درست است که ابتلا به اوریون امروزه به دلیل رواج واکسن آن زیاد رایج نیست، اما آگاهی از نشانه‌های این بیماری به شما کمک می‌کند تا در صورت مشاهده علائم آن جهت درمان به موقع اقدام کنید.
با دکتر ساینا همراه باشید تا به‌طور کامل با بیماری اوریون، علائم و همچنین روش‌های درمان آن آشنا شوید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
اوریون چیست؟
اوریون (mumps) یک بیماری مسری است که توسط ویروس ایجاد می‌شود و بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. این بیماری از طریق بزاق، ترشحات بینی و تماس نزدیک شخصی و لمس وسایل فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل می شود.
اوریون در درجه اول غدد بزاقی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به همین دلیل علامت بارز اوریون تورم غدد بزاقی است. (غدد بزاقی مسئول تولید بزاق هستند و غدد پاروتید نیز نامیده می‌شوند).
معمولا از زمانی که فرد در برابر میکروب قرار می‌گیرد تا بروز بیماری ۲ تا ۳ هفته طول خواهد کشید. در تمام این مدت و تا ۹ روز پس از ظهور بیماری، فرد ناقل آن خواهد بود.
اوریون بیشتر در کودکان رخ می‌دهد، اما بزرگسالان نیز به ندرت، مبتلا به اوریون می‌شوند. در این حالت، علائم معمولا یکسان بوده و مانند کودکان است، اما گاهی اوقات کمی بدتر بوده و علائم شدیدتری دارد.
علائم اوریون چیست؟
علائم اوریون معمولا در عرض دو هفته از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود. همانطور که اشاره کردیم نشانه‌ی بارز اوریون تورم غدد بزاقی است. تورم غدد ممکن است به یک‌باره اتفاق نیفتد. غدد به‌تدریج متورم و به‌صورت دوره‌ای دردناک می‌شوند. دیگر علائم این بیماری عبارتند از:
- خستگی و ضعف
- درد بدن
- سردرد
- گوش‌درد
- از دست دادن اشتها
- تب درجه پایین (البته اوریون در کودکان طی چند روز پس از علائم اولیه با تب بالای ۳۹ درجه سانتی‌گراد همراه است)
- درد و تورم بیضهها در پسران
علائم اولیه اوریون معمولا با آنفولانزا اشتباه گرفته می‌شوند. به همین دلیل بهتر است درصورت مشاهده یک یا چند مورد از این علائم به پزشک مراجعه کنید تا مورد معاینه قرار بگیرید.
برای مشاهده لیست بهترین پزشک عمومی و داخلی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با پزشک عمومی ارتباط آنلاین با پزشک عمومینحوهی تشخیص اوریون چگونه است؟
پزشک با معاینه فیزیکی و پرسیدن این سوال که آیا واکسن اوریون را دریافت کرده‌اید و این‌که به تازگی در معرض ویروس قرار گرفته‌اید یا نه، بروز این بیماری را تائید خواهد کرد. گاهی اوقات نیز ممکن است پزشک برای بررسی بروز بیماری اوریون آزمایش خون تجویز کند.
فرد مبتلا به اوریون تقریبا حدود ۱۵ روز – از ۷ روز قبل از شروع علائم و ۹ روز بعد از شروع علائم – مسری بوده و ناقل بیماری است. بنابراین مهم است که درصورت ابتلا به این بیماری در خانه استراحت کنید و با دیگران ارتباطی نداشته باشید.
بیشتر افرادی که به اوریون مبتلا می‌شوند برای بار دوم به این بیماری مبتلا نخواهند شد، چراکه ویروس بدن را در برابر آلوده شدن مجدد محافظت می‌کند.
راهکارهای درمان اوریون چیست؟
استراحت بهترین روش درمانی است که پزشک برای سرعت بخشیدن به بهبود آن را تجویز می‌کند. همچنین از آن‌جا که اوریون به دلیل وجود ویروس رخ می‌دهد، به آنتی‌بیوتیک‌ها و یا داروهای دیگر پاسخ نمی‌دهد. با این حال اگر به اوریون مبتلا هستید راهکارهای درمانی زیر به کاهش درد و علائم شما کمک می‌کنند:
- وقتی احساس ضعف یا خستگی می‌کنید استراحت کنید.
