سردرد یک مشکل شایع اما آزاردهنده است که می‌تواند فعالیت‌های روزمره را مختل کند. خیلی اوقات می‌توانید از داروهای مسکن استفاده کنید. همچنین، درمان خانگی سردرد با روش‌های طبیعی و سنتی نیز طرفداران بسیاری دارد. اگر شما هم طرفدار درمان‌های خانگی یا طبیعی هستید، در این مقاله از مجله سلامت دکترساینا با ما همراه باشید تا به شما بگوییم چه زمانی می‌توانید سراغ این روش‌ها بروید و شما را با روش‌های علمی و موثر درمان خانگی سردرد آشنا کنیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
انواع درمان خانگی سردرد
در ادامه به شرح برخی از درمان‌های خانگی برای بهبود سردرد یا پیشگیری از بروز آن می‌پردازیم. دقت کنید که در مطالب پیش رو، ازآنجایی‌که پژوهش‌ها بر درمان میگرن بیشتر از سایر انواع سردرد انجام شده است، اسم این نوع سردرد را بیشتر می‌بینید؛ اما اغلب این روش‌ها برای انواع مختلف سردردها کاربرد دارند.
۱. داروهای بدون نسخه مصرف کنید
برای کاهش سردرد، داروهای بدون نسخه زیادی در داروخانه‌ها موجودند. از جمله:
- استامینوفن
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- آسپرین
قبل از مصرف این داروها به نکات زیر دقت کنید:
- شربت‌های مسکن نسبت به قرص‌ها سریع‌تر جذب می‌شوند.
- اگر به نارسایی قلبی یا کلیوی مبتلا هستید، از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن پرهیز کنید.
- به کودکان زیر ۱۸ سال آسپرین ندهید.
- بهتر است به محض شروع سردرد، مسکن بخورید تا نیاز به دوز کمتری داشته باشید. هرچه سردرد شدیدتر شود، برای درمان آن به دوز قوی‌تری از دارو نیاز خواهید داشت.
مصرف مکرر قرص‌های مسکن یا دوزهای بالای آن‌ها، می‌تواند باعث تشدید سردردها و افزایش دفعات آن‌ها شود. اگر دفعات نیازتان به مصرف مسکن بدون نسخه برای سردرد زیاد (بیشتر از ۲ بار در هفته) است، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
۲. از کمپرس سرد استفاده کنید
قرار دادن کمپرس سرد روی سر و گردن باعث کاهش التهاب، تنگ شدن عروق و در نتیجه بهبود سردرد می‌شود. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این روش به‌خصوص در افرادی بسیار مفید است که به علت مصرف داروهای قلب حاوی نیترات دچار سردرد می‌شوند. برای استفاده از کمپرس سرد، یک کیسه ضدآب (مثلاً کیسه فریزر زیپ‌دار) را با یخ پر کنید و دور آن را با یک حوله نرم بپوشانید. سپس کیسه را روی سر، پیشانی یا پشت گردن قرار دهید.
3. از کمپرس گرم و پد حرارتی استفاده کنید یا دوش آب گرم بگیرید
کمپرس گرم، دوش آب گرم یا فرو رفتن در وان آب گرم باعث کاهش فشار ماهیچه‌ها و بهبود سردرد میگرنی می‌شود. همچنین گرما به بهبود سردردهای سینوزیتی و تنشی هم کمک می‌کند.
۴. آب بنوشید
پژوهش‌های معتبر علمی نشان داده‌اند که کمبود مایعات در بدن یکی از دلایل بروز سردرد است. همچنین کم‌آبی بدن باعث کاهش تمرکز، بی‌قراری و تشدید سردرد می‌شود. نتیجه پژوهش دانشمندان نشان می‌دهد که هرچه آب بیشتری بنوشید، شدت، مدت زمان و دفعات بروز سردردها کمتر می‌شود (منبع: Sciencedirect). برای جبران کم‌آبی بدن نیازی نیست فقط آب بنوشید؛ مصرف میوه‌های آبدار و سبزی تازه هم به آب‌رسانی بدن کمک می‌کند.
۵. چای یا قهوه کافئین‌دار بنوشید
چای، قهوه و خوراکی‌هایی که مقدار اندکی کافئین دارند به کاهش سردرد کمک می‌کنند. همچنین قرص‌های بدون نسخه حاوی کافئین (مثل نوافن، استامینوفن اکسترا و گلادیفن) نیز به کاهش سردرد کمک می‌کنند.
