کنجد

درباره

کنجد گیاهی است یکساله با ارتفاع حدود یک متر که قسمت انتهایی ساقه آن پوشیده از کرک است . برگهای آن یبضی ، باریک و نوک تیز است . گلهای آن برنگ سفید و یا قرمز بطور تک تک در کناره برگ های قسمت انتهایی ساقه ظاهر می شود . میوه این گیاه بصورت کپسول و محتوی دانه های کوچک و مسطح و بیضوی است که دانه کنجد نامیده می شود و قسمت مورد استفاده این گیاه است . 

فواید

 کنجد بسیار مغذی است و در اکثر کشورهای فقیر بعنوان جانشین گوشت بکار می رود .  1)برای چاق شدن و تقویت نیروی جنسی موثر است  

۲)برای رفع قولنج کنجد را آسیاب کرده و با سرکه مخلوط کنید و بمقدر نصف وزن کنجد ، مغز بادام پوست کنده را بآن اضافه کنید آنها را پودر کنید و هر روز بمقدر یک قاشق سوپخوری از آن بخورید .

 3) کنجد گرفتگی صدا را از بین می برد .

۴)نرم کننده معده و روده است

۵)کره کنجد که در کانادا بنام تاهیتی معروف است و شبیه دره می باشد غذای خوبی برای رشد بچه هاست .

۶)برگ کنجد را اگر به سر بمالید باعث رشد و سیاهی موی سر می شود

۷)دره نرم کننده معده و روده هاست

۸)کنجد فشار خون را کاهش می دهد

۹)کنجد ضد رماتیسم است

۱۰)برای رفع ناراحتی کیسه صفرا مفید است

۱۱)دم کرده برگ کنجد اسهال خونی را برطرف می کند

۱۲)روغن کنجد برای رفع تنگی نفس و سرفه خشک و زخم ریه مفید است

۱۳)روغن کنجد سوز ش ادرار را رفع می کند

۱۴)از روغن کنجد بجای روغن زیتون در سالاد استفاده کنید

۱۵)کنجد با همه خواصی که درد برای معده ای ضعیف مناسب نیست زیرا ثقیل الهضم است . اینگونه اشخاص باید آنرا با عسل وسرکه بخورند .

مضرات

مضرات خاصی برای آن بیان نشده است .

طرز استفاده

خوردن یک قاشق غذاخوری کنجد موجب تامین ۱۴ درصد از نیاز کلسیم خانم‌ها شده و اگر آنها عادت به بلند کردن ناخن‌هایشان داشته باشند با مصرف کنجد ناخن‌هایشان محکم‌تر شده و ترک و شکنندگی بر روی این عضو که جزئی از زیبایی انگشتان است دیده نمی‌‌شود.

به علاوه مصرف ۲ قاشق غذاخوری آن رساندن ۵ میلی‌گرم روی را به بدن خصوصا پوست و مو و ناخن‌ها آسان می‌کند. شاید بدانید که کمبود روی چه اثراتی بر زیبایی دارد آکنه را کمتر می‌کند و از نازک شدن موها جلوگیری می‌کند و مانع ریزش موها خصوصا در خانم‌ها می‌شود و در ضمن به دلیل توام شدن این ماده مغذی با ویتامین E این اثرات صد چندان شده و می‌توان از خواص ضدچروک و سفیدکنندگی (ضدلک) این ویتامین استفاده کرد. حتما می‌دانید که کنجد چربی بسیاری دارد اما این چربی از نوع گیاهی و چند باندی است. این روغن دارای اسیدهای چرب ضروری است که در ساختمان پوست به عنوان یک جز اصلی محسوب می‌شوند و در صورتی که کمبودی از این مواد مغذی ایجاد نشود پوست کاملا یکنواخت و نرم و لطیف به نظر می‌رسد و جالب است بدانید که وجود همین چربی‌هاست که اگر با یک منبع پروتئینی دریافت شود (کنجد به همراه چربی پروتئین قابل توجهی دارد) به ترمیم موهای آسیب دیده پرداخته و از خشکی بیش از حد این عضو نیز جلوگیری می‌کند و موجب راحتی افرادی می‌شود که سال‌هاست از خشکی مو رنج برده و همواره از شانه زدن و رنگ کردن موهای خشکشان می‌هراسند. امروزه از روغن کنجد خصوصا کنجد سیاه در تهیه انواع فراوده‌های آرایشی و بهداشتی خصوصا محصولاتی که برای رفع انواع خشکی‌ها تجویز می‌شوند استفاده می‌شود. معمولا در ترکیب انواع کرم‌ها و ماسک‌ها و شامپو‌های ترمیمی از این روغن استفاده شده تا خاصیت درمانی آنها چند برابر شود. در آخر شما را با ماسکی که با روغن کنجد تهیه می‌شود و برای تقویت موهای خشک و آسیب‌پذیر توصیه می‌شود آشنا می‌کنیم.

