درد پریود یکی از دغدغه‌های مهم خانم‌هاست. بسیاری از خانم‌ها می‌خواهند بدانند که درد قاعدگی طبیعی است یا نشان از بیماری خاصی دارد؟ برخی از زنان هم به دنبال راه‌های کاهش درد پریود هستند؟ اما باید بدانید گاهی این درد ناشی از بیماری‌هایی است که از آن آگاه نیستیم. در چنین مواردی شناسایی و درمان این بیماری‌ها به تسکین درد پریود کمک می‌کند.
در این مطلب به معرفی بیماری‌های منجر به درد پریود و معرفی راه‌هایی برای درمان درد پریود می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
درد پریود چیست؟
درد پریود دردی ضربان‌دار همراه با گرفتگی عضلات شکمی است که قبل و در طول دوره پریود احساس می‌شود؛ البته برخی از زنان درد قاعدگی را بعد از دوره قاعدگی نیز حس می‌کنند. این درد قطعاً آزاردهنده‌ترین عارضه‌ی عادت ماهانه است و اغلب زنان هرماه به آن دچار می‌شوند و ازاین‌روی به دنبال کاهش درد پریود هستند.
گرفتگی عضلات ممکن است خفیف یا بسیار شدید باشد. درد پریود معمولاً یک یا دو سال بعد از بلوغ و شروع اولین عادت ماهانه آغاز شده و با مرور زمان و با بالا رفتن سن کمتر می‌شود و حتی در برخی زنان پس از اولین زایمان کاملاً از بین می‌رود.
دلیل درد قاعدگی این است که بدن زنان هرماه با ساختن یک لایه بافت درون رحم خود را برای حاملگی آماده می‌کند و اگر بارداری اتفاق نیفتد این لایه تخریب شده و طی دوره قاعدگی از بدن خارج می‌شود. تخریب و خروج بافت از بدن با انقباضات رحم همراه است که به درد پریود و گرفتگی عضلات در این دوره می‌افزایند.
انواع درد پریود (تخمدان، سینه، پادرد و ….)
بسیاری از زنان علاوه بر انقباضات رحم دردهای دیگری نیز در دوره قاعدگی خود تجربه می‌کنند. شایع‌ترین دردهای پریود عبارت‌اند از:
سردرد در پریود
سردردهای دوره‌ی پریود اغلب به دلیل تغییرات هورمونی این دوره اتفاق می‌افتند. سردرد ناشی از قاعدگی ممکن است قبل از قاعدگی، حین قاعدگی یا پس‌ازآن رخ دهد. این سردردها معمولاً ناشی از تغییر سطح استروژن و پروژسترون هستند. این دو هورمون در اواسط چرخه‌ی قاعدگی، یعنی هم‌زمان با تخمک‌گذاری افزایش می‌یابند و پس از تخمک‌گذاری مجدداً کاهش پیدا می‌کنند و دقیقاً قبل از شروع شدن قاعدگی به کمترین حد خود می‌رسند. این کاهش شدید استروژن و پروژسترون می‌تواند محرک سردرد باشد.
کمردرد در زمان قاعدگی
کمردرد یکی دیگر از انواع درد پریود است. کمردرد در دوره‌ی قاعدگی اغلب به دلیل انقباضات رحم رخ می‌دهد. رحم در پریود برای خارج کردن بافت شدیداً منقبض می‌شود. این انقباضات به رگ‌های خونی فشار وارد می‌کنند و ممکن است خون و اکسیژن‌رسانی را برای لحظاتی مختل کنند. عدم اکسیژن‌رسانی مناسب به عضلات کمر می‌تواند منجر به درد شود.
دلیل دیگر کمردرد دوره‌ی پریود اندومتریوز است. در این اختلال بافت رحم به بخش‌های خارج از رحم پیشروی می‌کند.
علت پا درد در زمان پریود
پادرد، خصوصاً در ران یا کشاله‌ی ران از دیگر موارد شایع درد پریود است. درد پا معمولاً از درد شکم و کمر نشأت می‌گیرد. درد شکم و فشاری که به عروق و اعصاب وارد می‌شود به پا منتقل شده باعث پادرد می‌شود.