در مصرف کافئین زیاده‌روی نکنید. چرا که مصرف زیاد کافئین و همچنین قطع ناگهانی آن خود باعث بروز سردرد می‌شود.
۶. دمنوش‌های آرامش‌بخش بخورید
نوشیدن دمنوش‌های گیاهی نه‌تنها به کاهش سردرد کمک می‌کند، بلکه نیاز شما را به مصرف چای و قهوه حاوی کافئین نیز کمتر می‌کند. از جمله دمنوش‌های موثر در بهبود سردرد می‌توان موارد زیر را نام برد:
- زنجبیل
- نعنا فلفلی
- گیاه بید
- میخک
- بابونه
- بابونه گاوی
۷. از عرقیات و اسانس‌ها استفاده کنید
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که اسانس گیاهان نعنا فلفلی، اسطوخودوس و اکالیپتوس در درمان سردرد مفید است. این اسانس‌ها را می‌توانید برای ماساژ یا به صورت بخور استفاده کنید:
- بخور: چند قطره از این اسانس‌ها را به آب درحال‌جوشیدن یا دستگاه بخور اضافه کرده و بخار آن را تنفس کنید.
- ماساژ: ابتدا این اسانس‌ها را با یک روغن مثل روغن نارگیل رقیق کنید. سپس از آن برای ماساژ شقیقه، سر و گردن استفاده کنید.
گلاب نیز نقش مهمی در رایحه‌درمانی برای کاهش سردرد دارد. عصاره گل رز خواص ضداسترس دارد. یک پژوهش نشان داده است که بخور گلاب می‌تواند سردرد را کم کند (منبع: Pubmed). همچنین استفاده از کمپرس آغشته به گلاب روی سر به مدت ۴۵ دقیقه به کاهش سردرد کمک می‌کند.
۸. زنجبیل را امتحان کنید
ریشه گیاه زنجبیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد. یک پژوهش در سال ۲۰۲۱ نشان داد که مصرف مکمل‌های حاوی زنجبیل به کاهش درد در افراد مبتلا به میگرن و حالت تهوع و استفراغ همراه با سردردهای شدید کمک می‌کند.
اگرچه مصرف گیاهان دارویی یا مکمل‌های آن‌ها خیلی اوقات بی‌خطر است؛ اما باید در مصرف آن‌ها محتاط باشید؛ چراکه این گیاهان با برخی داروها تداخل دارند یا برای خانم‌های باردار و سایر افراد دارای شرایط خاص مضر هستند.
۹. از نیترات دوری کنید
نیترات و نیتریت دو ماده نگهدارنده در مواد غذایی هستند. این دو ماده برای تازه نگه داشتن و پیشگیری از رشد باکتری‌ها به محصولاتی مانند سوسیس، کالباس و بیکن اضافه می‌شوند. پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که محصولات حاوی این دو ماده در برخی افراد باعث شروع سردرد می‌شوند. علت این مسئله احتمالاً گشاد شدن عروق ناشی از ورود نیترات و نیتریت به بدن است.
۱۰. از بوهای شدید دوری کنید
محصولاتی مثل پاک‌کننده‌ها، سیگار و عطرها که بوی قوی دارند، در برخی افراد باعث شروع سردرد می‌شوند. سردرد ناشی از بو به‌خصوص در افراد مبتلا به میگرن شایع‌تر است.
۱۱. الکل را ترک کنید
الکل می‌تواند خطر ابتلا به سردردهای تنشی را افزایش دهد. پژوهشگران معتقدند که ممکن است الکل با ایجاد التهاب، فعال کردن بعضی از مسیرهای نورون‌های عصبی، کاهش مایعات بدن یا گشاد کردن عروق باعث شروع سردرد شود. همچنین پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف الکل در حدود یک‌سوم افرادی که به‌صورت مکرر سردرد می‌گیرند، باعث ابتلا به سردردهای میگرنی می‌شود.
۱۲. خواب کافی داشته باشید
مشکلات خواب می‌توانند باعث سردرد شوند:
- کم‌خوابی: کمبود خواب در برخی افراد باعث سردرد می‌شود. پژوهش‌های علمی ثابت کرده‌اند که خواب بی‌کیفیت یا بی‌خوابی باعث افزایش شدت و دفعات بروز سردرد می‌شود.