قبل از هر چیز باید بگوییم که شما می‌توانید از این ماسک بسته به موهایتان هفته‌ای ۱تا۲ بار بعد از شستشوی آنها در حمام استفاده کنید. مواردی که در تهیه این ماسک استفاده می‌شوند شامل:

روغن کنجد۲ قاشق غذاخوری

زرده تخم‌مرغ۱ عدد

شیر۲ قاشق مربا خوری

آرد جوانه گندم۲ قاشق غذا خوری

ابتدا مواد را کاملا مخلوط کرده و بعد از شستشوی موها در حمام این ماسک را بر تمام مو خصوصا پوست سر قرار داده و کاملا با دو دست ماساژ دهید. هر قدر ماساژ بیشتر باشد مواد آسان‌تر نفوذ می‌کنند. سپس با گذشت ۱۰ دقیقه آنها را با آب ولرم آبکشی نمایید. در ضمن اگر می‌خواهید مقدار زیادی از کنجد خام را به مدتی بیش از یک سال نگهداری کنید باید آن‌را در داخل ظرف شیشه‌ای خشک و درب‌دار و دور از هر گونه رطوبت و قرار گرفتن در معرض نور خورشید ذخیره نمایید. همیشه به خاطر داشته باشید که در تکرار هر توصیه و عادتی زیاده‌روی نکنید حتی اگر این توصیه از سوی متخصصین مهم تلقی شود.

دانه های ریز، پهن و بیضی شکل کنجد، طعم مطبوع و خوشایندی به بیشتر غذاهای آسیایی می بخشد و از اجزای اصلی تاهینی(Tahini) و شیرینی خوشمزه ی خاورمیانه یعنی حلوا(Halva) می باشد. تاهینی، خمیری تهیه شده از دانه های آسیاب شده ی کنجد است.

کنجد در طول سال قابل دسترسی است و بسته به انواع آن در رنگ های مختلف به ویژه سفید، زرد، سیاه و قرمز یافت می شود.

کنجد از قدیمی ترین چاشنی های شناخته شده ای است که قدمت آن به ۱۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بر می گردد. روغن کنجد به سختی تند می شود. نام علمی کنجد”Sesamun indicum” است.

کنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است. علاوه بر این که منبع خیلی خوبی از منگنز و مس است. از نظر کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، ویتامین B1 ، روی و فیبرهای غذایی نیز منبع ارزشمندی به شمار می رود.

فیبرهای غذایی موجود در کنجد اثرات بسیار مفیدی دارند که شامل موارد زیر است:

– کاهش کلسترول خون در انسان

– حفاظت سلول های کبدی در مقابل آسیب های اکسیداتیو

– پیشگیری از فشارخون بالا در تحقیقاتی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شده است.

– افزایش ذخیره ی ویتامین E در حیوانات

املاح معدنی مفید موجود در کنجد

کنجد منبع بسیار خوبی از مس، کلسیم، منیزیم و روی است. تنها یک چهارم لیوان از آن، قابلیت تامین ۴/۷۰ درصد مس، ۶/۳۱ درصد منیزیم و ۱/۳۵ درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه را دارد.

مس به دلیل حضور در بسیاری از سیستم های آنزیمی ضد التهابی و آنتی اکسیدانی ، نقش مهمی در کاهش درد و رفع التهاب در بیماری های آرتریت روماتوئید دارد.

علاوه بر آن در فعالیت نوعی آنزیم موثر است که برای اتصال کلاژن و الاستین مورد نیاز است. کلاژن و الاستین در ساختار، قدرت و قابلیت ارتجاع رگ های خونی، استخوان ها و مفاصل مهم هستند.

منیزیم: سلامت عروق خونی و دستگاه تنفسی

همچنان که ذکر شد کنجد منبع خوبی از منیزیم است. اثرات مفید منیزیم به شرح زیر است:

– کاهش اسپا

سم راه های هوایی در بیماری آسم

– کاهش فشار خون بالا (فشار خون بالا از عوامل موثر حمله های قلبی ، سکته ها و بیماری های قلبی در افراد دیابتی است.)

– پیشگیری از اسپاسم نوعی عروق خونی که در پیدایش حملات میگرن نقش دارند.

– ایجاد خواب طبیعی در زنانی که از عوارض یائسگی رنج می برند.

کلسیم: پیشگیری از سرطان روده، پوکی استخوان و میگرن

کلسیم از املاح معدنی مهم موجود در کنجد است. در مطالعاتی که اخیراً انجام شده است نقش موثر کلسیم در موارد زیر به اثبات رسیده است:

– حفاظت از سلول های روده در مقابل مواد شیمیایی سرطان زا

– پیشگیری از کاهش توده ی استخوانی که در یائسگی یا بیماری های خاصی مانند آرتریت روماتوئید مشاهده می شود.