علت پا درد در زمان پریودی نیز همانند کمردرد می‌تواند از علائم اندومتریوز باشد. در اندومتریوز رشد بافت درون حفره‌ی شکمی، فشار داخل شکم را افزایش می‌دهد و باعث القاء درد به اطراف می‌شود. همچنین بافت اضافه ممکن است به عروق فشار وارد کند و باعث درد ماهیچه‌های پا شود.
راه‌های درمان و کاهش درد پریود
کاهش درد عادت ماهانه هم با روش‌های خانگی و هم با دارو امکان‌پذیر است. ممکن است پزشک شما یکی از راه‌های زیر را به‌منظور بهبود درد پریود پیشنهاد داده یا تجویز کند.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و زایمان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص زنان ارتباط آنلاین با متخصص زنانمصرف مسکن‌ها
مسکن‌های بسیاری در داروخانه‌ها موجودند که اکثر آن‌ها نیازی به تجویز پزشک ندارند. ایبوپروفن و ناپروکسن از شناخته‌شده‌ترین مسکن‌ها برای دوره قاعدگی هستند. تاریخ قاعدگی و طول دوره‌ی خود را به یاد داشته باشید و روزی که فکر می‌کنید دردتان آغاز می‌شود مصرف مسکن را شروع کنید. اغلب مسکن‌های دوره پریود باید هر هشت ساعت یک‌بار مصرف شوند.
قرص‌های مسکن فشار زیادی بر کبد و کلیه وارد می‌کنند؛ اگر سابقه‌ی خونریزی کلیوی یا دیگر مشکلات کلیه دارید حتماً پیش از مصرف دارو با پزشک صحبت کنید. همچنین مصرف برخی مسکن‌ها مانند آسپیرین در دوره‌ی قاعدگی باید تحت نظر پزشک باشد.
قرص‌های پیشگیری از بارداری
قرص‌های ضدبارداری حاوی هورمون‌ها و ترکیباتی هستند که بر تخمک‌گذاری و خونریزی قاعدگی اثر گذاشته و منجر به کاهش دردمی‌شوند. البته سایر روش‌های پیشگیری مانند IUD و برچسب‌های پوستی نیز حاوی هورمون هستند و به تسکین درد کمک می‌کنند.
قرص‌ها و داروهای ضدبارداری باید حتماً تحت نظر پزشک مصرف شوند. از مصرف خودسرانه‌ی آن‌ها اکیداً خودداری کنید.
کاهش درد پریود با جراحی
در برخی زنان ممکن است درد پریود شدید به علت بیماری یا مشکلات رحم مثل فیبروئید یا اندومتریوز باشد. در چنین افرادی پزشک با انجام عمل جراحی بیماری را برطرف می‌کند. درمان بیماری‌های رحم می‌تواند به بهبود علائم قاعدگی و کاهش دردکمک زیادی کند.
راه‌های خانگی درمان و کاهش درد قاعدگی
درمان‌های خانگی نیز می‌توانند برای کاهش درد پریود بسیار مفید و تأثیرگذار باشند. از طرفی اکثر این درمان‌ها عوارض جانبی کمتری نسبت به داروها دارند.
اگر به درمان‌های خانگی و گیاهی تمایل دارید می‌توانید موارد زیر را امتحان کنید:
- استفاده از کیسه‌ی آب گرم
- ماساژ دادن شکم
- حمام با آب گرم
- ورزش منظم و روزانه
- مصرف غذاهای سبک و مغذی در دوره قاعدگی
- مدیتیشن یا یوگا
- کاهش مصرف نمک، کافئین، الکل و شکر برای جلوگیری از نفخ و کاهش درد
- کاهش یا قطع استعمال سیگار خصوصاً در دوره قاعدگی
- مدیریت استرس
- برخی از مکمل‌های غذایی مثل ویتامین E، امگا-۳، ویتامین‌های B-1 و B-6 و منیزیوم نیز به بهبود درد کمک می‌کنند.
برای کاهش درد پریود می‌توان از برخی روش‌های خانگی مثل ورزش منظم، یوگا، حمام آب گرم کمک گرفت. ویتامین‌ها و مکمل‌ها نیز به تسکین درد کمک می‌کنند.