- پرخوابی: همچنین پرخوابی هم می‌تواند باعث بروز سردرد شود. به‌همین‌دلیل خواب کافی و باکیفیت شبانه (۷ الی ۹ ساعت) بهترین درمان خانگی سردرد است.
- آپنه: آپنه خواب نیز می‌تواند باعث بروز سردردهای صبحگاهی شود. آپنه مشکل تنفسی است که باعث قطع مکرر و کوتاه تنفس حین خواب می‌شود.
۱۳. نور محیط را کم کنید
نورهای روشن و درخشان (به‌خصوص نور آبی صفحه نمایش موبایل یا تلویزیون) باعث شروع حمله میگرنی می‌شوند. به‌همین‌دلیل اگر میگرن دارید، بهتر است در طول روز از پرده‌های تیره رنگ استفاده کنید. هنگام بیرون رفتن از خانه نیز عینک آفتابی بزنید. برای جلوگیری از سردرد ناشی از نگاه کردن به صفحه نمایش، از محافظ‌های تیره رنگ صفحه نمایش یا فیلترهای مخصوص حذف نورهای مضر استفاده کنید.
۱۴. استرس را مدیریت کنید
استرس در ۷۰ درصد افراد مبتلا به میگرن باعث شروع علائم و سردرد می‌شود (منبع: American migraine foundation). همچنین سردرد میگرنی به‌تنهایی می‌تواند باعث تشدید استرس و بروز حملات میگرنی مکرر شود.
کارهای زیر به کاهش استرس کمک می‌کنند:
- ورزش
- یوگا
- مدیتیشن
- روزمره‌نویسی
- گوش دادن به موسیقی
- تکنیک‌های تنفسی
- شرکت در کلاس‌های آموزشی مدیریت استرس
۱۵. ورزش کنید
یک راه ساده برای کاهش دفعات ابتلا به سردرد و شدت آن‌ها ورزش است. پژوهش‌های مختلف نشان داده‌اند که ورزش به میزان قابل‌توجهی شدت، دفعات بروز و مدت حملات میگرنی را کم می‌کند.
۱۶. یوگا را امتحان کنید
متخصصان در سال ۲۰۱۴ تلاش کردند درمان دارویی میگرن در ترکیب با تمرین یوگا را با درمان دارویی بدون یوگا مقایسه کنند. نتیجه این پژوهش نشان داد افرادی که ۵ روز در هفته و به مدت ۶ هفته یوگا انجام می‌دادند، در مقایسه با گروه دیگر بهبود بیشتری داشتند. همچنین نتیجه پژوهشی که در سال ۲۰۲۲ انجام شده است، نشان می‌دهد که تمرین‌های یوگای کوتا‌ه‌مدت در بهبود اضطراب، افسردگی، استرس و علائم سردرد میگرنی مفید هستند.
مکمل‌ها و ویتامین‌ها برای درمان خانگی سردرد
کمبود برخی مواد معدنی در بدن می‌تواند باعث شروع سردرد شود. برخی مکمل‌های مفید برای پیشگیری از بروز سردرد عبارت‌اند از:
۱. منیزیم
کمبود منیزیم می‌تواند باعث شروع هاله (اورا) میگرنی (علائم بینایی یا حسی همراه با حمله) یا سردردهای میگرنی دوره پریود شود. مصرف مکمل منیزیم در کاهش دفعات سردرد در برخی افراد مبتلا به میگرن موثر است.
قبل از مصرف منیزیم با پزشک صحبت کنید؛ مخصوصاً اگر به بیماری خاصی مثل دیابت، مشکلات روده یا بیماری‌های کلیوی و قلبی مبتلا هستید.
۲. ویتامین B کمپلکس
انواع ویتامین‌های گروه B از جمله ریبوفلاوین (B2)، پیریدوکسین (B6)، فولات (B9) و کوبالامین (B12) به کاهش شدت و تکرار سردردهای میگرنی کمک می‌کنند. این ویتامین‌ها نقش مهمی در تنظیم پیام‌رسان‌های عصبی مغز دارند. پژوهشی که در سال ۲۰۲۱ انجام شده بود، نشان داد که مصرف روزانه مکمل ویتامین B2 با دوز ۴۰۰ میلی‌گرم به مدت ۳ ماه، اثر چشمگیری در کاهش مدت، دفعات تکرار و شدت درد حملات میگرنی دارد.