– پیشگیری از سردردهای میگرنی

روی: حفظ سلامت استخوان ها

به دلیل تاثیر روی در چگالی املاح معدنی استخوان، به مردان سالمند توصیه می شود غذاهای غنی از “روی” را به طور مرتب در برنامه های غذایی خود بگنجانند.

نان کنجدی

گرچه تصور بر این است که پوکی استخوان اغلب گریبان گیر زنان سالمند می شود، اما حقیقت این است که مردان سالمند نیز در معرض پوکی استخوان قرار دارند.

تقریبا ۳۰ درصد شکستگی های استخوان لگن در مردان اتفاق می افتد و از هر ۸ مرد بالای ۵۰ سال یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می کند.

در مطالعه ای که بر روی ۳۹۶ مرد در گسترده ی سنی ۴۵ تا ۹۹ سال انجام شد، مشخص شد که بین دریافت کم روی و کمبود املاح معدنی در بدن، با بروز پوکی استخوان در ناحیه ی لگن و ستون فقرات ارتباط واضحی وجود دارد.

فیتواسترول ها: کاهش کلسترول خون

فیتواسترول های ترکیباتی هستند که در گیاهان یافت می شوند و ساختمان شیمیایی مشابهی با کلسترول دارند. با دریافت میزان مناسبی از فیتواسترول ها، میزان کلسترول خون کاهش می یابد، پاسخ ایمنی تقویت می شود و خطر بروز سرطان های خاص کاهش می یابد.

امروزه به دلیل خواص مهم فیتواسترول ها، اقدام به استخراج آن ها از دانه های سویا، ذرت و گیاهان دیگر می کنند و به عنوان افزودنی در تهیه غذاهای فرآوری شده به کار می برند.

در گزارش هایی که در مورد میزان فیتواسترول گیاهان ارائه شده است، معلوم می شود که کنجد، از غنی ترین مواد غذایی از نظر فیتواسترول هاست. در هر ۱۰۰ گرم از کنجد ۴۰۰ تا ۴۱۳ میلی گرم فیتواسترول وجود دارد.

میزان فیتواسترول در پسته و دانه های آفتابگردان از ۲۷۰ تا ۲۸۹ میلی گرم متغیر است و میزان آن در تخمه های کدو تنبل عبارت است از ۲۶۵ میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم.

نتیجه گیری

به منظور برخورداری از ارزش های غذایی نهفته در کنجد، لازم است از این ماده ی غذایی به عنوان جزئی مهم از چاشنی ها و طعم دهنده ها در برنامه ی غذایی خود استفاده کنید.

ترکیبات

کنجد دارای پروتئین ، ویتامین های B,D,E,F و لسیتین Lecithin می باشد . مقدر روغن آن در حدود ۵۰% است روغن کنجد مرکب از حدود ۷۰% اسیدهای چرب اشباع نشده مانند لینولئیک اسید ،‌اولئیک اسید و مقدری اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید پالمتیک و آراشیدیک اسید می باشد .

روغن کنجد یکی از روغن های اشباع نشده و مفید برای بدن است و در آمریکای شمالی و کانادا بمقدر زیاد مصرف می شود و دلیل آن اسن که این روغن نه فقط کلسترول بدن را بالا نمی برد بلکه آنرا کاهش می دهد .

برای تهیه روغن کنجد معمولا دانه ها را می شویند تا رنگ روی آن از بین برود سپس دانه ها را آسیاب کرده و در آب می ریزند تا پوست آن که سبک روی آب بیاید که آنرا می گیرند . بعد دانه ها را خشک کرده و در آب جوش می ریزند و خمیر می کنند . این خمیر را تحت فشار قرار داده تا روغن آن جداشود . این روغن را روغن سرد فشار اول می نامند و از تفاله باقیمانده تحت اثر فشار و گرما روغنی بدست می آید که بنام روغن گرم یا فشار دوم معروف است که البته ارزش غذایی روغن سرد را ندارد .

تفاله باقیمانده از این مرحله را معمولا برای علوفه دام ها بکار می برند . مخصوصا این تفاله از نظر داشتن مواد پروتئینی غذای خوبی برای گاوهای شیدره است .

اگر می خواهید از روغن کنجد استفاده کنید دقت کنید که روغن سرد فشار اول باشد که بنام First cold pressed معروف است زیرا در اثر حرارت دادن روغن کنجد خواص خود را از دست می دهند .

طبیعت

از نظر طب قدیم ایران کنجد گرم و تر است .