آیا درمان گیاهی کیست تخمدان امکان‌پذیر است؟

درمان گیاهی کیست تخمدان به‌طور قطعی امکان‌پذیر نیست؛ اما با برخی روش‌های درمان گیاهی می‌توان علائم این بیماری را کاهش داد و از مداخلات پزشکی بی‌نیاز شد. کیست تخمدان در بسیاری از موارد مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و می‌توان با روش‌های درمان گیاهی کیست تخمدان را در حد خفیف نگه داشته و علائم ناخوشایند آن را کنترل کرد. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به شرح روش‌های درمان گیاهی کیست تخمدان می‌پردازیم. برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.

کیست تخمدان چیست؟

آیا دچار دردهای قاعدگی، خونریزی‌های نامنظم و احساس فشار در ناحیه‌ی لگن هستید؟ اگر علائم گفته‌شده را تجربه می‌کنید، ممکن است کیست تخمدان داشته باشید. کیست‌های فعال می‌توانند هرماه به‌عنوان بخشی طبیعی از چرخه‌ی قاعدگی ایجاد شوند.

این کیست‌ها نسبتاً شایع هستند و معمولاً جای نگرانی ندارند. با همه‌ی این‌ها چنین کیست‌هایی ممکن است گاه‌به‌گاه باعث ایجاد ناراحتی شوند. همچنین انواع دیگری از کیست وجود دارند که ممکن است درنتیجه‌ی بیماری‌ها و مشکلات جدی‌تری ایجاد شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله علائم کیست تخمدان را مطالعه کنید.

درمان گیاهی کیست تخمدان تا چه‌حد مؤثر است؟

روش‌های درمان گیاهی کیست تخمدان که در ادامه به آن‌ها می‌پر‌دازیم ممکن است به بهبود علائم شما کمک کنند. حتی برخی از روش‌ها ممکن است اندازه‌ی کیست‌ها را کاهش دهند یا از عود آن جلوگیری کنند؛ اما برای اطمینان از اثرات درمان‌های گیاهی تحقیقات بیشتری لازم است.

یادتان باشد که اطلاعات موجود در این مقاله اطلاعات عمومی هستند و به‌عنوان توصیه‌ی پزشکی برای درمان‌های فردی منتشر نشده‌اند. پس قبل از هرگونه خوددرمانی، با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید که آیا این نکات برای شما مؤثر و بی‌خطر هستند یا خیر. یادتان باشد که برخی از گیاهان دارویی با سایر داروهای مصرفی شما تداخل دارند و برخی از گیاهان، اثرات هورمونی بسیار قوی دارند.

درمان گیاهی کیست تخمدان با آلوئه‌ورا

مطالعات نشان می‌دهند که آلوورا دارای خاصیت ضدالتهاب و ضد میکروبی است. هردو این ویژگی‌ها ممکن است در برطرف نمودن درد و التهاب در کیست مؤثر باشند. همچنین آلوورا باعث کاهش یا رفع برخی کیست‌های باکتریایی می‌شود.^[۱]

توجه کنید که آلوورا توانایی تخلیه یا از بین بردن کیست‌ها را ندارد؛ تنها ممکن است در برطرف نمودن علائمی همچون درد و التهاب مؤثر باشد. تحقیقات بیشتری لازم است تا اثر آلوورا در رفع کیست‌ها را تائید کند.

درمان گیاهی کیست تخمدان با زنجبیل

برای کمک به کاهش التهاب و تسکین درد، چای زنجبیل بنوشید.