مکمل‌های ب کمپلکس حاوی همه انواع ویتامین‌های گروه B هستند. این ویتامین‌ها محلول در آب‌اند و مقدار اضافی آن‌ها از بدن دفع می‌شود. بااین‌حال افرادی که به بیماری‌های خاصی مثل ایدز، بیماری کرون، سوء مصرف الکل و غیره مبتلا هستند، نباید بدون مشورت پزشک این مکمل را مصرف کنند.
۳. ویتامین D
ویتامین D هم در کاهش دفعات حملات میگرنی موثر است. پژوهشی که در سال ۲۰۱۸ انجام شده بود، نشان داد که شدت سردرد در افراد مبتلا به میگرن که دچار کمبود ویتامین D هم هستند، بیشتر از سایر افراد است.
۴. ویتامین E
نتیجه یک مقاله علمی که در سال ۲۰۱۵ انجام شده بود، نشان می‌دهد ویتامین E ممکن است بتواند به کاهش سردرد و همچنین علائم سردردهای میگرنی پریود کمک کند. این اتفاق احتمالاً به علت تنظیم هورمون‌ها توسط ویتامین E می‌افتد. البته پژوهش‌های بیشتری باید برای اثبات این فرضیه و اثر این ویتامین در کاهش سردرد انجام شود.
۵. کوآنزیم Q10
کوآنزیم Q10 ماده‌ای است که به‌صورت طبیعی توسط بدن تولید می‌شود. این ماده یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند است که در تولید انرژی و انجام عملکردهای مختلف بدن نیز نقش دارد.
نتیجه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مکمل Q10 در درمان سردرد موثر است. یک پژوهش که روی ۱۸۰ فرد مبتلا به میگرن انجام شد، نشان داد که مصرف روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم از این مکمل به کاهش زمان، دفعات تکرار و شدت سردردهای میگرنی کمک می‌کند.
از کجا بدانیم چه مکملی نیاز داریم؟
مصرف بی‌رویه مکمل‌ها و ویتامین‌ها می‌تواند باعث بروز عوارض ناخوشایند شود. بهتر است ابتدا یک چکاپ کامل خون انجام دهید. کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در آزمایش خون مشخص می‌شود. سپس می‌توانید با مشورت پزشک شروع به مصرف مکمل‌های لازم کنید.
درمان سردرد در طب سنتی
درمان‌های سردرد در طب سنتی عبارت‌اند از:
۱. تکنیک‌های آرامش‌بخش
نتیجه یک مقاله علمی نشان داده است که تکنیک‌های آرامش‌بخش به افراد مبتلا به سردرد کمک می‌کند. این تکنیک‌ها در کاهش استرس و اضطراب نیز موثرند. از جمله این تکنیک‌ها می‌توان به روش‌های تنفس شکمی عمیق، مدیتیشن و رهاسازی عضلات اشاره کرد.
۲. ماساژ درمانی
ماساژ بخش‌هایی از سر، فک، شانه‌ها، پیشانی یا پشت گردن می‌تواند باعث کاهش تنش، استرس و سردرد شود. سردرد خیلی از افراد با ماساژ دادن ناحیه بین ابروها، شقیقه‌ها و گردن (نزدیک به جمجمه) کاهش می‌یابد.
۳. طب سوزنی
طب سوزنی یکی از روش‌های درمانی طب سنتی چین است. در این روش سوزن‌های باریکی در نقاط خاصی از بدن فرو برده می‌شوند. پژوهش مروری که در سال ۲۰۲۰ روی ۱۵ مقاله انجام شده بود، نشان داد که طب سوزنی به‌طورکلی در درمان میگرن موثر است. یک پژوهش دیگر که در سال ۲۰۲۲ روی ۱۶۵ فرد مبتلا به میگرن انجام شده بود، نشان داده است که ۵ یا ۱۰ جلسه درمان با طب سوزنی در کاهش دفعات حملات میگرنی و شدت آن‌ها موثر است (منبع: Pubmed).
