آستیگمات چیست و چگونه درمان می‌شود؟
آستیگمات یکی از عیوب انکساری چشم است که دید فرد را مختل می‌کند. آستیگمات از مشکل در انحنای قرنیه ناشی می‌شود و البته در صورت عدم درمان می‌تواند در درازمدت مشکلات بیشتری ایجاد کند. در این مقاله به بررسی علت و روش‌های درمان آستیگمات چشم می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
آستیگمات چشم چیست؟
آستیگمات در برخی به‌صورت مادرزادی وجود دارد و محققان علت آن را نمی‌دانند. همچنین آستیگمات ممکن است به دنبال جراحی چشم، آسیب یا بیماری چشمی رخ دهد.
در موارد نادر قوز قرنیه می‌تواند باعث ایجاد آستیگمات شود. در قوز قرنیه قسمت جلوی چشم (قرنیه) نازک و مخروطیتر شده و احتمالاً فرد به عینک یا لنزهای تماسی برای دید بهتر نیاز دارد. دقت داشته باشید که مطالعه در نور کم و خیره شدن به مانیتور یا تلویزیون (نزدیک نشستن) ارتباطی با ابتلا به آستیگماتیسم ندارد.
انواع آستیگمات
عدسی و قرنیه چشم به‌طورمعمول سطح صاف و انحنای یکسانی در تمام جهات دارند. این باعث می‌شود که اشعه‌های نور بر روی شبکیه متمرکز شوند. درصورتی‌که قرنیه و عدسی سطح صاف و یکنواخت نداشته باشند باعث عدم شکست نور به‌درستی شده و عیوب انکساری چشم را ایجاد می‌کنند.
درصورتی‌که قرنیه یا عدسی چشم انحنای مناسبی نداشته باشد آستیگماتیسم رخ می‌دهد و دید فرد برای مشاهده اجسام دور و نزدیک مختل شده و اشیاء تار به نظر می‌رسند.
ممکن است آستیگمات همراه با سایر عیوب انکساری چشم مانند دوربینی و نزدیک‌بینی اتفاق بیفتد.
علت آستیگمات چیست؟
آستیگمات در هر سنی ممکن است رخ دهد و کودکان و بزرگسالان را درگیر می‌کند. برخی مواردی که خطر ابتلا آستیگمات را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:
- سابقه خانوادگی آستیگمات یا سایر اختلالات چشمی مانند قوز قرنیه
- زخم یا نازک شدن قرنیه
- نزدیک‌بینی یا دوربینی بیش‌ازحد
- سابقه برخی اعمال جراحی مانند آب‌مروارید
۵ علامت آستیگمات چشم
مهم‌ترین علائم و نشانه‌های آستیگمات چشم عبارت‌اند از:
- تاری دید یا انحراف دید
- خستگی چشم یا احساس ناراحتی در چشم
- سردرد
- مشکل دید در شب
- جمع کردن چشم‌ها در زمان مشاهده چیزی
بسیار مهم است که درصورت مواجه شدن با مشکلات بینایی حتماً با متخصص مشورت کنید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص چشم پزشکی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص چشم ارتباط آنلاین با متخصص چشمتشخیص آستیگمات
آستیگمات از طریق معاینه‌ی دقیق چشم توسط چشم‌پزشک یا اپتومتریست تشخیص داده می‌شود. برخی از آزمایش‌های لازم برای تشخیص چشم آستیگمات عبارت‌اند از:
- آزمون ارزیابی حدت بینایی: در این روش چشم‌پزشک از شما می‌خواهد که در فاصله معین نسبت به تابلو حروف (E) قرار بگیرید و جهت حروف را مشخص کنید.
- تست انکسار یا شکست نور: در این تست از دستگاه انعکاس‌دهنده نور استفاده می‌شود. این دستگاه دارای لنزهای اصلاح‌کننده با قدرت دید مختلف است که درنهایت لنزی که دید بهتری برای فرد دارد انتخاب می‌شود.
- کراتومتری: در این روش با استفاده از کراتومتر انحنای قرینه اندازه‌گیری می‌شود
عدم درمان آستیگمات چه عوارضی به دنبال دارد؟
درصورتی‌که آستیگمات چشم درمان نشود ممکن است عارضه شدیدتر شده و به‌مرور زمان باعث قوز قرنیه شود. در قوز قرنیه، قرنیه به‌تدریج نازک شده و به سمت بیرون برجسته می‌شود. درصورتی‌که قوز قرنیه پیشرفت کند باعث زخم قرنیه می‌شود و ممکن است بینایی از دست برود.
یکی دیگر از عوارض آستیگمات، تنبلی چشم است، این مورد به‌ویژه در مواردی که آستیگمات در بدو تولد وجود دارد رخ می‌دهد. درصورتی‌که تنبلی چشم به‌موقع تشخیص داده شود می‌توان آن را درمان کرد.
روش‌های درمان آستیگمات
موارد خفیف آستیگمات معمولاً نیازی به درمان ندارد. در مواردی که درمان ضروری است از روش‌های زیر بسته به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک استفاده می‌شود.
عینک و لنز تماسی
لنزهای تماسی و عینک‌های اصلاحی متداول‌ترین درمان آستیگمات هستند. این روش درمان غیرتهاجمی است و نیازی به جراحی ندارد.
ارتوکراتولوژی
در این روش از لنزهای تماسی سفت برای اصلاح موقت انحنای غیرطبیعی قرنیه استفاده می‌شود. این لنزها به هنگام خواب بر روی چشم‌ها قرار داده می‌شوند که به‌تدریج شکل قرنیه را تغییر داده تا فرد در طول روز از بینایی کافی و شفاف بهره‌مند شود. اثر این لنزها موقت است و تنها به مدت یک روز باقی می‌ماند.
جراحی
جراحی لیزیک چشم می‌تواند برای درمان آستیگمات چشم به کار رود. برای آشنایی بیشتر به مقاله‌ی جراحی لیزیک چشم مراجعه کنید.
چه زمانی به پزشک چشم مراجعه کنید؟
درصورتی‌که مشکلات بینایی باعث اختلال در فعالیت روزمره شده یا برای دیدن اشیا با مشکل مواجه باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید تا در صورت ابتلا به آستیگمات زودتر درمان شروع شود.
کلام آخر دکتر ساینا
عدم درمان آستیگمات علاوه بر مشکلاتی مانند سردرد و چشم‌درد، در درازمدت می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری مانند قوز قرنیه شود. درصورتی‌که احساس مشکل در بینایی خود دارید حتماً به چشم‌پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید.
سؤالات متداول
ضعیف شدن چشم انواع مختلف دارد. چشم شما ممکن است نزدیکبین، دوربین یا آستیگمات باشد. همچنین احتمال دارد همزمان با نزدیک‌بینی یا دوربینی به دچار آستیگماتیسم هم باشید.
بله. آستیگمات با بالا رفتن سن پیشرفت می‌کند. قرنیه با بالا رفتن سن به دلیل کاهش فشار پلکها قدرت عضلانی خود را از دست می‌دهد.
با استفاده از عینک دید شما کامل می‌شود و علائم آستیگمات مانند سردرد و چشم‌درد از بین میروند؛ اما آستیگماتیسم باقی می‌ماند و لازم است همواره عینک بزنید.
برخی جراحیهای لیزر چشم برای اصلاح آستیگمات کاربرد دارند. در مقاله جراحی لیزیک انواع روش‌های جراحی را شرح دادهایم.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بهترین پزشکان و روان‌شناسان مشاوره آنلاین پزشکی متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.