باشد احتمال بروز جوش روی بینی افزایش پیدا می‌کند.
علت جوش گونه
اصلی‌ترین علت جوش گونه، تحریک و آلودگی پوست است. برخورد هرگونه جسم آلوده به صورت، مانند برخورد صورت با تلفن همراه هنگام صحبت کردن و پاسخ دادن تماس یا خوابیدن روی روبالشی کثیف می‌تواند باعث بروز این نوع جوش شود.
علت جوش چانه
محققان تغییرات هورمونی را دلیل جوش چانه می‌دانند.[۳] افزایش میزان ترشح آندروژن در بدن می‌تواند محرک تولید چربی و انسداد منافذ پوست باشد که به دنبال آن آکنه ایجاد می‌شود. عادت ماهانه، داروهای پیشگیری از بارداری و برخی دیگر از داروها می‌توانند چنین تغییرات هورمونی را در بدن به وجود بیاورند.
تغییرات هورمونی همچنین می‌تواند ناشی از رژیم غذایی باشد؛ مصرف غذاهای مملو از کربوهیدرات و ازدیاد مصرف لبنیات می‌تواند چنین اثری داشته باشد.
البته در اینجا به شایع‌ترین دلایل پرداخته‌ایم. برای تشخیص قطعی علت جوش صورت و دریافت درمان مناسب باید با متخصص پوست و مو مشورت کنید.
برای پیشگیری از جوش صورت چه کنیم؟
متأسفانه جوش صورت همیشه قابل‌پیشگیری نیست؛ بااین‌وجود برخی اقدامات مختلف می‌توانند احتمال تشکیل جوش را تا حد زیادی کاهش دهند:
- صورت خود را روزانه با آب ولرم و پاک‌کننده‌های ملایم شست‌وشو دهید.
- استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده را فراموش نکنید.
- تا جای ممکن صورت‌تان را با دست لمس نکنید.
- هرگز با آرایش نخوابید و قبل از خواب آرایش خود را به‌طور کامل پاک کنید.
- هنگام خرید لوازم‌آرایشی و بهداشتی، محصولات فاقد چربی یا ضدآکنه و جوش را انتخاب کنید.
- از مصرف محصولات و ترکیبات حاوی روغن و چربی روی پوست پرهیز کنید.
- برای محافظت از پوست خود حتماً از ضدآفتاب با حداقل SPF 30 یا بیشتر استفاده کنید.
کلام آخر دکتر ساینا
بسیاری از افراد با وجود رعایت نکات پیشگیری از جوش صورت، باز هم به این مشکل دچار می‌شوند. به خاطر داشته باشید که برای درمان مؤثر، ابتدا باید یک متخصص علت جوش صورت شما را بررسی کند. نکات کلی ذکرشده در این مقاله به شما کمک می‌کند پوست سالم‌تری داشته باشید؛ اما برای درمان عارضه‌های پوستی به‌هیچ‌عنوان خوددرمانی نکنید و از دکتر پوست و مو کمک بگیرید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص پوست و مو کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص پوست و مو ارتباط آنلاین با متخصص پوست و موسؤالات متداول
استرس یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز جوش صورت در سالمندان است. استرس می‌تواند وضعیت جوش صورت را تشدید کند.
یکی دیگر از دلایل بروز جوش در سنین بالا تغییرات هورمونی است. زنانی که یائسگی را تجربه می‌کنند با تغییرات هورمونی شدیدی مواجه می‌شوند که می‌تواند بر سلامت پوست و میزان چربی پوست اثر بگذارد.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.
[۱] Tan, J. K., & Bhate, K. (2015). A global perspective on the epidemiology of acne. The British journal of dermatology, ۱۷۲ Suppl 1, ۳–۱۲. https://doi.org/10.1111/bjd.13462
[۲] Yosipovitch, G., Tang, M., Dawn, A. G., Chen, M., Goh, C. L., Huak, Y., & Seng, L. F. (2007). Study of psychological stress, sebum production and acne vulgaris in adolescents. Acta dermato-venereologica, ۸۷(۲), ۱۳۵–۱۳۹. https://doi.org/10.2340/00015555-0231
[۳] Elsaie M. L. (2016). Hormonal treatment of acne vulgaris: an update. Clinical, cosmetic and investigational dermatology, ۹, ۲۴۱–۲۴۸. https://doi.org/10.2147/CCID.S114830