۴. طب فشاری
طب فشاری یا فشار‌درمانی یک روش درمانی در طب سنتی چین است. طبق این طب، لمس و وارد کردن فشار در نقاط خاصی از بدن مثل پشت گردن، میان ابروها و شقیقه‌ها باعث کاهش سردرد می‌شود. طبق پژوهشی هم که در سال ۲۰۱۰ روی یک گروه ۱۴ نفره انجام شده است، وارد کردن فشار در نقاط خاصی از بدن می‌تواند باعث کاهش جریان خون و در نتیجه بهبود سردرد شود.
۵. رایحه درمانی
در رایحه‌درمانی از بوییدن روغن‌ها و اسانس‌های گیاهی یا ماساژ آن‌ها روی پوست برای درمان مشکلات مختلف استفاده می‌شود. از جمله مشکلات قابل درمان با رایحه‌درمانی می‌توان به اضطراب، استرس، سردرد، بی‌خوابی، افسردگی، بی‌اشتهایی و خشکی دهان اشاره کرد.
بهترین روغن‌ها برای درمان سردرد
روغن‌ها و اسانس‌های گیاهی که به درمان سردرد کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
۱. روغن اسطوخودوس: برای درمان سردردهای استرس‌زا
روغن اسطوخودوس خاصیت ضداسترس و آرام‌بخش دارد. همچنین این روغن به درمان سردردهای میگرنی نیز کمک می‌کند. تنفس بخار روغن این گیاه به کنترل حملات میگرنی مزمن کمک می‌کند. نتیجه پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ انجام شده است، نشان می‌دهد که فقط ۱۵ دقیقه تنفس روغن این گیاه، تاثیر چشمگیری در بهبود سردرد دارد.
طرز استفاده: برای استفاده از این روغن، باید آن را رقیق با یک روغن پایه مثل روغن نارگیل کنید. سپس می‌توانید آن را روی پوست ماساژ دهید. همچنین می‌توانید از دستگاه بخور استفاده کرده یا آن را به وان آب گرم اضافه کنید.
۲. روغن رزماری: بهترین روغن برای تسکین درد
روغن رزماری خواص ضدالتهابی و ضددرد قوی دارد. این گیاه صدها سال است که در طب سنتی برای کاهش درد یا استرس و بهبود گردش خون استفاده می‌شود.
طرز استفاده: برای استفاده از روغن رزماری، می‌توانید چند قطره از آن را با یک روغن پایه (مثل روغن نارگیل) مخلوط کنید. سپس آن را روی محل درد ماساژ دهید. همچنین بوی این روغن نیز در بهبود درد موثر است. برای استفاده از رزماری در رایحه‌درمانی، می‌توانید از آن در حمام آب گرم استفاده کنید.
۳. روغن نعناع فلفلی: برای درمان سردردهای تنشی
روغن نعناع فلفلی یکی از پرکاربردترین روغن‌های طبیعی در درمان سردرد و حملات میگرنی است. این روغن حاوی ماده‌ای به نام منتول است که به کاهش درد و رها کردن عضلات کمک می‌کند. استفاده از روغن این گیاه به‌صورت موضعی هم در درمان سردردهای تنشی و هم سردردهای میگرنی موثر است.
طرز استفاده: برای استفاده از این روغن، آن را با یک روغن پایه مثل روغن نارگیل رقیق کنید. سپس آن را روی شقیقه‌ها ماساژ دهید.
۴. روغن بابونه: برای تسکین درد
روغن بابونه به شل کردن عضلات و آرام شدن بدن کمک می‌کند. به‌همین‌دلیل این روغن در درمان سردردهای تنشی موثرتر است. روغن بابونه به کاهش اضطراب و بهبود بی‌خوابی نیز کمک می‌کند.
طرز استفاده: برای استفاده از این روغن، مقداری از آن را با یک روغن پایه ترکیب کنید. سپس آن را داخل آب گرم یا وان حمام بریزید. همچنین می‌توانید بخار آن را ببویید.
خانم‌های باردار به دلیل خطر سقط جنین نباید از روغن بابونه استفاده کنند.
۵. روغن اکالیپتوس: برای درمان سردردهای سینوسی
روغن اکالیپتوس به کاهش سردردهای ناشی از سینوزیت کمک می‌کند. این روغن راه‌های هوایی بینی را باز و سینوس‌ها را پاکسازی می‌کند.
طرز استفاده: برای استفاده از این روغن، آن را با یک روغن پایه ترکیب کنید. سپس آن را روی قفسه سینه ماساژ دهید. همچنین می‌توانید چند قطره از آن را داخل دستگاه بخور بریزید.
