ترب و تربچه
فهرست آنچه میخوانید:
درباره
ترب گیاهی است یکساله که ارتفاع ساقه آن تا یک متر می رسد . برگهای آن پهن ، ناصاف ، کرک دردو با بریدگیهای نامنظم می باشد . گلهای آن برنگ سفید ، زرد روشن ، آبی روشن و بنفش است که درانتهای شاخه ظاهر می شود .
بطور کلی دو نوع ترب وجود دارد :
۱- ترب سیاه که معمولا در پائیز برداشت می شود .
۲-تربچه که به رنگهای مختلف قرمز و وصورتی و بصورت های دراز و گرد وجود دارد .
فواید
از زمانهای بسیار قدیم برای درمان بسیاری از بیماریها بکار می رفته است .
۱)ترب برای دفع سنگهای صفراوی مفید است .
۲)ترب در بعضی از اشخاص تولید گاز و آروغ می کند و تخم آن گاز و نفخ را از بین می برد .
۳)ترب برای درمان نقرس و رماتیسم مفید است .
۴)برگ ترب اگر با غذا خورده شود به هضم غذا کمک می کند .
۵)آب برگ ترب برای تقویت چشم مفید است .
۶)ترب برای درمان یرقان مفید است .
۷)تخم ترب درد را تسکین می دهد .
۸)در صورت مسمومیت غذایی مقدری تخم ترب را همراه با سکنجبین به بیمار بدهید باعث استفراغ می شود و معده را پاک می کند .
۹)برای مداوای زخم های بدن از ترب و عسل ضماد تهیه کرده و روی زخم بگذارید .
۱۰) دم کرده ترب ادرار آور است و برای درمان حبس البول بکار می رود .
۱۱)تخم ترب ادرار آور و قاعده آور است .
۱۲)اگر دست یا پای شما سرما زده است ترب را در آّب بجوشانید و بگذارید تا کمی سرد شود بطوریکه دست را نسوزاند سپس عضو سرما زده را چند بار در روز در این جوشانده قرار دهید .
۱۳)دم کرده ریشه ترب تقویت کننده بدن است .
۱۴)برای دفع سنگ کیسه صفرا و سرفه های تشنج آور از ترب بصورت زیر استفاده کنید : در یک ترب بزرگ حفره ی ایجاد کرده و همچنین در ته آنهم سوراخ ریزی بوجود آورید بطوریکه آّب قطره قطره از آن خارج شود . سپس مقدایر شکر در حفره ریخته و آنرا با آب پر کنید و ترب را در دهانه شیشه یا استکانی قرار دهید که آب آن قطره قطره از سوراخ ریز ته ترب خارج شده و در داخل شیشه یا استکان پر شود . این آب را چند بار در روز بنوشید .
۱۵)خوردن تخم ترب ترشح شیر را زیاد می کند .
۱۶) ترب رنگ چهره را باز می کند.
۱۷)جوشانده ترب برای درمان اسهال خونی مفید است .
۱۸)تخم ترب اشتهاآور است.
۱۹)برای از بین بردن تب تخم ترب را دم کرده و به بیمار بدهید .
۲۰) تخم ترب بصورت ضماد برای ورم پستان در مادران شیرده استفاده می شود .
مضرات
اسراف در خوردن ترب موجب دل پیچه شده و برای دندان و گلو مضر است .
طرز استفاده
پنج نوع اصلی خانواده ی ترب عبارتند از تربچه قرمز، ترب سفید، ترب سیاه(زمستانه)، ترب کوهی و ترب سفید ماموت کالیفرنیا.
طعم تند ترب مربوط به ماده ای است به نام سنوول و رنگ قرمز بنفش آن در اثر وجود ماده ای به نام مالوین کلراید می باشد. ترب کوهی که در ایران به ترب سمنانی معروف است از انواع سفید بوده و شکل آن دراز است.
انواع تربچه، بومی ایران نبوده و از خارج از کشور وارد ایران شده است. فارسی ترب بر وزن کتب است، ولی در برخی از مناطق ایران آن را بر وزن سرب می خوانند.
* آب تربچه اگر به طور خالص مصرف شود، خاصیت پاک کنندگی و نرم سازی بدن به خصوص در مخاط های بینی، سلول ها، مجاری معده، کیسه ی صفرا، کبد، روده ها، کلیه و ریه ها را دارد و برای معالجه روماتیسم موثر است.
* آب تربچه را باید با سایر آب میوه جات و سبزی ها توام کرد، چون خالص آن طعم تندی دارد. جهت مصرف و آبگیری تربچه های قرمز تازه و جوانه های سبز همراه با برگ انتخاب شود.