چای زنجبیل یکی دیگر از گزینه‌های گیاهی برای تسکین طبیعی درد و گرفتگی ماهیچه‌های شکمی بوده و همچنین دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدسرطانی است. در یک مطالعه زنجبیل رشد سلول‌های سرطانی تخمدان را متوقف کرد و محققان را به این نتیجه رساند که اضافه کردن زنجبیل به رژیم غذایی ممکن است از سرطان تخمدان جلوگیری کرده یا در درمان آن اثر مثبت داشته باشد.^[۲]

طریقه مصرف

مانند دیگر دم‌نوش‌ها چای زنجبیل را می‌توانید از عطاری‌های معتبر یا فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کنید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که کیسه محتوی چای زنجبیل را چند دقیقه در آب جوش قرار دهید و سپس از نوشیدن آن لذت ببرید. اگر طعم زنجبیل را دوست ندارید می‌توانید کمی آب‌لیمو به آن اضافه کنید.

تهیه چای زنجبیل خانگی

برای تهیه چای زنجبیل خانگی می‌توانید زنجبیل تازه را پوست بگیرید و به اندازه حبه قند تکه کنید. یک یا دو حبه زنجبیل را به مدت ۱۰ دقیقه در آب جوش قرار دهید. برای طعم‌دار کردن این دم‌نوش می‌توانید به آن عسل یا آب‌لیمو اضافه کنید.

درمان گیاهی کیست تخمدان با بابونه 

نوشیدن چای بابونه یکی دیگر از روش‌های درمان‌ گیاهی کیست تخمدان است. بابونه گیاهی است که از دوران باستان استفاده می‌شده است.

 این گیاه خواص ضدالتهابی دارد که به گرفتگی ماهیچه‌ها کمک می‌کند و ممکن است در کاهش استرس نیز نقش داشته باشد.

علاوه بر این بابونه همچنین ممکن است کیفیت خواب شبانه را افزایش دهد. بهترین نکته در مورد بابونه در دسترس بودن آن است. امروزه گیاه بابونه و انواع دم‌نوش‌های آن در تمامی فروشگاه‌ها موجود هستند.

طرز تهیه دمنوش بابونه

کافی است بسته‌ی حاوی دم‌نوش بابونه را در یک لیوان آب جوش قرار داده و اجازه دهید چند دقیقه دم  بکشد.

اگر تمایل دارید خودتان دم‌نوش درست کنید می‌توانید گیاه بابونه را از عطاری خریداری کرده و برای تهیه یک لیوان دم‌نوش مراحل زیر را دنبال کنید:

• ۳ یا ۴ قاشق غذاخوری گل بابونه را در لیوان بریزید.
• کمی نعناع به آن اضافه کنید.
• لیوان را با آب جوش پر کنید و اجازه دهید پنج دقیقه دم بکشد.

درمان گیاهی کیست تخمدان با بذر کتان 

بذر کتان یکی دیگر از گیاهانی است که می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. بذر کتان ممکن است سطح آندروژن بدن را کاهش دهد. در زنان سطح بالای آندروژن اغلب با سندرم کیست تخمدان مرتبط است.

در مطالعه‌ای^[۳] یک خانم ۳۱ ساله مبتلا به سندرم کیست تخمدان مصرف روزانه ۳۰ گرم بذر کتان را به رژیم غذایی خود اضافه کرد. طی چهار ماه سطح آندروژن و همچنین تستوسترون او کاهش یافتند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که ممکن است بذر کتان به تنظیم عملکرد هورمون‌ها کمک کند.

البته در این مطالعه تنها یک نفر موردبررسی قرار گرفته بود؛ بنابراین چندان قابل استناد نیست. برای تعیین اینکه آیا بذر کتان می‌تواند به بهبود بیماری‌هایی مانند کیست تخمدان کمک کند یا خیر تحقیقات بیشتری لازم است. درهرصورت بذر کتان سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ بوده و می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. می‌توانید این دانه‌های مفید را روی سوپ بریزید یا با اسموتی مخلوط کنید یا حتی به بخشی از رژیم غذایی روزانه‌تان تبدیل کنید.

به‌طورکلی مصرف روزانه بذر کتان بی‌خطر است؛ ولی بهتر است قبل از افزودن هرگونه مکمل به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.