رژیم غذایی برای سردرد
رعایت رژیم غذایی سالم و پرهیز از مصرف غذاهای محرک، یکی دیگر از درمان‌های خانگی سردرد است.
چه غذاهایی باید مصرف کرد؟
برخی از غذاهایی که به پیشگیری از سردرد کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
- سبزی‌های برگ‌دار مثل اسفناج، کلم بروکلی، کلم کیل و غیره
- آجیل
- ماهی‌های چرب (سالمون، خال‌خالی یا خال‌مخالی، هالیبوت و غیره)
- میوه‌ها
- انواع دانه‌ها (تخم کدو، دانه چیا، تخمه آفتابگردان، کنجد و غیره)
- غلات کامل (کینوا، جو، جو دوسر و غیره)
- حبوبات
- فلفل تند
- زنجبیل
- شکلات تلخ
- قارچ
- لبو
از چه غذایی باید اجتناب کرد؟
بعضی مواد غذایی باعث شروع سردرد می‌شوند. بهتر است برای شناخت آن‌ها، برخی مواد غذایی محرک را به‌تدریج از رژیم غذایی خود حذف کنید. با این کار متوجه خواهید شد کدام ماده غذایی در شروع سردردهایتان موثر بوده است. از جمله مواد غذایی محرک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کافئین
- شیرین‌کننده‌های مصنوعی
- الکل
- شکلات
- مواد غذایی حاوی مونوسدیم گلوتامات (کنسروها، سوسیس، کالباس و برخی سس‌ها)
- سوسیس، کالباس، همبرگر و سایر مواد غذایی گوشتی فراوری‌شده
- برخی انواع پنیر (فتا، بلوچیز و پارمزان)
- لبنیات و فرآورده‌های شیر
- ترشی‌ها و مواد غذایی تخمیری (کامبوجا، کیمچی و غیره)
- مواد غذایی یخ‌زده
- مواد غذایی شور
پرهیز از مصرف غذاهای حاوی هیستامین
هیستامین ماده شیمیایی است که به صورت طبیعی در بدن تولید می‌شود. این ماده نقش مهمی را در سیستم عصبی، گوارش و ایمنی بدن بازی می‌کند. برخی مواد غذایی نیز حاوی هیستامین هستند؛ مثل:
- پنیر
- غذاهای تخمیری
- آبجو
- ماهی دودی
- گوشت‌های فرآوری شده
برخی پژوهش‌ها ثابت کرده‌اند که مصرف مواد غذایی حاوی هیستامین در افراد حساس‌تر باعث بروز میگرن می‌شود.
چه میوه‌ای برای سردرد خوب است؟
بعضی از میوه‌ها سرشار از منیزیم و پتاسیم هستند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که پتاسیم به بهبود سردردهای میگرنی کمک می‌کند. برخی میوه‌های مفید برای سردرد عبارت‌اند از:
- موز
- زردالو
- آووکادو
- انجیر
- هندوانه
- رازبری
- طالبی گرمک
- ملون
- خربزه
نکاتی برای پیشگیری از سردرد
رعایت نکات زیر به پیشگیری از سردرد کمک می‌کند:
- آب بنوشید: نوشیدن آب در طول روز ساده‌ترین راه برای جلوگیری از سردرد است.
- مشکل زمینه‌ای را شناسایی کنید: مشکلات زمینه‌ای مختلفی (مثل سوءتغذیه) باعث سردرد می‌شوند. اگر به‌صورت مکرر سردرد دارید، از پزشک کمک بگیرید تا علت را تشخیص دهد.
- گرسنه نمانید: غذا نخوردن و نرسیدن کالری کافی به بدن باعث سردرد می‌شود. به‌همین‌دلیل برای پیشگیری از سردرد، نباید مدت طولانی گرسنه بمانید.
- به اندازه کافی بخوابید: هم کمبود خواب و هم پرخوابی باعث شروع حمله میگرن می‌شود. برای پیشگیری از سردرد بین ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه داشته باشید.
- استرس را کنترل کنید: استرس باعث شروع برخی انواع سردرد می‌شود. کمک گرفتن از روش‌های مدیریت استرس مثل ورزش، مدیتیشن و یوگا به کاهش استرس کمک می‌کند.