- درصورت نیاز از داروهای ضد درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن برای کاهش تب استفاده کنید. (از مصرف خودسرانه داروهای تب برای کودکان بپرهیزید)
- برای کاهش تورم غده‌ها می‌توانید از کمپرس آب سرد استفاده کنید.
- مردان برای کاهش درد بیضهها ناشی از بیماری اوریون می‌توانند با مشورت پزشک از داروهای ضد درد استفاده کنند. همچنین می‌توانند کمپرس آب سرد را چند بار در روز در ناحیه بیضه قرار دهند.
رژیم غذایی مناسب برای مبتلایان به اوریون
- برای جلوگیری از کم‌آبی در بدن به علت بروز تب، مایعات زیادی بنوشید.
- هنگامی که غدد متورم هستند جویدن می‌تواند باعث بروز درد شود. در این دوران رژیم غذایی بر پایه مواد خوراکی نرم مانند سوپ، ماست و… داشته باشید که جویدن آن‌ها دشوار نباشد.
- از غذا و نوشیدنی‌هایی اسیدی مانند گوجه‌فرنگی، نوشابه، نوشیدنی‌های کافئیندار، الکل و … خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث افزایش درد در غدد بزاقی شود.
- از خوردن غذاهای ترش مانند مرکبات یا آب‌میوه‌ها که باعث تحریک تولید بزاق می‌شوند خودداری کنید.
عوارض ناشی از بیماری اوریون نادر است، اما در صورت عدم درمان می‌تواند باعث التهاب در سایر مناطق بدن، از جمله مغز و اندام‌های تولید مثل شود.
عوارض اوریون چیست؟
به طور کلی بسیار نادر است که اوریون عوارضی داشته باشد، اما در صورت عدم درمان می‌تواند در غدد پاروتید اثر بگذارد. گاهی نیز التهاب ناشی از بیماری اوریون می‌تواند در نواحی دیگر بدن از جمله مغز و اندام‌های تولید مثل تاثیر داشته باشد که عبارتند از:
تورم و التهاب در بیضهها
یکی از عوارض اوریون در مردان یا پسران تورم و التهاب بیضه یا ارکیت (Orchitis) است. این عارضه بسیار دردناک بوده و در موارد نادر باعث ناباروری و عقیمی می‌شود. قرار دادن کمپرس سرد روی بیضهها چندین بار در روز، به کاهش این درد کمک می‌کند. همچنین در صورت لزوم، ممکن است پزشک داروهای مسکن تجویز کند.
خطر سقط جنین
زنان مبتلا به اوریون ممکن است دچار تورم تخمدان شوند. این التهاب می‌تواند دردناک باشد، اما به تخمک‌های زنان آسیب نمی‌رساند. با این حال، اگر خانمی در دوران بارداری به این بیماری مبتلا شود خطر سقط جنین بالاتر از حد طبیعی است.
مننژیت یا آنسفالیت
بیماری اوریون در صورت عدم درمان ممکن است منجر به مننژیت یا انسفالیت شود. مننژیت تورم غشای اطراف نخاع و مغز است و انسفالیت نیز التهاب مغز است. به همین دلیل خیلی مهم است که در صورت ابتلا به اوریون و بروز تشنج، از دست دادن هوشیاری یا سردرد شدید سریعا با پزشک تماس بگیرید.
التهاب پانکراس
پانکراتیت یا التهاب پانکراس ناشی از اوریون یک بیماری موقتی است. این عارضه با علائمی نظیر درد شکم، حالت تهوع و استفراغ همراه است.
از دست دادن شنوایی
ویروس اوریون در حدود ۵ مورد از هر ۱۰ هزار مورد منجر به کاهش شنوایی دائمی می‌شود. در چنین شرایطی ویروس اوریون به حلزون گوش آسیب می‌رساند. (حلزون گوش یکی از ساختارهای گوش داخلی است که شنوایی را تسهیل می‌کند).
چگونه می‌توان از بروز اوریون در کودکان جلوگیری کرد؟
واکسیناسیون بهترین راه پیشگیری از اوریون است. بیشتر نوزدان و کودکان معمولا بین سنین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی باید به‌طور همزمان واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (واکسن MMR) را دریافت کنند.
همچنین واکسیناسیون نوبت دوم برای کودکان در سن مدرسه بین ۴ تا ۶ سالگی بسیار ضروری است.