علت درد پریود شدید
دردهای شکم در پریود به علت انقباضات ماهیچه‌های رحم هستند؛ اگر شدت انقباض رحم زیاد باشد به رگ‌های خونی فشار می‌آورد و موجب قطع یا اختلال لحظه‌ای گردش خون رحم می‌شود. به دنبال این اتفاق اکسیژن‌رسانی رحم مختل می‌شود و کمبود اکسیژن باعث درد رحم می‌شود. همچنین درد پریود زیاد و غیرطبیعی می‌تواند ناشی از برخی بیماری‌ها باشد:
- آندومتریوز: در این اختلال پوشش داخلی رحم (لایه آندومتر) به بخش‌های خارج از رحم پیشروی می‌کند. آندومتریوز هنگامی اتفاق می‌افتد که پوشش داخلی رحم به سمت تخمدان، لوله‌های رحمی، روده و لگن رشد می‌کند.
- فیبروم رحم
- بیماری التهابی لگن: در این بیماری عفونت ناشی از باکتری‌ها از رحم شروع شده و به سایر اعضاء تولیدمثلی گسترش پیدا می‌کند و سبب دردهای مزمن می‌شود.
اغلب زنان درد پریودی را تجربه می‌کنند؛ اما درد پریود شدید می‌تواند علامت وجود مشکل یا بیماری خاصی باشد. شناسایی و درمان مشکل یا بیماری می‌تواند منجر به کاهش درد پریود شود.
آیا برای کاهش درد پريودي باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر هرماه درد قاعدگی شدید را تجربه می‌کنید؛ به‌طوری‌که درد برای زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کرده و مانع از فعالیت‌های روزانه می‌شود بهتر است به پزشک مراجعه کنید. علائم خود را با متخصص زنان و زایمان در میان بگذارید؛ خصوصاً اگر موارد زیر تجربه می‌کنید:
- به‌تازگی IUD گذاشته‌اید و بعد از کارگذاری آن درد مداوم داشته‌اید.
- حداقل سه پریود دردناک داشته‌اید.
- خروج لخته خون از بدن داشته‌اید.
- گرفتگی عضلات شکم به همراه اسهال و استفراغ یا حالت تهوع دارید.
- درد لگنی غیر از دوره پریود دارید.
درد ناگهانی و شدید لگن می‌تواند نشانگر عفونت نیز باشد. اگر علائم زیر را دارید، ممکن است به عفونت مبتلا شده باشید و بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- درد شدید لگن
- درد شدید و ناگهانی، خصوصاً اگر باردار هستید
- ترشحات بد بو واژن
محرک‌های درد پریود
برخی عوامل احتمال تجربه‌ی درد پریود شدید را افزایش می‌دهند؛ ازجمله:
- سن زیر ۳۰ سال
- شروع پریود در سن ۱۱ سالگی یا کمتر
- خونریزی شدید در دوره قاعدگی
- سابقه خانوادگی درد پریود شدید
- استعمال سیگار
- قاعدگی‌های نامنظم
کلام آخر دکترساینا
تجربه‌ی مقداری درد پریود طبیعی است؛ اما درد پریود شدید می‌تواند ناشی از بیماری‌های خاصی باشد. شناسایی و درمان این بیماری‌ها برای کاهش درد ضروری است.
همچنین به یاد داشته باشید که روش‌هایی جز مصرف مسکن‌ها نیز می‌توانند منجر به تسکین درد شوند. روش‌های خانگی کاهش درد پریود را بشناسید و آن‌ها را به کار ببندید تا پریود راحت‌تری را تجربه کنید. چنانچه به راهنمایی بیشتری در این خصوص نیاز دارید می‌توانید همین حالا از متخصص زنان مشاوره آنلاین یا تلفنی دریافت کنید.
سؤالات متداول
رایج‌ترین مسکن‌ها برای کاهش درد پریود ایبوپروفن و ناپروکسن هستند. مسکن‌هایی مثل استامینوفن معمولاً اثر کافی برای تسکین درد ندارند. مفنامیک اسید نیز می‌تواند سبب کاهش خونریزی و کاهش درد شود.
بدن هرکسی خاص و متفاوت از دیگری است. برخی از زنان در دوره‌ی پریود خود درد شدید ندارند و برخی از زنان از قبل از قاعدگی تا چند روز پس‌ازآن احساس درد دارند؛ ولی به‌طورمعمول درد قاعدگی دو تا سه روز ابتدای خونریزی ادامه دارد.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا، شما عزیزان نیز می‌توانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.