چه زمانی سراغ درمان خانگی سردرد برویم؟
سردرد به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. بعضی از این دلایل معمولاً بی‌خطر یا کم‌خطر هستند و به‌سادگی با روش‌های خانگی درمان می‌شوند؛ ازجمله سردردهای ناشی از:
- کم‌آبی بدن
- کم‌خوابی
- گرسنگی
- ترک کافئین
- مصرف الکل
- سیگار کشیدن
چه زمانی درمان خانگی موثر نیست؟
وجود برخی مشکلات زمینه‌ای مثل:
- اعتیاد به کافئین
- چاقی
- اختلال خواب
- مشکلات چشم
- مشکلات دهان و دندان
- نوسان‌های هورمونی
- فشار خون بالا
- عوامل ژنتیکی
این مشکلات می‌توانند به بروز سردردهای مکرر و مزمن دامن بزنند. در این شرایط استفاده از درمان‌های خانگی سردرد شاید به بهبود موقت آن کمک کند؛ اما تا وقتی که مشکل زمینه‌ای رفع نشود، سردردها دوباره برمی‌گردند.
همچنین گاهی سردرد نشانه یک مشکل خطرناک است. برای مثال:
- تومورها
- لخته شدن خون در عروق سر
- ضربه‌های شدید به مغز
- مصرف بیش‌ازحد داروها
- عفونت سیستم اعصاب مرکزی
- سکته مغزی
- مننژیت (التهاب غشاهای پوشاننده مغز)
- آنانسفالی (التهاب بافت مغز)
در این شرایط درمان‌های خانگی نه‌تنها سردرد را درمان نمی‌کنند؛ بلکه باعث تعویق در درمان مناسب بیماری زمینه‌ای و حتی تهدید جان بیمار می‌شوند.
چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
در شرایط زیر، به جای استفاده از درمان‌های خانگی باید از پزشک کمک بگیرید:
- دفعات تکرار سردردهایتان بیشتر شده است.
- شدت سردردهایتان نسبت به قبل بیشتر شده است.
- سردردتان با مصرف داروهای مسکن بدون نسخه خوب نمی‌شود یا بدتر می‌شود.
- سردرد باعث اختلال در کار کردن، خوابیدن یا فعالیت‌های معمول روزمره‌تان شده است.
- سردرد باعث آشفتگی و اضطراب شده است؛ به‌طوری‌که باید به دنبال راهی برای آرام کردن خود باشید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص مغز و اعصاب کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص مغز و اعصاب ارتباط آنلاین با متخصص مغز و اعصابچه زمانی با اورژانس تماس بگیریم؟
علائم خطرناک همراه با سردرد عبارت‌اند از:
- گیجی
- مشکل در درک صحبت‌های اطرافیان
- ازحال‌رفتن
- تب بالای ۳۹ درجه
- بی‌حسی، ضعف یا فلج یک‌طرفه بدن
- خشک شدن گردن
- مشکل در دیدن، حرف زدن یا راه رفتن
- حالت تهوع یا استفراغ بدون دلیل (مثلاً سرماخوردگی یا مصرف الکل و مواد مخدر)
- سرگیجه
- تشنج
- تغییر در رفتار یا شخصیت
- تاری دید یا دوبینی
در این شرایط مراجعه سریع به اورژانس ضروری است.
کلام آخر دکترساینا
خیلی اوقات سردرد به علت کم‌خوابی، گرسنگی، کار کردن زیاد با موبایل و کامپیوتر، استرس و موارد مشابه ایجاد می‌شود. در این شرایط درمان‌های خانگی سردرد می‌توانند درد را کاهش دهند؛ اما گاهی سردرد به علت مشکلات زمینه‌ای یا در برخی موارد مشکلات خطرناکی مثل خونریزی مغزی رخ می‌دهد. اگر سردرد شما خیلی شدید است، طولانی شده و با درمان‌های خانگی بهتر نمی‌شود یا اگر همراه با سردرد علائم دیگری هم تجربه می‌کنید، از پزشک کمک بگیرید.
| درمان سردرد | روش‌های درمان خانگی |
| درمان‌های خانگی |
|
| دمنوش‌های مفید |
|
| مکمل‌ها |
|
| روغن‌های طبیعی و عرقیات |
|
| داروهای بدون نسخه |
|
| مواد غذایی مفید |
|
| مواد غذایی مضر |
|
| میوه‌ها |
|
| درمان‌های طب سنتی |
|