کوهوش سیاه (بلک کوهوش) و درمان گیاهی کیست تخمدان

برخی از گیاهان ممکن است به بهبود بعضی از مشکلات همراه با قاعدگی کمک کنند؛ بومیان آمریكا و مهاجران اروپایی برای حفظ سلامت باروری از كوهوش سیاه استفاده می‌کردند. در حال حاضر از این گیاه اغلب برای علائم و مشکلات یائسگی نظیر موارد زیر استفاده می‌شود:

• گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• تپش قلب
• مشکلات خواب
• تحریک‌پذیری و حساسیت

کوهوش سیاه ممکن است عوارض جانبی نظیر درد شکم و جوش و بثورات داشته باشد. همچنین برخی مطالعات نشان داده‌اند که بلک کوهوش ممکن است آسیب‌های کبدی ایجاد کند.

مطالعات چه می‌گویند؟

تاکنون چندین مطالعه به‌منظور مقایسه‌ مصرف کلومیفن (داروی محرک تخمک‌گذاری و درمان ناباروری) به‌تنهایی و مصرف این دارو به همراه کوهوش سیاه انجام گرفته‌اند.

 نتایج کلی این آزمایش‌ها نشان داده‌اند زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و ناباروری که ترکیب بلک کوهوش و کلومیفن مصرف کرده‌اند نسبت به زنانی که فقط از کلومیفن استفاده کرده‌اند نرخ باروری بالاتری داشتند.

برخی مطالعات خواص درمانی این گیاه را تائید نمی‌کنند. مصرف کوهوش سیاه احتمال بروز تداخل‌های دارویی را به همراه دارد؛ بنابراین حتماً قبل از مصرف آن با پزشک صحبت کنید.

برای تشخیص اثر کوهوش سیاه بر کیست تخمدان به تحقیقات و مطالعات بیشتری نیاز است.

درمان گیاهی کیست تخمدان با ریشه ماکا

ریشه ماکا گیاهی است که در کوه‌های آند می‌روید. این گیاه در بهبود مشکلات پیش و پس از یائسگی تأثیرگذار است و به همین دلیل در اوایل ۲۰۰۰ توجه پزشکان و محققان را به خود جلب کرد.

به‌عنوان‌مثال در یک مطالعه^[۴] زنان پس از مصرف ریشه ماکا اظهار کردند که سطح زندگی و سلامت آن‌ها بهبود پیداکرده است. پس از مصرف این گیاه علائم بالینی نظیر ناراحتی‌های ناشی از یائسگی، گرگرفتگی، تعریق شبانه، تپش قلب و احساس افسردگی کاهش پیدا کردند.

آیا ریشه ماکا می‌تواند از بروز کیست تخمدان جلوگیری کرده یا آن را درمان کند؟

برای یافتن پاسخ این سؤال به تحقیقات بیشتری نیاز است؛ اما به‌طورکلی افزودن ریشه ماکا به رژیم غذایی بی‌خطر تلقی می‌شود. بسیاری از افراد این ماده‌ی گیاهی را به اسموتی‌ها یا حتی قهوه اضافه می‌کنند.

ریشه ماکا به‌صورت کپسول و پودر به فروش می‌رسد. دوزهای مصرفی متفاوت هستند. پس حتماً اطلاعات نوشته‌شده روی محصول را با دقت بخوانید و در صورت نیاز از پزشک مشاوره بگیرید.

رژیم غذایی و کیست تخمدان

ممکن است مواد غذایی مصرفی بر رشد کیست تأثیر بگذارند. به‌عنوان‌مثال برخی از زنان به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا می‌شوند. در این سندرم چندین کیست در تخمدان ایجاد شده و به بروز مشکلاتی مانند قاعدگی نامنظم یا آمنوره می‌انجامد.

حدود ۵۰ درصد از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک به اضافه‌وزن یا چاقی دچارند. ممکن است بین این سندرم و مقاومت به انسولین^[۵] (که سبب دشواری در کاهش وزن می‌شود) ارتباطی وجود داشته باشد.