* آب برگ تربچه برای تقویت چشم مفید است و ترب سیاه، یرقان را درمان می کند.
خواص درمانی تخم ترب:
* در گذشته هنگام مسمومیت غذایی مقداری تخم ترب را همراه با سکنجبین به بیمار می دادند که موجب پاکی معده و درمان مسمومیت می شد.
* تخم ترب همچنین اشتهاآور و ضدیبوست است.
* تخم ترب ادرار آور و قاعده آور است.
* تخم ترب درد را تسکین می دهد.
* تخم ترب ترشح شیر را زیاد می کند.
* برای از بین بردن تب، تخم ترب را دم کرده و به بیمار بدهید.
* تخم ترب به صورت ضماد برای ورم پستان در مادران شیرده استفاده می شود.
* ترب کوهی به دلیل داشتن ترکیبات گوگردی به عنوان ضدباکتری، ضد قارچ و ضد ویروس عمل می کند و مانع از بروز عفونت های راه تنفسی و مجاری ادرار می شود.
* ترب سیاه مانع بروز سنگ مثانه می شود، به علاوه از انسداد مجاری تنفسی جلوگیری می کند.
* ترب به دفع سنگ های صفراوی کمک می کند. برای این منظور از ترب به صورت زیر استفاده کنید:
در یک ترب بزرگ حفره ای ایجاد کرده و همچنین در ته آن هم سوراخ ریزی به وجود آورید به طوری که آب قطره قطره از آن خارج شود. سپس مقداری شکر در حفره ریخته و آن را با آب پر کنید و ترب را در دهانه شیشه یا استکانی قرار دهید که آب آن قطره قطره از سوراخ ریز ته ترب خارج شده و در داخل شیشه یا استکان پُر شود. این آب را چند بار در روز بنوشید.
* ترب از دسته مواد غذایی اشتهاآور می باشد که این خاصیت به دلیل دارا بودن ویتامین های گروه B است.
* عصاره ریشه آن برای تسکین سرفه و بهبود اسهال مفید است.
* آنزیم های گیاهی(دیاستاز) موجود در آن به هضم کربوهیدرات ها در غذا کمک می کنند و مصرف برگ ترب همراه غذا توصیه می شود.
* مخلوط عصاره ریشه، برگ، گل و تخم آن برای تسکین دردهای روماتیسمی مفید است.
* ریشه و تخم ترب باعث نرم شدن سینه، ازدیاد ترشح ادرار و تقویت معده می شود.
* محتوای فیبر محلول موجود در ترب به تنظیم حرکات دستگاه گوارش کمک می کند و مانع بروز سرطان کولون می شود.
* ترب باعث تقویت پیاز مو مخصوصا در محل هایی که دچار ریزش شده است می گردد.
* جویدن برگ ترب به محکم کردن لثه ها کمک می کند و بوی بد دهان را از بین می برد.
* ریشه ترب ایجاد نفخ می کند، اما در مقابل تخم ترب سبب تحلیل نفخ می گردد.
* محتوای قابل توجه ویتامین C در ترب، خصوصا ترب سیاه آن را منبع خوبی برای پیشگیری از کمبود این ویتامین خصوصا در افراد سیگاری که نیاز به این ویتامین در آن ها بالا است، می سازد.
* جوشانده ی ترب برای درمان اسهال خونی مفید است.
* اگر دست یا پای شما سرما زده است ترب را در آب بجوشانید و بگذارید تا کمی سرد شود به طوریکه دست را نسوزاند سپس عضو سرما زده را چند بار در روز در این جوشانده قرار دهید.
ترکیبات
طعم تند ترب مربوط به ماده ای است بنام سنوول Senovol و رنگ قرمز بنفش آن در اثر وجود ماده ای بنام کلراید Malvin Chloride است .
در صد گرم ترب خام مواد زیر موجود است :
آب ۹۰ گرم
پروتئین ۱ گرم
چربی ۰/۱ گرم
مواد نشاسته ای ۳/۵ گرم
کلسیم ۳۰ میلی گرم
فسفر ۳۰ میلی گرم
پتاسیم ۳۳۰ میلی گرم
آهن ۱ میلی گرم
سدیم ۱۸ میلی گرم
ویتامین آ ۱۰ واحد
ویتامین ب ۱ ۰/۰۳ میلی گرم
ویتامین ب ۲ ۰/۰۳ میلی گرم
ویتامین ب ۳ ۰/۰۳ میلی گرم
ویتامین ث ۲۵ میلی گرم