بنابراین بهتر است از مصرف غذاهایی که باعث مقاومت به انسولین می‌شوند خودداری کنید؛ یعنی غذاهای شامل کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و غذاهای کاملاً فرآوری شده مانند:

• نان سفید
• سیب‌زمینی سفید
• تمام غذاهایی که با آرد سفید تهیه می‌شوند
• شیرینی، دسر، کلوچه و سایر غذاهای شیرین

به‌جای مصرف بی‌رویه کربوهیدرات‌های فراوری‌شده سعی کنید از غذاهایی استفاده کنید که به تنظیم وزن کمک کرده و از مقاومت به انسولین جلوگیری می‌کنند.

مواد غذایی سالم عبارت‌اند از:

• غذاهای سرشار از فیبر ازجمله کلم بروکلی، سبزیجات، بادام، توت و کدو
• پروتئین‌های بدون چربی ازجمله ماهی، توفو و مرغ
• غذاها و ادویه‌های ضدالتهاب ازجمله گوجه‌فرنگی، زردچوبه، کلم‌پیچ، روغن‌زیتون و بادام

اگر در کاهش وزن یا مدیریت رژیم غذایی خود مشکل دارید حتماً با یک پزشک مشورت کنید.

در صورت عود کردن یا وخیم شدن کیست تخمدان چه کنیم؟

تشخیص کیست تخمدان و خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن تنها به عهده‌ی پزشک است. اگر فکر می‌کنید ممکن است به کیست تخمدان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا باشید باید به متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک متخصص شرح‌حال و سابقه‌ی بیماری شما را می‌پرسد و ممکن است سونوگرافی یا آزمایش خون تجویز کند.

این عارضه در موارد نادر می‌تواند به یک فوریت پزشکی تبدیل شود. پارگی کیست می‌تواند باعث درد شدید و غیرقابل‌تحمل و خونریزی شدید شود. پارگی کیست همچنین می‌تواند با سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و درد شدید در ناحیه لگن همراه باشد. در صورت داشتن چنین علائمی بلافاصله با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.

درمان‌های پزشکی برای کیست تخمدان شامل موارد زیر است:

• قرص‌های ضدبارداری هورمونی: برای تنظیم هورمون‌ها و کاهش خطر گسترش کیست تجویز می‌شوند.
• متفورمین: برای افزایش حساسیت به انسولین در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تجویز می‌شود.
• برداشتن کیست با جراحی: این روش با ایجاد یک برش کوچک در قسمت پایینی شکم یا ناف انجام می‌شود.
• برداشتن تخمدان یا لوله‌ی فالوپ: اگر کیست به این بافت‌ها آسیب جدی وارد کرده باشد ممکن است نیاز باشد که با جراحی برداشته شوند.

بنا به تشخیص پزشک ممکن است نیاز باشد کیست‌های خوش‌خیم نیز به‌طور دوره‌ای چک شوند. گاهی اوقات ممکن است کیست خوش‌خیم باشد و علائم خاصی نداشته باشد؛ ولی پزشک ترجیح دهد آن را جراحی کند.

کلام آخر دکترساینا

همان‌طور که عنوان شد در برخی از موارد می‌توان علائم کیست تخمدان را با درمان‌های گیاهی تخفیف داد؛ اما به یاد داشته باشید که درمان گیاهی کیست تخمدان را به‌طور قطعی درمان نمی‌کند و درصورتی‌که کیست عودکننده است یا مشکلات بیشتری ایجاد می‌کند نیاز است حتماً با پزشک زنان مشورت شود و در صورت تشخیص پزشک اقدامات درمانی صورت بگیرد. اگر دچار علائم کیست تخمدان مانند درد و خونریزی‌های نامنظم هستید بهتر است با پزشک زنان مشورت کنید.

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.